34.

Pave Alexander IV tilstaar Minoriterne Eiendomsret til de Bygninger og
Grunde m. m., Kirker undtagne, som de forlade, naar de flytte fra et
Sted til et andet, saa at ikke, som hidtil oftere er skeet, vedkommende
Erkebisper, Biskopper og Prælater skulle kunne gjōre Fordring paa disse Ting.
Efter Afskr. i Msscr. Barth. III (D) S. 120-21 af en Afskr. fra Aar 1500.
(Trykt i Waddings Annal. Minor. III p. 543, hvorfra Varianterne.)

21 Oktbr. 1255.

Anagni.

Alexander episcopus servus servorum dei dilectis filiis [generali et provincialibus ministris et universis fratribus ordinis1 fratrum Minorum salutem et apostolicam benedictionem. Ex parte vestra fuit propositum coram nobis quod nonnulli archiepiscopi et episcopi ac alii ecclesiarum prelati cum fratres vestri ordinis de locis ad alia loca eis et ipsi ordini pia sedis apostolice vel aliorum Christi fidelium [libertate2 concessa transferri contigerit priora loca violenter [occupants et tam ea quam libros et paramenta sibi vendicare presumunt in animarum [suarum 5 dispendium dicti ordinis prejudicium et scandalum plurimorum, Nos igitur super hiis paterna sollicitudine providere volentes ut liceat eisdem fratribus cum de prioribus locis ad alia loca se transferunt tam edificia seu omnem edificiorum materiam locorum que dimittunt ecclesiis duntaxat exceptis, quam libros calices et paramenta predicta ad alia loca transferre ac ipsa edificia cum solo et aliis ad eadem loca [pertinentia preter [ecclesias per procuratores a vobis [filij ministris ad hoc deputatos vendere [ipsorum pretium in aliorum locorum ad que dicti fratres se transferunt edificationem seu alias in eorum utilitatem convertere cum ipsa priora10 et alia fratrum loca ad nos et apostolicam sedem specialiter pertinere noscantur presentium auctoritate indulgemus districtius inhibentes ne aliquis predictorum prelatorum seu quevis alia persona ecclesiastica vel secularis predicta loca seu bona occupare accipere seu usurpare aut [quoquo11 modo sibi vendicare presumant absque licentia sedis apostolice speciali decernendo irritum et inane quicquid contra12 inhibitionem nostram per quoscumque fuerit attemptatum. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre concessionis inhibitionis et decreti infringere vel ei ausu temerario contraire, siquis autem hoc attemptare presumpserit indignationem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus se noverit incursurum. Datum Anagnie xijo Kalendas Novembris pontificatus nostri anno jo. (1) generali ministro et provincialibus custodibus guardianis necnon fratr. de ordine.

(2) liberalitate.

(6) pertinentibus.
(10) loca tilföies.

cessionem et tilfōies.

(3) occupent. (7) ecclesiam.

univ.

(4) calices tilfōies. (8) filiis ministris.

(12) hujusmodi con

Pave Alexander IV fordōmmer (Vilhelm de St. Amore's) mod Pavedōmmet, Biskopperne og Tiggerordenerne rettede Skrift, som er befundet at indeholde falske og skammelige Lærdomme og Paastande, og som enhver under Excommunications-Straf skal brænde eller tilintetgjöre inden otte Dage, efter at denne Fordömmelsesdom er bleven ham bekjendt. Efter Afskr. i Msscr. Barth. III (D) S. 58-63 af en Afskr. fra Aar 1500. (Trykt i Waddings Annales Minorum IV p. 26-28 og i Raynaldi Annal. eccles. XIV. p. 20-21, hvorfra Varianterne).

35.

28 April 1256.

Anagni.

Alexander episcopus servus servorum dei ad perpetuam rei memoriam. Romanus pontifex de summi apostolatus specula urbi et orbi debita servitute prospiciens curis occupatur innumeris et cogitationibus rapitur infinitis quia eminentior ceteris sedes ejus sollicitudines sibi vehementiores accumulat et ipsius auctoritas potior meditationes ei multiplicat ampliores quo enim altius presidet eo longius latiusque circumspicit et quanto plus potest officio tanto [majores1 vigilantie sibi sarcina incumbente plus pensat quoniam maxime dignitati potissima sollicitudo coheret et altiorem honorem onus gravius comitatur curaque profusior ardentioribus stimulis mentem urget. unde cum aliis [plebjum2 fidelium pastoribus quibus grex dominicus particulariter est commissus immineat de suarum ecclesiarum eminentia [vigilanters ad suas oves [attendere incumbit utique Romano presuli cui est grex ipse generaliter creditus de sublimi ecclesiarum vertice sede scilicet apostolica propensius ad illum et instantius intueri. Quia cum [hiis suis limitatis populis presint singuli quidem singulis hic sine [distinctione prelatus est pontifex universis; dominice quidem custos vinee generalis et cultor et totius ovilis catholici pastorumque omnium summus pastor incumbente [namque sibi generali sollicitudine super omnes cum ex hoc sue mentis intuitum per cuncta diffundere teneatur, stupet nimirum [suus animus et sub tam gravis et difficilis cure [providere9 contremiscit quod [posse 10 sufferre ut convenit [vis nature occidue vix confidit11 ad eum namque negotia undique confluunt perveniunt lites dubia deferuntur et destinantur implicita et perplexa nec unquam horum influens torrens cessat nec hujus alti pelagi valide infesteque procelle quiescunt sed hiis que nunc imminent expeditis mox alia subsecuntur nec tot implexarum questionum nodi decisione apostolica solvi possunt quin et alie irretite 12 nodose superveniant deliberatione matura et consulta diffinitione solvende immo ex quo de instantibus difficilibus et obscuris dubietatis caliginem verbo sue declarationis ammoverit statim nova et recentia turbulenta ingruunt apostolico dilucidanda oraculo et

8

ambiguis ac incertis mentibus clare dissertionis [lumine13 serenanda. Propter [hoc14 inest Romano [pontifici 15 sollicitudo sine otio, labor sine quiete, occupatio sine vacatione exercitium sine tranquillo, ingens et sedula meditatio et vigilia sine sompno nec ad modicum etiam sua cotidiana intermissionem habet instantia que nec omittitur aliquo tempore nec aliquod ipsa tempus omittit urget continue quia cogitandi materia semper adest nec successu temporis desinit 16 cum illius diuturnitate perdurat quia nec decursu [temporum 17 deficiunt negotia sed assidue illis succedentibus renascuntur. Nam et hostis antiquus argutus quidem insidiator [calidusque 18 deceptor animarum vehementis et ardentis sollicitudinis causam prebet,19 emulus quippe pacis fraterne invidus caritatis divisionum [actor20 dissipator unionum et [tranquilli status 21 fidelium anxius persecutor interserit odia rancores ingerit livores accendit movet lites, jurgia suscitat [parat22 seditiones et dissentiones procurat et illorum etiam qui perfectiores et firmiores esse creduntur, interdum corda subvertit23 impietatis sue machinas erigere ac nequitie faces accendere nititur [ibi24 fore25 existimat [malignitatis 26 sue conamina obfutura.27 Hinc turbationes oriuntur surgunt inimicitie dissidia prodeunt 28 scandala generantur unde sic jam seculum declinavit ad malum quod excrescentibus et invalescentibus in eo noxiis quasi vix locus in ipso salutaribus invenitur et exclusa fere inde concordia quasi stabilem ibi [habeat29 discordia mansionem, quare oportet cura incessabili vigilare ut detorta et corrupta per malitiam bonitatis virtute rectificentur et reformentur [divulsa3° per odium caritate ligentur, commota [sistant et pansents 1 habeant turbata tranquillum et status fidelium semper in melius roboretur. Sane quidam scripture sacre intelligentiam se habere fatentes sed divertentes a tramite recti sensus cogitaverunt nuper malitiam et contra innocentes et rectos iniquitatem maximam sunt locuti exarserunt in cordibus suis et lingua eorum maliloqua dolum et nequitiam [concinnavit 32 surgentes adversus fratres detraxerunt et contra dilectos matris ecclesie filios scandalum posuere. Prodiere inquam el in prava commenta ex nimio calore animi proruperunt libellum quendam 33 perniciosum et detestabilem temere componentes libellum quidem non rationabilem sed reprobabilem non veritatis sed mendacii non eruditionis sed derogationis non [monentis sed mordentis 34 non instruentem veraciter sed fallentem, quem nos ad sedem delatum apostolicam venerabili fratri [nostro 35 episcopo Tusculano et dilectis filiis nostris Johanni [titulo 36 sancti Laurentij in Lucina [Hugoni 37 [titulo 36 sancte Sabine presbiteris et [Nicolao 38 sancti Nicholai in carcere Tulliano [diacono 39 cardinalibus examinandum commisimus ut plene ipsum inspi

cerent et universa in eo contenta perfecte attenderent et discuterent
diligenter quo studiose perlecto et mature ac districte examinato no-
bisque de hoc plenaria facta relatione ab eis [quia40 in ipso quedam
perversa et reproba contra [pietatem11 et auctoritatem Romani pontificis
et coepiscoporum suorum et nonnulla contra illos qui propter deum
sub artissima paupertate mendicant mundum cum suis opibus voluntaria
inopia superantes alia vero contra eos qui salutem animarum zelantes
ardenter et sacris studiis procurantes multos in ecclesia dei operantur
spirituales profectus et magnum faciunt ibi fructum quedam autem con-
tra [salutarem pauperum seu mendicantium religiosorum statum sicut
4 2
sunt dilecti filii fratres Predicatores et Minores qui vigore spiritus se-
culo cum suis divitiis derelicto ad solam celestem patriam tota inten-
tione suspirant nec non et alia plura inconvenientia digna utique con-
futatione et confusione perpetua manifeste comperimus contineri. [Quia4 3
etiam idem libellus magni scandali seminarium et [multe turbationis ma-
teria44 existebat et inducebat etiam dispendium animarum cum retra-
heret45 a devotione solita et46 consueta elemosinarum largitione ac a
conversione et religionis ingressu fideles nos libellum eundem qui sic
incipit Ecce videntes clamabunt foris quique secundum ipsius [tutoris 47
tractatus brevis de periculis novissimorum temporum nuncupatur tan-
quam iniquum scelestum et exsecrabilem et [instructiones 48 ac docu-
menta in eo tradita utpote prava [ets 5 falsa et nepharia de fratrum
nostrorum consilio auctoritate apostolica [reprobamus 49 et in perpe-
tuum [condempnamus 50 districte precipientes ut quicunque libellum ip-
sum habuerit eum infra octo dies ex quo hujusmodi nostram reproba-
tionem et condempnationem sciverit prorsus in toto et in qualibet sui
parte comburere et51 abolere procuret52 in illos [enim 53 qui [hujus 5 4
nostri precepti fuerint contemptores excommunicationis sententiam pro-
mulgamus firmiter in virtute obedientie prohibendo ne quisquam pre-
dictum libellum ore apostolico jam dampnatum approbare vel quomodo-
libet defensare presumat si quis vero presumpserit tanquam contumax
inobediens et rebellis Romane ecclesie ab omnibus fidelibus habeatur et
nos nichilominus alias contra eum taliter procedemus quod pena con-
digna temerarium [feriat,55 et alii ea perterriti a [similia 56 frenabuntur.
Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre reprobationis
condempnationis precepti et [prohibitionis 57 infringere vel ei ausu te-
merario contraire, si quis autem hoc attemptare presumpserit, indigna-
tionem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus se
noverit incursurum. Datum Anagnie [quarto Calendas Maij58 ponti-
ficatus nostri anno ij.o

P

synes först at have staaet: possit. (11) pondus orbis universi.

(19) humanæ tilfōies. (22) contentiones irritat, parit.

(12) ac tilfōies.

(21) tranquillitatis.

(23) et ibi magis tilfōies. (24) ubi. (25)

plus tilfōies.

(26) malignitati. (27) Her tilfōies: Jacit iniquus laqueos, pedicas objicit, ponit tendiculas, ut prudentiores etiam intercipiat et captivet.

(28) et

(29) habet.

(30) divulsi.

- (31) consistant et pausent.

(33) valde tilfōies. (34) recte monentem sed mordentem. — (35) mangler. (36) tituli; titulo er i Barth. senere rettet til: tutore.

(37) Honorio (R.) · (39) diaconis (R). — (4o) quod (R.) — (41) potestatem. (43) quodque. (44) magnæ turb. materiæ; Raynaldi Annal. som her. (45) fraudulenter tilföies h. W. - (46) a tilfōies h. W. (47) titulum, hvilket nok ogsaa först har staaet i Barth.

(49) duximus re(50) condemnanda (R.) (51) omnino tilfōies (R.) (54) hujusmodi (R.) (55) feriet. (58) iii. Non. Octobris (ɔ: 5 Oktbr.).

(53) mangler (R.) (57) inhibitionis.

(56)

Pave Alexander IV erklærer de Interdicts-, Suspensions- og Excommunications-Straffe ugyldige, som forskjellige Prælater have forkyndt mod Minoriter ordenen, dens Stiftelser og Velgjörere for at tiltvinge sig visse Ydelser af samme og gjöre den afhængig af Seculargeistligheden.

Efter Afskr. i Msscr. Barth. III (D) S. 81-84 af en Afskr. fra Aar 1500. (Jfr. Waddings Annal. Minor. III. p. 439-40 og IV. p. 440-41, hvorfra Varianterne).

36.

4 Oktbr. 1256.

Anagni.

Alexander episcopus servus servorum dei dilectis filiis generali et provincialibus ministris et aliis fratribus [de ordine1 fratrum Minorum salutem et apostolicam benedictionem. Nimis iniqua vicissitudine largitori bonorum omnium respondetur dum [hii qui de Christi patrimonio [impinguantur3 luxuriant dampnabiliter in eodem Christum patenter in famulis suis persequi non [verentur ac si factus sit impotens dominus ultionum cum enim abnegantes salubriter vosmet ipsos elegeritis in altissima paupertate Christo pauperi [ad5 placitum famulari tanquam nichil habentes et omnia possidentes, non desunt plerique tam ecclesiarum prelati quam alii qui ceca cupiditate traducti proprie aviditati subtrahi reputantes quicquit vobis fidelium pietas elargitur quietem vestram multipliciter inquietant contra vos molestiarum occasiones [varias exquirentes, volunt namque et si non omnes vobis invitis vestras confessiones audire ac vobis injungere penitentiam et eukaristiam exhibere nec volunt ut corpus Christi in vestris oratoriis reservetur et fratres vestros defunctos apud suas ecclesias sepeliri compellunt et