Longi, tam ex una parte quam ex altera parte vie. Que quidem bona dicte domicelle coram nobis, ut predictum est, in manus fratris Arnoldi, magistri de Scotis, ad opus dicti monasterii per tutorem seu manburnum, dictum scilicet Hugonem, patrem earum libere transtulerunt. In cuius rei testimonium sigilla nostra litteris presentibus duximus apponenda. Actum anno Domini Mo CC. LXXo octavo mense Septembri.

De abdij van Villers geeft ten titel van almoes aan de abdij van S. Bernaarts, drij bunder en half land, haar op dezelfde wijze geschonken te Borcht door Margareta, Elisabeth en Adelisa De Lange.

15 October 1278.

Universis Christi fidelibus presens scriptum visuris Egidius de Winegheem, decanus beate Marie Antwerpiensis, Johannes, de Borchta et Johannes, de Hoboken presbyteri curati, salutem et scire veritatem. Noverit universitas vestra quod in presentia nostra personaliter constitutus frater Arnoldus, magister de Scotis, conversus Villariensis, contulit ac transportavit in elemosinam nomine monasterii sui in manus fratris Johannis, subcellerarii loci sancti Bernardi circiter tria bonaria et dimidium terre arabilis, jacentia in parochia de Borchta prescripta, juxta mansionem Arnoldi dicti Longi, tam ex una parte vie quam altera, ad opus dicti monasterii loci sancti Bernardi permansura perpetuo et cessura. Que quidem tria bonaria et dimidium seu quam terram Margareta, Elizabeth et Adelisa, filie Hugonis Longi,

dicto fratri Arnoldo ad opus monasterii sui, scilicet Villariensis, coram probis et fidedignis per tutorem seu mamburnum predictum, scilicet Hugonem, patrem earum, prout dictus frater Arnoldus coram nobis retulit, legitime contulerint. Hiis autem nobiscum interfuerunt dominus Willelmus de Zemze, decanus christianitatis Antwerpiensis, B. Daet et Jo., filius eius, S. de Nemore et Matheus, filius eius, H. de Broke, M. Pinart, J. Storem, W. Everdei, H., filius Arnoldi Longi, et alii quam plures. In cuius rei testimonium sigilla nostra litteris presentibus sunt appensa. Actum anno Domini Mo CCO LXXo octavo, sabbato ante festum beati Luce, euvangeliste.

De bisschop van Luik keurt zekere giften goed door Arnold van Leuven en Elisabeth, heeren van Breda, gedaan aan de abdij van S. Bernaarts, echter onder voorbehoud van al zijne bisschoppelijke rechten, die van de groote kerk van Luik en van alle andere kerken of geestelijke personen.

Mei 1279

Johannes, Dei gratia Leodiensis episcopus, universis presentes litteras inspecturis salutem in Domino. Noveritis nos litteras infrascriptas vidisse in hec verba. Universis Christi fidelibus presens scriptum visuris Arnoldus de Lovanio et Elizabet, ejus uxor, domini terre de Breda, salutem et rei geste cognoscere veritatem etc. v. G. 3. item G. 1, item I, 4. Scriptis his litteris addendum in fine. Nos igitur, devotionis pietatem, quam ad dictum monasterium dicti nobiles dominus

de Breda et domina, ejus uxor, gessisse videntur, in Domino commendantes ipsamque gratiam, factam ipsi monasterio per dictos nobiles, sicut in litteris predictis apparet, quantum cum Deo et sine offensa justicie possumus, volentes prosequi generose omnia et singula contenta in litteris nobilium predictorum quorum tenores presentes sunt inserti, prout rite et juste acta sunt, salvis juribus nostris episcopalibus, ecclesie nostre Leodiensis majoris et ceterarum ecclesiarum et quarumcumque personarum ecclesiasticarum, si que nobis vel ipsis communiter vel divisim in decimis et juribus, de quibus fit mentio in litteris antedictis, competunt vel possunt competere nunc vel in posterum quovis modo, de consensu nostri capituli ipsius ecclesie majoris speciali in hiis adhibito coram nobis aucthoritate pontificali testimonio presentium confirmamus. Ita tamen quod nec nobis nec ipsi ecclesie majori nec aliis ecclesiasticis personis per confirmationem hujusmodi volumus aliquod prejudicium generari. Et nos, abbas et conventus predicti, nolumus similiter quod nec episcopalibus juribus aut ecclesie majori nec aliis ecclesiis seu personis ecclesiasticis per confirmationem ipsam ullum in aliquo ullo unquam tempore prejudicium generetur, immo plene volumus et expresse quod reverendo patri ac domino nostro, I., Dei gratia Leodiensis ecclesie, majori predicte ceterisque ecclesiis et personis ecclesiasticis jus omne sit salvum, si quod ipsis communiter vel divisim competit vel competere poterit in futurum in premissis vel in singulis premissorum, non obstante confirmatione nostra supradicta. In cujus rei testimonium presentibus litteris, sub cyrogrophe confectis, tam nos, episcopus, quam abbas et conventus predicti sigilla nostra duximus apponenda. Datum et actum anno Domini Mo CCo septuagesimo nono, mense Maio.

Siger, aartsbisschop van Keulen en aartskanselier van 't H. Rijk in Italie, geeft zijne toestemming aan de verkooping der goederen van Puurs, door de abdij van S. Cornelis te Inden aan Felicitas de Trainel, vrouw

van Hoboken, en door deze aan de abdij van S. Bernaarts gedaan.

28 Juli 1279.

Nos, Sygerus, Dei gratia sancte Coloniensis ecclesie archiepiscopus, Sacri Imperii per Ytaliam archicancellarius, notum facimus universis presens scriptum visuris, quod cum viri religiosi, abbas et conventus sancti Cornelii Indensis, nostre diocesis, inevitabili necessitate constricti mole debitorum et usurarum voragine urgentissima, a quibus nisi per vendicionem bonorum suorum liberari non poterant, obligati, bona sua que habebant in villa, territorio et appendiciis de Puderse, Cameracensis diocesis et ducatus Brabantie, pro utilitate sua et ecclesie Indensis ac pro debitis suis, ut dictum est, minuendis, vendiderint, sicut in litteris suis super hoc confectis plenius attestantur, nos, ipsis litteris venditionis diligenter inspectis et examinatis, ipsam venditionem dictorum bonorum et ea, de quibus in dictis litteris fit mentio, in utilitatem ipsus ecclesie Indensis facta (sic) esse considerantes, ipsam venditionem et alia in dictis litteris Indensium contenta valere et observari debere decernimus et ea auctoritate nostra confirmamus, maxime cum dicta bona de Puderse ab ecclesia Indensi predicta, nimia, ut dictum est, necessitate compellente, ad manum devenerit laicalem et ab ipsa manu laicali extracta in ecclesiam de Loco sancti Bernardi, Cysterciensis ordinis, Cameracensis diocesis, prout in litteris super hoc confectis continere vidimus, sint translata. In cuius rei testimonium et munimen presentibus litteris sigillum nostrum fecimus apponi. Datum Colonie V kalendas Augusti, anno Domini Mo CCO LXXo nono.

S.-A. Oorspr. handv., groot 19 1/2 X

414.

Arnold van Leuven en zijne gade Elisabeth, heeren van Breda, stellen Egidius van Busenghem aan om de geschillen, tusschen de abdij van S. Bernaarts en hunne lieden in 't land van Breda gerezen, te vereffenen.

September 1279.

Universis presentes litteras inspecturis Arnoldus de Lovanio et Elisabet, ejus uxor, domini terre de Breda, salutem et scire veritatem. Universitati vestre tenore presentium litterarum notum facimus ac testamur quod nos paci et quieti virorum religiosorum, abbatis et conventus Loci sancti Bernardi, Cysterciensis ordinis, nunc et imposterum providere cupientes, commisimus et committimus cum omni diligentia domino Egidio, militi, dapifero nostro, dicto de Busengheem et damus eidem plenariam potestatem ut, auditis causis et rationibus illorum hominum, qui aliquam querelam vel calumniam dicunt se habere contra predictos abbatem et conventum, de bonis suis, jacentibus in terra nostra de Breda et cognita veritate, hujusmodi querelam vel calumniam deponat et declaret, prout videbitur rationabiliter et de jure faciendum, ita ut prefati viri religiosi predicta bona sua nunc et imposterum absque omni damno et infestatione habeant et possideant libere, pacifice et quiete et nos hujusmodi declarationem, per dictum, Egidium dapiferum nostrum faciendam, ratam et firmam tanquam per nos factam, semper habere volumus et tenere. In cujus rei et commissionis nostre testimonium sigilla nostra presentibus litteris sunt appensa. Datum anno Domini Mo CCo LXXo nono, mense Septembri.

Egidius van Busenghem, ridder van Arnold van Leuven en Elizabeth, diens gade, heer en vrouw van Breda, stelt de grenzen vast van het vrijgoed van Gastel, in Holland, aan de abdij van S. Bernaarts toebehoorend.

3 October 1279.

Universis presentia visuris Egidius de Busenghem,