quod si vobis detur licentia committatur seu concedatur a legatis predicte sedis aut ordinariis locorum nedum a Romano pontifice de quo procul dubio esset erroneum dubitare an in omnes sine alicujus consensu imo [etiam1 invitis [quibuscunque hujusmodi possit concedere [pietatem populis legatis et ordinariis subjectis eisdem libere predicare potestis audire confessiones absolvere vobis confitentes ac penitentias vobis confitentibus injungere salutares aliorum inferiorum prelatorum et rectorum ecclesiarum ac sacerdotum parochialium assensu, nullatenus requisito illis casibus exceptis qui de jure consuetudine seu retentione ab eis specialiter facta sedi legatis [et1 ordinariis predictis specialiter [relinquuntur, 10 ad quos non licet vos manus extendere nisi vobis specialiter [committantur, 11 ideoque auctoritate apostolica districtius inhibemus ne quisquam super hiis vel eorum aliquo vos vel aliquem vestrum aut etiam confitentes vobis vel ad predicationes vestras forsitan accedentes contra premisse declarationis formam aliquatinus molestare [presumat12. Decernentes nichilominus irritum et inane quicquid a quoquam contra declarationem et inhibitionem hujusmodi contigerit attemptari. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre declarationis et constitutionis infringere vel ei ausu temerario contraire, si quis autem hoc attemptare contigerit indignationem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus se noverit incursurum. Datum Perusij duodecimo Kalendas Julij pontificatus nostri anno primo.

57.

Pave Clemens IV forbyder, foranlediget ved Klager fra Minoriter ordenen, under Bans Straf at tilföie dens Kirker og Stiftelser nogen Slags Vold eller Skade.

Efter Afskr. i Msscr. Barth. III (D) S. 121-22 af en Afskr. fra Aar 1500. (Trykt i Waddings Annales Minorum IV. p. 523-24, hvorfra Varianterne.)

29 Juni 1265.

Perugia.

Clemens episcopus servus servorum dei dilectis filiis generali et [provincialibus ministris ac universis fratribus ordinis1 fratrum Minorum salutem et apostolicam benedictionem. In [aliquibus locis aliquando illas prout accepimus persecutiones et angustias sustinetis ut vix sit possibile [vobis ibidem conditori omnium prout cupitis devolum impendere famulatum; Hinc est quod nos vestre providere quieti et malignorum malitiis obviare volentes ut nullus de cetero ecclesias aut

loca vestra ausu temerario presumat infringere aut in illis violentiam dampnabilem exercere auctoritate presentium districtius inhibemus; Illi autem qui [divino 5 postposito timore secus facere presumpserint ipso facto sententiam excommunicationis incurrant a qua non possint absolvi nisi per sedem apostolicam vel conservatores ab [ea vobis aut eidem ordini deputatos. Nulli ergo omnino hominum liceat (hanc) paginam nostre inhibitionis infringere vel ei ausu temerario contraire, siquis autem hoc attemptare presumpserit indignationem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus se noverit incursurum. Datum Perusij iij Kal: Julij pontificatus nostri anno primo.

(1) universis ministris guardianis et fratribus de ordine.
(5) divini nominis.

(3) quod. (") eadem.

-

(4) valeatis tilfōies.

(*) quibusdam. (6) per tilfōies.

58.

Pave Clemens IV forbyder at bygge de forskjellige Ordeners Klostre, Kirker og andre Bygninger med kortere indbyrdes Mellemrum end 300 Cannæ (omtrent 500 Alen), maalte i ret Linie.

Efter Afskr. i Msscr. Barth. III (D) S. 122-24 af en Afskr. fra Aar 1500. (Trykt i Waddings Annal. Minor. IV p. 526-27, hvorfra Varianterne.)

Clemens episcopus servus servorum dei dilectis filiis generali et provincialibus ministris ac universis fratribus ordinis fratrum Minorum salutem et apostolicam benedictionem. Ad consequendam gloriam celestis patrie sic divina pietas humilitatem vestram per suam gratiam cernitur allexisse quod semper1 intenti estis et vigiles ut [nulla vobis et proximis per innocentis vite studium atquiratis. [Hic enim et alia pauperrime religionis vestre merita nos inducunt ut in omnibus que ad dei laudem et tranquillum devotionis vestre statum cupitis habeamus providentie studium efficacis. Sane non sine quadam animi [turbatione6 frequenter audivimus quod inter vos et religiosos aliquos illa de causa emulationis et [dissentionis materia [exoritur quia ipsi domos et ecclesias regulares juxta loca [vera9 non sine gravi vestro prejudicio et dispendio [manifeste1o quandoque construere [presumit.11 Cum itaque ad apostolici spectet officij dignitatem de regno militantis ecclesie cujuslibet scandali materiam abolere. Nos 12 volentes quod hujusmodi emulationis et [dissentionis occasio per nostre diligentie studium amputetur auctoritate presentium ordinamus et [districtius 13 inhibemus quod nulli liceat [... modo 14 de Predicatorum Penitentie Jesu Christi [Carmelitarum 15, Eremitarum sancti Augustini sancte Clare aliisque ordinibus in pauper

tate fundatis, nullique mulierum de predictis [sive de16 quibuscumque aliis ordinibus aliquod monasterium ecclesiam vel oratorium edificare seu construere, nulli quoque seculari vel religioso cujuscumque professionis ecclesiam [monasterium vel oratorium17 jam edificatum in aliquem transferre de ordinibus memoratis infra spatium trecentarum cannarum a vestris ecclesiis mensurandarum per aerem 18 ubi alias19 inensurari loci non permittit dispositio. Preterea statuimus ut quicquid contra hujusmodi inhibitionis et ordinationis nostre tenorem ex nunc in antea edificatum fuerit diruatur, et ne de notitia ordinum et quantitate cannarum hujusmodi possit dubitatio aliqua [suboriri20 illos ordines intelligi volumus [qui21 in paupertate [fundati et22 qui ex regula vel constitutionibus suis extra [cepta 23 ecclesiarum [vel21 monasteriorum suorum [seu officinarum 24 et clausuram ipsorum [multas 25 debent possessiones habere; Quod si aliquis de ordinibus [ipsis 26 possessiones in aliquibus membris suis habere in aliis vero non habere noscatur eum quoad ordinationem inhibitionem et statutum hujusmodi predictis ordinibus in paupertate fundatis volumus annumerari, et quamlibet ipsarum cannarum octo palmarum longitudinem continere non [obstante27 varia locorum consuetudine sive privilegiis 28 seu litteris quibuscumque tam supradictis ordinibus quam mulieribus vel eorum alicui a sede apostolica sub quacumque forma concessis seu etiam concedendis que de presentibus specialem et expressam non fecerint mentionem. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam [nostrarum 29 inhibitionis ordinationis et constitutionis infringere vel ei ausu temerario contraire, si quis autem hoc attemptare presumpserit indignationem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus se noverit incursurum. Datum Perusij [iiijto Nonas Januarij pontificatus nostri anno ij°.30 (3) hæc. (4) sancta tilfōies.

(') ad hoc tilföies.

(2) illam.

(5) Her tilfōies: quod sumus ex intimo cordis affectu solliciti.

() dissensionis.

(11) presumebant.

(8) oriretur quod. (12) digne tilfōies.

(9) vestra. (13) districte. (16) seu.

(14) amodo.

(15) beatæ Mariæ de monte Carmeli.

(17) vel monasterium, seu

(18) etiam tilfōies. (22) fundatos.

(26) ipsius.

(30) ii. Kal. Decembr. p. n. a. 1 (ɔ: 30 Novbr. 1265), hvilken Datering maa foretrækkes, hvis fölgende Brevs Datum er rigtig; Pavens Opholdssted viser ogsaa, at Dateringen i Barth. (2 Januar 1267) er urigtig.

Pave Clemens IV indskrænker den af ham tidligere fastsatte Afstand mellem de forskjellige Ordeners Klostre, Kirker og Stiftelser til noget mindre end det halve.

Efter Afskr. i Msscr. Barth. III. (D), S. 124—25 af en Afskr. fra Aar 1500.

59.

13 April 1266.

Perugia.

Clemens episcopus servus servorum dei dilectis filiis magistro et universis prioribus ordinis fratrum Predicatorum salutem et apostolicam benedictionem. Quia plerumque in futurorum eventibus tali solet sedes apostolica successione procedere ut nonnunquam illa concedat que postmodum ex causa contingat immutari prout locorum temporum et personarum qualitate pensata in dominio conspicit salubriter expedire; Dudum siquidem ut inter religiosos potissime per nostre diligentie studium emulationis et dissentionis tolleretur occasio et caritatis integritas servaretur per nostras sub certa forma litteras ordinandum duximus et districtius inhibendum quod nulli liceret extunc de fratrum Minorum Penitentie Jhesu Christi Carmelitarum Heremitarum sancti Augustini sancte Clare seu quibuscumque aliis ordinibus aliquod monasterium ecclesiam seu oratorium edificare seu construere aut iam edificatum vel edificandum in aliquem transferre de ordinibus memoratis infra spatium trecentarum cannarum a vestris ecclesiis mensurandarum per aerem ubi alias mensurari loci non permittit dispositio; Nos super his cum fratribus nostris deliberatione prehabita hujusmodi spatium de ipsorum fratrum consilio restringentes ipsum ad centum xl cannas duximus reducendum, omnibus aliis que in premissis nostris litteris continentur in suo nichilominus robore duraturis. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrarum restrictionis et reductionis infringere vel ei ausu temerario contraire, si quis autem hoc attemptare presumpserit indignationem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus se noverit incursurum. Datum Perusij Idibus Aprilis pontificatus

nostri anno secundo.1

(1) Et Brev af samme Indhold men tildels afvigende i Form og dateret Viterbo 5 Juni 1268 findes i Waddings Annal. Minor. IV. p. 537.

Pave Clemens IV paalægger den hele Geistlighed paa Begjæring at bansætte dem af Regular- eller Seculargeistligheden, som i sine Klostre og Stiftelser tilbageholde Apostater fra Minoriterordenen, efter at disse af sine rette overordnede ere satte i Ban.

Efter Afskr. i Msser. Barth. III (D) S. 99-100 af en Afskr. fra Aar 1400. (Trykt i Waddings Annal. Minor. IV. p. 533, hvorfra Varianterne).

60.

15 Decbr. 1267.

Viterbo.

Clemens episcopus servus servorum dei venerabilibus fratribus universis archiepiscopis et episcopis ac dilectis filiis abbatibus prioribus [archiprioribus1 decanis archidiaconis plebanis et aliis ecclesiarum [prelatis et rectoribus ad quos litere iste pervenerint salutem et apostolicam benedictionem. Cum sicut ex [pertes dilectorum filiorum generalis et provincialium ministrorum ordinis fratrum Minorum fuit propositum coram nobis nonnulle persone ecclesiastice seculares et regulares apostatas ejusdem ordinis qui post professionem in ipso ordine factam ad seculum revertuntur quosdam videlicet in religionis habitu, aliquos vero in seculari secum aut in suis [obsequia vel ecclesiis seu monasteriis detinere [presumant5 in animarum suarum dispendium in injuriam predicti ordinis et scandalum plurimorum. Nos volentes super hiis paterna sollicitudine providere universitati vestre ad instar felicis recordationis Alexandri pape predecessoris nostri per apostolica scripta precipiendo mandamus quatinus singuli vestrum cum a fratribus [ipsis2 requisiti fueritis omnes illos cujuscumque conditionis existant qui hujusmodi apostatas postquam per ministros custodes seu guardianos predicti ordinis quorum sunt cure commissi excommunicati publice fuerint a se non rejecerint sed scienter eos secum aut in suis obsequiis vel ecclesiis [seu monasteriis retinuerint vel eis in hoc auxilium prestiterint vel favorem cum [ipsis communicando taliter in crimine hujusmodi [criminosis post latam in eos excommunicationis sententiam simili sententia involvantur denuntietis excommunicationis vinculo innodatos, contradictores per censuram ecclesiasticam appellatione postposita [compescentes, 10 non obstante si [aliquibus2 a sede apostolica sit indultum quod interdici suspendi vel excommunicari non possint per literas apostolicas non facientes plenam de indulto hujusmodi mentionem. Datum Viterbij xviij Kal: [Juniarum11 pontificatus nostri anno tertio.

Notaren Ramitius af Benevents Afskrift af Pave Alexander IV.s Brev ovenfor No. 48, beseglet af Biskop Peter af Odense.

Efter Afskr. i Msscr. Barth. III (D) S. 100-102 efter en Afskr. fra Aar 1500.