[illorum exequias celebrari et siquis decedentium fratrum alibi quam in ecclesiis suis [eligits sepulturam funus primo ad ecclesias suas deferri cogunt ut oblatio suis usibus cedat nec sustinentes vos habere campanam vel cimiterium benedictum certis [tamen9 temporibus permittunt vos celebrare divina, volunt etiam in domibus vestris certum numerum fratrum sacerdotum clericorum et laicorum nec non cereorum lampadarum et ornamentorum pro sua voluntate taxare ac residuum cereorum [et candelarum 10 a vobis exigunt [in toto vel in parte 10 quando [in vestris ecclesiis 11 apponuntur, nec permittunt ut novi sacerdotes vestri alibi quam in ecclesiis suis celebrent primas missas vos nichilominus compellentes ut in quotidianis missis quas in vestris locis et altaribus celebratis oblationes ad opus eorum recipiatis et [conservetis, 12 quicquid etiam vobis dum celebratis missarum solennia intra domorum vestrarum ambitum pia fidelium devotione donatur a vobis extorquere oblationis nomine contendentes quod vobis1s in ornamentis altaris quam in [luminaribus ecclesiarum fabricis libris et aliis necessitatibus vestris 14 absolute confertur [vel in ultima voluntate legatur in parte vel in toto10 vendicant 15 juri suo cogendo vos ad synodos suas [et convocationes 10 accedere ac suis constitutionibus subjacere, nec [hiis16 contenti capitula [scrutinia et inquisitiones 17 in locis vestris [seu alibi10 de vobis18 facturos se comminantur fidelitatem juramento firmatam a vestris ministris [custodibus et guardianis nichilominus19 exigentes nobis quoque ut20 tam extra civitates quam intra cum eis processionaliter veniatis 21 mandantes excommunicationis sententiam fulminant in benefactores vestros et [id22 ipsum vobis comminantes vos de locis in quibus domino famulamini satagunt ammovere nisi eis obediatis in omnibus supradictis. Ad hec ne vos ad honorabiles civitates et villas ubi religiose ac honeste commorari possitis a populis devote vocati audeatis accedere [ibidem pro vestris usibus edificia ecclesias seu oratoria construere 10 inhibentes tam in accedentes fratres [seu construentes hujusmodi1o quam in receptatores eorum [presumunt 10 excommunicationis sententiam promulgare a vobis etiam de [ortorum23 fructibus decimas [necessario24 de habitaculis vestris sicut de Judeorum domibus contendunt redditus extorquere asserendo quod nisi vos ibidem moraremini eis ab aliis habitatoribus proventus aliqui solverentur, et ut vos sue [ut10 totaliter subdant ditioni vobis ministros [custodes et guardianos 25 volunt preficere pro sue arbitrio voluntatis a quibus ominibus vestris molestiis quidam ex eis non omnino abstinere dicuntur, Cum igitur ordo vester a felicis recordationis Jnnocentio tertio Honorio Gregorio et Innocentio iiij Romanis pontificibus predecessoribus nostris et nobis ipsis vestris dignis sit exigentibus [meritis 26 approbatus [et confirmatus 10 et vestre religionis obtentu vos inter alios religiosos artius amplexemur in visceribus caritatis et intentionis nostre existat quod religio vestra que quanto precellit meritis tanto preminere debet prerogativa favoris et gratie specialis privilegiata et immunis sit in omnibus supradictis ne hujusmodi gravamina vobis ab eisdem prelatis vel [etiam 10 eorum subditis ulterius inferantur auctoritate presentium districtius inhibemus omnes interdicti suspensionis et excommunicationis sententias si quas ab ipsis vel eorum aliquo premissorum [occasionem27 in vos vel aliquem vestrum seu ecclesias [vel28 oratoria [et29 benefactores vestros promulgari contigerit decernentes irritas et inanes. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre inhibitionis et constitutionis infringere vel ei ausu temerario contraire, si quis autem hoc attemptare presumpserit indignationem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus se noverit incursurum. Datum Anagnie [iiijo Nonas Octobris 30 pontificatus nostri anno secundo. Pave Alexander IV tillader Minoriterne i Norden at være tilgjæst i de for Frillelevnet bansatte geistliges Huse, uden derfor selv at falde i Ban. Indtaget i fölgende No. efter Afskrift i Msser. Barth. III (D) S. 57. (Ligelyd. Brev til Prædikebrödrene af 18 Marts 1261 trykt i Dipl. Norv. VII. No. 22). 37. 3 Januar 1257. Rom (Lateran). Alexander episcopus servus servorum dei, dilectis filiis, fratribus Minoribus administrationis Datie, Norvegie, Svetie, et Rige, salutem et apostolicam benedictionem. Attendentes quod necessitas legibus non artatur, devotionis vestre precibus inclinati, auctoritate vobis presentium indulgemus, ut si vos ad domos aliquorum clericorum, qui pro detentione concubinarum sint excommunicationis vinculo innodati, declinare contigerit, licite cum eisdem clericis hospitari possitis, nec propter hoc excommunicationis laqueus vos involvat. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre concessionis infringere vel ei ausu temerario contraire, si quis autem hoc attemptare presumpserit indigna tionem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus se noverit incursurum. Datum Laterani iij. Nonas Januarij, pontificatus nostri anno tertio. Pave Alexander IV tillader Minoriternes Provincialministre i Forening med Diffinitorerne paa Provincial-Kapitlerne at foretage den til Generalministeren hidtil henlagte Examination af de Brödre, hvem Prædikeret skal meddeles. Efter Afskr. i Msser. Barth. III (D) S. 56-57 af en Afskr. fra Aar 1500. (Se Innocents IV.s Bevilling ovenfor No. 5 og Waddings Annal. Minor. IV. p. 444). 38. 5 Januar 1257. Rom (Lateran). Òmnibus presentes litteras inspecturis Jacobus divina miseratione Lundensis archiepiscopus Svetie primas salutem in domino. Noveritis nos literas domini pape vidisse sub hac forma, Alexander episcopus servus servorum dei dilectis filiis ministris provincialibus ordinis fratrum Minorum presentes litteras inspecturis salutem et apostolicam benedictionem. Prohibente regula vestra nulli fratrum vestrorum est licitum predicare populo nisi a generali ministro vestri ordinis examinatus et approbatus fuerit et sibi predicationis officium ab ipso concessum, verum cum pium sit ut predictorum fratrum laboribus et periculosis discursibus evitandis nec non quod animarum salus possit provenire facilius apostolice sedis circumspectio super prohibitione hujusmodi oportune remedium provisionis apponat. Nos devotionis vestre precibus inclinati ut singuli vestrum in suis provinciis cum diffinitoribus in provincialibus capitulis congregatis fratres in sacra pagina eruditos examinare ac approbare et eis auctoritate nostra officium predicationis deum habendo pre oculis committere valeant ac ipsi sic examinati ac approbati hujusmodi officium libere exercere possint vobis et eisdem fratribus plenam auctoritate presentium concedimus facultatem. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre concessionis infringere vel ei ausu temerario contraire, si quis autem hoc attemptare presumpserit indignationem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus se noverit incursurum. Datum Laterani [Nonis Januarij,1 pontificatus nostri anno tertio. [Herefter fölger foregaaende No.] In hujus igitur rei evidens testimonium sigillum nostrum presentibus jussimus et fecimus apponi. (1) Wadding: xiii. Kal. Februarii (ɔ: 20 Januar). Pave Alexander IV anbefaler Prædikebrödrene og Minoriterne til Kirkens Prælater og beder, at der ei maa lægges Hindringer i Veien for Overholdelsen af deres Statuter og Nydelsen af de Begunstigelser, Pavestolen har indrommet dem. Efter Afskr. i Msscr. Barth. III. (D), S. 114-16 af en Afskr. fra Aar 1500. 39. 13 Januar 1257. Rom (Lateran). Alexander episcopus servus servorum dei venerabilibus fratribus archiepiscopis et episcopis ac dilectis filiis abbatibus prioribus decanis archidiaconis prepositis ceterisque ecclesiarum prelatis presentes litteras inspecturis salutem et apostolicam benedictionem. Patris eterni benignitas cui proprium est misereri quondam humane compatiens infirmitati suum coequalem in salutem populorum de trono sue majestatis filium destinavit qui campum ecclesie militantis colonus ingrediens vineam domini Sabaoth verbo plantavit opere fecundavit ac proprio sanguine irrigavit et tandem in torculari pressus passionis se ipsum in salutis poculum pro humana salute optulit deo patri. Verum quia succrescentibus vitiorum sentibus hec vinea in humili jacens solis ardorem recipere non valebat, idem dei filius hora prima terna sexta et nona cultores in ipsam mittere non destitit qui verbo exhortationis et opere continue actionis uvas maturas colligerent et in cellaria domini reportarent, undecima tandem hora sole ad occasum declinante ac mundi jam fine propinquante duo nova luminaria apparere fecit quorum influxu hec vinea vires resumendo germinaret fructumque salutis afferret. Hij sunt dilecti deo et hominibus fratres ordinis Predicatorum et Minorum qui corda hominum tam doctrina et moribus quam etiam devotis orationibus incitando illuminant et ad percipiendum eterne mercedis denarium inflammando sollicitant, ipsos itaque ubique terrarum statu gaudere pacifico affectamus pro re indigna et nimis amara ducentes si aliquis de numero fidelium et potissime prelatorum eos aliquibus turbat injuriis vel offensis. Rogamus itaque devotionem vestram et per dei misericordiam obsecramus et per apostolica scripta vobis mandantes ac in remissionem peccaminum injungentes quatinus illos ex eis qui sunt in vestris civitatibus et diocesibus constituti seu qui ad presentiam vestram quandoque pervenerint pro divina et nostra reverentia affabiliter et benigne recipere procuretis ac eos vestre charitatis studeatis affluentia confovere permittendo ipsos uti libere regularibus eorum observantiis et statutis per sedem apostolicam approbatis ac etiam indulgentiis et litteris quas circumspecta pietas sedis ejusdem eis olim concessisse dinoscitur de sua gratia speciali. Ceterum predictos fratres de favoris plenitudine plenius honorantes eis liberaliter concedatis ut que res sunt pro animarum salute fieri ab eis auctoritate nostra libere valeant excercere presertim cum ipsi cordi habeant ministerium suum ita laudabiliter et prudenter exequi quod exinde apud vos possint sinceram et stabilem benivolentiam promereri, preces autem nostras, quas ex intimo cordis affectu dirigimus vobis sic adimpleat sinceritas vestra quod per boc gratiosi favoris premia oportuno tempore compensemus. Datum Neapoli (5: Laterani) Idibus Januarij pontificatus nostri anno tertio. Pave Alexander IV forbyder Geistligheden i Provinsen Dacia under Navn af den kanoniske Andel (portio canonica) at afnöde Minoriterne en större Del, af hvad der skjænkes til Ordenen. Indtaget i Brev nedenfor af 31 August 1431 (Msscr. Barth. III (D) S. 49—50). 40. 2 Februar 1257. Rom (Lateran). Alexander episcopus servus servorum dei, venerabilibus fratribus archiepiscopis et episcopis et dilectis filiis abbatibus prioribus prepositis archidiaconis rectoribus et aliis ecclesiarum prelatis per Datiam constitutis, ad quos litere iste pervenerint, salutem et apostolicam benedictionem. De pia et sancta conversatione dilectorum filiorum fratrum de ordine Minorum, qui sunt in vestris partibus constituti, frequenter evenire percepimus, quod quando aliqui fideles partium earundem seculum relinquentes bona sua piis locis et pauperibus deputant, aliqua de bonis ipsis predictis fratribus pro edificiis libris et vestibus, ac aliis eorum necessitatibus largiuntur, non nulli vero aliqua bona ad se spectantia fratribus eisdem pro similibus rebus et necessitatibus, divine retributionis intuitu, in ultima voluntate relinquunt; conantibus vobis aliquando mediam, quandoque tertiam vel quartam partem de bonis ipsis, pretextu portionis canonice ab eisdem fratribus extorquere, in grave ipsorum prejudicium, et scandalum fidelium predictorum. Nos itaque misericorditer attendentes, quod non solum indecens et indignum, ymo est potius ab omni humanitate remotum, aliquid de premissis ab eisdem fratribus exigi, qui sub extrema paupertate viventes, de prelatorum et ecclesiarum elemosinis deberent potius sustentari: Universitatem vestram obsecramus in domino, et in remissionem vobis injungimus peccatorum, ac per apostolica scripta districte precipiendo mandamus, quatinus circa personas dictorum fratrum affectum benivolum, pro divina et nostra reverentia dirigentes, nichil ab eis de bonis hujusmodi ulterius exigatis, sed onera paupertatis eorum de bonorum vestrorum subsidiis potius relevetis, ita quod exinde apud nos gratiosi favoris |