Imágenes de páginas
PDF
EPUB

fol. 503. 64. Item a Leone IX. ad Gregorium IX. auctore Ioanne de Arragona. S. R. E. Card. C. 25. 65. Lectiones variae in librum vitarum Romanorum Pontificum, editum nomine Anastasii S. R. E. Bibliothecarii, a Marco Volsero, Moguntiae anno Domini 1602 expressae ab erudito et doctissimo viro Francisco Penia, Romanae Rotae auditore, ex Mss. codicibus Bibliothecarum Farnesinae, Reginae Sveciae, Vallicellanae, Vaticanae, Cavensis monasterii, Barberinae et aliis. Notatu digna est praefatio eiusdem auctoris, in qua notitiam exhibet diligentem et criticam cuiusque codicis. I. 44.66. Collectanea pontificiorum, imperialium et aliorum principum diplomatum ad dignitatem et iura S. R. E. et Apostolicae Sedis spectantium, facta a Bartholomaeo Platina iussu Sixti Papae IV. et in tres libros distributa. N. 38. Nr. 9. . 67. Poloniae historiae tomi tres Ioannis Dlugosch Longini Canonici Cracoviensis. A. 13. 68. Series et ordo Senatorum regni Poloniae et Lituaniae. N. 34. fol. 400. 69. Scripturae et monumenta varia spectantia ad regnum Poloniae, ad reges, bella aliasque res diversi generis ab anno Domini 1521 ad 1596. Tom. 1. N. 34. et ab anno 1595 ad 1741. Tom. 2. N. 35. 70. Relatio historica regni Poloniae scripta in Urbe Lovitio eiusdem regni mense Maio anno 1576, ubi multa notatu digna spectantia ad historiam illius temporis. L. 16. fol. 7. -71. Catalogus Episcoporum et Archiepiscoporum regni Poloniae. Ibid. in fine. 72. Notitia historica itineris Card. Aldobrandini, Legati in Poloniam, a Sixto V. anno 1588, pro electione novi regis et aliis controversiis cum Imperatore componendis, scripta a Francisco Bordino Cong. Orat. Rom. itineris socio. N. 34. fol. 164. et fol. 197. 73. Articulus confoederationis inter Sigismundum III. regem Poloniae et Imperatorem Rudolphum II. stabilitae anno 1589 pro Regnis Bohemiae et Poloniae. N. 33. fol. 18. 74. Legatio missa a Clemente VIII. anno 1592 ad regnum Poloniae. Legatus fuit Card. Caietanus, egitque Pontificis nomine cum Maximiliano, Archiduce Austriae, pro dimissione tituli regis Poloniae. N. 34. fol. 263. 75. Elogia Ioannis III. incliti regis Poloniae, supremi Imperatoris exercitus Christianorum

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

adversus Turcas et liberatoris Budae, Viennae et aliarum urbium Hungariae et Austriae anno 1683. N. 35. fol. 347 et 363. 76. Rhemensis Ecclesiae historia, seu Chronica edita a Flodoardo, presbytero canonico eiusdem Ecclesiae. C. 14. 77. Diaria variorum successuum, quae acciderunt Romae ab ingressu Ladislai Regis Neapolis ab anno Domini 1404 ad 1417. C. 60. 78. Clades illata Urbi Romae a Borboneo et eius exercitu anno 1527, ex diariis Blasii de Caesena. I. 75. Nr. 8. 79. Salisburgensis Archiepiscopi Wolfgangi Theodorici de Reitenau accessus Romam pro visitatione sacrorum liminum cum relatione status suae metropolis, facta Sixto V. Pont. Max. N. 20. fol. 43. 80. Strigoniensis urbis expugnatio, historice descripta a Francisco Maria Cassiano ex litteris, datis ex castris Strigoniae, mense Septemb. anno 1595. N. 26. Nr. 3. et ibid. Nr. 6. 81. De Transylvania monumenta varia. N. 16. N. 34. N. 35. 82. Instructio tradita Attilio Amaltheo a Clemente Papa VIII., misso in Transylvaniam anno 1592. N. 33. fol. 216. 83. Epistola memorabilis Amalthei ad eumdem Sum. Pontificem de negotiis ab eo tractatis cum Principe Transylvaniae, una cum aliis monumentis historicis ad eamdem legationem pertinentibus. Notitia reconciliationis stabilitae inter ipsum principem et fratres Battoreos, itemque coniurationes contra ipsum principem initae a perduellibus. N. 33. fol. 217. 84. Instructio tradita iussu Clementis Papae VIII. Episcopo Cerviensi profecturo ad principem Transylvaniae, in qua multa scitu digna recensentur, quae pertinent ad statum religionis catholicae eiusdem temporis in principatu Transylvaniae et de discordia orta inter Principem Transylvaniae et fratres Battoreos. Ibid. fol. 244. 85. Epistola originalis card. Sti. Georgii, scripta anno 1595 ad Malaspinam Nuncium Apostolicum in Polonia, pro rebus Transylvaniae et Valachiae. N. 34. fol. 277. 86. De bello Transylvaniae illato a Turcis et Tartaris anno 1603, et de prodigioso successu pro confirmatione catholicae fidei contra Arianos, qui accidit Claudiopoli, historica narratio, scripta a Patribus Soc. Iesu ad illorum patrem generalem. L. 22. fol. 200. 87. Trevirensium Chronica per Rudolphum

Trevirensem Diaconum conscripta ab anno 42 Imperii Octaviani Imperatoris usque ad annum 1100. L. 13. fol. 1.

[ocr errors]
[ocr errors]

88.

Trevirensium episcoporum Vitae et Memoriae historicae. L. 5. fol. 172 et L. 21. pars 1. fol. 303 a tergo. 89. Notitia historica Petri Morini de rebus per Turcas gestis ab anno 1300 usque ad tentatam expugnationem Viennae in Austria et Insulae Melitensis, in quibus expeditionibus frustra Tyrannus laboravit et cum dedecore discessit. N. 36. fol. 228. 90. Catalogus officialium militiae creatorum a Sum. Pont. pro bello gerendo in Hungaria adversus Turcas. Ibid. fol. 46. 91. Chronica antiqua civitatis Venetiarum ab anno Christi 696 ad annum 1455. L. 29. 92. Chronica Veneta ab anno Domini 1216 ad 1433, cuius meminit vir clarissimus Iustus Fontaninus Archiepiscopus Anciranus in dissertatione de S. Petro Urseolo, ex Duce Venetiarum monacho Ord. S. Benedicti. L. 30. 93. Relationes variae et memoriae historicae spectantes ad statum, vires, regimen aliasque res Reipub. Venetae ab anno 1420 usque ad annum 1620. L. 34. 94. Historia interdicti Venetiarum appositi a Paulo V. Pont. Max. distincta libris VI, auctore Iosepho Malatesta. L. 25.

[ocr errors]

95. De Vienna

in Austria liberata ab obsidione Turcarum victoribus armis Leopoldi I. Imperatoris, Poëma Andreae Pincii. O. 117. N. 3. 96. Clariacensis monasterii chronica ab anno 910 ad ann. 1423. B. 126. 97. Ricardi, monasteri Angriacensis chronica. G. 5. N. 6. 98. Excerpta ex historiis a Petro Iustiniani de rebus Venetorum ab anno 1511 ad annum 1556. I. 73. N. 6.

[ocr errors]

Näher beschrieben und gewürdigt wurden folgende:

A. Epistolaria et Diaria.

1. Cod. Ms. Memb. 4. sec. XIV. ineunt. Folia 159.

Titel: Epistolae Summorum Pontificum. Sig. C. 49. Dieser von 4 Händen geschriebene Codex führte ursprünglich die Aufschrift: „Registrum Romanorum Pontificum, Urbani et aliorum“, und dies mit vollem Rechte, denn man findet in demselben, leider aber sehr oft undatirt, Briefe, Bullen, Breven, Monitoria, Verträge etc. von Urban's IV. Regierungsantritte an,

bis zu Nicolaus III. Tode, demnach vom Jahre 1261 bis 1280. Diese Urkunden gehen aber nicht nach der Reihenfolge der Päpste, sondern sind, wie vielleicht die Originale dem Copisten zur Hand kamen eingetragen. So z. B. liest man die Regesten des Papstes Clemens IV. auf fünf verschiedenen Stellen des Codex. Was aber demselben ein besonderes Interesse gibt, das sind die Briefe des Cardinalcollegiums während der Sedisvacanz vom Jahre 1264 und 1277. Nach einem in einer etwas späteren Zeit verfassten Index, der übrigens nur bis folio 60 den Inhalt der eingetragenen Urkunden angibt, weil allen nachfolgenden fol. 60' ein eigener vorangeht, beginnt der Codex mit einem dem französischen Könige Ludwig IX. ausgestellten, hier undatirten Ablassbriefe: „pro omnibus, qui devotis orationibus diurnam pro te misericordiam implorabunt“, und endet mit einer sehr inhaltsreichen Bulle Clemens IV. anno 1. gegen die Unruhen, welche Heinrich's III. Wiederherstellung auf den englischen Thron 1265 begleiteten.

Unter den hier eingetragenen Regesten, welche besonders Frankreich, Spanien und das Königreich Neapel reich vertreten, fand ich folgende der Verzeichnung würdig:

Urban IV. (1261-1264.) Sechs Urkunden, die Wahl und die Stellung des Königs Richard zum apostolischen Stuhl betrefend, die, wie bekannt, auch in die Geschichte unseres Otakar II. eingreifen, welche Raynald nach diesem Codex in seinen Annalen Tom. XIV. und nach ihm Friedr. Böhmer in den Regesten des Kaiserreiches, Stuttgart und Tübingen 1844. p. 326. ff. dem Inhalte nach, und zwar n. 170, wo der Codex deutlich das von Böhmer bezweifelte nolle liest, 178, wo statt Rayn. §. 49 stehen soll §. 40, dann n. 179, 180, 181 u. 185 publicirt hatten. In margine dieser hochwichtigen Urkunden steht von Raynald's Hand die Bemerkung (fol. 7): „exstant in Mss. Vatic. Sig. n. 3977. Inscribitur: Dictamina magistri Berardi de Neapoli P. P. notarii.“ (Umständlich benützt von Pertz im Archiv der Gesellschaft für ältere deutsche Geschichtskunde Bd. V. S. 448. ff.) Am Schlusse dieser Briefe (fol. 12): „Sequuntur in eodem Ms. Vat. quatuor prorogationes termini ad electos", die bis jetzt unbekannt geblieben sind. Das von Raynald

zum J. 1262 n. 5 angeführte, an König Otakar II. Viterbii III. Non. Iunii anno I. gerichtete Schreiben ist in dem Codex nicht enthalten.

Clemens IV. (1265-1268.) fol. 20' beginnt das interessante Schreiben an König Otakar von Böhmen, welches Raynald zum Jahre 1268 n. 43 im Auszuge mittheilt. Da Palacký in seiner italienischen Reise p. 42 n. 321 dessen erwähnt, so liess ich es uncopirt. Auch bei demselben steht die Bemerkung, dass es in dem obenerwähnten Codex Vat. Sig. 3977 vorkomme.

Gregor X. (1272-1276.) In Böhmer's Regesten fehlt das päpstliche Schreiben an Alphons von Castilien dto. apud Urbemveterem XVI. Kal. Octob. Pontif. an. 1, in welchem er seine Bitten, ihn nach Richard's Tode in Deutschland zu krönen, gänzlich abschlägt. Im Codex fol. 26 und bei Rayn. n. 33 fol. 29 ist das päpstliche Breve an Otakar II., dessen Palacký l. c. p. 42 n. 328 erwähnt; auch hier ist es ohne Datum; eben so das zum Jahre 1274 n. 338. Die n. (Pal. Reise) 341 beginnt also: Ad occurendum discordie, que inter te et carissimum in Christo filium nostrum Rudolfum Regem Romanorum Illustrem sui aliqua indicia minabatur, iam secundo tibi scripsisse meminimus etc.; das von Palacký 1. c. n. 347 citirte Breve findet sich im Eingange etwas abgekürzt bei Raynald zum Jahre 1274 n. 58, vollständig aber im Codex fol. 45' vor; n. 356 bei Palacký ist im Codex fol. 48', bei Rayn. n. 7; n. 361 bei Pal. Cod. fol. 53 hat das Datum Aurastice (sic). Dies der Anmerkung werth, obwohl nicht zu läugnen ist, dass selbst zu König Rudolph's Regesten, und dann besonders zu einer Sammlung der das Lyoner Concil betreffenden Documenten sich in dem Codex noch manches Goldkörnchen finden liesse, das jedoch einzubringen ausser meiner Absicht lag.

2. Cod. Ms. Memb. fol. sec. XV. Folia 220.

Titel: Collectio literarum Summorum Pontificum, Regum, Principum et aliorum publicorum monumentorum historicorum et notabilium spectantium ad XV. Iesu Christi seculum. Sig. B. 19.

Ein von mehreren Schreibern angelegtes, schönes Copiar, das mit der Bulle Nicolaus V. „pro plena restitutione Theodorici,

« AnteriorContinuar »