Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Aragonum inventa, parabat se ad debellandum et faciendum guerram contra ipsum et terram et regna ipsius domini regis Aragonum. Quapropter predicti Simon de Gerundella et Ramundus de Toylano, nomini et mandato domini regis Aragonum, requirebant et monebant ipsum dominum regem Majoricarum, tam ex debito ffraternalis dileccionis quam ex debito convencionum inter ipsos initarum, quod pararet se cum toto suo posse ad juvandum et deffendendum ipsum dominum regem Aragonie et terram et regna sua, et eciam dominum regem deffendere et juvare de jamdicta guerra et injuria quam prenominatus rex Ffranchorum simul cum rege Karulo facit et facere intendit contra prelibatum dominum regem Aragonie et terram et eciam regna sua. Pecierunt eciam predicti nuncii a dicto domino rege Majoricarum eis fieri responsionem ad supraposita per eosdem. Et dictus dominus rex Majoricarum respondit dictis nunciis quod, cum dicta negocia sint ardua et sibi multum periculosa, ipse preponit habere majorem deliberacionem super predictis quam in presenti possit habere, et, habita dicta deliberacione, faciet de predictis, ab ipso per dictos nuncios requisitis, responsum dicto illustri regi Aragonum per nuncios suos speciales. Acta fuerunt hec die et anno quo suppra, in presencia et testimonio nobilis Guillelmi de Caneto, domini de Caneto, et nobilis Poncii de Gardia, et Ramondi, Dei gracia abbatis Montis Arularum, et Jacobi de Muredine, vicarii Rossilionis, et magistri Ramundi Torrentis, scriptoris publici Perpiniani, qui hec omnia predicta scripsi et in formam publicam redegi, ad instanciam et requisicionem dictorum nunciorum illustris domini regis Aragonum et de mandato illustris domini regis Majoricarum predicti.

Hoc signum fecit. (Seing du notaire.)

(Arch. nat., JJ 270, fo 13.)

XXX

ENGAGEMENT PRIS PAR JACQUES 1o, ROI DE MAJORQUE, D'AIDER le roi DE FRANCE A LA conquête de l'aragon, de luI LIVRER LES PASSAGES DES MONTAGNES, DE LUI REMETTRE LES PLACES FORTES QU'IL LUI DEMANDERA ET DE LUI AMENER SES GENS D'ARMES.

1283, 17 août, Carcassonne.

Noverint universi quod nos Jacobus, Dei gracia, rex Majoricarum, comes Rossilionis et Ceritanie et dominus Montispessulani, ob illius specialis reverencie ' et illius intime et sincere dileccionis affectum quem semper habuimus et habemus et, Domino adjuvante, semper habebimus ad magnificum et illustrissimum principem dominum Philippum, Dei gracia, Francorum regem, eidem promisimus et promittimus quod nos, sive prefatus dominus rex fratrem nostrum P[etrum], quondam regem Aragonie, agredi voluerit et elegerit pro conquisicione regni Aragonie et comitatus Barchinone, racione donacionis a domino papa facte de predictis uni ex liberis prefati domini regis Francorum, quem ipse ad hoc duxerit deputandum, sive pro prestando auxilio magnifico principi Karolo, Dei gracia, Sicilie et Jerusalem regi, patruo suo, auxilium seu adjutorium prefato domino regi Francorum et suis prestabimus in hunc modum, quod ex nunc, cum sibi placuerit, ipse et sui, vel illi quos pro agrediendo dicto fratre nostro vel agrediendis seu conquirendis dictis regno et comitatu mittere voluerit loco suì, per totam terram nostram cum bona voluntate et gracia nostra libere transire poterunt et morari, et transeundo ac morando habere liberum commercium victualium que gentes eis vendere voluerint. Passus quoque sive introitus per quos habetur ingressus a terra nostra in Cataloniam eis non prohibebimus neque impediemus; immo volumus et placet nobis quod illos habeant liberos, sicut eis placuerit, cum castris et fortaliciis que habemus seu tenemus pro municione passuum vel

1. Reverenciam ms.

introituum predictorum; nec non alia castra nostra et fortalicia que dominus rexvel sui ad exsequenda predicta sibi viderint oportuna eisdem libere assignabimus et trademus, que muniri et teneri faciet et servari suis expensis, prout sibi videbitur oportunum, tenenda ab ipso quamdiu pro necessitate dicti negocii sibi visum fuerit expedire. Quamcito vero frater noster predictus per se vel alium nos invaserit, non solum predictis modis, set nos cum militibus et aliis gentibus nostris, quamdiu dicta guerra et contencio inter prefatum dominum regem Francorum et suos et dictum fratrem nostrum et suos et sibi adherentes duraverit, eisdem domino regi Francorum et suis contra dictum fratrem nostrum et sibi adherentes omne consilium et auxilium quod poterimus fideliter impendemus. Omnia autem et singula suprascripta eidem domino regi attendere et complere et fideliter observare promittimus bona fide; et, ad majoris roboris firmitatem, promittimus nos predicta omnia fideliter servaturos, per juramentum ad sancta Dei euvangelia in animam nostram et in presencia nostra per fidelem judicem nostrum Arnaldum Bajuli prestitum, de nostro speciali et expresso mandato; et eciam in testimonium omnium predictorum presentes litteras sigillo nostro pendenti sigillatas duximus concedendas. Datum Carcassone, XVI kalendas septembris, anno Domini millesimo CC. LXXX tercio.

(Arch. nat., J 598, no 5; original scellé.)

XXXI

ALPHONSE III, ROI D'ARAGON, PROMET DE NE JAMAIS SÉPARER DE LA COURONNE D'ARAGON L'ÎLE ET LE ROYAUME DE MAJORQUE.

1286, 16 septembre, Valence.

Noverint universi quod nos Alfonsus, Dei gracia, rex Aragonum, Majoricarum et Valencie ac comes Barchinone, per nos et

omnes successores nostros, convenimus et bona fide promittimus vobis probis hominibus et universitati civitatis Majoricarum quod nos vel nostri nullo tempore separabimus regnum et insulam Majoricarum a regno sive dominio ac corona Aragonum ac Catalonie. Imo volumus et concedimus quod sit semper unitum regno, dominio ac corone Aragonum et Catalonie sine aliquo intervallo, sic quod nullus habeat et teneat vel habere et tenere possit regnum predictum et insulam, nisi nos et successores nostri domini Aragonum et Catalonie inmediate. Promittimus eciam. et bona fide convenimus vobis quod ipsum regnum et insulam nunquam ponamus in aliquo compromisso seu composicione vel obligacione, qualibet racione. Hec autem omnia predicta et singula, ut superius sunt expressa, promittimus et juramus per Deum et ejus sancta quatuor euvangelia, manibus nostris corporaliter tacta, attendere, complere et observare et facere inviolabiliter observari et eciam firmari ac jurari à probis hominibus civitatem Barchinone, Valencie et Ilerde, ac eciam a nobilibus terre nostre. Datum Valencie, XVI kalendas octobris, anno Domini millesimo ducentesimo octuagesimo sexto.

Signum Alfonsi, Dei gracia, regis Aragonum, Majoricarum et Valencie ac comitis Barchinone. Etc.

(Arch. nat., P 1354′, no 838; original jadis scellé de 14 sceaux.)

XXXII

LETTRE MISSIVE D'ALPHONSE III, ROI D'ARAGON, A JACQUES Ier, ROI

DE MAJORQUE, AU SUJET DE LEUR DIFFÉREND.

1289, 7 septembre, Barcelone.

Al noble baro En Jacme, avoncle nostre, de nos N'Anfos, per la gracia de Deu, rey d'Arago et de Mallorches et de Valencia et comte de Barcelona, saluts. Reebem vostres letres de resposta, en lesquals nos trameses a dir que, si aviem volentat de comba

tre nos ab vos per raho d'En R. Roger, ne per paraules que ell nos aia trameses a dir en ses letres, vos vos combatriets ab nos en poder del rey d'Englaterra a Bordell, e d'aso erets aparellat de fermar et de pendre dia. A lesquals coses vos responem que nos no entenem de combatre-us ab vos per raho de paraules vilaines ne de desondries qui sien estades entre vos et En R. Roger, mas som aparalats que-us combatam ab vos per rahon del reptir que vos avets fet al dit En R. Roger, de que el vos a desmentit, et encara que avets trencades les cuvinenses que feeres al senior rey En P[ere], de bona memoria, rey d'Arago, pare nostre, ab sagrament et ab homanatge, en guisa qu'en val menys vostra fe e n' devets aver vergoya en cort et denant prohomens. Per que-us fem saber que som aparellats que nos e l' dit En R. Roger nos combatam ab vos et ab qualque rich hom senyor de senyera dar-li n' vulats, ho nos ab vos, per cabal, en poder del rey d'Englaterra. E asso som aparellats de fermar ab aytantes peyores com vos aver puschats del vostre, en aquel loch et aquell dia qu'el rey d'Anglaterra hi vula assignar. E con deyts que-us combatrems ab vos en poder del rey d'Englaterra a Bordell, vos responem que par que disfujats a la batayla, per so car no es a vos de triar loch, mas al rey d'Anglaterra, qui es cort. Esters no nomenats loc cuminal, per so car vos sabets que nos no poriem anar segurament al dit loc de Bordell, ne el rey d'Anglaterra no-us hi poria tenirs segurs; que vos sabets be que la bataylla qui era estada fermada entr'el senior rey, pare nostre, et el rey Carles romas per so com lo rey d'Anglaterra no poc assegurar lo dit senior rey, pare nostre, en lo loc d'amunt dit. Esters nos tenim per cuvinent qualque loc lo dit rey d'Anglaterra nos assigne, sia aquell de Bordell ho altre. Datum Barchinone, VII° idus septembris.

(Arch. de Barcelone, Registres d'Alphonse III, no 77, an. 1289.)

fo 25;

« AnteriorContinuar »