Imágenes de páginas
PDF
EPUB

historiques d'Herbenus, De origine rebusque gestis Trajectensium ad Mosam, et De instauratione natalis soli Trajectensis oppidi. Ces titres ont plus d'un rapport avec celui de la copie des opuscules suivants que nous avons trouvée à la bibliothèque de l'université de Louvain.

M. Heylerhoff, de Maestricht, possède une autre copie de ces opuscules qu'il cite dans son excellente notice sur l'origine de la ville de Maestricht et sur les enceintes qu'elle a eues à diverses époques, imprimée dans l’Annuaire de la province de Limbourg, année 1825, page 95, et année 1826, page 94. Une autre notice, sur l'église de Saint-Servais, se trouve dans l'Annuaire de 1828, page 103. M. Pelerin, l'auteur des Essais historiques et critiques sur le département de la Meuse-Inférieure en général et la ville de Maestricht, chef-lieu, en particulier, imprimés à Maestricht en 1803, regrette de ne pas avoir connu les écrits d'Herbenus. a Il paraît, dit-il, qu'il a existé une des

cription de Maestricht, sous le titre: de Trajecto ins» tuurato, par un recteur des écoles de Saint-Servais, o nommé Herbenus, qui vivait vers la fin du XV° siè» cle. Il en est fait mention dans la préface qui se s trouve à la tête des oeuvres de Charles de Méan; et » Sedulius, dans sa Diva Trajectensis, en cite quel» ques passages. Cet ouvrage n'a pas été imprimé, et » si le manuscrit en existe encore, il pourrait peut» être apprendre différentes choses qui ont été igno» rées jusqu'à présent. »

[ocr errors]
[ocr errors]

PROLOGUS IN LIBELLUM DE TRAJECTO INSTAURATO PER

MATTHAEUM HERBENUM.

et

Consueverunt prisci quidem illi atque studiosi litterarum viri, cum praeclarum quidquam memorabile ac magnificum in eorum republica contigisset, ad authorum ejusmodi patriaeque laudem in scriptis suis posteris exhibere; inde erupit ingens historiographorum numerus , qui ut illi factis patriam suam gloriosam reddiderunt, hi scriptis ac commendatione laudanda illa facinora posteris suis tradidere; ex quo, haud dispari gloria , ut Salustius testatur, actores et scriptores respublica consecuta est.

Quid enim Roma ante annorum duo millia fuerit, aut quibus authoribus vigor Imperii Urbisque creverit , Livius certissimus atque eloquentissimus historiographus plane describit. Per quos destructa sit, scire si cupias , Leonardus Aretinus nostris diebus ex multis antiquis Graecorum et Latinorum historiis, laboriosissime collegit. Quomodo deinde restaurata sit, Blondus, canonicus Lateranensis , cujus sepulcrum Romae vidimus, persequitur. Hierosolyma quomodo reformata fuerit post devastationem Chaldaicam, Nehemias sanctus historicus passim narrat. Horum exemplis ductus, inter molestas meas occu

[ocr errors]

(7) pationes ?, factu dignum existimavi, non omnia antiquissima civitatis nostrae opera, quia difficillimum foret, perscribere, sed ea saltem quae in memoria viventium condita sunt, vel inchoata , vel perfecta et ad rempublicam pertinent. Nam quamquam sint innumera privatorum civium aedificia , non ita pridem in civitate nostra constructa, haec tamen omnia , quo historia nostra legentibus sit gratior, consulto praetereo : privatorum siquidem hominum laudes invidiam pareant aequalibus; est autem quoddam hominum genus, ut ait Terentius, qui, quod ipsi non faciunt, nihil rectum putant. Ita audio aliquoties nonnullos aliorum opera vituperare , aut viventium reprehendere ; si ipsi fecissent aut eorum auctores mortui essent, laudarent. Statui itaque benevolentiam augere et charilalem, non excitare invidiam, aut in alterum , aut in me, quod tunc optime fiat, dum eorum facta non auctores scribendo laudaverim.

[ocr errors]

1 Erat enim Herbenus Rector scholae servatianae anno 1485.

Finit prologus.

CAPUT I.

De Trajecto instaurato, et primum quidem de portis ,

muris ac turribus, deinde de aliis publicis aedificiis.

[ocr errors]

Portae Trajectensis civitatis, quae militares vias efficiunt atque per quas armatus exercitus ingredi et egredi potest, sunt quinque cis-flumen Mosae, Sancti Petri, Leynculen quae et latine Fodinae Glebaceae dici potest, Twee-Bergen, quae et geminorum montium, Lindercruys, Hocht; trans flumen vero duae sunt portae, sancti Martini et Hoogbruggen. Verum erant olim plures, nam porta Hoogbruggen quae est inter portam Sancti Petri et Mosam, per quam carrucae olim et plaustra exire solehant, ita diebus nostris est inchoata ", ut vix eques per eam transire possit, et jam penitus propter periculosa tempora, vicinosque inquietos clausa est. Erat quoque alia militaris viae porta non procul ab hac versus portam Sancti Petri , quae nunc lapidibus obstrucla cernitur; itemque alia trans Aumen Mosae ad jaclum lapidis a porta Sancti Martini, quae nunc etiam murata est. Verum cum haec pervia erat, porta Sancti Martini nondum aedificata fuerat; coinputatur enim porta Sancti Martini inter nova civitatis nostrae opera. Praetereo minores portas , quarum ultimae tres annis paucis elapsis obstructae sunt; redditur enim eo civitas fortior, quo fuerit obstructior. Quaedam tamen adhuc apertae sunt, praesertim quae ad Mosam ducunt, propter ingens commodum,

[merged small][ocr errors]

quod civibus inde provenit. Libuit autem nominatim recensere famosiores portas oppidi, quo descriptio novorum operum posteris legentibus clarior fiat.

Porla itaque Sancti Petri, cum geminis turribus lateralibus fortissimis, in memoria senum nostrorum adhuc viventium aedificata est; cui annis paucis elapsis additae sunt vectes et serae validissimae. Inter portam Sancti Petri et portam Leynculen turres sunt novem, octo quidem per- . fectae, et nona quae portae Leynculen est proximior, cum parle muri fundamenta solum velusti operis ostendit. Murus cum quinque turribus, post tertiam turrim a porta Sancti Petri, nostra ferme aedificatus est.

Nam turris illa altissima et pulcherrima, quae in angulari parte civitatis inter Leynculen et Sanclum Petrum, est aedificata anno 1464.

Ligneus quoque pons, qui inter hanc turrim et porlam Sancti Petri erat, ducebat per fossata ad locum congregationis faeminarum, quae vulgo dicuntur Beghinae , sublatus est, et porta, qua per fossas civitatis exitus patebal, obstructa.

Porta Leynculen cum geminis turribus firmissimis aedificari coepla est anno 1457, et ei additae sunt serae atque repagula. Verum turres nondum consummatae ad notabilem tamen altitudinem provectae sunt, ita ut potuerint omnem hostilem impelum facile sustinere. Ante hanc portam vallum est et super illud pons ligneus, qui paucis abhinc annis faclus est.

Inler hanc portam, et portam-Twee Bergen, nihil novi operis conspicitur, nisi pars muri a terra elevatiori ex lapide molliori Lichtenbergensi , et una turris ex veleri fun

[ocr errors]

i Deest aetate.

« AnteriorContinuar »