Imágenes de páginas
PDF
EPUB

lico moderamini pia religione pollentibus beniuola compassione succurrere & poscentium animis alacri deuocione inpertire assensum. Ex hoc enim lucri potissimum premium apud conditorem omnium Dominum procul dubio promeremur, dum uenerabilia loca ad meliorem fuerint sine dubio statum perducta. Igitur quia postulastis a nobis, quatenus archiepiscopatum Hammaburgensis ecclesiae totum integrum uobis confirmaremus, sicuti a predecessoribus nostris, videlicet Nicolao & Agapito, huius apostolicae sedis episcopis, decretum est, inclinati precibus vestris apostolica auctoritate concedimus & confirmamus, cum omnibus generaliter atque specialiter ad eundem prefatum uestrum archiepiscopatum pertinentibus, scilicet omnia quae vestri antecessores suis laboribus adquisierunt, vel eciam amore eternae patriae ibi a christicolarum 1) fidelibus nunc collata uel deinceps sunt conferenda. Cum illis eciam, qui nunc temporis ad Christi conuersi sunt fidem, videlicet episcopos ) in omnibus gentibus Sueonum siue Danorum, necnon eciam in illis partibus Sclauorum, quae sunt a flumine Pene usque ad fluvium Egidre, ita ut sub uestro uestrorumque successorum, Hammaburgensis ecclesiae archiepiscoporum, maneant potestate, uel quicquid uestri laboris certamine, diuina fauente gratia, ab errore perfidiae, siue hominum siue locorum, ad religionem christianam adquirere potestis, uobis uestrisque successoribus perpetualiter tenendum, inuiolabiliter tenere censemus. Et insuper decreuimus & sanctimus, nullum archiepiscoporum, uel Coloniensem

...

Das Folgende stimmt fast wörtlich mit der obigen Bulle Agapetus II. vom Jahre 948 bis: bone memorię Nicolai & Agapiti papae sanctionem ipsas dioceses, Hammaburgensem. Apostolica itaque auctoritate, Haluerstadensis ecclesiae & Hildoneshemensis & Pathrobrunnensis & Mindensis ecclesiarum episcopis insuper iubemus atque monemus, ut vos in omnibus adiuvent, quatenus sacerdotale ministerium explere & animarum lucra domino Jesu Christo facilius adquirere valeatis, uobis adminiculum prebeant in omnibus. Sic tamen, ut eos, quos adquiratis & quos habeatis per gratiam Christi adquisitos, uestro uestrorumque successorum archiepiscopatui subiectos permanere decernimus, a Christo tantum recepturi premium remunerationis, quemadmodum christiana ac vera eos docet religio: Ite, docete omnes gentes. 3) Itaque quamvis ad predicandum gentibus in supradictis locis episcopi sint consecrati atque plures in illis partibus consecrandi, tamen formidandum est in tam nouella christianitatis plantatione, per barbarorum sevitiam ut in tantum numerus ex eis decrescat, quod illorum auxilio nequaquam episcoporum possit fieri consecracio. Ideoque predicta statuta, si necesse sit, auctoritate apostolica decernimus esse servanda. Decernimus autem, karissime frater Liauizo, ut potestatem habeatis ordinandi episcopos infra uestram parochiam & dioecesim in omnibus b) picticolarum. Hann. ) Lies: episcopis.

zu Halberstadt. Annal. Quedlinb. Thietmar 1. 1. Chronicon Halberstad. 1001 Juni 22 auf dem Concilium zu
Poelde. Tangmari Vita S. Bernwardi. 1002 Juli 25 zu Merseburg beim Kaiser Heinrich II. Thietmar
I. V. c. 9. Adelboldi Vita Henrici c. 11. 1005 Juli 7 zu Dortmund beim Kaiser. Thietmar 1. VI. c. 13.
Er starb 1013 Januar 4. S. Annal. Quedlinb. Thietmar I. VI. c. 53 & 54. Adam I. II. c. 32. Necrolog. Luneburg.
Diptych. Bremense.

3) Ev. Matthaei c. XXVIII. v. 19.

supradictis gentibus. Et si quis contra huius nostrae auctoritatis priuilegium ire temptauerit, aut in quoquo modo in parte uel in toto frangere nisus fuerit, sit excommunicatus a corpore & uiuifico sanguine domini nostri Jesu Christi & a sanctae Dei ecclesiae aditu separatus. Obseruator autem huius nostrae ammonitionis & iussionis habeat benedictionem omnipotentis Dei, & beatorum apostolorum Petri & Pauli, & nostram, qui eorum fungimur uicariatione. Dato igitur uobis, frater karissime Liauizo, nostrae auctoritatis priuilegio, simul concedimus uobis & pallio uti ubique locorum in utraque Albiae fluminis ripa, statutis diebus, sicut antecessoribus vestris moris erat. Insuper addimus pro voto uestrae dignissimae petitionis, in nataliciis beatorum martyrum Laurencii, Mauricii sociorumque eorundem, & in singulis festiuitatibus uobis commissae ecclesiae pallio uos indui. Sancta trinitas fraternitatem uestram diu conseruare dignetur incolomem, atque post huius seculi amaritudinem ad perpetuam perducat beatitudinem. Scriptum per manum Stephani notarii, regionarii atque scriniarii sacri palatii, in mense Nouembrio & indictione III.

Data VI. idus Nouembris, per manus Gregorii, episcopi sanctae Portuensis ecclesiae. Anno pontificatus domini Johannis, sanctissimi papę, V. Anno ab incarnatione domini nostri Jesu Christi DCCCCLXXXVIIII, in mense Nouembrio & indictione III.

Pallium uobis mittimus, & insuper concedimus isto uel alio cuiuscunque generis nitidi candoris uobis placuerit uos indui. Amen. ')

LIII.

Papst Johannes XVI. bestätigt die Privilegien der Hamburgischen Kirche. 996. Juni. 1) Johannes episcopus, seruus seruorum Dei, reverentissimo et sanctissimo Liuezoni, sanctę Hammaburgensis ecclesie archiepiscopo & confratri nostro, & postte in eadem ecclesia im perpetuum. Cum pię desiderium uoluntatis ...

Hier folgt wörtlich das obige Privilegium des Papstes Marin III. vom Jahre 946 bis:

vicariatione.

Scriptum per manum Johannis, cancellarii sanctę Romanę ecclesię, in mense Junio, indictione nona.

LIV.

Kaiser Otto III. verleihet dem Grafen Liutger den Hof Stiepel in Westfalen.

1001. April 27. ')

་་

In nomine sanctae & indiuiduae trinitatis Otto, superna fauente clementia Romanorum imperator augustus. Omnium fidelium nostrorum tam presentium quam et futurorum nouerit

') Adam Bremens. I. II. c. 20. Libentius pallium suscepit a papa XV. (XVI.) Johanne.

') Nach dem Originale zu Stade in Caps. X. No. 9.

1) Nach dem Copiarius zu Hannover. Das Original war zu Stade in Caps. IV. No. 31.

vniversitas, quod nos interuentu ac petitione B. 2) nostri amabilis ducis, & dilectissimi capellani nostri Maginuuardi, *) Liutgero comiti dedimus curtem, quae vocatur Stipenlo, in comitatu ipsius Liutgeri comitis & in pago Westfalon sitam, 3) quam cum omnibus vtilitatibus, areis, edificiis, utriusque sexus mancipiis, terris cultis & incultis, agris, pratis, campis, pascuis, silvis, venationibus, aquis aquarumque decursibus, piscationibus, molendinis, viis, inuiis, exitibus siue reditibus, tam quesitis quam inquirendis, sibi in proprium tradidimus, eo tenore, ut idem Liutgerus comes de eodem predio liberam habeat faciendi quod uelit potestatem, siue illud tradere, commutare, vendere seu magis sibi obtinere uoluerit. Et ut haec traditio firmior permaneat, hanc paginam manu propria roborantes sigilli nostri impressione iussimus insigniri. Data V. kalendas Maii, anno dominicae incarnationis M° b) primo. Indictione XIIII. Anno tertii Ottonis regni XVII, ©) imperii V.

Actum Ravennae feliciter. Amen.

LV.

Kaiser Otto III. bestätigt der Bremischen Kirche den Besitz des Klosters Ramesloh. 1001. Jul. 25. 1)

In nomine sanctae et individuae trinitatis Otto, seruus apostolorum. Omnium fidelium Christi || & nostri imperii sollers sciat intentio, quod nos interventu Maginuuardi, sanctae Aquisgranensis ecclesiae cardinalis || nostrique capellani amabilis, maxime autem propter Dei omnipotentis amorem, ipsius iusticiam intuentes, per hoc nostrum imperiale priuilegium largimus & confirmamus sanctę Brimiacensi ecclesię, ad honorem sancti confessoris Christi || Willoldi constructę, monasterium Rammesloh dictum, sicut sui rectores habuerunt, cum omnibus illo rite aspicientibus & integritate sua. Eo tenore, ut archiepiscopus Liebitzo omnesque sui successores eodem monasterio fruantur, & prout voluerint, disponant, tamen timorem Dei semper prae oculis habentes. Et ut huius nostrae auctoritatis confirmatio firmior permaneat, hanc paginam manu propria roborantes sigillare precepimus.

Signum domni Ottonis (M.) caesaris inuicti.

Heribertus cancellarius uice Uuilligisi archicancellarii recognouit.

) Lies: Meginwerci.

b) So Lind. anno. Hann.

c) Lies: XVIII.

2) Bernhardi. 3) Stiepel liegt in der Grafschaft Mark, ehemaligem Amte Blankenstein, an beiden Seiten der Ruhr. Des am 26. Februar 1011 verstorbenen Grafen Liutger Wittwe Emma, welche ihn beinahe dreissig (nicht vierzig, wie Adam sagt) Jahre überlebte, schenkte jenen Hof zur Zeit des Hamburgischen Erzbischofes Alebrand Bezelin seiner Kirche. S. Adam Bremens. I. II. c. 32, 49, 60. Schol. 38. Adam nennt den Hof Stiplaga juxta Rhenum. Vergl. auch Wedekind a. a. O. Bd. II. S. 82. Ueber die Gräfin Emma s. auch unten No. LXVI. Note 2. Benno, Herzog der Sachsen, war sein, und Meginwerk, Capellan des Kaisers, seit 1009 Bischof in Paderborn, war ihr Bruder.

1) Nach dem Originale zu Stade B. No. 11 und 12. An demselben hängt eine bleierne Bulle, auf deren Vorderseite das Brustbild des Kaisers mit der Legende: Aurea Roma; auf der Rückseite die Worte: Oddo imperator Romanorum.

Data VIII. kalendas Augusti, anno dominice incarnationis M. primo, indictione XIIII, anno tercii Ottonis regni XVII, *) imperii VI.

Actum Paterno feliciter. Amen.

LVI.

Kaiser Heinrich III. über die Vorrechte der Klöster des Hamburgischen Sprengels, die Errichtung eines Marktes zu Bremen und das Recht der Erwählung eines Erzbischofes. 1003. Mai 25. ')

In nomine sanctae & indiuiduae trinitatis Heinricus, diuina fauente clementia rex. Si pias petitiones sacerdotum prona deuotione ad effectum duxerimus, id procul dubio ad statum presentis vitae & eternae beatitudinis premia capescenda nobis profuturum credimus. Quapropter omnium fidelium nostrorum presentium & futurorum noverit industria, qualiter vir uenerabilis Liebizo, sanctae Hammaburgensis ecclesiae archiepiscopus, nostris obtutibus presentari fecit preceptum beatae memoriae senioris & antecessoris nostri, Ottonis tercii, imperatoris augusti, in quibus continebatur, quomodo ipse pro divino amore monasteriis in eius episcopio consistentibus imperiali auctoritate libertatem & tuitionem concessisset, rogavitque celsitudinem nostram, ut nos denuo nostra preceptione eadem monasteria & omnia illuc aspicientia confirmaremus. Nos vero eius iustae & rationabili petitioni assensum prebentes, interveniente dilecta coniuge nostra & regnorum consorte Conigunda, ad honorem sanctae Dei genitricis Mariae, Das Folgende ist wörtlich aus der obigen Urkunde König Otto's III. vom Jahre 988, bis auf die hier bemerkten Zusätze:

...

...

nec non monetam publici ponderis & puri argenti, totumque potestatem eligendi inter se, sive aliunde, si necessitas exposcat, episcopum, equo tamen regis consensu. Et ut hoc ... roboratam sigilli nostri impressione insigniri iussimus.

Signum domni Heinrici (M.) regis invictissimi.

Egilbertus cancellarius vice Willigisi archicapellani recognovit.

Data VIII. kalendas Junii, anno dominicae incarnationis MIII. Indictione I. Anno vero domni Heinrici regis I.

Actum Gebehildehuson.

LVII.

Stiftung des Klosters Harsefeld. 1001-1010.

Venerabilis comes Heinricus in Rosafeldan fecit preposituram, annuente Libentio archiepiscopo et ecclesiam consecrante. ')

*) Lies: XVIII.

4) Nach dem Copiarius zu Hannover. Im Stader Registranten in Caps. IV. No. 2.

4) Adam Bremens. I. II. c. 31.

Heinricus comes, filius Heinrici de Stathe, destruxit castrum Herseveld, quod pater suus construxerat, et fecit ex eo monasterium et congregationem canonicorum. 2)

LVIII.

Bulle des Papstes Sergius IV. über Ramesloh. 1009. Jul. bis 1012. Jun.

Adam Bremens. l. II. c. 32:

Eodemque tempore (ums Jahr 1010) contentio Ferdensis episcopi Beruarii (II.) de Ramsolan coram papa Sergio terminata est.

Der Scholiast zu dieser Stelle bemerkt:

Ramsolan sita est in episcopatu Ferdensi non longe a vico Bardorum. Cuius ordinationem et ius gubernandi cum Ferdensis episcopus resposceret, apostolicae sedis decreto cessit ab incepto. Oddo legatus fuit ad papam, ut habet privilegium.

Die Soroer Handschrift lieset:

...

Bardorum. Eam episcopus Ferdensis sibi regendam petiit a pontifice Romano per

legatum Oddonem, ut habet privilegium. ')

LIX.

Erzbischof Unwan's Schenkung an das Stift Paderborn. 1013. Jan. 25. ')

Der römische König Heinrich 11. verleihet der Kirche zu Paderborn :

Curtem Honstede dictam cum omnibus pertinentiis, terris videlicet cultis et incultis, siluis, mancipiis utriusque sexus, molendinis, piscationibus, aquis aquarumque decursibus, quibus

2) Annal. Saxo. a. 1010 coll. a. 969. Chronic. Monast. Rosenveld.

1) Vergl. oben zum Jahre 1001 Juli 25. Wahrscheinlich ist Oddo von der Hamburgischen Kirche an den Papst gesandt, und er derselbe, welchen der Erzbischof Liavizo zu seinem Nachfolger bestimmt hatte, aber ungeachtet der geschehenen Erwählung vom König Heinrich nicht bestätigt wurde. Dieser Oddo war nicht ein Mitglied des Capitels zu Bremen, sondern nur demselben verbrüdert, d. h. dem liber fraternitatis eingeschrieben, um in die Fürbitten der Bremischen Geistlichen aufgenommen zu werden, gleich wie dieses mit dem König Knut dem Grossen geschehen war. Schol. ad Adam Bremens. I. II. c. 36. S. Annal. Quedlinb. a. 1013. Thietmar 1. VI. c. 53 & 54. Ich möchte ihn daher für den presbyter Magdeburgensis venerabilis Odda halten, dessen im Jabre 1018 erfolgten Tod die Annales Quedlinburgenses berichten. Er ist also wahrscheinlich derselbe Otto, Vicedominus und Canonicus zu Magdeburg, welcher, wie Adam von Bremen 1. II. c. 20 und sein Scholiast erzählen, ein Schwestersohn des Erzbischofes Adaldag, bei der Wahl nach dessen Tode im Jahre 988 vor dem trefflichen Liavizo bereits zurückgetreten war. Es würde voreilig seyn, aus dem Stillschweigen Adams über Otto bei der Ernennung des Erzbischofes Unwan folgern zu wollen, dass er die von Thietmar berichteten Vorfälle mit demjenigen verwirrt hatte, was bei Liavizo's Erwählung geschehen. Vielmehr erklärt jenes Liavizo's Empfehlung des Otto zu seinem Nachfolger. Der Scholiast zu Adam l. I. c. 33 verschweigt auch nicht die Unrechtfertigkeiten bei der Erwählung Unwan's, von welchem er sogar sagt: Sermó est hunc per simoniacam pestem intronizatum, eo quod magnam hereditatem habuit. Cuius partem ipse invitus dimisit imperatori.

1) Vollständig gedruckt in Schaten Annales Paderborn. p. 402.

« AnteriorContinuar »