Imágenes de páginas
PDF
EPUB

los últimos obsequios, la lectura del anterior oficio causó honda impresión en el ánimo de los circunstantes; que el Sr. Director del Cuerpo con patética elocuencia, al tomar en su mano la medalla del prelado académico difunto, interpretó, elogiando sus dotes, sus virtudes, los concienzudos trabajos debidos á su elegante pluma, vastísima erudición y constante afán aplicado á la Ciencia histórica.

La Comunidad benedictina de Santo Domingo de Silos, tiene muy adelantados los estudios é índices del Cartulario inédito de aquel insigne monasterio que se propone imprimir y cuya edición, vivamente ansiada, no podrá menos de redundar en sumo provecho para que cobren nueva luz la geografía é historia de ambas Castillas. Por lo tocante á la historia de Madrid, ya se ha visto en nuestro BOLETÍN (1) la importante página, que de aquel Cartulario se desprende; y no es la única bajo este concepto.

Cabañas de Yepes, villa del partido judicial de Ocaña, limitada al Sur y al Oriente por la de Dos-Barrios, perteneció al dominio señorial del monasterio de Santo Domingo de Silos, y pasó por contrato de venta al señorío del arzobispo de Toledo, D. Rodrigo Jiménez de Rada. Las escrituras, que lo demuestran, han sido copiadas del Liber privilegiorum ecclesie Toletane, y presentadas á la Academia por el Académico de número Sr. Fita.

3 Marzo 1213.-Fol. 46 r., V.

Carta emptionis ville, que dicitur cabannas, que est iuxta ocaniam.

Notum sit omnibus presentibus et futuris quod nos D. abbas sancti dominici de silos, una cum consensu et voluntate tocius capituli nostri, vobis domno R., toletano archiepiscopo et hyspa

(1) Tomo 1x, pág. 191-194.

niarum primati, concedimus damus et vendimus villam nostram que dicitur Cabanias, que sita est iuxta ocaniam et duos barrios pro nongentis aureis, quos a vobis integre recepimus et de quibus sumus pacati. Damus igitur et concedimus vobis et omnibus successoribus vestris predictam villam cum omnibus terminis et pertinenciis suis et cum omni iure quod ibi habemus vel habere debemus, ita quod vos et successores vestri eam perpetuo possideatis, et de ea quicquid volueritis facere faciatis. Si autem nos vel aliquis successorum nostrorum, seu aliquis alius, contra factum nostrum venire vel violare presumpserit, regi terre mille aureos pectet, et vobis et successoribus vestris predictam villam restituat duplatam. Et ut hec venditio rata et firma sit imperpetuum nostris et tocius conventus sigillis cum scriptionibus nostris hanc cartam fecimus consignari.

Facta carta apud sanctum dominicum de silos, v.' Nonas Martii, sub Era м.* cc.a L.* 1.a

Ego D. abbas sancti dominici de silos confirmo.

Rodericus prior conf.-Didacus conf.-Garsias precentor conf. -Didacus re[fe]ctorarius conf.-Bonus sacrista conf. - Petrus camerarius conf.-Andreas infirmarius conf.-Petrus vitalis conf.-Vincencius (1) conf.-Dominicus subsacrista conf.-Martinus capellanus conf.-Omnes monachi roborant et conf. De infantibus: Rudericus conf.-Stephanus conf.-Sebastianus rex conf.-Petrus conf.-Dominicus sunf[oniacus] conf.

De hominibus ville. Testes huius rei sunt: Johannes petri merinus conf.-Elias galteri conf.-Michael thome conf.-Domnus Benedictus conf.

25 Marzo 1213.-Fol. 46 v.

Carta introductionis de Cabannas iuxta ocaniam.

Notum sit omnibus presentibus ac futuris quod d[omi]n[icu]s guerrero monacus sancti dominici de mandato D. abbatis eiusdem loci et tocius conventus misit et introduxit M[artinum] dominici ecclesie toletane porcionarium pro domno R. Archiepi

(1) Era Prior en 1224. BOLETÍN, tomo Ix, pág 193.

scopo in Cabanas cum omnibus terminis suis, et in omnem directuram quam ibi habebant d. abbas et conventus sancti dominici, vel habere delebant. Et ut hec missio sive introductio rata et firma in posterum haberetur per abecedarium dividi fecimus presentem cartam.

Hoc factum fuit octavo kalendas aprilis, sub Era M. cc. LI.a

Testes sunt huius rei; de ocania, domnus B. archipresbiter testis. Sancius abbas presbiter, test.-Guillelmus scriptor test. -Domnus ciprianus test.-Dominicus filius cipriani test.-Adam clericus test.-Sancho test.-Dominicus d[i]ez test.-Dominicus de lazez de cabanias test.-J. rubio test.-Johannes petri test.— D[ominicus] Johannis calvus test.-Martinus perez alcalde test.Domnus vincentius test.-Oveo test.-Miguel periz test.-Fortun test.-Martin unranco test.-D. dominguez, Magister de cabannas.

Toledo, 21 Junio 1213. Cabañas de Yepes se da en hipoteca de Cabañas de la Sagra (1) por el arzobispo Don Rodrigo, para el alumbrado de la catedral de Toledo.-Fol. 60 r., v.

Carta donationis de Cabannas, que est in sacra, luminaribus, ecclesie beate marie concessa.

Quoniam longinquitate temporis sepe fit ut non pateat origo conditionis, oblivione gestis hominum novercante, mandantur litteris et dicta et facta hominum ut per eas vivant perpetuo que alias cito de memoria hominum laberentur. Hinc est quod nos Rodericus, dei gratia toletane Sedis Archiepiscopus hispaniarum primas, karissimi nostri in christo Magistri Mauricii toletane Sedis Archidiaconi (2) intentionem laudabilem et honestum propositum meritumque, quod inter alias hispaniarum ecclesias nostre

(1) Villa del partido de Illescas.

(2) En 31 de Julio de 1213 era ya Electo obispo de Burgos, de cuya nueva y grandiosa catedral puso la primera piedra en 20 de Julio de 1221. Como Electo firmaba todavía en 8 de Noviembre de 1214 y 2 de Enero de 1215 (BOLETÍN, tomo viii, 245; x1, 396). Esto no obstó para que en 21 de Julio de 1214 firmara titulándose Burgensis episcopus (BOLETÍN, tomo VIII, pág. 241); y así no es terminante el argumento que hace Flórez (España Sagrada, t. xxvi, pág. 302), suponiendo que estaba ya consagrado en 28 de Abril de 1215.

in omnibus et precipue, specialiter isto tempore in luminaribus, habuise dinoscimus, et quid ad eius instanciam nos fecerimus, litteris dignum duximus comendare.

Nam cum ecclesiam nostram, que inter hispaniarum ecclesias iure primatus obtinet dignitatem, nos et ipse et omnes alii, qui in eadem ecclesia deo et beate virgini serviebant, videremus defectum enormem et intolerabilem pacientem, et in luminaribus, et de hoc sepissime tractaremus et tractando gravissime doleremus, iamdictus Archidiacomus nobis larga manu servivit, dans mille morabetinos, et apud nos die noctuque institit ut iamdicte ecclesie nostre curaremus in luminaribus honorifice providere. Nos igitur attendentes, quia, etsi nullum respectum ad servicium sive donum nominati Archidiaconi haberemus, tam gravem deffectum, omnium oculis patentem, qui in dedecus et ignominiam nostri et tocius ecclesie redundabat, supplere tenebamur (1), iusto rogatu et honestis precibus sepedicti Archidiaconi condescendentes, prefate ecclesie nostre ad opus luminarium providimus in hunc modum.

Donamus, et perfecte atque irrevocabiliter donationis titulo. cum hac carta tradimus, donatione perpetuo valitura, deo et luminaribus Ecclesie sancte Marie Sedis toletane totam Cabannas, aldeam scilicet de toleto, que est in via que ducit de toleto ad yliescas, et quicquid iuris in ea habemus, nichilque nobis in ea retinemus. Hanc vero conditionem prescripte donationi nostre placuit nobis inseri, quod prenominatus Magister Mauricius Archidiaconus ordinandi ipsa luminaria plenam et liberam habeat potestatem; et sicut ipse statuerit in instrumento, sigillo suo signato, quemadmodum dicti redditus de cabannas in luminaribus sepedicte toletane ecclesie expendantur, ita perpetuo observentur. Quod si domnus ylarius post dictum Archidiaconum vel in vita vel in morte de ecclesia nostra sublatum (2) superstes fuerit,

(1) Códice tenebatur.>>

(2) En 29 de Julio de 1213 y en Abril del año siguiente permanecía Don Mauricio siendo arcediano de Toledo, no obstante su condición de obispo electo de Burgos. Lo prueban dos partidas, que trae el Liber privilegiorum ecclesie Toletane, fol. 60 v.

<«<Carta donationis duarum portionum vinearum en Illescas, concessa a Magistro mauricio ecclesie Toletane.-In nomine domini nostri ihesu christi, amen. Ego Magis

NOTICIAS.

439 cura ipsorum luminarium et dictorum reddituum in eiusdem domni ylarii, quamdiu vixerit, remaneat potestate; nec super hac cura quisquam occasione aliqua ei molestiam inferat vel gravamen. Ipsis autem ambobus sublatis de medio, Archiepiscopus toletanus, qui tunc fuerit, concedendi curam dictorum reddituum et luminarium in capitulo Toletano alicui honesto viro de ipso capitulo, dummodo non sit thesaurarius, nolumus enim quod dicti redditus redditibus thesaurarie ullo tempore occasione aliqua commisceantur, plenam et liberam habeat facultatem. Verum, si aliquis cui cura dictorum luminarium fuerit commissa fieret Thesaurarius ecclesie toletane, eo ipso quo fuerit Thesaurarius amittat curam et potestatem ipsorum luminarium; et alii, cui voluerit archiepiscopus, concedatur, ut sic quod nunquam sint sepedicti redditus luminarium in potestate thesaurarii perhenniter observentur. Quod si aliquis successorum nostrorum, quod non credimus eventurum, contra tam honestam et tam neccessariam ordinationem venire temptaverit, et concessionem nostram supra scriptam, de predicta aldea Cabannas factam, infringere voluerit; volumus ut, supradicta concessione de cabannas in sua firmitate manente, in penam ipsius qui hoc attemptaverit, quod illa Aldea que dicitur Cabannas que est iuxta Ocaniam, quam nos emimus ab Abbate sancti dominici de Silos, et illa hereditas quam nos emimus in Daganzuelo (1), eo ipso transeant ad luminaria ipsius Ecclesie, et sint ipsis luminaribus perpetuo deputata. Hanc igitur concessionem et donationem

ter Mauricius toletane Sedis, Archidiaconus dono karissimis fratribus meis in christo, capitulo eiusdem Sedis, duas portiones de vinea magna, que fuit de domna Sol en hyliescas, quas Petrus et Remondus arpin, sacerdotes de hyliescas, michi de mea peccunia ab heredibus dicte domine comparaverunt. Facta carta sub Era M.a CC.a L.a I.a, xxmo. Villino., II die mensis Julii.

Carta donationis cuiusdam vinee en Illiescas.-In nomine domini nostri ihesu christi, amen. Ego Magister Mauricius, Toletane Sedis Archidiaconus, dono karissimis fratribus meis in christo, capitulo eiusdem sedis, unam portionem de vinea magna, que fuit de domna Sol in hyliescas, quam domnus hylarius, sacerdos et toletanus canonicus, michi de mea peccunia a domno pelagio guterrii comparavit. Facta carta sub era M.a CC. LII., Mense aprilis.>>

(1) Daganzo de Abajo, villa limítrofe de Torrejón de Ardoz y de Alcalá de Henares. Sobre ella véase la bula de Honorio III (9 Febrero 1217) en la página 381 del presente volumen.

« AnteriorContinuar »