Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Walken, Rudolfo de Heidelbergh canonicis Constantiensibus, anno domini millesimo CC sexagesimo secundo, quarto kal. Augusti, indictione quinta.

Original: Perg. 23/30 cm. General-Landesarchiv in Karlsruhe, St. Trudbert.

Dorsualnotiz XIII. Saec.: „Permutacio decimarum Tunsoll et Crotzingen cum domino episcopo Constant. et pro decima in Winterture."

An grünen Wollschnüren hängen die beschädigten Sigel des Bischofs Eberhard und des Domcapitels von Constanz.

Doppel (dessen unterer Rand mit den Sigeln abgeschnitten wäre) oder gleichzeitige Copie auf Pergament 28,44 cm., daselbst; mit ähnlicher Dorsualnotiz von der gleichen Hand wie auf dem Original. Druck: Zeitschrift f. Gesch. des Oberrheins XXX. p. 111 nr. 38.

Reg.: Ladewig 2061.

Transsumpt in der Bulle Clemens' IV. vom 11. Dec. 1266; vgl. Potthast 19891.

1186. Bischof Eberhard von Constanz gibt dem Abt von St. Johann einen Zeugnisbrief über den Verkauf des Gutes zu Nesslau durch den Edlen Heinrich von Kempten an St. Johann.

1262. September 3. Constanz.

Eberhardus] dei gratia Constantiensis episcopus omnibus presentium inspectoribus salutem et sinceram in domino caritatem. Ut ea, que pro utilitate monasteriorum nostre dyocesis aguntur, rata permaneant nec cuiusquam cavellationis) ingenio irritentur, auctoritatis nostre debent robore. confirmari. Presentes igitur noverint et futuri, quod, cum reverendi in Christo.. abbas et conventus || monasterii sancti Iohannis in Turtal a nobili viro H. de Kemtun predium suum dictum ze dem Wassere cum hominibus, advocatia, pratis, pascuis, nemoribus, viis ac omnibus suis iuribus, cultis et incultis, privatis et publicis, pro centum et quatuordecim marcis argenti iuste ac legaliter conparassent, matre sua, que dictarum possessionum, donec viveret, habuit usumfructum, volente et consentiente et resignante usumfructum memoratum, idem nobilis nobis per suas litteras devotissime supplicavit, ut super prefata emptione supradictis abbati et conventui litteras nostras patentes et sigillatas sigillo nostro concedere in testimonium dignaremur. Nos igitur, dicti nobilis iustis super hoc precibus annuentes, sepefatis abbati et conventui presentes litteras nostras in testimonium emptionis prescripte concessimus sigilli nostri robore conmunitas. Datum Constantie, anno domini MCCLXII., III. nonas Septembris.

Original: Perg. 12/23 cm. Stiftsarchiv St. Gallen, St. Johann P. P. 5. B. 18.

Sigel des Bischofs Eberhard, an gelben und rothen Seidenschnüren.

Druck: Wartmann III. p. 159 nr. 9563.

1187. Die Zürcher Chorherren Konrad (von Mure), Cantor, und Hugo Bockli sprechen als Schiedsrichter in einem Streit zwischen den Klöstern Zürichberg und St. Blasien über eine Wasserleitung zur Mühle des erstern bei St. Leonhard.

a) sic.

1 Ulrich.

3

2 Vgl. die Verkaufsurkunde vom 31. Juli 1261, oben nr. 1154.

3 Vgl. die Bitte, oben nr. 1155 zum 31. Juli 1261.

1262. September 17. Bei der Paradiesmühle.

[ocr errors]

In nomine domini amen. Anno domini MCC L XII, in festo Lamperti, indictione quinta. || Nos, videlicet C[hunradus] cantor et H[ugo] Bokelinus magistri, canonici Turicenses, in causa, que super aqueductu molendini prepositi et conventus ecclesie Montis Turicini, ordinis sancti Augustini, Con stantiensis dyocesis, siti apud sanctum Leonardum extra muros Thuregi inter reverendos in Christo.. abbatem et conventum monasterii sancti Blasii Nigre Silve, ordinis sancti Benedicti, ipsius dyocesis, ex una et predictos prepositum et conventum eiusdem dyocesis ex parte altera vertebatur, in nos a partibus legittime compromissa personaliter ad locum ipsum accedentes, probis et honestis nobis assumptis et adiunctis duodecim testibus et pluribus fide dignis sub iuramento prestito auditis et examinatis, visis loci circumstantiis et ipsius aqueductus vestigiis, audita etiam tocius vicinie fama, presentibus partibus sentenciando arbitramur et decernimus arbitrando, sepedictum aqueductum fluere debere per canales ultra alveum ipsius molendini supra domum eiusdem molendini et non infra, sicut etiam prius ante litem motam quadraginta annis continuis et ultra fluxisse per antedictos testes legittime ostensum est et probatum. Nomina presentium huic diffinitioni seu arbitrarie sententie sunt hee: magister Ul. dictus Wolflaip et H. de Můlimattun canonici Thuricenses, H. Seindair et Wernherus Monachus cives Turicenses, Otto de Můlimatton et C. dictus Craige et alii quamplures fide digni. Actum apud sepedictum molendinum, anno domini et die et indictione prenotatis.

2

Original: Perg. 14/16 cm. Im Besitz der Maschinenfabrik Neumühle.

2 Sigel, beschädigt, an roth und weissen Wollschnüren, ehemals roth gefärbt.

1. 048/33 mm. LIE TVRICEN.

Geistlicher vor einem Pult stehend, auf dem ein Buch liegt: ..AGR CHVNRAD.

2. 0 45/30 mm. Geistlicher vor einem Pult stehend unter einem Spitzbogen, darunter ein Steinbock als Familienwappen der Bockli: † HVG. BOKE.....ON. TVRICEN.

1188. Graf Hartmann der jüngere von Kiburg beurkundet, dass sein Ministeriale Heinrich von Schönenwert durch seine Hand dem Kloster Wettingen ein Grundstück zu Killwangen verkauft hat.

1262. September 29. Bei Zürich.

Hartmannus comes iunior de Kibure universis presentes litteras inspecturis rei geste noticiam cum salute. Quanto maior et altior est persona, tanto debet cavere cautius, ut, que sub ipsa

'Der Bach oder Canal der Paradiesmühle ist der Haldenbach; er sollte wohl wegen des Geschiebes unterhalb der Mühle in die Limmat geführt werden, während er bisher mit einer hölzernen Rinne über das Gekett der Mühle hinübergeleitet worden war. Gegen diese Veränderung protestierte St. Blasien wohl im Interesse des Rechts, welches ihm 1257 zugesprochen worden war, eine Mühle am Stampfenbach zu bauen; vgl. oben nr. 1022. Vgl. Nüschelers Karte zum Alten Zürich II.

H. Sender war schon Schiedsrichter im Mühlenstreit von 1257, ebenso der dort Ulricus Lupus genannte Wolfleibsch und 2 Mülimatten (vgl. nr. 1022), deren Name wohl mit diesen Mühlen im Zusammenhang steht. 3 Dieser Vertreter St. Blasiens heisst in der Urkunde vom 18. März 1261, oben nr. 1143, „C. procurator (abbatis) dictus Kreia". Er kommt auch vor als C. Cornix nr. 938, Krege nr. 986, Crage nr. 1083.

geruntur negocia, illibata permaneant in futurum. || Notum igitur facimus universis, quod Heinricus de Schonenwert noster ministerialis de consensu filiorum suorum, videlicet | Hartmanni clerici, plebani in Baden, et Iohannis militis, vendidit quoddam predium situm apud Chulewangen', quod tunc temporis annuatim reddidit frusta XVII, pro quadam summa pecunie, accedente nostra voluntate pariter et consensu, reverendis in Christo domino abbati et conventui de Wetingin, ordinis Cisterciensis, perpetuo possidendum, ius proprietatis, quod habebat in dicto predio vel videbatur habere, per manum nostram in dictum abbatem et conventum totaliter transferendo. Testes huius facti sunt hii: Hilteboldus sacerdos et.. dictus Dapifer monachi in Wetingin, Bertholdus de Riuti canonicus Basiliensis, Gerhardus de Gôzincon3, Wern. de Wartenvels nobiles, Burchardus de Sehein et alii quamplures. In cuius rei testimonium ad peticionem dicti de Schonenwert presens scriptum prefato domino abbati et conventui dedimus sigilli nostri karactere communitum. Acta sunt hec apud Turegum in domo Wernheri dicti Brosemun5, anno domini MCC LX II°, in die beati Michahelis archangeli.

Original: Perg. 8/18 cm. St. A. Aargau, Wettingen nr. 114.

[ocr errors]

Dorsualnotiz: Ultra Lindimacum super predium H. de Schonenwert apud Kiullewangin.“
Sigel, wohlerhalten, Hartmanns des jüngern; vgl. Sigelabbild. Lief. II. nr. 2.
Drucke: Archiv Wettingen p. 1093. Herrgott Geneal. II. p. 375 nr. 453.

1189. Die Edlen Berchtold) und Eberhard) von Lupfen bitten den Grafen Hartmann den ältern von Kiburg, über die Vogtei Basadingen und Rudolfingen, welche sie von ihm zu Lehen getragen und an Ritter Konrad von Salenstein weiter verliehen, nun aber ihm aufgegeben haben, nach den Wünschen der Nonnen von Katharinenthal zu verfügen.

S. D. (vor 1262. October 7.)

Predilecto domino suo Har[tmanno] dei gratia comiti de Kiburk seniori B. et E. nobiles | dieti de Luphin promptam ad obsequia voluntatem. Advocatiam super villas | Basundingen et Rudolvingen, quam sussceptam a) a vobis nomine feodi tenuimus, quam || etiam C. miles dictus de Salustain actenus tenuit a nobis in feodum, per manum nobilis viri C. dicti de Tengin sub

a) sic.

1

Killwangen, Pf. Wettingen, Ct. Aargau, wo die Grafen von Kiburg schon um 1234 ein Gut an Wettingen vergabten; vgl. oben I. nr. 497.

[ocr errors]

Arnold von Wildegg, Truchsess von Habsburg, war in's Kloster Wettingen getreten; vgl. die Urkunde vom 17. October 1259, oben nr. 1079, p. 169. 3 Gösgen, Pfd. und Burg, Ct. Solothurn. Wartenfels, Burg in Pf. Lostorf, Ct. Solothurn.

5 Wenn auf „,apud" Gewicht zu legen ist, lag das Haus vor den Stadtmauern; nach der Urkunde vom März 1265 hatte W. Brosima ein Gut beim Kloster Selnau, vielleicht war auch sein Haus dort, vgl. unten; 1253 pachtete er Aecker am Bonzisbühl; vgl. oben II. nr. 868.

7

• Berchtold und Eberhard, Brüder, Edle von Lupfen; vgl. die Urkunde von 1257, oben nr. 1028. Burg und Pfd. im Ct. Thurgau; über Ritter Konrad vgl. die Urkunde vom August 1260, oben nr. 1121. Der hier ohne Datum nachgesuchte Verzicht Hartmanns des ältern auf diese Vogtei ist in der Zustimmungserklärung Hartmanns des jüngern vom 7. October 1262 schon vorausgesetzt und zwar in einer Weise, als ob

certo et manifesto testimonio sigilli nostri et litterarum nostrarum dominationi vestre simpliciter et libere resignamus, supplicantes humiliter et instanter, quatenus de ipsa advocatia benigne in domino faciatis, quod priorissa et conventus sororum Vallis sancte Katherine prope Diezzinhovin expetierint a vobis et monasterio suo iudicaverint expedire. In hoc enim spetialem nobis gratiam facietis et decetero nos vobis ad obsequia ligabitis ampliora, quoniam alias vobis astricti sumus ad fidelitatem et promptitudinem serviendi ratione feodalium beneficiorum, propter quod etiam hanc peticionem fiducialius vobis presumpsimus exhibere.

Helm mit Schwanenhals und 2 Flügeln

Original: Perg. 10/13 cm. St. A. Thurgau, Katharinenthal I. 1, nr. 6. Sigel, beschädigt, abhangend, von grünem Wachs, ○ 39 mm. im Sigelfeld. Umschrift unlesbar.

1190. Graf Hartmann der jüngere von Kiburg gibt seine Genehmigung dazu, dass sein Oheim ihre gemeinsamen Lehensrechte an der Vogtei zu Basadingen und Rudolfingen dem Abt von Reichenau zu Gunsten der Nonnen von Katharinenthal aufgab.

1262. October 7. Bei Winterthur.

In nomine patris et filii et spiritus sancti amen. Hartmannus dei gratia comes iunior de Kyburch omnibus hanc litteram inspecturis || noticiam subscriptorum. Notum facimus universis, quod, cum venerabilis dominus Albertus divina providencia abbas monasterii Augensis villas in Basmidingen et Rudolfingen cum omnibus suis pertinentiis priorisse et conventui sororum de Valle sancte Katherine, ordinis predicatorum, vendidisset, ipsam advocaciam, quam dominus Chunradus de Salwenstein' a nobilibus de Luphen et hii ab illustri viro patruo nostro dei gratia comitia) Hartmanno dicto maiori de Kyburch et a nobis tenebant in feodo, predictus patruus noster resignatam sibi ab eisdem, reverendo domino Alberto abbati prefato, a quo eandem advocaciam tenebamus in feodo, libere resignavit, ut sorores predicte prediis liberius gauderent predictis. Nos vero pium eius affectum in domino commendantes ratum et gratum habemus, quod ab ipsis vassallis nostris advocaciam resumpsit et eandem domino abbati resignavit. Et ut maiori securitate sorores gaudeant in predictis, cedimus et nos divine miseracionis intuitu iure nostro. Et in huius rei testimonium presentem paginam sigilli nostri robore communimus. Actum apud Winterture), anno domini M°CC®LX®II°, mense Octobri, die septimo. Testes interfuerunt: nobiles viri comes Hugo de Werdinberch, Hein

a) sic, statt,,comite". b) Das letzte ,,e" scheint nachträglich in ,,a" oder „,0" corrigiert.

er ganz kurz vorhergegangen sei. Die gegenwärtige Urkunde dürfte also vor jene hier gleich folgende zu setzen sein, obwohl Konrad von Salenstein schon im August 1260, vgl. oben nr. 1121, diese Vogtei samt Meieramt an Diessenhofen verkaufte. Jener Verkauf scheint wegen mangelnder Zustimmung der Herren von Lupfen als Zwischenlehensträger nicht zu Stande gekommen zu sein, da weder diese noch Hartmann der jüngere dabei genannt sind.

1 Laut Urkunde vom August 1260, vgl. oben nr. 1121, verkaufte Konrad von Salenstein die Vogtei und das Meieramt zu Basadingen und Rudolfingen an Katharinenthal, wozu der Abt von Reichenau und Graf Hartmann der ältere ihre Sigel gaben; erst mit gegenwärtiger Urkunde gibt auch Hartmann der jüngere seine Zustimmung; ihm fiel sie nicht so leicht wie dem kinderlosen Oheim, der fast alle seine Besitzungen an Gotteshäuser veräusserte.

ricus de Wildenberch, Chůnradus de Tengen, Arnoldus a) de Burgelon, Rudolfus de Wediswilar, Rudolfus de Mazzingen, frater Iohannes de Ravensburch et frater Rudolfus de Essingen, ordinis predicatorum, Iohannes de Ehingen miles et Heinrichus filius domini C. de Tengin et alii quamplures.

Original: Perg. 12/21 cm. St. A. Thurgau, Katharinenthal I. 1. 7.

Sigel, wohlerhalten, an weissen Hanfschnüren, Hartmanns des jüngern; vgl. Sigelabbild. Lief. II. nr. 2.
Druck: Herrgott Geneal. II. p. 376 nr. 454.

Reg.: Neugart Ep. Const. II. p. 279.

1191. Die Meisterin Emma und der Convent von Tänikon erwählen die Aebte von Kappel zu ihren ewigen Beichtvätern und Visitatoren.

1262. October 15. (1260. October 14.?) Tänikon.

Soror Hemma magistra et conventus sororum in Tennikon omnibus, ad quos presens scriptum pervenerit, sincere caritatis affectum et subscripte rei noticiam. Noverint omnes, quos nosse fuerit oportunum, quod, cum reverendi in Christo abbates et conventus de Capella, Cisterciensis ordinis, Constantiensis dyocesis, nos multo tempore in bona et sancta disciplina dicti ordinis de commissione ordinarii nostri et precepto || sedis apostolice' devote rexerint et humiliter nutriverint, nos, ne vicio ingratitudinis coram deo et religiosis personis succumbere videamur, eosdem patres nostros sepius elegimus nobis et domui nostre perpetuos magistros, patres, confessores et visitatores spiritualium et temporalium et eandem electionem iterato approbando, ratificando presentibus finaliter innovamus, ita quod ipsis et ipsorum successoribus ante et post incorporationem predicti ordinis, cui semper asscribi et incorporari intendimus, in sancta et devota obedientia per omnia humiliter subsimus et obediamus. Et ad hoc nos et domum nostram bona fide in perpetuum presentibus obligamus. Ut autem premissa omnia aput posteros noticiam meliorem et evidentiam habeant pleniorem, presens instrumentum de nostro rogatu et consensu confectum et conscriptum sigillis reverendi in Christo.. abbatis in Visschinon et fundatorum nostrorum, Eberhardi senioris et Eberhardi filii sui, militum et dominorum in Bichilnse, qui uno sigillo contenti sunt in agendis suis, et nostro, quo et nos conventus in hac parte utimur, predictis dominis et patribus nostris in testimonium veritatis finaliter munimus et fideliter roboramus. Actum et datum Tennikon, anno domini MCC LX II.,2 idus Octobris.

Original: Perg. 14/21 cm. St. A. Z. Kappel nr. 78.
1. Sigel, wohlerhalten, ○ 35 mm.

TIS DE VISCINON.

Abt mit Stab zwischen 2 Fischen stehend: CVNRADI ABBA

2. Sigel fehlt, Pergamentstreifen (Eberhards von Bichelsee).

3. () 42/33 mm. Rückwärts schauendes Lamm mit Nimbus und Fahne: † & M...STRE IN TENCON. Reg.: Kappel nr. 85 (zu 1260).

a) „r" aus „l" corrigiert.

1

Vgl. die Papsturkunden vom 20. December 1249, 12. October 1250 und 13. Januar 1257, oben II. nr. 778, 790 und 993. Kappel hat sich wohl wegen der grossen Entfernung nicht beeilt.

2

[ocr errors]

II" scheint, obwohl das übergeschriebene,, ," fehlt, eher zur Jahrzahl als zu idus zu gehören, weil die bischöfliche Bitte um Incorporation Tänikons vom 5. Februar 1263 datiert; vgl. unten.

III.

36

« AnteriorContinuar »