Gallis deportatus fuit primum, mense octobri 1797, Bruxellas, paulo post Rupellam (La Rochelle) in Galliam, ac demum in insulam Cayanam, ubi aerumnis exhaustus obiit 6 septembris 1798. De hoc viro, fortissimo catholicae fidei athleta, vide: Biographie de Jean-Joseph Havelange, dernier Recteur magnifique de l'Université de Louvain; œuvre posthume de NICOLAS JOSEPH CARPENTIER, curé de Dommartin, publiée par les soins de M. A. CARPENTIER, curé de Vien (Liège), in Analectes pour servir à l'histoire ecclésiastique de la Belgique. XXV, pp. 211-245. Le bureau rectoral. L'expédition régulière des affaires, que le changement semestriel du titulaire du rectorat eût pu enrayer ou faire languir, était assurée par un bureau ou personnel permanent attaché à la personne du Recteur, et composé d'un dictateur, d'un avocat fiscal, d'un syndic, d'un secrétaire ou notaire, d'un promoteur, etc. «Habet Rector jurisdictioni suae ordinariae exercendae negotiisque academicis tractandis, praeter singularum facultatum decanos, etiam dictatorem et advocatum fiscalem, aliosque officiales, ut syndicum, secretarium et promotorem, cui praesto sunt et assistunt clientes, ut vocant, seu satellites. Dictator et advocatus fisci, velut quidam consiliarii ipsius Rectoris et Universitatis, in comitiis seu conventibus academicis, ordinarie vel extraordinarie habendis, una cum facultatum decanis, ut deputati ordinarii, conveniunt et deliberant. Placuit proinde et illis in his Fastis dare locum, quorum quidem nomina eruere investigando licuit.» VALERIUS ANDREAS, Fasti, ed. altera, Lov. 1650, p. 49. <«< Sunt autem ... complures officiarii,videlicet judices appellationum, decani facultatum, dictator Universitatis, receptor, signator primarum litterarum, advocatus fiscalis, notarius et secretarius Universitatis, promotor et syndicus Universitatis, advocati, notarii et procuratores curiae Rectoris et conservatoris, bedelli, librarii, nuncii et clientes Universita tis. Denique taxatores vinorum. De quorum omnium officiis videre licet almae Universitatis statuta, eo ordine quò ea nunc recensuimus (1) ». MOLANUS, list. Lovan., ed. De Ram, 1, p. 498. -- Le dictateur. « Dictatoris officium est litteras nomine Universitatis scribere (2), quoties et quandocumque per D. Rectorem, vel etiam a partibus litteras petentibus, requisitus fuerit, caussis, in quibus ipse fuerit advocatus, exceptis; juratque in susceptione muneris, quod officium dictatoris fideAiter exercebit, et quod sciens nihil scribet, quod possit esse vel cedere in praejudicium Universitatis vel privilegiorum ejus. Solet vero annuum hoc esse officium, atque eligi vel cóntinuari dictator per ordinem facultatum vir doctus et jurisperitus. Ita habent Statuta Universitatis. De eodem lego in actis ad annum ciɔ. cccc. LII., pridie kalendas septembris, conclusum tunc fuisse, ut adsumendo ad rhetoricae lecturam simul demandaretur munus sive onus scribae seu dictatoris, idque gratis et absque stipendio per Universitatem solvendo, exceptis litteris quas scriberet pro iis opus habentibus, secundum dictamen et arbitrium ipsius Universitatis. Adsumi autem potest vel ex ipsis facultatibus, vel extra eas,sive de consilio fuerit Universitatis, vel extra ipsum. Ita anno ciɔ. cccc. xcm. placuit. Postmodum aliter visum fuit, hodieque dictator ex facultatibus juris utriusque nominatur, semelque nominatum continuari etiam ad plures annos, adeoque ad vitam, antehac fere moris fuit; et forte utilius Academiae. Sed et anno cɔ. ɔ. LVIII., pridie kalendas martii, conclusit decrevitque Universitas dictatorem vocandum esse ad omnes deputationes ac congregationes dictae Universitatis, cum salario ad instar aliorum deputatorum. » VALERIUS ANDREAS, Fasti, ed. altera, Lov. 1650, p. 49. (1) Les Statuta almae Universitatis Lovaniensis ont été publiés par Mgr De Ram dans l'édition qu'il a donnée de l'Hist. Lovan. de Molanus, II, pp. 893-930. (2) Le rédacteur d'un document ou d'un écrit quelconque s'appelait anciennement dictator, tandis que le copiste portait ordinairement le nom de scriptor. Voyez Analectes, XXVI, p 29. « Dictator inprimis est sic dictus, quod mittendas quocunque litteras ipse concipiat ac dictet. Eius proinde officium est academiae nomine litteras pro temporum necessitate ad quemcunque scribere, aut aliunde ad Academiam missis respondere. Priusquam vero obsignentur aut mittantur litterae, coram Rectore et Academiae deputatis recitantur, harumque exemplar asservatur. Ad hoc munus eligi vir litterarum et juris cognitione praestans solet, idque quotannis undecimo calendas januarij in publicis comitiis, huiusque muneris participes singulae sunt suo ordine facultates. »> VERNULAEUS, Academia Lovaniensis, ed. altera, Lov. 1667, p. 37. « Dictator singulis annis pro stipendio recipiat ab Universitate in duobus terminis duodecim florenos rhenenses, et a partibus litteras hujusmodi petentibus quatuor stuferos, et amplius non exigat, nisi ultro plus offeratur, vel etiam Rector ex causis animum suum moventibus propter arduitatem materiae sive negotii aliquando plus dandum esse declaraverit. » Antiqua statuta. Liste des dictateurs. 1. Joannes Block, magister artium et S. theologiae licentiatus, decanus concilii Geldoniensis, postea primus rhetor academicus, unus ex primis facultatis artium regentibus seu professoribus (1), Rector Universitatis ultima novembris anni 1432, electus fuit dictator die 3 decembris 1438. Factus est deinde plebanus capituli Hoogstratani. Obiit anno 1453. - De quo vide VAL. ANDREAM, Fasti, ed. altera, Lov. 1650, p.246. 2. Joannes Sucquet, dioecesis Rotomagensis, magister artium et medicinae licentiatus, electus eodem anno, die 28 mai; bis, aunis scilicet 1441 et 1447, officio Rectoris functus, et anno 1412 promotus fuit medicinae doctor. 3. Henricus de Loe vel de Loen, Lovaniensis, magister artium, S. theologiae baccalaureus, fundator et regens pae (1) Joannes Block, magister artium, Leodiensis diocesis, fut immatriculé à Louvain en 1429. Il figure, la première fois, parmi les admissi að regentiam par la faculté des arts, sous la date du 7 cctobre 1430; voyez Analectes, I, p. 22. dagogii Porcensis, mense novembri 1437 Rector Academiae, electus fuit dictator 9 januarii 1441 (1). Obiit Carthusianus; de quo vide infra, IV, pp. 77-82, et 87... 4. Jacobus de Scotia, baccalaureus in decretis, electus fuit dictator 16 novembris 1447. 5. Henricus de Zoemeren, S. theologiae doctor Parisiensis, et professor Lovanii, electus fuit dictator 5 martii 1448. Rector Universitatis ultima februarii 1463. 6. Leonardus Kriecke, Bruxellensis, S. theologiae baccalaureus, electus fuit dictator 10 septembris 1448. Rector e facultate artium ultima februarii 1455. 7. Gerlacus Bont, legum doctor, electus fuit dictator 19 octobris ejusdem anni 1455. Cui absenti substitutus est 13 januarii 1453 Leonardus Kriecke, de quo n. praecedenti. Huic item absenti substitutus est 11 aprilis ejusdem anni 1453, Hugo de Haerlem, rhetor academicus. Cfr. VALERIUS ANDREAS, Fasti, ed. altera, Lov. 1650, pp. 246 sv. 8. Joannes Recourt, electus 29 novembris 1453. 9. Leonardus Kriecke,de quo ante nn. 6 et 7, denuo electus est dictator 31 augusti 1454. 10. Petrus de Rivo, Ascanus, S. theologiae baccalaureus (et anno 1476 doctor), electus est dictator 22 decembris 1456. Mense augusto 1457, et mense februario 1477 et 1478, Academiae Rector, et per 24 annos plebanus capituli S. Petri. 11. Raso de Heda electus est dictator 30 augusti 1471. 12. Lottinus Viruli, vulgo Menneken, Caroli Viruli, fundatoris paedagogii Liliensis, cognatus, electus est dictator 28 maii 1473. De quo videsis inter professores Lilii, n. 5. 13. Joannes de Bourburgh, electus 9 februarii 1480. 14. Gualterus de Beka, cognomento De Leeuwe, ex Beka, agri Helmondani vico, magister artium, juris canonici licen (1) Henricus de Loe, Leodiensis diocesis, fut immatriculé à Louvain en 1426, au moment même de la fondation de l'Univerésit. tiatus et anno 1498 juris utriusque doctor, fuit electus dictator 28 februarii 1486. Academiae Rector mense februario 1495, mense augusto 1501, et mense februario 1509. 15. Ludovicus de Viridi Valle, vulgo van Groenendael, ex Hilvarenbeek, frater Theoderici, juris utriusque doctoris et professoris, atque ipse juris utriusque licentiatus necnon in D. Petri Lovanii canonicus, electus fuit dictator 22 decembris 1494. Obiit 23 vel 24 novembris 1313, conditus in ecclesia S. Petri ad altare D. Lucae sacrum. Continuatus fuit in officio dictatoris usque ad annum 1503. In congregatione Universitatis diei 22 decembris 1502 actum fuit de successore ipsi dando. Legitur in Actis ad hunc diem: << Insuper facultas artium, insequendo conclusionem ultima >> februarii [m. cccc.] xciij de eligendo dictatore litterarum » Universitatis, et cui id juxta tenorem ejusdem conclusionis » protunc incumbebat, elegit in dictatorem litterarum Uni»versitatis dominum Ludovicum de Viridi Valle, et casu quo » ipse dominus Ludovicus ididem officium acceptare recusa» verit, elegit dominum ac magistrum Johannem de Palude.» 16. Joannes de Palude, Cassiletensis, rhetor publicus, electus est dictator 22 decembris 1503. Continuatus fuit per viginti duos annos. Obiit 20 februarii 1526. In Actis Universitatis lego ad diem 22 decembris 1503: << Insuper facultas theologiae, insequendo conclusionem » Universitatis ultima februarii anno [m. cccc.] xciijo captam » de eligendo dictatore litterarum Universitatis, et cui id » juxta tenorem ejusdem conclusionis protunc incumbebat, » elegit in dictatorem litterarum Universitatis magistrum » Lucam de Conitio, si acceptare voluerit, alioquin magistrum » Johannem de Palude. » Priori loco designatus videtur recusasse, nam anno sequenti, 22 decembris, electus fuit absque ulla restrictione vel conditione Joannes de Palude. « Joannes de Palude, Cassilitensis, cujus ad Petrum Aegi»dium de Utopia Thomae Mori legitur epistola, moritur anno » CI. 15. XXV. decimo kalendas martii. Vixit familiaris Deside>> rio Erasmo, Thomae Moro, Adriano Barlando, qui praecep |