Imágenes de páginas
PDF
EPUB

183. Bischof Berthold stiftet in Backenrode ein der Jungfrau Maria gewidmetes Augustinerkloster, dotirt es mit Gülern und Zehnten, nimmt es in seinen Schutz und verleiht ihm das Recht

der freien Abtswahl. Hildesheim 1125 Mai 22.

5 In nomine sanctę et individuę trinitatis. Bertoldus sanctę dei genitricis servus, humilis dei gratia sanctę Hildenesheimensis ecclesię episcopus. Iustum est et epischopali maxime convenit sollicitudini ad dei honorem et servitium susceptas ecclesias in omni ordine et religione) domino cooperante promovere. Unde notum esse volumus 10 tam modernis quam posteris, quod nos pro officii nostri debito dei") ac santę eius genitricis amore ducti pro remedio animę nostrę, pro pace et tranquillitate ) atque edificatione populi nobis commissi ecclesiam nostram in domino amplificare cupientes cum consensu et consilio fratrum nostrorum congregationem clericorum secundum regulam 15 beati Augustini communiter in Christo viventium in villa que Novale Bacconis dicitur divina suadente gratia sub patrocinio sanctę dei genitricis Marię instituimus, quibus in sustentationem pauca quidem in initio contulimus sperantes a larga dei manu, cui nichil deest, ex bonis initiis meliores exitus proventuros. Hec autem prediola in usum 20 eorum perpetua stabilitate concessimus cum mancipiis utriusque sexus, cum agris cultis et incultis, silvis aquis et pratis et cum cunctis utilitatibus, que ex his provenire debent et possunt: eandem videlicet villam supra memoratam cum decima et litonibus et cum omni utilitate inde proveniente ), in Holthusen v mansos et) decimam eius25 dem ville et molendinum 1, novale unum Eilleringehusen), in Sutherem) mansum unum cum mansione, in Thiederikingehusen) III mansos cum tribus mansionibus et decimam eiusdem villulę cum silvarum utilitate, in Quickburnen) decimam unam, curiam in Agersem*) cum omnibus ad eam pertinentibus et decimam in eadem villa super 30 III mansos et dimidiam decimam1) in Bikeheim) et dimidiam in Unicampe") et decimam super novale iuxta Uppem °). Ipsi quoque eiusdem cenobii fratres de elemosinis fidelium duos mansos in Haverla3) et unum panstel in Gethere comparaverunt, quibus nos

a) et rel. fehlt B. b) dei fehlt B. c) unitate B. d) Statt der Worte: et cumproveniente hat B: decem et octo silvarum utilitatibus et ab omni iure advocatie absolutam. e) fehlt B. f) Elerinkehusen. Sudderem. h) Tiderikehusen. i) Quicborne. m) Bekehem. o) Hupem. P) Statt der Worte duos mansos in Haverla hat B: et nostro adiutorio a quodam nostro fideli ministeriali nomine Heike tres mansos et duas areas sine honere advocatie in Haverlo comparaverunt. In A stehen die Worte in Haverla über der Zeile.

k) Eigersem.

1) fehlt B.

n) Hunecampe.

mansum unum nostri iuris in Haverlon ) addidimus, ecclesiam quoque in Betenheim') cum omnibus ad eam pertinentibus). Porro quia ecclesia illa, in qua congregatio est constituta, ut canonici sancti Mauricii dicebant, ad suam pertinebat ecclesiam, ne qua super hoc apud successores nostros esset questio, communicato fratrum nostrorum con- 5 silio ecclesiam nostri iuris in Odelenheim') eis pro omni iure in concambium concessimus. Quia vero suscepti ministerii debito compellimur ecclesiasticarum rerum providere cautelam, hoc in verbo dei et auctoritate beati Petri precipimus, ut nulli omnino hominum liceat eandem ecclesiam sive fratres in Christo regulariter viventes in ea 10 temere pertubare aut eorum possessiones auferre vel ablatas retinere minuere vel temerariis vexationibus fatigare, sed quecumque, sive a nobis seu ab aliis fidelibus, eis in Christo iam data sunt vel in futurum dari offerri aut aliis iustis modis acquiri contigerit, ipsi et eorum successores libere teneant et inconcusse in domino possideant. 15 Quorum eciam cautelę attentius providentes ex omnipotentis dei auctoritate sub anathemate precipimus, ut nulli fratrum post regulariter exhibitam professionem sine licentia de prefato claustro liceat discedere vel alium habitum assumere et ut obeunte vel descendente") patre eiusdem ecclesie non alius ibi, nisi quem fratrum eiusdem concors 20 societas vel pars sanioris consilii in eodem claustro vel in eodem proposito ubicumque in Christo militantem libere elegerit, substituatur, salva in omnibus nostra nostrorumque successorum debita reverentia. Ad mutandam vero prescriptę communis vitę regulam nullus inferre presumat violentiam. Quodsi quis in posterum successorum nostrorum 25 sive alia aliqua ecclesiastica seu secularis persona hanc institutionis nostrę actionem aliquo malo ingenio infringere aut irritam ducere diabolo suadente presumpserit, nisi digna hoc satisfactione emendaverit, ream se divino iuditio cognoscat et a corpore catholicę ecclesię gladio excommunicationis abscisa ") horrendę ultioni in die iuditii 30 subiaceat. Cunctos vero predictę ecclesię ac congregationi iusta servantes et eam in melius promoventes celestis benedictio et sanctę Marię prosequatur oratio, quatenus et hic in bono proficiant) et apud dominum premia eternę pacis inveniant). Amen. Ut autem hę traditiones et institutiones firme stabiles et inconvulse in omnia retro 35 secula permaneant, auctoritate dei et beati Petri ac nostra precipimus et sigilli nostri impressione confirmamus. Data XI. kalendas iunii

9) Die Worte quibus Haverlon fehlen B. r) q. e. in Bethenem. s) Darauf hat B. folgenden Zusatz: et duos mansos in Verstede cum duabus areis sine iure advocatie. t) Odelem. ") ab al. v) decedente. w) abcisa. x) proficiat. y) inveniat.

anno ab incarnatione domini MCXXV, indictione tercia. Actum Hildenesheim) publica synodo; in dei nomine feliciter amen.

Huius autem rei testes hii sunt: Theodericus abbas sancti Michahelis, Bernhardus prepositus, Benico a) decanus, Theodericus prepo5 situs, Bertoldus prepositus, Růtholfus bb) presbiter, Liutherus cc) presbiter, Marcolfus presbiter, Bevo diaconus, Theodericus diaconus, Irinfridus diaconus, Udo diaconus, Volcoldus diaconus dd), Albero subdiaconus, Theodericus subdiaconus, Bernhardus vicedominus, Cuno ); Adelbertus comes, Theodericus, Bruno, Withere; ministeriales Hek10 bertus, Volkoldus, Eizo, Ruthericus ff), Amelunggus, Reinzo, Oddo.

Or. in Buchschrift mit aufgedrücktem Siegel im St.-A. z. H. s. R. MarienDie Abweichungen einer späteren Überarbeitung der Urkunde (B) mit Siegelresten (s. eod. R. Nr. 1a) sind unter dem Text angegeben.

Gedruckt nach dem Original im Marienroder Urkkb. (= Urkundenbuch des 15 histor. Vereins für Niedersachsen, Heft IV) S. 1 ff.; nach einem Copialbuch: Volger, Urkk. der Bischöfe von Hildesheim (= Urkundenbuch des histor. Vereins für Niedersachsen, Heft 1), S. 1 ff.

20

184. Bischof Berthold beauftragt den Propst Gerhard von Riechenberg, die Leitung des Klosters Heiningen zu übernehmen und die dort verfallene Zucht wieder herzustellen. 1126.

Anno domini MCXXVI, hoc enim anno Bartoldus Hildensemensis episcopus rogavit Gherardum prepositum in Richenberghe, ut ad reliquos labores quos pro amore Christi subiecerat eciam Henyngensem ecclesiam in procuracionis sue dispensacionem susciperet, quo25 niam abbatissa Eylika, que eidem ecclesie presedit, iam priori anno defuncta erat. Ista quippe Heningensis ecclesia sic erat antiquitus instituta, ut in ea sanctimoniales sub canonica professione caste ac religiose domino ministrarent. Sed proch dolor per multos annos, que ibi vise sunt domino servire, sorores tam miserabiliter dissolute 30 sunt, ut locus ille non diceretur claustrum ancillarum Christi. Unde sanctus animus beati episcopi Bartoldi graves sustinens molestias atque omni fervore mentis ob amorem Christi et sanctorum apostolorum Petri et Pauli, in quorum memoriam eadem ecclesia fuerat constructa, dilectissimum sibi et fidelissimum fratrem Gherardum intentissimis 35 precibus sollicitavit, ut pro gloria nominis Christi gubernacionem illius ecclesie suscipere non recusaret et illic sanctas ac deum timentes sorores colligeret, que secundum regulam beati Augustini infra menia

2) Hildenesem. aa) Bennoko. bb) Rodolfus. cc) Lutherus. dd) subdiac. ff) Rodericus.

ee) Cono.

claustri sub religione communis vite et spiritalis discipline canonicam observanciam professe digna castitate ministerium suum deo et sanctis apostolis exhiberent.

Notariell beglaubigte Abschrift im Copialbuch des Klosters Heiningen S. 46 in der Beverin'schen Bibliothek zu Hildesheim.

185. Aufzeichnung betreffend die Schenkung der Wulfhild, Tochter des Herzogs Magnus, an das Hospital in Hildesheim. O. J. [1126].

Wulfilt filia ducis Magni cum consensu mundiburdi sui Heinrici dedit pro remedio animę suę Duidinberch1) ad hospitale in Hildenesheim cum omnibus illis impensis, quibus patri suo servitium ad duos 10 dies plenarię datum est, id est sedecim magnis porcis et duobus mediocribus unum solidum bene valentibus et totidem porcellis cum sedecim gallinis et totidem caseis et c et xx ovis et magno bachone cum suis intestinis et cado sagiminis et IV cadis mellis et sex maltris tritici et x siliginis maioris mensurę et nonaginta modiis braci 15 minoris mensurę, cc et XL modiis avenę et quatuor nummis ad offerendum et lignorum et salis, bicariorum ollarum scutellarum quantum opus fuerit. Insuper illi, qui in ipsa fraternitate sunt, ad hospitale in eodem loco emerunt mansum unum singulis annis duos solidos valentem.

Copie des 12. Jahrh. in Cop. VI, 48 und Cop. VI, 11, Nr. 1042. Gedruckt: Braunschweigische Anzeigen 1747, Sp. 957; Orr. Guelf. II, S. 490; Wedekind, Noten III, S. 133.

20

Anm. Da Herzog Heinrich am 23. und seine Gemahlin Wulfhild am 29. December 1126 gestorben sind und sie kurz vor ihrem Tode ihren Sohn auf der Rück- 25 reise von Jerusalem in Bari verloren hatten, so fällt die Schenkung aller Wahrscheinlichkeit nach Ende 1126. Vgl. Wedekind, Noten zu einigen Geschichtsschreibern des Mittelalters, V, S. 96 f. Mooyer im Vaterländ. Archiv des histor. Vereins für Niedersachsen, 1840, S. 113. Das bei Leibniz, Scriptt. I, S. 767 abgedruckte Hildesheimer Nekrologium setzt den Todestag der Wulfhild auf den 13. December: 30 Idus dec. Wulfildis ducissa Thurthebere (!) ad hospitale fratrum.

186. Meingot, Bischof zu Merseburg, tauscht Güter mit dem Abte Erkenbert von Corvey. Hęc traditio in presentia domni Lotharii regis aliorumque principum, Ottone videlicet episcopo

[ocr errors]

1) ,,Der Name ist mir unbekannt und scheint sich auch aus den hildesheimischen Heberegistern schon verloren zu haben. Vielleicht Tenneberg? Wedekind, Noten V, S. 96, Anm. 373.

Halberstadense, Bertoldo Hildenesheimense

est. 1127.

Goslarię firmata

Acta sunt hęc anno incarnationis dominicę MCXXVII, indictione v, anno regni domni Lotharii regis II, ordinationis domni episcopi Mein5 goti 1, domni Erkenberti abbatis xx.

Gedruckt: Erhard, Regg. Historiae Westfaliae II, S. 8 f.

187. Bischof Berthold übereignet dem Kloster Riechenberg den ihm vom Ritter Acco resignirten Zehnten im Gau Lesse, welchen das Kloster gegen den der Hildesheimer Kirche zustehenden Zehnten 10 in Thornetehusen nebst einer Hufe daselbst vertauscht. 1128.

In nomine sanctae et individuae trinitatis et sanctae genitricis amen. Quoniam non solum qui deo famulantur, sed etiam qui famulos dei diligunt fovent et quibus possunt consolationibus sublevant aeternae beatitudinis sibi praemium praeparare non dubium est, ego Bartholdus 15 dei gratia Hildensemensis) episcopus omnes in dioecesi mea divino ministerio insistentes visceribus charitatis amplectens, fideliter fovens notum fieri volui omnibus Christi fidelibus tam futuris quam praesentibus, quod quidam veteranus miles episcopalis curiae Acco nomine") tactus poenitentia peccatorum suorum saeculo renuntiare et in Richenbergensi ) 20 coenobio sub obedientiae vinculo in spirituali militia hanc corruptibilem vitam claudere cupiens decimam unam in pago qui Lesse dicitur, quam a me sicut ab antecessoribus meis episcopis iure beneficii susceperat, eo conditionis tenore ut eam Richenbergensi ecclesiae darem, meae potestati resignavit. Annui itaque voluntati eius et eandem deci25 mam ad augmentum praebendae fratrum ibidem deo famulantium tam pro anima mea quam pro ipsius dedi ). Quo facto Beneko venerabilis presbyter et nostrae Hildesemensis) ecclesiae decanus decimam unam in villa quae Thornetehusen) vocatur cum manso uno in eadem villa sito ad Hildesemensemf) ecclesiam pertinentem"), quam ipsi tunc sub 30 gratia beneficii gubernandam possedit, praefatae Richenbergensi ecclesiae donari a me petivit, ea videlicet recompensatione ut decima. prius Richenbergensibus data suae ecclesiae in concambium daretur, petente et hoc ipsum etiam Gerhardo eiusdem ecclesiae provisore i).

a) Hildenesheimensis Druck.
e) Thornteh. Cop.
i) provisiore Druck.

d) dei Cop.

h) donati Druck.

b) ac cognonine . . . Druck.
f) Hildesheim Druck.

c) Richenbergi Cop. 3) pert. eccl. Druck.

« AnteriorContinuar »