Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Fulgida lunatis? validisve fugaueris armis?
Vix aliquid natura dedit mortalibus absque
Sollicito studio, magnum nihil absque labore.
Aude aliquid, quod Musa canat, quod concinat orbis,
Mirenturque tui post secula sera nepotes,
Christophorus cœlique vias, pelagique profundi
Detexit, cœlos referans, penitusque repostos
Coelorum tractus, & pervia sidera nautis;
Qui leges indixit aquis, qui nomina ventis;
Detegat ille nouas vrbes, aut detegat orbes,
Quos forfan tibi fata dabunt, si fida sequaris
Fata Dei. Hesperiæ verraut Atlantica classes
Aequora, Clauigero quondam metuenda tyranno:
PLUS VLTRA tibi fata dabunt terraque, marisque,
Si maris & terræ tractus quæsiueris vltra
Eia, age, perge volans, cœli qua nomina ducunt,
Ignauos fortuna premit, timidosque perosa
Audentes, fortesque viros extollít ad astra,
Ecce, nouam tua firma Fides hanc addidit vrbem
Urbibus Hesperiis, & nomine & omine Sanctam,
Ipsa tibi validas subdet, quas conspicis, arces
Armisonæ Illiberis, turritis moenibus altas,
Rumpe moras; hominum melior fiducia magni
Numinis auxiliis semper stetit. Eiice longe
Segnitiem : & Mariam supplex, Divosque precare,
Alter adest Tiphys; sit altera quæ vehat Argo
Audentes Heroas ad vltima climata cœli.

Talibus exultans monitis Regina serenam
Explicuit frontem, & iusit remeare Columbum :
Ad quem sic placido vultu est, atque ore locuta.
Christophore vndipotens, quem Rex stellantis Olympi
Astrorum fecit, tempestatumque peritum,

I, Ligurum decus eximium, da carbasa ventis,
Oceanique sinus exquire, & littora nostris.
Dissita littoribus, portusque require fecundos,
I, sequere vndivago peregrinas æquore terras:
Occiduas sctutare plagas, orbemque per vndas

Quære novum, gentisque nouæ noua nomina pande; Orbis & ignoti naturæ arcana reclude.

Quæ nostris lateant terræ, quæ littora nautis,

Quæ loca, quæ silvæ & montes, quæ flumina, quæque
Insula Oceano in magno. Quæ regna quibusque
Subdita Principibus, quibus aut regnata tyrannis,
Quas leges, moresque colant, quod numen adorent.
Strenuus exquires etiam, si forte per vndas
Alma Fides Christi pelago tranauerit vltra
Herculeas metas: vastis anne exul ab oris
Orbis Atlantiaci miserandas fugerit vmbras.
Vade, age, carpe viam velox : treis corripe naues ;
Vnam Sancta Fides ducat, spes alma secundam,
Altera Divini referat tutamen Amoris.

Perge modo exultans: atque omina nominis imple,
Tecum forte ferens Christum. veramque salutem.
Christifer hæc contra, & divinus reddidit Heros:
O sapiens Regina iube, quodcumque libebit.
Si tantos iterare iubes animosa labores,
Perque nouos casus, per tanta pericula, ponti
Fluctibus insanis iterum commitere vitam;
Hoc erat in votis, iterumque, iterumque furentes
Oceani fluctus valida superare carina :

Rursus & innumeris animam obiectare periclis,
Obsequiumque offerre Deo, Fideique paternæ.
Imperiis parebo tuis : iam iusso capesso;

Iamque sequor tua fata libens, tua numina, teque
Diua ducem; auxilium præsta, veniamque roganti :
Da facilem cursum nautis, ventosque ferentes.
Duc, age, præses ades: nec tua fata secuti
Tecum per Stygias trepidabimus ire tenebras

Dixit, & ex templo placida cum pace recedit:
Carpit iter, clasemque parat, sociosque recenset,
Flucti vagas soluitque rates, atque imperat vndis .
It iuvenum, pelagoque volat generosa caterua.
Per mare veli volum, perque in via littora, perque
Ignotas cœlique plagas, pelagique profundi

Vela dabat Romana Fides (Dux femina facti)
Signa salutiferæ que Crucis, vexillave Christi
Estulit; & mœesto strepuerunt tartara planctu
Adventum testata Dei: fœdoque tumultu
Corripuere mare, & tumidum Phlegetonta furore:
Vmbrarumque Stygis circum fremuere phalanges
Squalidæ, & vndantes vomuere ad sidera fluctus.
Protinus Oceanus leuium dominator aquarum
Ceruleis invectus equis, maría omnia circum
A piciens essusa vadis a sedibus imis,
Aequora placauit placido percussa tridenti:
lusit & æquoreos ventos afflare secundos,
Vndarum & vastos pariter subsidere montes,
Nec dubium detexit iter per lubrica ponti
Aequora, non vllis olim tentata carinis
Agnouitque Crucem vexilla salutis adorans.

Tunc rapidum Tritona vocat, Tritonque capessit Iussa patris: conchaque tonans ad iussa parentis Cete inmensa vocat, vocat & genus omne natantum ; Nereidumque choros ducit cum Doride Nympha, Deducunt ipsæ naues Tritone canente,

Reginamque Fidem placide comitantur euntem,
Sic Dominunque, Deumque agnouit America Chistum
Romanamque Fidem, & veræ pietatis amorem

NOTAS.

Cristoforo Colombo e la sua famiglia. Rivista generale degli errori del Sig. Harrisse. Studi storico-critici. Lisboa, Typographia Portuense, 1888, 8.o may., 336 páginas.

2 L'Autenticità delle Historie di Fernando Colombo e le critiche del signor Enrico Harrisse. Génova, 1884.

Riconferta dell' Autenticità delle Historie de Fernando Colombo. Génova, 1885.

▲ Origine, Patria e Giuventú di Cristoforo Colombo..... per Celsus. Lisboa, 1886.

5 L'Origin de Cristophe Colomb, par Sejus, París, 1885.

6 Solares nobles de Castilla, Aragón, Cataluña, Valencia, Galicia y otras partes, de D. Alonso de Santa Cruz, don Pedro de Azcárraga, el Conde de Lemos y otros. Ms. Biblioteca Nacional. Z, 38, fol. 20.

7 Armas y linajes. Academia de la Historia, Colecc .Salazar, B. 41.

8 Sevilla se fundó en el sitio en que zabordaron las carabelas de Colón en el cuarto viaje, según dice el cronista Pedro Fernández del Pulgar en la obra inédita titulada Trofeos gloriosos de los Reyes Católicos de España. Bi

blioteca Nacional, J. 26 y 27. Antes lo consignó Oviedo, Hist. nat. y gral. b. III, cap. XII.

9 Véase Fernández Duro, Colón y Pinzón, páginas 29 -189.

10 Soto y Aguilar dedica á la casa de Colón varios capítulos de su obra, con epítome de la vida del primer Almirante, su descendencia y enlaces, y la del linaje de los condes de Gelves, en que vino á recaer el título de Duque de Veragua. Se hallan estos capítulos en los tomos señalados con las signaturas B, 38, 41, 45 y 46. Copia lo que D. Luis Zapata había escrito del escudo de armas, así:

«Colón es dos castillos, dos leones
En aquel escudo alto y soberano
Que sobre ondas del mar, como alciones,
Sus nidos, puesto está en el Océano.
De Génova otro tiempo, estos varones,
Y dando vuelta al mar, nudoso cano.....
Mas ¡quién no sabe hoy hasta el profundo
Cuán útil este nombre ha sido al mundo!>>

Por fin, D. Luis de Salazar en el tomo de su Colección señalado C.-2, fol. 322, que guarda la Academia de la Historia, noticía otras variantes en el escudo de armas de los Colones con estas palabras:

«Algunos descendientes desta casa han mudado algo el escudo, excepto en los castillos y leones, porque en el tercer cuartel ponen ocho islas de oro en aguas azules del Océano, mezcladas de plata, y en el último cuarto ocho áncoras de oro en aguas azules del Océano, mezcladas de oro, y en la parte inferior, la banda colorada y las palomas de plata y el campo azul, que son las antiguas armas de los Colombos.>>

11 Blasón de España. Libro de oro de su nobleza, por don A. de Burgos, Madrid, 1860, t. VI, pág. 201.-La capilla de patronato de los Duques de Veragua, en la parroquia de San José de Madrid, recientemente restaurada, tiene cua-

« AnteriorContinuar »