N

DECRETUM ET INDULTUM

ALEXANDRI SEXTI

SUPER EXPEDITIONE IN BARBAROS NOVI ORBIS, QUOS INDOS VOCANT.

In nomine Domini Amen. Noverint universi hoc praesens publicum transumtum inspecturi, quod nos Jacobus Conchillos, Dei et Apostolicae sedis gratia Episcopus Cathaniensis, habuimus, vidimus et diligenter inspeximus infrascriptas litteras felicis recordationis Alexandri Papae VI. ejus vera bulla plumbea cum cordulis sericeis croceique coloris more Romanae curiae impendentis bullatas, sanas siquidem et integras ac omnimoda suspicione carentes hujusmodi sub

tenore.

»Alexander Episcopus, servus servorum Dei, carissimo in Christo "filio Ferdinando Regi et carissimae in Christo filiae Elisabeth Reginae "Castellae, Legionis, Aragonum, Siciliae et Granatae illustribus, salutem et Apostolicam benedictionem. Inter cetera divinae ma"jestati beneplacita opera, et cordis nostri desiderabilia, illud pro"fecto potissimum exsistit, ut fides catholica et Christiana religio nostris praesertim temporibus exaltetur, ac ubilibet amplietur et dila"tetur, animarumque salus procuretur, ac barbarae nationes depri"mantur, et ad fidem ipsam reducantur. Unde cum ad hanc sacram "Petri sedem, divina favente clementia, meritis licet imparibus, evo"cati fuerimus, cognoscentes vos tamquam veros catholicos Reges »et Principes, quales semper fuisse novimus, et a vobis praeclare "gesta toti paene jam orbi notissima demonstrant, nedum id exopta"re, sed omni conatu, studio et diligentia, nuliis laboribus, nullis impensis, nullisque parcendo periculis, etiam proprium sanguinem "effundendo efficere, ac omnem animum vestrum omnesque conatus „ad hoc jamdudum dedicasse, quemadmodum recuperatio regni "Granatae a tyrannide Saracenorum hodiernis temporibus per vos "cum tanta divini nominis gloria facta testatur: digne ducimur non "immerito, et debemus illa vobis etiam sponte et favorabiliter concedere, , per quae hujusmodi sanctum et laudabile ac immortali Deo "acceptum propositum in dies ferventiori animo ad ipsius Dei honorem et imperii Christiani propagationem prosequi valeatis. Sane

"accepimus, quod vos, qui dudum animum proposueratis aliquas »insulas et terras firmas remotas et incognitas, ac per alios hactenus »non repertas quaerere et invenire, ut illarum incolas et habitatores "ad colendum Redemtorem nostrum et fidem catholicam profitendum "reduceretis: hactenus in expugnatione et recuperatione ipsius regni "Granatae plurimum occupati, hujusmodi sanctum et laudabile pro"positum vestrum ad optatum finem perducere nequivistis. Sed tan»dem, sicut Domino placuit, regno praedicto recuperato, volentes "desiderium adimplere vestrum, dilectum filium Christophorum Colon, virum utique dignum et plurimum commendandum, ac tanto "negotio aptum cum navigiis et hominibus ad similia instructis, non "sine maximis laboribus et periculis ac expensis destinastis, ut terras »firmas, et insulas remotas et incognitas hujusmodi, per mare, ubi »hactenus navigatum non fuerat, diligenter inquireret. Qui tandem, divino auxilio facta extrema diligentia in mari oceano navigantes, "certas insulas remotissimas, et etiam terras firmas, quae per alios »hactenus repertae non fuerant, invenerunt, in quibus quamplurimae "gentes pacifice viventes, et, ut asseritur, nudi incedentes, nec car"nibus vescentes inhabitant, et ut praefati nuntii vestri possunt o"pinari, gentes ipsae in insulis et terris praedictis habitantes, credunt "unum Deum creatorem in caelis esse, ac ad fidem catholicam am"plexandum et bonis moribus imbuendum satis apti videntur, spes"que habetur quod, si erudirentur, nomen Salvatoris domini nostri "Jesu Christi in terris et insulis praedictis facile induceretur. Ac prae»fatus Christophorus in una ex principalibus insulis praedictis jam u»nam turrim satis munitam, in qua certos Christianos, qui secum iverant, in custodiam, et ut alias insulas ac terras firmas remotas »et incognitas inquirerent, posuit, construi et aedificari fecit. In quibus quidem insulis et terris jam repertis aurum aromata, et aliae quamplurimae res pretiosae diversi generis et diversae qualitatis reperiuntur. Unde omnibus diligenter, et praesertim fidei ca"tholicae exaltatione et dilatatione, prout decet catholicos Reges et "Principes, consideratis : more progenitorum vestrorum, clarae me"moriae Regum, terras firmas et insulas praedictas illarumque in"colas et habitatores vobis, divina favente clementia, subjicere et "ad fidem catholicam reducere proposuistis. Nos igitur hujusmodi vestrum sanctum et laudabile propositum plurimum in Domino "commendantes, ac cupientes, ut illud ad debitum finem perducaTom. IV.

Y y

»tur,

»tur, et ipsum nomen Salvatoris nostri in partibus illis inducatur: »hortamur vos quamplurimum in Domino, et per sacri lavacri sus"ceptionem, qua mandatis apostolicis obligati estis, et viscera mi"sericordiae domini nostri Jesu Christi attente requirimus, ut cum "expeditionem hujusmodi omnino prosequi et assumere prona mente "orthodoxae fidei zelo intendatis, populos in hujusmodi insulis et ter"ris degentes ad Christianam religionem suscipiendum inducere veli"tis et debeatis, nec pericula, nec labores ullo umquam tempore vos "deterreant, firma spe fiduciaque conceptis, quod Deus omnipotens conatus vestros feliciter prosequetur. Et ut tanti negotii pro„vinciam apostolicae gratiae largitate donati liberius et audacius assumatis: motu proprio, non ad vestram vel alterius pro vobis su"per hoc nobis oblatae petitionis instantiam, sed de nostra mera li„beralitate, et ex certa scientia, ac de apostolicae potestatis plenitu"dine, omnes insulas et terras firmas inventas et inveniendas, dete»ctas et detegendas versus occidentem et meridiem, fabricando et »construendo unam lineam a polo arctico, scilicet septentrione, ad "polum antarcticum, scilicet meridiem, sive terrae firmae et insulae »inventae et inveniendae sint versus Indiam aut versus aliam quam"cumque partem, quae linea distet a qualibet insularum, quae vul"gariter nuncupantur de los Azores et Cabo verde, centum leucis ver»sus occidentem et meridiem: ita quod omnes insulae et terrae firmae "repertae et reperiendae, detectae et detegendae a praefata linea ver"sus occidentem et meridiem, per alium Regem aut Principem Chri»stianum non fuerint actualiter possessae usque ad diem nativitatis „domini nostri Jesu Christi proxime praeteritum, a quo incipit an"nus praesens millesimus quadringentesimus nonagesimus tertius, "quando fuerunt per nuntios et capitaneos vestros inventae aliquae "praedictarum insularum : auctoritate omnipotentis Dei nobis in bea"to Petro concessa, ac vicariatus Jesu Christi, qua fungimur in "terris, cum omnibus illarum dominiis, civitatibus, castris, locis et »villis, juribusque et jurisdictionibus ac pertinentiis universis vobis »heredibusque et successoribus vestris, Castellae et Legionis Re"gibus, in perpetuum tenore praesentium donamus, concedimus et "assignamus, vosque et heredes ac successores praefatos illarum "dominos cum plena, libera et omnimoda potestate, auctoritate et "jurisdictione facimus, constituimus et deputamus. Decernentes ni"hilominus per hujusmodi donationem, concessionem et assignatio

nem

»›nem nostram nulli Christiano Principi, qui actualiter praefatas in»sulas et terras firmas possederit usque ad praedictum diem nati»vitatis domini nostri Jesu Christi, jus quaesitum sublatum intelligi "posse aut auferri debere. Et insuper mandamus vobis in virtute san"ctae obedientiae, ut sicut etiam pollicemini, et non dubitamus pro »vestra maxima devotione et regia magnanimitate vos esse facturos, "ad terras firmas et insulas praedictas viros probos et Deum timen"tes, doctos, peritos et expertos ad instruendum incolas et habita»tores praefatos in fide catholica et bonis moribus imbuendum des"tinare debeatis, omnem debitam diligentiam in praemissis adhiben"tes. Ac quibuscumque personis cujuscumque dignitatis, etiam im"perialis et regalis, status, gradus, ordinis vel conditionis sub excom"municationis latae sententiae poena, quam eo ipso, si contra fecerint, "incurrant, districtius inhibemus, ne ad insulas et terras firmas in»ventas et inveniendas, detectas et detegendas versus occidentem et "meridiem, fabricando et construendo lineam a polo arctico ad po,,lum antarcticum, sive terrae firmae, et insulae inventae et inve„niendae sint versus Indiam aut aliam quamcumque partem, quae »linea distet a qualibet insularum, quae vulgariter nuncupantur de los Azores et Cabo verde, centum leucis versus occidentem et "meridiem, ut praefertur; pro mercibus habendis, vel quavis alia "de causa accedere praesumant absque vestra ac heredum et succes"sorum vestrorum praedictorum licentia speciali. Non obstantibus. "constitutionibus et ordinationibus apostolicis, ceterisque contrariis »quibuscumque, in illo, a quo imperia et dominationes ac bona cuncta procedunt, confidentes, quod, dirigente Domino actus vestros, »si hujusmodi sanctum et laudabile propositum prosequamini, bre"vi tempore cum felicitate et gloria totius populi Christiani vestri labores et conatus exitum felicissimum consequentur. Verum quia "difficile foret praesentes litteras ad singula quaeque loca, in quibus "expediens fuerit, deferri: volumus, ac motu et scientia similibus decernimus, quod illarum transumtis manu publici notarii inde ro"gati subscriptis, et sigillo alicujus personae in ecclesiastica dignitate "constitutae, seu curiae ecclesiasticae munitis, ea prorsus fides in "judicio et extra, ac alias ubilibet adhibeatur , quae praesentibus adhiberetur, si essent exhibitae vel ostensae. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae commendationis, hortationis, "requisitionis, donationis, concessionis, assignationis, constitutionis,

lib.3.c.10. et

13.

"deputationis, decreti, mandati, inhibitionis, et voluntatis, infrin„gere, vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare "praesumserit, indignationem omnipotentis Dei, ac beatorum Petri "et Pauli Apostolorum ejus se noverit incursurum. Datis Romae apud »Sanctum Petrum, anno Incarnationis dominicae millesimo qua»dringentesimo nonagesimo tertio, quarto nonas Maii, pontificatus »nostri anno primo.“

Haec declaratio, decretum atque concessio sacrorum canonum sententiae consentit, quae habetur c. per venerabilem, §. rationibus, qui filii sunt legitimi, et c. si non 23. q.4. in quo inquit Gregorius, justum sanctumque esse bellum, quod infidelibus a Christianis infertur, ut eis imperio subditis praedicari possit Christi evangelium, ne si imperio subditi non sint, praedicationi et conversioni eorum, qui crediderint, impedimento esse possint. Idemque decretum atque concessio potestati Christi innititur, qui cum ei secundum humaMatth. 28. nitatem, ut Hieronymus et Augustinus exponunt, data fuisset omnis potestas in caelo et in terra, hanc potestatem communicavit cum vicario suo, quae quamvis ordinetur ad salutem animarum et bona spiritalia, non tamen excluditur a temporalibus, quatenus haec orDe reg.prin. dinantur ad spiritalia, ut Thomas testatur. Subjectio autem barbarorum ad evangelii praedicationem ordinatur, ad quam Papa non solum potestatem habet a Deo, sed etiam praeceptum evangelicum. Nam quod Paulus ad se pertinere negat, de iis, qui foris sunt, judicare, hunc habet intellectum , non esse muneris apostolici ut a Christianis, sic ab iis, qui extra fidem sunt, vitae rationem poscere, vel ab eis, ut Christiane vivant, postulare. Ceterum dare operam, ut iidem ad Christi fidem convertantur, proprium esse muneris apostolici, non solum ipsius Pauli, sed omnis omnium Apostolorum vita, et ob id oppetita mors testificatur. Vide Augustini epistolas 48. et 50. et 204. quae sunt ad Vincentium, ad Bonifacium, ad Donatum, et citantur in decretis 23. q. 4. c. non invenitur, c. si Ecclesia, c. displicet q. 6. c. vides: item epistolas Gregorii 73. primi libri, et 60. noni, et Ambrosii epistolas 30. et 31. Nam licet in haereticos disputat Augustinus, in eisdem rationibus a caritate profectis concludit juste paganos compelli, ut desistant idololatria, dicto c. non invenitur. Thomas secunda secundae q. 10. art. 8. Infideles, inquit, compellendi sunt, si facultas adsit, ne fidem impediant blasphe

1. Cor. 5.