Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Biskop Audfinn anbefaler Broder Arne, Abbed af Lyse, der er kaldet til
General-Kapitelet i Cistertium, til de der forsamlede Abbeder, Priorer og
Brödre, samt beder dem holde ham undskyldt, hvis han ikke naar frem
til rette Tid, da han er bleven opholdt ved Storm og Uveir.

Efter Afskr. i Barthol. IV (E) S. 94-95 og Apogr. Arn. Magn. (Jfr. foreg. No.)

96.

18 Juli [1326].

[Bergen].

Reverendis in Christo patribus abbatibus prioribus et fratribus universis apud Cistercium in generali capitulo congregatis Audfinnus dei gratia Bergensis episcopus cum salute perhenni graciam in presenti et gloriam in futuro. Reverendum virum fratrem Arnonem abbatem de Lysa mee dyocesis ordinis vestre exhibitorem presentium ad ipsum capitulum personaliter evocatum universitati vestre nobis in domino dilecte specialiter recommendatum et apud discretionis vestre prudenciam excusatum habere cupimus si minus tempestive quam expedit quod absit eundem ad presentiam vestram venire contingat, cum idem octavo ydus Julii proxime preterito versus ipsum capitulum sarcinulas suas paraverit et iter arripuerit veniendi, sed ventorum contrarietate et aeris intemperie impeditus et longissimis terrarum et maris tractibus semotus, periculis in mari et periculis latronum expositus in eodem proposito constantissime perseverans. ab incepto itinere nec periculis retrahatur. nec imminentis temporis intemperie retardatur, quem cum ad vos venerit tanquam obedientie filium recolligere et erga eum pii patris officium exhibere curetis, Scriptum .xv. kal: Augusti.

Biskop Salomon af Oslo udbeder sig den Bergenske Biskop Audfinns Raad i Sagen mod Mester Arne, der om Sommeren var gaaet i Hovedō Kloster, som han imidlertid atter har forladt, og hvortil han ikke har villet vende tilbage uagtet den over ham udtalte Bansættelses-Dom, hvorimod han har appelleret til Pavestolen uden at ville modtage Biskoppens Fölgeskrivelse. Efter Apogr. Arn. Magn., jfr. m. Barth, IV (E) S. 195-96, hvis orthographiske Afvigelser synes et hidröre fra en mindre nõiagtig Afskrivning. (Jfr. fölg. No.)

97.

28 Septbr. [13261].

[Oslo.]

[De quodam professo exeunti sine licencia.2 Vyrduleghom herra oc sinum andleghom bræðr. herra Aud

finni etc. sendir Salamon med samre etc. yðr see kunnict. at mæistare Arne. er korsbroder var vaar. gæk jn j. Gramunka klaustr .j. Hofuðœy j. sumar. oc tok þeghar habitum professorum. oc siðan han hafde par j. staðet margha dagha. pa kom han til vaar med abolanom

oc nokkrom munkum. et resignavit prebendam in manus nostras .j. varo capitulo. fylgði han siðan abotanom aftr til claustrs. oc stoð j þeim sama habitu vm tiu dagha. þar eftir gæk han vt aftr. oc var lenge her oc hvar j herade. oc þar nærst kom han til herra Erlings. Kærðe nu fyrnæmfndr abote firir oss. sem ver skildum oc sealfer. at ver maattom han æi væl þola j veralldar hegoma. contra capitulum Bonifacian *constitucionem de regularibus. libro vi. Gærðom ver honom pui ammonicionem ad ingressum religionis. juxta constitucionem memoratam. for sidan sira Thorkæll. af vaarre halfuo. fram a mot honom oc hans preotzsko. et ad ultimum sentenciam excommunicacionis tulit in cum. a qua ipse ad sedem apostolicam appellavit. Nos vero appellacioni sue hujusmodi. tamquam a correccione ex officio nostro debita vt a gravaminibus in ea confictis et mendacibus friuole interjecte, non duximus deferendum, apostolos sibi refutatorios super ipsa nichilominus ob reverenciam dicte sedis concedentes, quos ipse [sibi4 presentatos nullatenus voluit acceptare. hæitir han nu konungs klærkr. oc oll vaar framfærð er kallat gorð konunge til oæro. sem ver hyggiumzst .j. ængo likendi til teett. Er han .a. konungs garde oc seghir openbærlegha. at han skal huerium goðom manne samnœytazst. oc huarke enta skula varo bode ne banne. Styrkia þeir menn han nu mote guði oc oss. sem ver pottomzst ængrar motestoðu von af æigha. Gerom ver yðr þui þetta sua kunnict. at oss þikkir von. at aðrer menn muni þar aðra hærming vm gera. oc biðium yðarn foðurleghan kærleik. at per mæðer yor at rita oss. huat yor synizst her vm. æinkannlegha. ef þer finnir. at ver hafem j nokkro her vm afueghiss genget j. vaarre framfærð. er ver vilium oc skulum gerna eftir yðrum raðom sealfer reetta. Biðium ver mikilegha. at þer bioder til var kunnlegha j. allum lutum sem ́ yðr venter. at ver meghom firir yðr gera. sem ver kænnom oss .j. huærn stað skylldugha yor til hæiors oc æro. Gœymi yðar guð. Ritat .a. Mikkials messo eftan.

[ocr errors]

(1) Staar tilligemed fölg. No. mellem andre Breve af 1326. (2) Denne Overskrift findes ikke i Apogr. Arn. Magn. (3) Jfr. Dipl. Norv. VII No. 154. (4) Barth.: scilicet.

Biskop Audfinn af Bergen besvarer Biskop Salomons Brev angaaende den mod Mester Arne brugte Fremgangsmaade, som han finder fuldkommen lovlig, bestyrker ham deri og raader ham til at henvende sig til Erkebiskoppen og de övrige Biskopper for ogsaa at faa ham bansat i deres Kirker.

Efter Apogr. Arn. Magn., jfr. m. Afskr. i Msscr. Barthol. IV (E) S. 197-99. (Se foreg. No. Jfr. Langes Kloster hist. (2 Udg.) S. 408-9 og Keysers Kirkeh. IIS.221-22).

98.

13? Novbr. [1326.]

Rugsund.

[De ecclesia sancte crucis in civitate Bergensi et ecclesia

sancte trinitatis. 1

Wyrðuleghom herra oc sinum andleghom bræðr herra Salomone etc.2 sendir Auðfinnr etc.2 Suæin yðar Thorðr kom til vaar .j. Rughsundi j. Nordfiorðum jn festo Briccii. með brefe yðru .j. hueriu þer tedot oss framfærd yðra. er þer hafet haft mote mæistara Arna. er gæk j klaustr j Hafuðœy. Synizst hon oss oll loglegh vera. oc æi seam ver annat firir guði. en þer hafet reettlegha mote honom framfaret. saker hans oraða. En po at han hafe appellerat a correccione vestra. þa hyggium ver .a. sannendi. þat honom firir alltzækki koma. nec necesse erat. vt nobis videtur. deferre tali provocacioni nec apostoli deberent sibi dari, juxta illud. Extra. de appellacionibus capitulo. Cum appellacionibus friuolis. libro vi. Et quamvis ob reverenciam sedis apostolice dedistis ei dimissorios vel refutatorios apostolos, tamen, secundum canones, redibit ad vos, condempnandus in expensa vt in capitulo preallegato. Nec obstat vobis, quod per huiusmodi delacionem transfusa sit a vobis cause decisio prima facie in superioris potestatem. quoniam parificari videntur, qui contempnit apostolos recipere, et qui neglexerit apostolos petere infra .xxx.ta dies. cum tales in hoc appellasse minime reputantur. Quare ejus appellacio videtur nullius esse momenti, potissime, cum apostolos sibi a vobis oblatos acceptare recusavit. En vm þat at han kallar sik nu konungs klærk oc vil veria sik vndir þeim skugga. at veralldleght valld skal styrkia han .j. siinni olyðni. mote kirkiunuar loghum. oc vil huarke sinna yoru bode ne banne. þa er han j. pui sealfbansættr. juxta statutum Villelmi Sabinensis. ubi animatvertit in clericos declinantes forum ecclesie. Monu pa oc biskupanner j. Noreghe litit hafa at gera. er konungs klærkar skulu þui ollu framfara sem þeim likar. oc skal ængin sa vera er ifuir þeim skal reetta. Man þat oc æi guð uilia. at pawenn gefe þeim so stærk priuilegia contra ius commune. vt nervus rumpatur ecclesiastice discipline. Preterea magister capellarum et sui, videlicet regis clerici, non sunt exempti; quia illi solum exempti dicuntur, qui habent in suo privilegio aliquem .vii. articulorum. exempcionem exprimencium. De quibus habetur Extra. de privilegiis. capitulo. Si papa. Si autem ecclesia. Sed isti clerici non habent aliquem illorum articulorum .vii. Ergo non sunt exempti; sed privilegiati tantum in articulis, qui exprimuntur in privilegio Clementino. Unde animatvertere potest dyocesanus in clericos taliter delinquentes, non obstante eorum frivola allegacione. Meghe per oc ef

-

yðr synizst þat raað vera með bræðrom ydrum bæiðazst af herra erkibiskupi oc aorum biskupum. bræðrom yorum. in subsidium juris, quod ipsi faciant eum, in confusionem sui ipsius, denunciari in ecclesiis suis publice excommunicatum, quousque resipuerit ab errore suo, et redierit ad debitam obedientiam et ecclesie unitatem. Biðium ver mikilegha at þer firirlater oss. at ver gatom æi at sinni með mæire [deliberacione3 vmhughsan bætr suarat yoru brefue. pi at ver varom veghfarande pa er suæinnen kom til vaar. kænnom ver oss po fulkomlegha skylldugha til þærs oc [allz4 annars er ver getom yor gort til hæidrs oc æro. sem ver vilium oc skulum gerna fullgera. þeghar stund oc tima gefr guð til.

(1) Denne Overskrift er atter udslettet. (3) Fra [ igjen underprikket; skal udgaa.

(2) Jfr. Dipl. Norv. VII No. 154. (4) Mangler i Apogr.

Kong Magnus bestemmer med Samtykke af Biskopperne af Bergen, Hammer og Stavanger m. fl., at den af Kong Haakon den gamle og Erkebiskop Sigurd givne Christenret skal gjælde, og at Lagmændene skulle dömme derefter.

Efter Apogr. Arn. Magn., jfr. m. Afskr. i Msscr. Barth. IV (E) S. 237-38 og III (D) S. 796-97 (til Frostathingslagen). (Trykt efter sidstnævnte og andre Kilder i Norges gl. Love III S. 153-54, hvor de uvæsentlige Varianter findes, og i Paus's GI. N. Love og Forordn. III S. 213; jfr. ogs. P. A. Munch, D. n. Folks Hist.

99.

a.

VII S. 90).

14 Septbr. 1327.

Bergen.

Magnus með guðs miskunn Noreghs Swia oc Gota konungr sendir allum monnum j Gulaþings laghum. q. g. oc sina. Ver vilium at þer vitit. at ver hafum þa skipan agort með raade oc samþykt virduleghs herra oc vinar vaars hins kærazsta. herra Eilifs erkibiskups j Niðarose. herra Auðfinnz. herra Haluarðar. herra Eiriks. biskupa j Biorghwin. Hamre oc j Stafangre. oc annarra vaara hinna bæsto manna er þa varo hia oss. at Cristin reettr sa sem virðuleghr herra Hakon konungr gamle. forfaðer vaar. oc herra Sighurðr erkibiskup j Niðarose. skipaðo oc samþyktu at ganga skilldi. með þeirra bætzstra manna raaðe oc samþykt. er pa varo j rikinu. skal nu haldazst allra manna millim, so oc með þeim hætte sem pa gek han. Ok pui bioðom ver loghmonnum varom at læggia orskurð .a. eftir þui sem han vaattar. vin oll þau maall sem loghmenn hofdu þa dom oc lagha orskurð ifuir. Ok til sannz vitnisburðar at raad vaart hefir so samþykt. [setti] með varo jnnzsighli herra Erlingr Vikunnar son. drotzsete vaar. siitt jnnzsighli firir þetta bref er gort var j Biorghwin .a. krosmosso dagh vm haustet .a. niunda

are rikiss vaars. herra Paall Baarðarson canceler vaar jnnzsighlade. Jwar Auðunarson ritade.

b. Sequitur litera ejusdem tenoris ad cives Bergenses.

Biskop Audfinn af Bergen beretter Erkebiskop Eilif om den Fremgangsmaade og de Trudsler, Gaardeierne i Bergen under Ledelse af Underfehirden Svein Klerk, Drotseten og Lagmanden have anvendt mod ham under de mellem dem verserende Forhandlinger om Erlæggelsen af Tiende af deres Gaarde i Bergen, hvilken de kun ville betale efter Behag og som en frivillig Ydelse; han omtaler sine egne Forholdsregler derimod og beder Erkebispen om Raad, omtaler Kantslerens (Paal Baardssöns) vanskelige Stilling og henviser til ham om nõiagtigere Besked.

Efter Afskr. bl. Apogr. Arn. Magn., jfr. m. Msscr. Barth. IV (E) S. 231–35. (Trykt med Oversættelse og Anmærkninger i Saml. t. d. n. Folks Spr. og Hist. V S. 352-59; jfr. ogs. P. A. Munch, D. n. Folks Hist. VII S. 105-9 samt Dipl. Norv. VIII No. 81, der altsaa gjælder Svein Klerk og ikke Svein Bonde.)

100.

[Febr.-Marts 1328.]

[Bergen.]

Processus contra contumaces super solucione decimarum,1 Wirdulæghom herra sinum oc andlæghom fæðr. herra Eilifui med guðs miskunn erkibiskupi j Nidarose. sender Audfinnr med samre miskunn biskup j. Biorghwin. q. g. oc skylldulægha lyoni. Yor naudgumnzst ver kunnikt at gera vndarlægh tiltoke ær nu hefuiazst mote frælsi oc rette hæilaghrar kirkiu. þar sem nu er firirbodet at sækia þau maal sem kirkiunni heyra till epter kirkiunnar laghum. hof þat hær af j haust. at saker langhrar priotsko oc olydni Suæins klærks. vndir fehyrdis j konongs garde. er lenge hefuir mote stadet at luka tiundir af gardum sinum j Biorghwin. sem æfuenlægha hafua loknar verit. oc aller bæzstu menn luka enn með godom græidskap oc kærlæika vtan allz motemælghis. huærn tima oc er ver taladom til hans æda letom tala vm fyrsaghda tiundar gerð. quædzst han alldri loket hafwa. oc alldri luka skula tiund af gardum sinum. ok sem han vndirstood. at ver villdum hardare framfærd mote honom hafua nu æn fyr. vakte han vpp allann bœœnn mote oss oc kirkiunni med miklum samblastre, oc kom þeim j med drotzætanom oc Gudporme Kolbiarnar syni. saato þeir þar vm margar stæmfnor aat Predicara. oc kallado saman till þærs alla herramenn oc huusbonor er þa vaaroj Biorghwin. hof Gudthormr fyrsaghor so sina rodo a stæmfnonni. at æi mindum ver biskupanner oc korsbræðr vaarer aflaata fyr en oss være gor slikr læikr. sem Lybiku mænn gerdo biskupi sinum oc canuncum. er þeir uuthlæghdo oc oll huus þeira niðr brutu. oc saghde pa sok till værit

« AnteriorContinuar »