Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Albiensis teneat a reverendo patre Philippo, Dei gratia Bituricensi archiepiscopo, Aquitaniæ primate, in feudum civitatem Albiensem, castra, villas et alia jura ad civitatem prædictam pertinentia, idem Dom. archiepiscopus, Dom. B. episcopo Albiensi, et ejus successoribus promisit quod dictum feudum non alienabit, nec extra manum suam ponet; quod si contrarium faceret, vult quod episcopus et successores sui, qui pro tempore fuerint, eo ipso a feudo sint immunes, et eidem episcopo feudum solvit, remittit et quittat, nec alienatio obtinere possit alicujus roboris firmitatem. Nos autem præmissa omnia grata et rata habentes, in cujus rei memoriam et majorem tractitudinem præsentes litteras dedimus dicto episcopo sigilli nostri munimine roboratas.

Datum die Martis post Pascha, anno Domini MCCLV.

(Archives de l'évêché d'Alby, fonds Doat, no 106, fol. 116.)

XV.

Jean de Sully, archevêque de Bourges et primat d'Aquitaine, se conformant à une bulle du pape Urbain IV, permet à l'évêque d'Alby de transiger avec le roi, touchant la justice temporelle de la cité d'Alby.

La bulle du pape est datée des ides de Décembre, la deuxième année de son pontificat. Les lettres de consentement de l'archevêque sont du jeudi après la Pentecôte MCCLXIV.

Johannes, permissione divina Biturricensis archiepiscopus, Aquitaniæ primas, universis præsentes litteras inspecturis salutem. Noveritis nos litteras D. Papæ recepisse sub his verbis quæ sequuntur :

Urbanus episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri archiepiscopo Biturricensi salutem et apostolicam benedictionem. Significavit nobis venerabilis frater noster episcopus Albiensis, quod cum dudum inter ipsum et carissimum in Christo filium nostrum illustrem Regem Francia, super temporali jurisdictione civitatis Albiensis vel parte ipsius, quam idem Rex ad se spectare asserit,

quamquam idem episcopus et prædecessores sui Albienses episcopi, qui fuerunt pro tempore, ipsam exercuerint a tempore cujus memoria non existit, suborta sit materia quæstionis, dictus episcopus et Albiensis ecclesia occasione hujus sustinuerumt multa dampna et injurias ac subierunt gravia onera expensarum. Cum autem idem Rex et episcopus, sicut accepimus, intendant compositionem inire, nos de te qui ejusdem episcopi metropolitanus existis, et a quo ipse, sicut asserit, hujusmodi jurisdictionem tenet in feudum, gerentes fiduciam pleniorem fraternitati tuæ per apostolica scripta mandamus quatenus eidem episcopo ineundi compositionem super hoc cum eodem Rege, si ecclesiæ ipsi expedire videris auctoritate nostra licentiam largiaris, non obstante si ad id non intervenerit capituli Albiensis assensus, nisi eum denegarent ex rationabili causa præ

stare.

Datum apud Urbem Veterem, idus Decembris, pontificatus nostri anno secundo.

Cum igitur nos auctoritate prædicta moneri fecerimus venerabile capitulum Albiense, ut proponerent causas rationabiles, si quas haberent, quare non expediret ecclesiæ Albiensi compositionem inire super præmissis cum D. Rege secundum traditam nobis formam, quam eis exhiberi fecimus, et quare ad compositionem ineundam super præmissis suum præstare denegarent assensum; et ipsi nullam causam rationabilem prætenderint, nos quia prædictæ ecclesiæ Albiensi expedire videtur prædictam compositionem inire, non obstante quod ad id non intervenerit capituli Albiensis assensus, eidem episcopo ineundi compositionem super præmissis cum domino Rege auctoritate prædicta licentiam ducimus largiendam. In cujus rei testimonium præsentes litteras sigilli nostri munimine fecimus roborari.

Datum anno Domini millesimo ducentesimo sexagesimo quarto, die Jovis post Penthecostem.

(Trésor des chartes de Carcassonne: Registrum curiæ

Francia, fonds Doat, no 106, fol. 213.)

XVI.

Transaction entre le roi saint Louis, d'une part, et Bernard, évêque d'Alby, d'autre part, suivant le pouvoir donné à ce dernier par le pape et l'archevêque de Bourges, touchant les confiscations des biens des hérétiques et faidits de la cité d'Alby, et touchant les adultères, larcins et autres crimes.

In vigilia beati Nicholai hiemalis, mense Decembris MCCLXIV.

De nova compositione super hæresibus et fuidimentis civitatis Albiensis facta inter Dominum Regem et episcopum Albiensem..

Bernardus, Dei gratia Albiensis episcopus, universis præsentes litteras inspecturis salutem in filio Virginis gloriosa. Notum facimus quod, cum orta esset materia quæstionis inter illustrem dominum Ludovicum Francorum regem ex una parte, et nos ex altera, super jure et jurisdictione civitatis Albiensis vel parte ejusdem et quibusdam aliis, tandem dictus dominus ex Ret nos de speciali licentia a reverendo patre Johanne, Dei gratia Bituricensi archiepiscopo, auctoritate apostolica nobis data super dicta quæstione ad amicabilem compositionem devenimus, prout in litteris dicti domini Regis plenius continetur, quarum litterarum tenorem de illo ad verbum præsentibus duximus inserendum.....

Suit la transaction publiée par M. Compayré, commençant par ces mots Ludovicus, Dei gratia Francorum rex..... et finissant ainsi : Actum Parisius anno Domini millesimo ducentesimo sexagesimo quarto, mense decembris; après quoi, l'évêque reprend :

Hanc autem compositionem supra scriptam nos dictus Bernardus, Albiensis episcopus, pro nobis et successoribus nostris, de licential supradicta cum dicto domino Rege fecimus et ratam habemus et habebimus perpetuo atque firmamus. In cujus rei testimonium sigillum nostrum præsentibus duximus apponendum.

Datum Parisius, anno Domini millesimo ducentesimo sexagesimo quarto, die Veneris, in vigilia beati Nicholai hiemalis, mense Decembris. (Trésor des chartes de Carcassonne: Registrum curiæ Franciæ,

fonds Doat, n° 106, fol. 215.)

XVII.

Accord entre Guillaume, évêque d'Alby, et les chanoines de Sainte-Cécile, au sujet du moulin Bordoles du Botet.

IX° kalendas Decembris MCLXXII.

Aiso es carta d'acorder que fero li canorgui de Sancta Cecilia ab Guillem lo bisbe d'Albi del moli Bordoles den Botet que es sobre el pont contra la vila d'Albi. Li canorgui de Sancta Cecilia dono et asolvo a Guillem lo bisbe d'Albi et a tots sos successors aquo que avian a far el moli sobredits, so es la quarta parts de la moudura ab la quarta part de la messio de la paxeire et ab la meitat de la messio del moli que devo far, e Guillem lo bisbe d'Albi dona e lauda sus el moli davant dits a tots les canorgues de Sancta Cecilia que aras i so madenant i servan quatre sestiers de froment cad ans per ces a la Sanct Andreu a la mesura que aras cor ad Albi, e per aquest ces sobrescriout li canorgui de Sancta Cecilia dono et asolvo e guerpisso a Guillem lo bisbe d'Albi et a tots sos successors tot aquo que ava far el moli sobrescriout, sens reteguda que noi fero de neguna re foras dus sols et oeit deniers de que Botet lo molinier del moli lor deu cad ans per ces per la meitat de la molinaria, e li canorgui no devo far neguna messio al moli per aquest ces. S. Garsias Pellis e Vesia Eichart et Isarn Galco et Ugo de Gabriac e Daide de Prenniac e Daide de Taur.

Feria quinta nono kalendas Decembris, in anno ab Incarnatione Domini millesimo centesimo septuagesimo secundo, W. scripsit.

(Archives du chapitre de l'église cathédrale Sainte-Cécile d'Alby, fonds Doat, n° 105, fol. 79.)

1

Traduction de l'accord entre l'évêque et les chanoines de la cathédrale au sujet du moulin Bordoles de Botet.

Ceci est la charte d'accord que firent les chanoines de SainteCécile avec Guillaume, évêque d'Alby, du moulin Bordoles de Botet qui est au-dessus du pont, contre la ville d'Alby. Les chanoines de Sainte-Cécile donnent et abandonnent à Guillaume, évêque d'Alby, et à tous ses successeurs, ce qu'ils possèdent au moulin susdit, savoir la quatrième part de la mouture avec le quart des frais de la paisselle (l'écluse), et avec la moitié des dépenses du moulin qu'ils doivent faire. Et Guillaume, évêque d'Alby, donne et loue sur le moulin susdit à tous les chanoines de Sainte-Cécile, qui à présent y sont demeurants et servants, quatre setiers de froment chaque année pour cens à la Saint-André, d'après la mesure qui a cours maintenant à Alby. Et pour le cens ci-dessus écrit, les chanoines de Sainte-Cécile donnent, abandonnent et cèdent à Guillaume, évêque d'Alby, et à tous ses successeurs, tout ce qu'ils avaient à faire au moulin mentionné ci-dessus, sans s'y faire aucune réserve, si ce n'est deux sous et huit deniers que Botet, le meunier du moulin, leur doit chaque année pour cens pour la moitié de la meunerie; et les chanoines ne doivent faire aucuns frais au moulin pour ce cens. S. Garcie Pellis, Vesian Eichart, etc.

XVIII.

Sentence arbitrale rendue entre l'évêque et le chapitre d'Alby, d'une part, et les consuls et habitants de la ville, d'autre part, sur quelques points de l'administration, sur l'exécution de la justice, etc.

Die Mercurii post festum sancti Matthæi apostoli MCCLXIX.

Super iis de quibus est compromissum in nos, ab episcopo Albiensi pro se et ecclesia sua, ex una parte, et consulibus et uni

« AnteriorContinuar »