Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Nach Besold, Doc. red. I. Denkendorf nr. 2. S. 451. eccl. S. 260.

Abdruck darnach bei Fr. Petrus, Suevia

1-8) Denkendorf, O.A. Esslingen; Kalw, O.A.St.; Tübingen, O.A.St.; Laufen, O.A. Besigheim; Vaihingen, O.A.St.; Lobenhausen, O.A. Gerabronn; Berg, O.A. Ehingen, s. Stälin II. S. 354; Markgröningen, 0.A. Ludwigsburg.

CCCXIII.

Pabst Innocenz II. nimmt das Kloster S. Blasien und dessen Besitzungen, insbesondere die Zellen und Kirchen in Ochsenhausen und andern genannten Orten in seinen Schutz, und bestätigt die früher zu Gunsten desselben von einigen Kaisern erlassenen und von den Päbsten bekräftigten Verordnungen.

Im Lateran 1140. Januar 21.

Innocentius episcopus, servus servorum dei. Dilecto filio Bertoldo, abbati monasterii sancti Blasii, quod in Constantiensi episcopatu, in loco videlicet qui Nigra Silva dicitur situm est, eiusque successoribus regulariter | subsituendis in perpetuum. Licet ex iniuncto nobis a deo apostolatus officio fratres nostros episcopos et abbates communiter honorare ac diligere debeamus, et ecclesiis sibi commissis suam iusticiam conservare, illis tamen || propensiori cura nos convenit providere, quos beato Petro et sancte Romane ecclesie constat specialius adherere. Huius rei gratia, dilecte in domino fili Bertolde abbas, tuis desideriis paterna benignitate annuimus, et monasterium beati Blasii, cui auctore deo preesse dinosceris, presentis scripti pagina communimus. Statuentes, ut quascumque possessiones, quecumque bona idem venerabilis locus in presentiarum iuste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium, seu aliis iustis modis prestante domino poterit adipisci, firma tibi tuisque successoribus et illibata permaneant. In quibus hec propriis nominibus duximus exprimenda: videlicet cellas Hocsenhusen 1), Berowa 2), Wintenowa 3), Burgelun 4), cum omnibus earum pertinentiis. Ecclesias quoque Nunchilcha 5), Sneisanc 6), Birbomestorf 7), Bathmaringin 8), Griezheim 9), similiter cum omnibus earum appendiciis. Cellam etiam Wizelinhouen 10) cum suis pertinenciis. Confirmamus quoque dispositionem illam, quam bone recordationis Henricus quartus imperator de monasterii vestri libertate et advocatia constituit, et predecessor noster, felicis memorie Calixtus, auctoritatis sue privilegio roboravit, atque dilectus filius noster Lotharius rex precepti sui firmitate munivit, et sancte recordationis papa Honorius episcoporum et cardinalium deliberatione firmavit, et nos in Lateranensi concilio approbavimus. Decernimus ergo, ut nulli omnino hominum liceat vestrum prefatum monasterium temere perturbare, aut eius

possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, vel quibuslibet vexationibus infestare. Sed omnia integra conserventur, eorum pro quorum gubernatione et sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura. Si qua igitur ecclesiastica secularisve persona, hanc nostre constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire temptaverit, secundo terciove commonita, si non reatum suum congrua satisfactione correxerit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino iudicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine dei et domini nostri Ihesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districte ultioni subiaceat. Cunctis autem eidem loco sua iura servantibus sit pax domini nostri Ihesu Christi, quatinus et hic fructum bone actionis percipiant, et apud districtum iudicem premia ęternę pacis inveniant. Amen. Amen. Amen.

(Rundzeichen.)11) † Ego Innocentius, catholicę ecclesię episcopus, subscripsi. (Monogramm für Bene valete.)

Ego Theodewinus, sanctę Rufinę episcopus, subscripsi. Ego Albericus, Hostiensis episcopus, subscripsi. Ego Gerardus 12), presbyter cardinalis tituli sanctę Crucis in Ierusalem, subscripsi. Ego Anselmus, presbyter cardinalis tituli sancti Laurentii in Lucina, subscripsi. Ego Lucas, presbyter cardinalis tituli sanctorum Iohannis et Pauli, subscripsi. Ego Boetius, presbyter cardinalis tituli sancti Clementis, subscripsi. Ego Iuo, presbyter cardinalis tituli sanctorum Laurentii et Damasi, subscripsi. Ego Grisogonus, presbyter cardinalis tituli sancte Praxedis, subscripsi. Ego Gregorius, 13) diaconus cardinalis sanctorum Sergii et Bachi, subscripsi. Ego Otto, diaconus cardinalis sancti Georgii ad velum aureum, subscripsi. Ego Guido, diaconus cardinalis sanctorum Cosmę et Damiani, subscripsi. Ego Uass: 14) diaconus cardinalis sancti Eustachii, subscripsi. † Ego Gregorius, diaconus cardinalis sancti Angeli, subscripsi.

[ocr errors]

Datum Laterani per manum Aimerici, sancte Romanę ecclesie diaconi cardinalis et cancellarii, XII. kalendas Februarii, indictione III., incarnationis dominice anno MC quadragesimo, pontificatus vero domni Innocentii II. pape anno X.

Nach dem Original des General-Landes-Archivs in Karlsruhe.

An rothseidener Schnur hängt die Bleibulle mit den bekannten Köpfen auf der einen, und INNOCENTIVS PP. II. auf der andern Seite. Neugart II. nr. 853. S. 68.

1-4) Vgl. nr. 307. S. 4 dieses Bandes, Anm. 5.

5) Neukirch, O.A. Rottweil, vgl. Bd. I. S. 345 Anm. 6.

Abdruck bei

6-10) Schneisingen, Ober-, Unter-, Kant. Aargau (s. oben S. 4 Anm. 2.); Birmensdorf, auf dem Albis an der Repis, Pfarrdorf und Sitz einer Obervogtei, Kant. Zürich; Bettmaringen, bad. B.A. Bonndorf (s. Bd. I. S. 345 Anm. 4.); Griessen oder Griesheim, bad. B.A. Iestetten; Wislikofen, Kant. Aargau, s. oben S. 4 Anm. 1.

11) Mit der Umschrift Adiuua nos deus salutaris noster, im Uebrigen wie gewöhnlich.

12-14) Mit Gerardus beginnt die zweite Reihe der Unterschriften, links von der vorhergehenden mittleren, mit Gregorius die dritte, rechts von dieser. Ueber Uass steht im Orig. ein Queerstrich als Abkürzungs

zeichen.

CCCXIV.

König Konrad III. bestätigt der Kirche in Speier alle von seinen Vorfahren und ihm selbst dahin verliehenen Besitzungen und Freiheiten.

Speier 1140. März 31.

In nomine sancte et individue trinitatis. Cunradus, divina favente clemencia Romanorum rex secundus. Quoniam etc. (wie in der Urkunde Kaiser Heinrichs IV. für Speier

[ocr errors]

vom 10. April 1101, S. 324 des I. Bandes) 1).

Signum domni Conradi Romanorum regis secundi.

Ego Arnoldus cancellarius vice Alberti Moguntini archicancellarii recognovi anno dominice incarnacionis MCXL., indictione III., regnante Conrado Romanorum rege secundo, anno vero regni eius III. Datum Spire II. kalendas Aprilis in Christo feliciter. Amen.

Nach dem im General-Landes-Archiv in Karlsruhe befindlichen s.g. Codex minor Spirensis Fol. 24. und dem ebendaselbst aufbewahrten s.g. Liber obligationum von Speier Tom. I. Fol. 231. (Letzterer Codex ist aus dem 15., der erstere bekanntlich aus dem 14. Jahrhundert.) Im ersten fehlt der Schluss, der aus dem zweiten ergänzt ist. In diesem steht gleichförmig Conradus, auch ist die Schreibung der Ortsnamen hin und wieder etwas neuer gehalten. Statt Niugertingen steht Nuggertingen, statt Beginstein, Beygenstein. Abdruck bei Düm ge, Reg. Bad. S. 131 nr. 83, der aus dort angegebenen Gründen, wie schon zur Urk. 1101 bemerkt ist, beide Urkk. für unächt erklärt.

addidit videlicet Eppingin

[ocr errors]

in anniver

1) Mit folgenden Abweichungen: reginam angelorum esse scimus in honorem ipsius a nostris parentibus, abavo videlicet nostro Cuonrado, proavo Heinrico, avunculo Heinrico imperatoribus stabiliter deo et divini officii constitucione in nostra sancta speciali Spirensi quicquid ab avo nostro Cuonrado (unrichtig statt ab abavo), ad prebendas datum est: Iohanningun -quecumque eis proarus noster ad prebendam - Niugertingen Badin - Locwilre Nuuzdorf, Spirechischeid Crucenach Schiferstat et quod avus noster ad prebendam Eschimwach (das zweite Mal) quam Spirensi episcopo tradidit ad oblacionem vero Beginstein pro anima matertere nostre Adelheid Sulecho sariis abari nostri et abave nostre Gisele et proavi nostri Heinrici festive donetur que ad eam (statt eadem) predia et nostre regalis auctoritate dignitatis - prebendas fratribus inde disponendas episcopus de predictis prediis aliquid a nobis commonitus predicti parentes nostri imperatores augusti sicut de alio hereditario Ludewico, Dageberto Karulo nec non ab avo (lies abavo) nostro Cu°nrado et proavo Heinrico. fideli nostro Sifirido venerabili Spirensi episcopo frumentum et vestes absque omni convulsione donandi (letzteres Wort fehlt im Cod. Spir., steht im Lib. obl.) et coopertorio suo sive excepta serviencium ipsius competenti remuneracione reservetur (ohne episcopo) non in forum neque ius (in fehlt)

-

[ocr errors]
[blocks in formation]
[merged small][ocr errors]

in quibus habitant (ipsi fehlt)

[blocks in formation]
[merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small]

una futuro pecuniam (unrichtig statt triplici ipsius compositione

CCCXV.

Bischof Hermann von Constanz bestätigt die mit seinem Willen und Rath geschehene
Vebertragung der Kirche in Schopfloch an das Kloster S. Georgen auf dem Schwarzwalde.

1142.

In nomine sanctae et individuae trinitatis. Ego Hermannus 1), dei gratia sanctae Constantiensis ecclesiae episcopus, notum facio omnibus tam presentibus quam futuris, quod ecclesia sita in loco, qui dicitur Schopfloch, in pago Philiskove 2), voluntate et consilio nostro a possessoribus suis in proprietatem monasterii sancti Georgii, quod est in Nigra Silva, sit tradita ea ratione, ut a fratribus eiusdem monasterii divini servitii officia iugiter ibi agantur. Quia igitur quod bonum est, non debet negligi, sed ad perfectum perduci, consilio fratrum ministerium altaris et totius divini cultus officia, apud eandem ecclesiam agenda, curae abbatis et fratrum sancti Georgii nunc et post in perpetuum committimus, contradimus et confirmamus, et ecclesiam illam a debito omni sic persolvimus, excepto pontificali, nec non per hoc liberam esse statuimus. Et ut hoc statutum ratum esse possit, privilegium hoc conscribi et sigillo nostro confirmari fecimus, et quae supra scripta sunt, ex divina auctoritate, sancti Petri et sedis apostolicae, nec non et nostra, successoribus nostris et omnibus posteris observanda confirmamus.

Nach Neugart, II. nr. 857. S. 75, der das Original ex Archivo S. Georgii in Villingen vor sich hatte und dabei bemerkt: Sigillum periit. Im General-Landes-Archive in Karlsruhe, wo die Urk. jetzt zu suchen wäre, befindet sich dieselbe nicht.

1) Nämlich der erste dieses Namens, denn Schopfloch kommt erst 1179 in Pabst Alexanders III. Bulle unter den Besitzungen dieses Klosters vor, und Hermann der zweite war damals noch nicht Bischof. 2) Schopfloch, auf der Alb, O A. Kirchheim; über den Filsgau zu vgl. Stälin I. S. 294.

CCCXVI.

Berthold, ein Edelfreier, überlässt sein ganzes Besitzthum unter ausgedrückten Bedingungen dem heiligen Grabe und bestätigt zugleich seine frühere Schenkung, bestehend in der Kirche zu Denkendorf, an eben dasselbe.

Im Kloster zum Grabe des Herrn 1142. April 22.

In nomine patris et filii et spiritus sancti, amen. Notum sit omnibus fidelibus, tam clericis quam laicis, tam presentibus quam futuris, quod ego Bertoldus, natura liber et

ingenuus, omnia quecumque presenti die iure possideo, tam in agris quam vineis, villis et hominibus, vel quibuscumque aliis possessionibus, iure Suevorum, libere omnia, sicut ego ea possideo, pro remedio anime mee cunctorumque parentum meorum dono et concedo absque omni contradictione Dominico Sepulcro, ea videlicet conditione ut, quamdiu ego vixero, easdem supradictas possessiones a domino Willelmo patriarcha et Petro, priore Dominici Sepulcri, pro beneficio habeam, et unoquoque anno ad confirmandum idem supradictum donum X solidos publice monete pro censu reddam, et, si forte mihi in animo venerit, ut omnia relinquens in ecclesia Sancti Sepulcri Iherusalem, vel in eam, que est in Denkendorf 1), divine religioni me subdam, dominus patriarcha et prior Dominici Sepulcri, qui tunc temporis ecclesie Sancti Sepulcri prefuerint, absque omni contradictione me recipiant, et omnia supradicta libere possideant. Confirmo etiam hoc presenti privilegio donum, quod quòndam ecclesie Dominici Sepulcri donavi, ecclesiam videlicet, que est in Denkendorf, cum omnibus pertinentiis suis. Et si ego devians supradicta bona alicui vendere vel donare voluerim, nullo modo post hoc primum et legale donum potestatem habeam, et omnia supradicta confirmans propria manu subscribo: Willelmus.

Huius donationis testes sunt nobiles, in quorum presentia hoc donum factum est, quorum nominá- sunt hec: Sifrit, Drutwin, Dederich, presbiteri. Conradus de Conronbach 2). Volframus de Bernhusin. Hugo de Bliningin. Reinboldus Hecel de Benrenhusim. Wolthodo 3) et Rainaldus de Custordingen. Rudolfus de Rinuelden. Rudigerus de Bodoboro. Arnoldus de Spira. Et quoniam proprium sigillum non habui, omnia que perscripta sunt, sigillo Dominici Sepulcri et canonicorum eiusdem confirmari inpetravi. Acta sunt hec omnia in capitulo Dominici Sepulcri, anno incarnationis dominice MCXLII., indictione V., decimo kalendas Maii.

Ein

Nach Eugène de Rozière Cartulaire de l'église du Saint-Sépulcre de Jérusalem, publié d'après les manuscrits du Vatican. Paris 1849, wo die Urkunde S. 162, nr. 83. unter der Aufschrift PRIVILEGIUM BERTOLDI DE DONO OMNIUM POSSESSIONUM SUARVM ET DE CONFIRMATIONE ECCLESIE QUE EST IN DEN KENDORF (sic!) enthalten ist. Der Herausgeber, der zwei Handschriften des 14. Jahrhunderts vor sich hatte, gibt unter dem Texte der einen die unten ebenfalls mitgetheilten Abweichungen der andern. älterer, sehr fehlerhafter Abdruck steht bei Besold, Doc. Red. I. Denkendorf nr. 3. (Ausg. v. 1636) S. 453 und darnach bei Fr. Petrus, Suev. eccles. S. 261 und Scheid, Orig. Guelf. III. prob. lib. VII. nr. 67. S. 517. Die erheblicheren Abweichungen des Besold'schen Textes, die nicht blos als Fehler, sei es seines Originals oder des Abdrucks, angesehen werden müssen, so wie die bei de Rozière unter dem Texte mitgetheilten sind, folgende: Im Eingang schaltet Besold zwischen nomine patris cin: sancte et individue trinitatis ferner Zeile 5 d. S. zwischen priore und Dominici die Worte et canonicis Zeile 8 hat Besold richtig vel in ea Zeile 9 schaltet Bes. nach Dom. Sepulcri ein: cum conventu, lässt dagegen die Worte qui t. t. e. S. S. prefuerint weg - Zeile 13 Bes. presumpserim statt voluerim Z. 15 Bes. statt der Namensunterschrift: -S-S- und gleich darauf nobiles viri. Die Zeugenunterschriften lauten bei Besold, theilweise sehr verdorben: Sifridus Ortwinus Dietericus presbiteri, Conradus de Torimbach (zweite H.S. bei de R. Coronbach), Wolframus de Bernhusen (zweite H.S. bei de R. Bernehusim. Die Unterschriften Hugo de

[ocr errors]
[ocr errors]
« AnteriorContinuar »