Imágenes de páginas
PDF
EPUB

biles viri domini Lucianus de Spinula et Baptista de Lomelinis cives et mercatores Ianuenses se obligarunt cum publico instrumento traddere et solvere realiter et cum effectu prima die mensis presentis domino Iuliano de Loba canonico Tirasonensi, pecuniarum thesaurarie domini nostri receptori, nomine camere apostolice, pro complemento illorum quadraginta millia francorum seu florenorum Ianue, quos idem dominus gubernator mutuavit domino nostro pape pro prosecutione pacis et unionis ecclesie, et pro quibus idem dominus noster papa certa castra et loca tam ecclesie romane quam ecclesie Avinionensis sibi pignori tradidit per manus domini Petri le Pigre canonici et propositi Atrebatensis, quinque mille libre monete Ianue solute in tribus milibus trecentis octoaginta novem scutis auri de Francia et viginti quatuor sol. et sex den. monete Ianuensis, scuto computato ad viginti novem sol. et sex den. dicte monete, valent, quolibet pro triginta quatuor sol. monete Avinionensis computato, III VIII XLI flor. camere, XII sol.

Jean Boucicaut beeilte sich ohne Zweifel, die Schlösser zu besetzen. Selbstverständlich gab Benedikt nach seiner Flucht nach Aragonien die ihm ausbezahlte Summe nicht zurück, sondern beliess den Marschall im Besitze der Pfänder. Wirklich befanden sich die Schlösser noch in dessen Händen, als er 1421 in England starb. Martin V. wollte die Besitzungen nun wieder einziehen. Doch Geoffroy Boucicaut1 hatte sie als Erbe seines Bruders bereits auf die erste Nachricht von dessen Hinscheiden besetzt.

Geoffroy, nach P. Anselme 2 und Cambis - Velleron 3 Herr von Etableau, Brevildoré, Luc, Roquebrune, Boulbon in der Provence, war seit dem 3. October 1397 Vogt der Stadt Alzau im Seneschallate von Toulouse. Allem Anscheine nach besass er neben einigen guten alle schlechten Eigenschaften eines Ritters seiner Zeit. Ein braver Haudegen, aber stürmisch und gewaltthätig, ohne die einem Führer unentbehrliche Klugheit und Umsicht, beutelustig, und wo Gewinn lockte nur durch brave Lanzen, nicht durch Gesetzesparagraphen und andere Pergamente ab

1 Chevalier, Répertoire des sources historiques c. 339, und andere lassen fälschlich Geoffroy bereits 1407 sterben.

2 L. c. p. 754.

s Annales d'Avignon (Handschrift im Museum Calvet in Avignon), IV, 32-34.

zuschrecken. Seine tollkühne Tapferkeit bekundete sattsam sein Verhalten 1390 vor Afrika in der Berberei1. Sein gewaltthätiges Benehmen bewirkte, dass die Avignoner 1399 seiner bald müde waren, ihn entliessen, wenn Çurita 2 gut berichtet ist, und Georg de Marle in Dienst nahmen. Am 24. März 1399 starb Jacques de Montmaur, der Gouverneur des Delphinates. Der König ernannte Geoffroy bereits am 1. April an dessen Stelle 3. Doch im Laufe einiger Jahre verfeindete er sich alle Stände seiner Provinz so sehr, dass er im Herbst durch Wilhelm de l'Aire ersetzt werden musste. Unter den in Carpentras verwahrten Papieren Peiresc's findet sich eine beträchtliche Sammlung von Actenstücken zur Geschichte der Familie Le Meingre Boucicaut. In einem Stiftungsbrief aus dem Jahre 1399 scheint sich Geoffroy als Rath und Kammerherr (conseiller et chambellan) König Karls VI. zu bezeichnen.

6

Als Verhandlungen und Mahnungen nicht zum Ziele führten, wurde nun die päpstliche Truppenmacht gegen Geoffroy aufgeboten. Derselbe konnte sich auf die Dauer nicht halten. Seine Kasse war bald erschöpft. Als daher Peter Cotini, Rector des Comtat und Bischof von Montauban, ihm am 12. April 1426 Pernes entrissen hatte, knüpfte er mit ihm Verhandlungen an, heuchelte Reue, bat um Verzeihung und erlangte auf diese Weise von der Apostolischen Kammer eine beträchtliche Abschlagszahlung für seine angeblichen Rechtstitel und durch Franz de Conzie, den päpstlichen Statthalter in Avignon, von Martin V. Lossprechung von den kirchlichen Strafen durch folgendes Schreiben.

1 Delaville-Roulx, La France en Orient, I, 189 s.

* Annales de la corona d'Aragon. ed. Çaragoça 1585, II, 431a. 3 Chorier, Histoire de Dauphiné, Lyon 1672, p. 396, 398–404. Vgl. Douet-D'Arcq 1. c. I, 204, wo er im August 1404 an der Seite seines Bruders als Gesandter an den Herzog von Mailand erscheint.

5 Lambert, Catalogue descriptif et raisonné des mss. de la bibliothèque de Carpentras. Carpentras 1862, II, 471 s.

Lambert 1. c. p. 472.

7 Cottier, Notes historiques concernant les recteurs du ci-devant ComtéVenaissin. Carpentras 1806, p. 120 und Cambis-Velleron 1. c. p. 34.

S Cambis-Velleron 1. c.

Martinus etc. venerabili fratri episcopo Avinionensi salutem etc. Dudum felicis recordationis Urbanus V et Gregorius XI, romani pontifices, predecessores nostri, civitatem Avinionensem et comitatum Venaysini ad romanam ecclesiam nullo medio pertinentem, a malignorum conatibus ac presumptuosis et reprobis ausibus preservare volentes, ad instar nonnullorum aliorum romanorum pontificum predecessorum suorum, etiam iuxta tenorem processuum die iovis sancta in occupantes, offendentes et alias quomodolibet terras ecclesiae romanae ubicumque existentes invadentes promulgatorum, adversus omnes, qui per se vel alium seu alios, directe vel indirecte, publice vel occulte sub quovis titulo seu colore civitatem et comitatum (274) predictos discurrerent, offenderent ac invaderent seu illos aut alias civitates, castra, villas, terras et loca ac iura quelibet eiusdem ecclesie romane, vel aliqua seu aliquod ipsorum aut alicuius eorum partem scienter occuparent et detinerent occupata, excommunicationis et anathematis, ac in illorum terras, loca, civitates et dominia ecclesiastici interdicti sententiam promulgarunt, ipsosque tales, etiamsi regali, imperiali aut aliis quibusvis dignitatibus prefulgerent eorumque filios usque in secundam generationem omnibus et singulis gratiis, etiam quoad dignitates et alia quecumque beneficia obtinenda; privilegiis, indulgentiis, etiam in mortis articulo, concessionibus et libertatibus eis ab ipsis et sede apostolica qualitercumque concessis privarentur, ac gratias, privilegia, indulgentias, concessiones et libertates huiusmodi ex tunc revocarunt et iuribus vacuarunt cum comminatione, quod contra eos ad privationem omnium dignitatum personatuum administrationum, officiorum et aliorum beneficiorum ecclesiasticorum feudorum quoque ac bonorum, honorum, officiorum et iurium quorumcumque, que a romana et aliis quibusvis tenerent ecclesiis, ac alias penas et sententias spirituales et temporales promulgarunt, quorum absolutionem sibi et successoribus suis romanis pontificibus reservarunt, prout in eorumdem predecessorum super inde confectis litteris plenius continetur.

Cum sicut accepimus Gaufridus Lemeinger dictus Bucicaldus miles Turonensis diocesis et nonnulli alii sui in hac parte complices et fautores nuper non absque magna ipsorum temeritate et dampnata presumptione, dei timore postposito, prefatos civitatem et comitatum ac in eis degentes incolas et habitatores diffidantes ipsosque capere (?), dampnificant (?) et alias graviter offenderint; propter quod penas et sententias predictas aut eorum aliquas incurrisse noscuntur. Et sicut nuper etiam venerabilis fratris Francisci archiepiscopi Narbonensis camerarii nostri ac pro nobis et eadem ecclesia in eisdem civitate et comitatu in tem

1 Am Rand: Gratis de mandato domini nostri pape.

poralibus vicarii generalis significatione didicimus, prefatus Gaufridus aliique sui complices et fautores ad cor reversi, de premissis ab intimis contristentur et condoleant, ulterius premissa [nullatenus]1 attemptare promitt[ant], ymo super attemptatis predictis amicabiliter concordare volentes, ab eisdem penis et sententiis absolvi desiderent; nos qui cunctorum pacem et salutem potissime animarum, exemplo illius, cuius in terris vices immeriti gerimus, cupientes eorum in hac parte desiderium adimplere ac votis dicti camerarii favorabiliter pro bono et utilitate civitatis et comitatus predictorum annuere cupientes, fraternitati tue, de qua in hiis et aliis plenam in domino fiduciam obtinemus, per apostolica scripta committimus et mandamus, quatenus, si et quando de volumptate et consensu prefati camerarii tibi constiterit et pro parte Gaufridi fautorum et complicum predictorum fueris cum humilitate debita requisitus, prefatos Gaufridum complices et fautores et eorum quemlibet, accepta prius ab eis et eorum quolibet iuratoria et sui corporis fidei promissione, ita quod iuramentum fidei non deroget nec e contra a prefatis sententiis aliis et in forma ecclesie consueta iniuncta eis pro modo culpe penitentia salutari et quod de cetero talia non committent, hac vice dumtaxat absolvas, cum ecclesiasticis, si qui sint super irregularitatis macula, si quam hujusmodi ligati sententia celebrando divina vel immiscendo se illis, non tamen in contemptum clavium, contraxerint, misericorditer dispensando ac eosdem Gaufridum complices et fautores sic absolutos publice, ubi et quotiens expedierit, nuntiatos faciendo. Datum Romae apud Sanctum Petrum X. kalendas iunii, pontificatus nostri anno nono [23. Mai 1426]. Coll. per me Ant. Io. Beliez. [Registra Vatic. Martini V (n. 355), de curia an. 7—9, lib. 5, tom. 8, f. 2730.]

Doch kaum hatte Geoffroy vermittelst der ihm von der Kammer ausbezahlten Summe seine Mannschaften ergänzt und an Jean de la Porte, Herrn von Champeroux, einen Bundesgenossen gefunden, so versuchte er noch einmal das Waffenglück, brach in das Comtat ein, erstürmte und plünderte Vaison. Doch die Stadt Avignon entfaltete eine seltene Energie, entsandte den berühmten Rechtslehrer Peter von Maynier an Martin V., nahm in Lyon am 31. Januar 1428 den Hauptmann Lumbert, einen erprobten Söldnerführer, in Dienst; der königliche Gouverneur der Provence, Tristan de la Jaille, bot den Arrière-Bann auf und eilte der Stadt zu Hilfe. Schnell wurden die Schlösser

1 Dies wohl zu ergänzen.

Geoffroy's erbrochen und seine Raubschaaren zerstreut, so dass bereits am 10. April 1428 Martin V. der Stadt Avignon für die prompte Beseitigung der drohenden Gefahr das gebührende Lob ertheilen konnte.

Also skizzirt Cambis-Velleron diese beiden Kriegszüge Geoffroy's. Dieser Bericht fusst ohne Zweifel zum grossen Theil auf den Actenstücken, welche in dem mit dem Departementsarchiv örtlich vereinigten Archiv der Stadt1 Avignon verwahrt werden. Die eingehendere Verwerthung dieser Materialien stellt L. Duhamel in Aussicht.

1 In den Inventaires-sommaires des archives de la ville d'Avignon, von welchen erst einige Bogen gedruckt sind, n. 1155, 1186, 1191, 1195, 1228.

Franz Ehrle S. J.

« AnteriorContinuar »