Catalogus der Koloniale Bibliotheek van het Kon

VOORWOORD.

De Koloniale Bibliotheek, thans gevestigd van Galenstraat 14, Den Haag, bestaat uit de vereenigde bibliotheken van het Koninklijk Instituut voor de Taal-, Land- en Volkenkunde van Ned.-Indië en het Indisch Genootschap. Hoewel beide instellingen, resp. 4 Juni 1851 te Delft en 26 Mei 1854 te 's-Gravenhage opgericht, sedert 1868 samenwoonden te Den Haag, bleven de boekerijen gescheiden. Van die van het Indisch Genootschap verscheen in 1864 een eerste Catalogus, door J. L. BEIJERS, in 1869 een geheel nieuwe bewerking door den Secretaris Ind. Gen. J. BOUDEWIJNSE, met twee Supplementen in 1874 en '77.

Het denkbeeld eener vereenigde Koloniale Bibliotheek, zooals den vroegeren Secretaris van het Instituut Dr. TH. CH. L. WIJNMALEN reeds voor den geest zweefde, werd werkelijkheid onder het Secretariaat van Dr. E. B. Kielstra. Onder diens Secretariaat van het Instituut had ook voortdurende aanvulling en uitbreiding plaats, met het bewuste doel deze vereenigde bibliotheek te maken tot de Koloniale Bibliotheek hier te lande.

Hiervan legt de nu verschijnende Catalogus getuigenis af.

De inrichting van dezen Catalogus is chorographisch; hij behandelt land voor land, den nadruk leggend op de Nederlandsche koloniale belangen. De Inhoud zegt het verdere, samen met de uitvoerig bewerkte Registers.

Enkele regels, bij het maken van den Catalogus gevolgd, moeten vermeld: Elk der 78 rubrieken, waarin de boeken verdeeld werden, is chronologisch geordend; men heeft daardoor ongeveer bij elke rubriek de ontwikkeling der kennis omtrent dat gedeelte; het 1° Register geeft voorts de alphabetische volgorde der schrijvers of der anoniem verschenen boekwerken. Overdrukken uit Tijdschriften in eigen bezit, werden niet opgenomen (daargelaten overdrukken van een tijdschrift, eerst later als serie verkregen); zij vergrooten slechts schijnbaar den rijkdom eener boekerij. Bij overdrukken in anderen vorm werd van dien regel afgeweken.

Bij de boeken vóór 1800 gedrukt, werd de naam van den drukker vermeld; nà 1800 was dit onnoodig.

Bij werken in meer dan één deel, werden de jaartallen van alle deelen opgegeven; dit in afwijking van het gebruik in de bibliographie, maar ten bate van studie.

Het formaat der boeken is steeds aangegeven naar de signatuur; bij de Tijdschriften - die zoo vaak van formaat veranderen naar het uiterlijk. Bij dubbele familienamen werd bijna steeds de laatste als voornaamste beschouwd; behalve bij de Spaansche en Portugeesche, waar de eerste den familienaam vormt.

De Corrigenda werden zoo veel mogelijk opgenomen in het 1° Register. In het 2. Register werden die cijfers vet gedrukt, welke op geheele rubrieken slaan. Het raadplegen der beide Registers zal trouwens veel moeite besparen.

De vette groote haken [] geven de oplossing van den schrijversnaam bij een anoniem verschenen boekwerk; vette haakjes () bevatten een schrijversnaam, die enkel achteraan een werk voorkomt of onderaan cen inleiding. Bij elke rubriek werd een nieuwe telling begonnen, van 1 af.

In het Supplement werden vervolg-werken niet vermeld, tenzij bij hooge uitzondering.

Daar de eigenlijke Catalogus men zie de gedateerde signatuur van elk vel in Oct. 1906, het Supplement in Juli '07 was afgedrukt, en de Tijdschriften en Periodieken met einde 1906 werden afgesloten, zal men voor later verschenen koloniale werken de Vervolgen op dezen Catalogus moeten raadplegen, welke jaarlijks voortaan zullen verschijnen in de Bijdragen Kon. Inst., en om de 5 jaar vereenigd zullen worden tot een Supplement-Catalogus.

De Koloniale Bibliotheek is geopend op alle werkdagen van 10-4 uur. Het uitleenen van boek werken geschiedt alleen aan de leden van een der beide Instellingen (Kon. Instituut, en Indisch Genootschap).

Bij aanvraag van boekwerken uit dezen Catalogus kan worden volstaan met rubriek en volgcijfer op te geven; dus b.v. 1'.50

ww.110

3h. 85, enz.

Ten slotte een verzoek aan allen die belang stellen in onze Koloniën. De nu verschijnende Catalogus is de eerste, die van zulk een omvang het licht ziet over eenige Koloniale Bibliotheek. Het is den Catalogue der Library van het India Office niet te na gesproken, wanneer men zegt dat die, in rijkdom deels de meerdere, in opzet en uitvoering veel beperkter moet heeten; hetzelfde geldt voor de Catalogi der Bibliotheken van het Departement van Koloniën te 's-Gravenhage, of het Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen te Batavia.

Het streven bij het ordenen en uitbreiden onzer Koloniale Bibliotheek is inderdaad geweest: haar representatief te maken tegenover het buitenland, en haar de onvoorwaardelijk-beste instelling van dien aard te doen zijn in het binnenland.

Dat zij dit nu reeds is, moge deze Catalogus toonen. Maar om op dat standpunt te blijven, en zoo mogelijk van steeds méér koloniale beteekenis te worden, daarvoor is belangstelling van buiten dringend noodig, zoo van de Regeering als van particulieren. Het Kon. Instituut van Ned.-Indië en het Indisch Genootschap koopen weliswaar geregeld uit eigen fondsen aan tot aanvulling en verrijking hunner Koloniale Bibliotheek, maar door gulheid van anderen kan daarnáást zoo veel worden gedaan om leemten in onze boekerij aan te vullen, zeldzame werken en werkjes er voor allen beschikbaar te stellen, enz.; om er aldus steeds méér van te maken het rijkst voorziene middelpunt van Koloniale Litteratuur hier te lande.

In vol besef daarvan mag voor onze Koloniale Bibliotheek een beroep worden gedaan op de vrijgevigheid van allen die wezenlijk belang stellen in de Nederlandsche Overzeesche Bezittingen.

Den Haag, 17 Juli 1908.

G. P. ROUFFA ER.