Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Bernardus Archiepiscopus Toletanæ Sedis confirmat.
Petrus Palentinensis Episcopus confirmat.

Pascalis Burgensis Episcopus confirmat.
Aper Abbas Sancti Petri Asilanziæ conf.
Petrus Abbas Caradinensis conf.
Christophorus Oniensis Abbas conf.
Petrus Comes nutritor Regis testis.
Rodericus Petriz testis.

Guter Hermildez testis.
Ordonius Gudistioz testis.

Lupus Lupitiz testis.

Petrus Diaz testis.

Didacus Froillaz testis.

Fernandus Garsiæ testis.

De Concilio de Septempublica, qui testes item fuerunt. Dominicus Dominici et Amarielo. Munio Mi[n]duniensis Episcopus et Capellanus Regis notuit.

No fueron tres las aldeas, donadas por Alfonso VI al priorato de San Martín: « aldeas vestras de Valnegral et Villanovam et Xarama», sino dos. Yepes (fol. 374 v.) deshace su propia equivocacion, é interpreta «Villanueva de Jarama.>>

Lo más grave, que es el error de la era 1164, ó año 1126, desluce las páginas de los mejores autores que en nuestros días han escrito acerca de la historia de Madrid (1). Nadie parece acordarse ya de lo que dejó escrito Florez en el tomo xxvi de la España Sagrada (2): «Argaiz la corrige en diez años antes (1116), porque en el de 26 no vivían los Abades de Arlanza y Oña, que confirman (Aper y Christoval); y yo añado que entonces habían muerto los obispos confirmantes D. Bernardo de Toledo y D. Pascual de Burgos; y así es más arreglado el de 16.»

(1) Cavanilles, Memoria sobre el fuero de Madrid del año de 1202, en el tomo viii de las de la Real Academia de la Historia (Madrid, 1852), pág. 6.—Mesonero Romanos, El antiguo Madrid, nueva edición, Madrid, 1881; t. 1, páginas 20 y 235.-La Fuente (don Vicente de), Historia eclesiástica de España, t. iv, pág. 592; segunda edición, Madrid, 1873.-Amador de los Rios (D. José) y Rada y Delgado (D. Juan de), Historia de la villa y corte de Madrid, t. 1, pág. 164, Madrid, 1860.

(2) Páginas 244 y 245; Madrid, 1771.

[ocr errors]

Esta observación de Florez no basta para que se dé por satisfecha la crítica en lo tocante á la reducción del año verdadero. D. Pascual, obispo de Burgos, pasó de esta vida á 13 de Octubre de 1118 (1); y D. Alfonso comenzó á reinar en Toledo en 16 de Noviembre de 1117. Entre ambas fechas está incluída por precisión la del diploma presente: 18 de Junio de 1118.

Corroboran esta conclusión dos observaciones. La escritura va dirigida á D. Juan, abad de Silos, bajo cuya dependencia gobernaba D. Sancho el priorato de San Martín de Madrid. Pues bien; según Yepes (2), en 1116 aún era abad de Silos D. Martín, predecesor de D. Juan. Además figura al pié del instrumento el concejo de Sepúlveda, lo que indica haberse despachado cerca de aquella villa. Lo cual es muy de notar; porque las suscriciones de los magnates se verifican precisamente á mediados de 1118 én Segovia, ó no lejos de ella, conforme lo pone de manifiesto la Historia Compostelana (3). Se nos dirá tal vez que el primer autor de esta misma Historia Compostelana, D. Nuño Alfonso, el cual extendió como notario regio el diploma que discutimos, firma titulándose «episcopus Minduniensis», y no Vallibriensis; pero esto no obsta. Hasta el año 1125 usó de ambos dictados sinónimos (4); y aquel (Minduniensis) era por acá mucho más conocido.

El Liber privilegiorum ecclesie Toletane nos da las preciosas escrituras, inéditas, que se van á ver.

3.

Año 1138. Tercera parte de las rentas arzobispales sobre Madrid otorgada al Cabildo de Toledo.-Fol. 7 recto y vuelto.

Privilegium super divisione et partitione facta canonicis per dompnum Raymundum archiepiscopum Toletanum.

Quoniam rerum gestarum memoria cum tempore defluens cito

(1) España Sagrada, t. XXVI, pág. 247.

(2) Corónica, t. Iv, fol. 383 r.

(3) España Sagrada, t. xx, páginas 249 y 250.

(4) Ibid., t. XVIII, pág. 125.

transit et omnino ad nullatenus, nisi scripto aliquo teneatur, Ego R[aymundus], dei gratia toletane Sedis archiepiscopus tociusque hyspanie primas, bono animo et spontanea voluntate una cum consilio et consensu conprovincialium episcoporum, videlicet dompni petri secobiensis, et dompni Bernaldi segontini, et dompni Bertrandi oxomensis, et dompni Bernardi zamorensis et dompni berengarii salamanticensis et dompni Enegonis abulensis, facio cartam divisionis, et rerum nostrarum partitionis, canonicis beate marie de toleto.

Dono eis mediam partem panis et vini de terciis ecclesiarum toleti, et terciam partem omnium reddituum quos hodie habet ecclesia toletana vel in antea acquisierit, scilicet de terris cultis et incultis, de vineis laboratis et non laboratis, de molendinis, de balneis, de furnis, de tendis, de alfondegas, de piscariis, de cana. libus, et de omni portatico et decimis imperatoris. Insuper do eis medietatem de illa alcavala de Talavera, et terciam partem de ipsa talavera, et de Maqueda, et de sancta eulalia, et de escalona, de alfamin, de ulmos, de canales, de calatalifa, de Magerit, de talamanca, de buytrago, de Guadalfaiara, de alcala, de fita, de pennafora, de belenna, de cugullut (1), et de omnibus villis populatis et populandis, ecclesie Toletane pertinentibus (2). Item de mortuorum heleemosinis, si fuerint xx. solidi sint canonicorum, et si fuerint amplius medietas archiepiscopi et medietas alia sit canonicorum. Similiter de animalibus et de auro et argento operato et non operató, et de supellectilibus et indumentis fiat. Etiam de oleo, de terciis, et de fabas et de garbanços, terciam partem dono. Si contigerit quod quislibet vivus sive mortuus aliquam hereditatem ecclesie beate marie tribuat, due partes sint archiepiscopi et terciam clericorum. Et si aliquis super altare aliquid posuerit, v. solidos habeat inde sacri custos, alii sint clericorum; et si amplius quam xx. solidi fuerint, ut supradictum est medietas sit archiepiscopi et alia clericorum.

(1) Cogolludo, villa de la provincia de Guadalajara. Está en la pendiente de un cerro, del que tomó nombre; así como lo tomó San Millán de la Cogolla, en razón de otra cumbre análoga.

(2) Véase Boletín, t. vII, pág. 333; y en el tomo presente de ESTUDIOS, pág. 21.

Hec omnia ideo dono canonicis beate marie, tam presentibus quam futuris, ut eorum cesset murmuratio, et inter me et illos sit vera pax et dilectio. Et volo ut ita libere habeant suam et omnia que ego eis dono, quod ipsi prepositum suum et serviciales suos mutent et eiciant sicut voluerint et quando voluerint; et prepositus et serviciales non intrent nisi per capitulum et non respondeant nisi capitulo. Numerus canonicorum xxIIII.or maiores et vi minores; de quibus uno defuncto, comuni consilio archiepiscopi et canonicorum, alter substituatur. Archiepiscopus cum familia sua, in die pasce et pentecosten et nativitatis christi et asumptionis beate marie, in refectorio cum canonicis reficiatur. Quicunque autem hoc nostrum factum infregerit sit a deo et sanctis eius maledictus et anathematizatus, et cum iuda traditore in inferno dampnatus; et qui hanc meam divisionem violaverit, cum datan et abiron quos terra vivos absorbuit, eternis suppliciis crucietur (1).

Ego A[defonsus] hyspanie imperator hanc cartam confirmo, et hoc signum propria manu feci.

Ego idem R., gratia dei toletane sedis archiepiscopus, manu mea subscripsi.

Ego B., dei gratia Segontine sedis episcopus, confirmo.-Ego P. Segobiensis minister conf.-Ego Bertrandus oxomensis episcopus conf.-Ego Berengarius Salamantinus minister conf.

Comes Royz velez conf.-Diez muniz conf.-Ferrand iohannis conf.-Guterr ferrandez conf.-Roy ferrandez conf.-Melendo bofin conf.-Martinus gonçalvez alcaet conf.-Migael midiz conf. -Guter pedriz conf.-Stephanus ablampader conf.-Julian pedrez conf. Julianus alvazir conf.-Pelagius petriz conf.-Petrus de tolosa conf.-Martinus guterrez conf.-Martinus dominguez conf.-Sebastianus diez conf.-Garcias munniz conf.-Goscelmus (2) de Aceca conf.-Munio alfons (3) conf.- Dominicus ezer

(1) Al margen, de letra del siglo xv: «Facta carta Era MCLXXVI., etc.» Y de la misma letra al pié del folio: «está en la arqueta I.3, armario primero.»>

(2) Goscelinus?

(3) Sic. De las proezas que en este año de 1138 hizo Munio Alfonso contra la morisma, ayudado por los vecinos de Madrid (Magerit), habla la Crónica de Alfonso VII, núm. 66.

conf.-Rodericus lopez conf.-Antonius niger conf.-Johannes muniz conf.

Entre los nobles que firmaron la presente escritura son dignos de señalarse á nuestro propósito Pedro de Tolosa y Melendo Bofín, el que era por cierto alcaide de Madrid en 1123. En Agosto de 1154, como veremos en su propio lugar, Pedro Cruzado, hijo de Pedro de Tolosa, recibía en feudo del arzobispo de Toledo el castillo de Ribas, que antiguas leyendas enlazan con el origen de la basílica de Atocha. La cual florecía antes de 1148 (1).

4.

Frómista, 1.° Setiembre 1445. Diezmos de las rentas reales de Madrid otorgados por el Emperador Alfonso VII al arzobispo D. Raimundo. Fol. 36 vuelto.

Privilegium decimarum de omnibus redditibus regalibus de Madrit.

In nomine domini, patris et filii et spiritus sancti. Cum nulla nisi a deo potestas habeat esse, ipsum et sponsam eius ecclesiam, sincero debet (2) affectu diligere, fovere, bona eorum (3) de decimis et aliis beneficiis suis ampliare. Eapropter, ego adefonsus, dei misericordia imperator hispanie, una cum uxore mea imperatrice Berengaria, grato animo voluntate spontanea, pro mea parentumque meorum salute, pro peccatorum nostrorum remissione, illud attendens quod scriptum est (4): Divicie viri redemptio anime eius sunt; dono deo et ecclesie sancte marie pontificali in toleto fundate, dominoque raimundo eiusdem ecclesie archiepiscopo et omnium regnorum hyspanie primati, suisque successoribus, omnibus quoque canonicis eiusdem loci presentibus et futuris decimam omnium reddituum quos habco in magerido, aut in antea (5) ego aut filii mei habebimus et acquirere poteri

(1) Boletín, t. vII, pág. 216; y en este tomo, pág. 8.

(2) El sujeto de la proposición es «<potestas>>.

(3) De Cristo y su Iglesia.

(4) Proverbios, XIII, 8.

(5) En adelante.

« AnteriorContinuar »