Imágenes de páginas
PDF
EPUB

17. Si moritur extraneus, res sue servabuntur annum et diem; finito termino accipiet dominus ville.

18. Si quis occiderit, decollabitur; qui vulneraverit acuto ferro ad debilitatem, manus ei truncabitur; si non ad debilitatem, vadiabit LX B.

19. Si quis fecerit huiusmodi cum patino, simili vindicta punietur. 20. Qui fecerit sanguinis effusionem sine acutis armis, vadiabit VII B, aut decoriabitur et radetur.

21. Si contigerit in taberna et non in platea, si componunt inter se, iudex non habet satisfactionem.

22. Qui facit iurgia coram iudice sine viciosis verbis, vadiabit tres solidos.

23. Qui facit extra iudicium, vadiabit III B; tercia pars cedet iudici, tercia civibus, tercia actori.

24. Qui faciunt iurgia extra civitatem, si non componunt inter se, dabunt civitati VI B.

25. Si componunt, qui intersunt habebunt III B. et civitas III.

26. Qui citatus non venit ad iudicium, vadiabit sex d.; pro illis pignus accipietur.

27. Similiter sequenti die; si duabus vicibus citatus non venit, si domi presens est, iudex et civitas facient eum adduci.

28. Si hospes fecerit civem citari pro debitis que nominaverit, si non venit, iudex sequenti die ei solvet de rebus debitoris, quas actor ostenderit.

29. Si forensis homo incusatur a cive pro debitis, habebit inducias XIV dies, si ponit fideiussor[e]m inhabitantem, et e contrario preter fideiussionem.

29 a. Nullus trahet suum civem in iudicium die forensi; si fecerit, vadiabit II B.

30. Qui suum civem alibi traxerit in iudicium, vadiabit II B. 31. Quicunque de culpa sui civis gravatus fuerit, ipsum eximere debet. 32. Qui defecerit in probatione pro debitis, vadiabit II B et alius solutus est.

33. Si hospes defecerit in probatione pro debitis vel duello, vadiabit

marcam.

34. Si quis extraneus voluerit civem in servitutem redigere, primo certificabit iudicem de marca quam dabit, si defecerit in probatione.

35. Si extraneus accommodaverit civi pecuniam, civis convictus a concivibus solvet vel sui heredes.

36. Si quis interrogatus coram domino nostro de sententia petivit inducias ad presenciam duorum scabinorum absentium, habebit XIV dies; tunc autem dabit, vel alius interrogatus dabit secunda die.

37. Qui facit tumultum coram domino nostro vel coram iudice, vadiabit sex denarios. Qui proclamavit ad arma non vulneratus et non blaveus et non spoliatus, vadiabit VII B, aut decoriabitur et radetur.

38. Si civis requisierit iudicio res suas furtivas, nullam portionem habebit iudicium.

39. Si hospes requisierit iudicio res suas furtivas, iudex habebit terciam partem, hospes faciet estimacionem et iudex eliget.

40. Qui non venerit ad indictum colloquium, vadicabit V d.

41. Qui potest duobus civibus probare priorem possessionem in pignore, debet potius obtinere, quam posterior possit infringere.

42. Quicunque prior conqueritur de debitis super vel in wicbelde, ipsi primitus iudicabitur, et postea aliis, quamdiu sunt ibi res.

43. Posterior compellit priorem iudicio, ut accipiat debitum suum de wicbilethe infra XIV dies, deinde aliis iudicabitur.

44. Si quis obtinuerit sentenciis, quod debet ostendere res de quibus debitor suus ei possit solvere, non licet ei ostendere super vestes suas et sue uxoris et eius suppellectilem, si habet wicbelethe vel alias res.

45. Quicunque suum wicbilede possidet annum quiete, si voluerit probare possessionem simplici iuramento, admittetur, nisi testibus infringatur.

46. Si quis alterius wicbilethe occupaverit iniuste, quot sudes in eo locaverit, ideo idem LX B vadiabit convictus.

47. Nullus civis tractus in iudicium pro debitis, ponet fideiussorem suo civi, nisi a principio posuerit.

48. Hospes citatus si non venerit in iudicium, vadiabit LX B; si profugus est, et peremptorie citabitur.

49. Qui telonium deportaverit, LX B vadiabit, vel septima manu se expurgabit.

50. Quicunque processerit in probationibus, quas facturus est, nichil dabit iudici nec preconi.

51. De qualibet area, quotquot edificia in ea construuntur, amplior pensio non requiretur, nisi que de sola area fuerat primitus constituta.

52. Qui annum habitaverat in wicbilethe, nullo eum in servitutem redigente, libertati debet addici.

53. Si quis scabinum inculpabilem viciose tractaverit, vadiabit iudici III B et cuilibet scabino tres.

54. Si discordia oritur inter cives, scabini possunt suo consilio componere sine iudice, si questio non pervenerit ad ipsum.

55. Quicquid lucratur iudicium et civitas, medietas cedet iudici et medietas ad usus civitatis.

56. Si civis obligaverit res hospitis, si eo die non venerit responsurus ad iudicium, res sue obligate erunt XIV diebus.

57. Si fur aut alius homo res commiserit alicui servandas, si dixerit servator se habere in pignore, quod iuramento probaverit, hoc obtinebit, si non veniunt res ad presentiam iudicis.

58. Si vir moritur subito, uxor habebit medietatem hereditatis sue et pueri medietatem.

59. Quilibet puerorum accipiet hereditatem alterius, et matri cedet hereditas puerorum.

60. Preterea legem quam habet civitas Monasteriensis plenarie habebit Bilevelde.

Nomina scabinorum, in quorum presentia scripta sunt hec: Hinricus de Lon, Iohannes Alfharding, Hinricus Stepekole, Crathindhorn, Thidericus Wurethe, Ludolf de Borken, Hinric Salmenhovet, Helger super Campo, Regemunt, Bernhardus de Molandino, Engelbertus Hofrogge, Arnoldus de Borken et ceteri aderant scabini.

145. Wipperfürth: Stadtrecht. 25. I. 1283.

Korth, Ann. HV. NR., 51. S. 41 ff.

.....

Wir Aylff greve inde Elizabeth grevinne van den Berge. So der edele man onse herre die hertoge Heinrich van Limborg inde greve van dem Berge onse aynche onse stat zo Wipperforde inde de na stede rechte gevryet have an live ind an gude, inde

borgere

.....

.....

onse her onse vader die greve Ailff

so doin wir kont

vorgesagede heren

gegeven havent komeling.

.....

dat wy

.....9

.....

dat selve dede in synen zyden, alle die recht, die genade die de der stat von Wipperforde inde den borgeren die stedegen wy vor uns inde unse nach

.....

[ocr errors]

.....

1. Dat die gemeine burgere van Wipperforde ricke und armen aller jerlikes under in keesen eenen burgermester und twelf raitman mit rade der herschap van den Berge. Die sullen sweren to den heilgen, dat sie die herschap van den Berge in alle irme reichte to Wipperforde sollen holden, die stat inde de borgere arme inde rycke in yrme reichte sullen huden und holden, der stede ere und vromen und alle iren borgeren na al erer macht vort keren sullen in guden truwen sonder argelist.

2. Is oich, dat die raitluiden ind burgermesteren of er einch den burgeren und der stat wol bevellet und nutte is, de mogen bliven sonder iemantz widderede na der stede willen und der burgere.

3. Vort so beholden wy ons ind onsen nakomelingen de greven sint toe dem Berge, dat wy of onse nakomelinge under den twelf raitmannen und anders nergent einen richter nemen mugen, die unse recht halde ind vorder van unsenthalven ind uns ind unsen nak. ..... daraf antworden sullen; ind boven den richter ensal niemant syn dan wir selven ....

4. Dese vursagede druittein raitman sullen mogen richten van allen unreichten maten dar men mit mitet to Wipperforde we de sint genant, behalden uns i. o. n. unses alden rechtens; mit den vorwarden, so wie brecke mit falscher mate ind des verwonnen worde vorme rade, de sal, also dicke also he bricht, uns of o. n. vif schillinge gelden ind der stat ind dem rade twintig pennonge.

5. Ever wilch man boven overtimmer mackede to Wippirforde op eymans hindernisse of andere steyde rurt sonder orlof ind gehenkenisse der druittein gesworene, ind sy et eme vorbeden, den moge wy of u. n. anesprecken van gewalde, als recht is.

6. So wie oich open wonden sloge of desgelichenisse dede, die sal uns of u. n. vif mark schuildigh syn ind der stede vif B ind dem kleger allererst beteren, also dat hy dem gerichte ind der stede danke.

7. Den doitschlagh, heimsuckinge, noitocht, valk ind dergelike muge wy ind u. n. richten na gemeinen stede rechte an den geinen die die daet gedaen havent, so die missedaet kenlich of apenbar sy, nochtans dair nemane klaget. Ind men sal niemane untschuldigen umb geinge missedaet, id en sy he en muge sich ontschuildigen na stede rechte.

10. ..... dat sy nieman en moge laden, eischen ofte dagen ute Wipperforde vor einig werlich gerichte, id en were dat ir einigh openbare ind kenliche missedaen hedde in eenen anderen gerichte: mer en ewelich man sal recht nemen ind geven dem anderen in der stat to Wipperforde ind id en sal niemant den anderen mugen vertugen mit getuigen die van buten sint inbinnen Wipperforde na stede rechte.

11. ..... dat en geyn burger van Wipperforde syn erfnisse dat binnen der stat gelegen sy einigerhande begeven luide verkopen, besetten ofte geven muge sonder onsen orlof of u. n. of der wetlichen erfnoten die daerto gehorent.

12. ..... dat die borgere van Wipperforde noch einigen onsen unschuldigen man of unsen vogetman to burger entfain sonder unsen orlof ind u. n.

13. Were aver, dat einigerhande undat to Wipperforde geschege, nochtans dat neman en clagede, doch sal man uns die ind u. n. wrogen, inde die muge wy richten na scheffen urdele.

14. Ende setten wy ind gunnen unsen borgeren to Wipperforde sunderlike des, of yn eniges rechtes entbrecke dair man ane twyfelde, dat se dat recht soeken sullen to Syburgh an den schepenen ind an dem raide. 15. Were ever eyman die sich vervrevelde ind der raitluide ind der stede rait to Wipperforde nicht halden en wolde, den sullen wie of u. n. of onse richter alsulch halden, dat hy gehorsam sy, ind wy ind u. n. sullen die gewalt aflegen dem raide in der stede van Wipperforde.

.....

dat sy

16. Ende gunnen wy unsen burgeren van Wipperforde der burge guede, die ons togehort, die sy van unsen gnaden noch bit her hebbent gehalden, vort op unse gnade ind u. n. besitten ind behalden, also as se die gut her hebbet gebracht, behalden uns ind u. n. al unses alden rechtens up gnade, so se unser voget gude sonder unse orlof ind u. n. neman ensullen gelden noch sich underwinden

146. Euskirchen: Stadtrecht.

1. VIII. 1302.

Korth, Ann. HV. NR., 51. S. 99 ff.

[ocr errors]

.....

Theo

quod

Nos Walramus dominus de Monyoye et de Falkenbergh, dericus et Reynaldus liberi nostri .... Notum facimus villam nostram Eustkirken ..... tali atque immutabili libertate in perpetuum donari decrevimus:

1. Omnes siquidem iussioni atque ordinacioni nostris obedientes tam indigenas quam advenas in hac urbe manere cupientes et habitacionem habentes ab omni exactionis molestia qua quondam premebantur decetero in omne tempus liberos esse concedimus et penitus absolutos; in recompensacionem vero dicte exempcionis et liberacionis cives urbis predicte nobis nostrisque heredibus quadraginta m. pagamenti in dicta urbe de Eustkirken currentis singulis annis in festo beati Martini hyemalis temporibus perpetuis solvere promiserunt et persolvent.

a) Dicti vero cives nulla feriarum opera nobis per ebdomadas facient, nisi forte sibi aut rei publice labores et opus exerceant; arma sua, currus et iumenta, cetera quoque vectigalia nobis nequaquam eos prestare cogemus.

b) Item si filius alicuius nostrum habitum induens militarem miles effectus fuerit, nullum ei amminiculum ad cingulum sue milicie ultra id quod volent dare compellentur.

c) Si filia alicuius nostrum matrimonium contraxerit, pro eius coniugio nulla servicia vel expensas facere ultra velle ipsorum arctabuntur.

d) Item allodium vel aliud bonum nostrum si redimere vel aliquid aliud a quocumque hominum comparare volumus nullos nobis sumptus in auxilium prebebunt inviti.

e) Vel si nos ipsos aut aliquem nostrum montes Alpium vel mare transire sive in expedicionem aut in longam peregrinacionem ire contigerit, eunti sive redeunti nullum nisi sponte voluerint subsidium amministrabunt.

2. Si vero casu agente pro nobis vel pro amico nostro necessitas nos ad arma compellit, universi cives nos sive nuncium nostrum quem eis destinamus ad deducendum, quacunque hora et quocunque nobis placuerit, armis et expensis suis comitabuntur.

3. Iubemus eciam, ut quilibet ad sui corporis municionem arma sua penes se semper parata habeat pro facultate sua secundum testimonium suorum concivium.

4. De supervenientibus quoque civibus nemini licebit aliquem civium nostrorum ad singulare certamen monomachye sive duelli proclamare nisi per annum et diem secum in hac urbe concivis commanserit.

5. Item siquis extraneus metu hostilitatis propter spem defensionis ad hunc locum confugerit, nisi racionabilem causam inimiciciarum suarum et fuge sue possit ostendere, moram hic facere non permittetur, sed sub

« AnteriorContinuar »