Imágenes de páginas
PDF
EPUB

I.

SECOLO XII.

1101, mai. 20, IX, in civitate Cremonae « presencia bonorum hominum corum nomina sunt Arnulfus qui dicitur Carino, Paulus, Petrus qui dicitur Pede de Galina, Ricardus... » CM. Venditio ab Arnulfo qui dicitur Carinus et ab..., facta Ermizoni f. q. Laurentii qui dicitur Pellegrinus et Girardo Scaciola, cremonensibus, de pecia terrae iuris episcopii cremonensis et suo beneficio, iacente in Brayda Botaria, pretio arg. den. bon. solidorum 20.

« Signum manuum suprascriptorum Arnulfi et Pauloni seu Petri atque Ricardi ibi fuerunt rogati testes. »

[blocks in formation]

firmat, imposita fratribus 12 denariorum mediol. pensione annua.

[ocr errors]

4. 1103 (1102 inc.) mar. 16, XI, Cremonae. ASM.

Alferius f. q. Giselberti, qui dicitur de Solaccio, natione et lege romana, monasterio S. Mariae et S. Iohannis Evangelistae prope Pipiam, a comite Bernardo eiusque coniuge Berta aedificato, facit refutationem de toto beneficio quod avus et pater suus tenuerunt in curte Piscariolo et Basilicana, ex parte comitis Bernardi, et accipit pro launechild den. bon. mediol. 10 libras.

Oto, Guido, testes, lege romana. Iohannes, Maginfredus, Nigrobonus, testes.

5. 1103, mad. 10, XI, in loco Duxno. ASM.

Iohannes f. q. Odoni et Ficia f. q. Benedicti iugales, quae Ficia profitetur lege romana esse sed nunc pro viro suo lege vivere longobardorum, atque Ugo frater praedicti Iohannis et Dotha de Agimonis, iugales lege lang., de loco Duxno, consentientibus viris uxoribus suis, vendunt Iohanni de Bellomi de loco Delmona, perticas 4 terrae aratoriae in loco Bulzariolo, pretio arg. den. bon. mediol. solidorum 14.

Andreas et Thedoldus Ficiae germanae et consoprinae consentiunt. Iohannes et Iohannes nipotes consentiunt Dotha ame

zana sua.

Ambroxius et Tetholdus et Iohannes, testes, lege romana. Iohannes et Iohannes

testes.

(1) Questo documento leggesi pure nel libro Delle antiche relazioni fra Cremona e Trento, Milano, 1831, pag. 132. Una investitura simile, fatta dal vescovo di Trento, Egno, all'abate Martino, 1256, 1 marzo, « in capella castri tridentini leggesi nello stesso libro pag. 134, e nel Codex Wangianus, Fontes

Rer. Austriac., Vienna, 1852, pag. 385. Su Gerardo da Cremona, vescovo di Trento, dal 1223 al 1232, vedi stessa opera, pag. 337 a. 1224, apr. 29, XII, in præsentia magistri Gerardi Cremonensis. D. Gerardus episcopus tridentinus, etc. >

[merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]
[blocks in formation]

Paschalis episcopus servus servorum Dei. Dilecto filio Dominico preposito ecclesie sancte Agathe, que Cremona sita est, eiusque successoribus canonice promovendis in perpetuum. Sicut iniusta poscentibus nullus est tribuendus effectus, sic legitima desiderantium non est differenda petitio. Quapropter tuis, fili Dominice in Christo legitime, desideriis annuentes, beate Agathe ecclesiam, cui deo auctore presides, ad ius sancte sedis apostolice pertinente, presentis privilegi auctoritate munimus, et tibi eam tuisque successoribus canonice substitutis iure perpetuo concedimus atque firmamus, cum omnibus ecclesiis vel possessionibus ad ipsam pertinentibus, ecclesia scilicet sancte Valerie sita in loco qui dicitur Augia, et ecclesia sancti Christophori in loco qui dicitur Campus macer, cum omnibus ad easdem ecclesias pertinentibus, et quecumque hodie vestra ecclesia iuste possidet, sive in futurum concessione pontificum liberitate principum vel oblatione fidelium iuste atque canonice poterit adipisci, firma tibi tuisque successoribus et illibata permanere presentis privilegii auctoritate sancimus. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat eandem ecclesiam temere perturbare aut ei subditas possessiones auferre vel ablatas retinere minuere vel temerariis vexationibus fatigare, sed omnia integra conserventur, eorum pro quorum sustentacione ac gubernatione concessa sunt usibus omnimodis profutura. Constituimus preterea ut pars quarta reddituum vestrorum in usus hospitum expendatur. Xenodochium autem in vestra potestate permaneat. Obeunte te nunc eius loci preposito vel tuorum quolibet successorum, nullus ibi qualibet surreptionis astutia vel violentia preponatur, nisi que fratres communi consensu vel fratrum pars consilii sanioris, secundum Dei timorem, regulariter ellegerint. Nec ipsi vero nec alicui loci ipsius ministro facultas sit ecclesie bona in feudum militibus vel aliquibus personibus secularibus impertiri. Consecrationes ecclesiarum, ordinationes clericorum, ab episcopis, in quorum diocesibus vestre sunt ecclesie, accipietis, si quidem catholici fuerint et gratiam atque communionem apostolice sedis habuerint et si eas gratis et sine pravitate exhibere

(1) Una investitura uguale del 1110, dic. 3, IV, Cremona, testes Albertus, Petrus, Andrea, > segue nello stesso Boselli, I, 304. Il luogo qui accennato, è l'attuale Borgonuovo, presso Monticelli, che nei documenti cremonesi posteriori si chiama Burgus novus Dovarensium.

(2) È da notarsi, che questa bolla a S. Agata, mentovata nei diplomi posteriori, è registrata dal Jaffé, nel luogo citato, fra le incerte, senza indicazione di luogo e anno. Le note cronologiche concordano esattamente; si hanno pure altre bolle, dello stesso tempo, da Piadena.

voluerint. Alias liceat vobis quem volueritis catholicum adire episcopum et ab eo eiusmodi consecrationum sacramenta suscipere. De cetero nullam episcopus in predicta ecclesia potestatem exerceat neque excomunicandi neque interdicendi aut sinodum iudiciaria potestate vocandi, eo nimirum tenore servato ut omnes ecclesie ipsius clerici in loco ipso professionem faciant, propria non utantur et omni vite sue tempore sub regularis vite districtione, permaneant; unde etiam temporibus competentibus, preter emulorum contradictione,

ad sinaxim celebrandam, nisi generalis interdictio fuerit, signa pulsare et consuetas processiones celebrare concedimus. Sepoltura quoque loci eiusdem, remotis emulorum perturbationibus, libera esse decernimus, ut ab omni gravamine mundane oppressionis remoti, in sancte religionis observatione quieti et seduli permanentes, nulli alii nisi romane et apostolice sedi, cuius iuris estis, aliqua teneamini occasione subiecti. Si qua igitur in futurum ecclesiastica secularisve persona hanc nostre contitutionis paginam sciens contra eam temere venire temptaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino iudicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore et sanguine Dei et domini redemptoris nostri Iesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districte ultioni subiaceat. Cunctis autem eidem loco iusta servantibus sit pax domini nostri leshu Christi, quatenus et hic fructum bone actionis percipiant et apud districtu iudicem premia eterne pacis inveniant. Data apud Pladenam per manum Iohannis sancte romane ecclesie diaconi ac bibliotecharii XI calendas decembris, indictione XV, incarnationis dominice anno Mo. C. VIo, pontificatus autem domini Paschalis II pape anno VIII.

Subscriptus. Ego Paschalis Catholice Ecclesie Episcopus scripsi.

[blocks in formation]

13. 1108 (1107 inc.), febr. 24, in loco ubi dicitur Viculo intus castro.

Obizo qui dicitur Malenevotho et marchio, nat. et lege long., donat ecclesiae S. Mariae cremonensi omnia sua bona inter Paudum et Oleum, scilicet in Solarolo, Casalemaiore, Rivarolo de intro, Comule, S. Paulo, Vithaiana, et in eorum territoriis, et recipit launechilt crosinam unam.

Testes: Ranerius et Odo de Vidalengo, Bonaora, Vita, Ismael, Malaumbra, Iudex. Alberto notario et iudice.

14. 1108 (1107 inc.), mar. 3, I, Cremonae « presencia bonorum hominum quorum nomina subtus leguntur. » CM. Investitura de una pecia terrae ortiae, foris civitatem Cremonae prope pratum

Circolo: S. Petrus, S. Paulus. Paschalis PP. II. episcopi, iuris episcopii cremonensis, facta

II. 1107 (1106 inc.), ian. 29, XV, Cremonae. ASM.

Iohannes f. q. Bonvicini, « qui dicor Ablaticus Ursonus, et Prasma, iugales, nac. et lege long., vendunt monasterio S. Iohannis apostoli et Evangelistae prope Pipiam et Fabroniae abbatissae, 20 perticas terrae vidatae prope monasterium, pretio arg. den. bon. librarum 40.

S. m. Ugonis et Lanfranci fratris et neputis qui consenserunt Prasmae.

S. m. Iohannis Minusella, Iohannis Gripo, seu Ponzonis, Iohannis de Mediolano, testes.

Enricus de Mastalengo et Tatho, testes. Rog. ab Alberto not. et iudice.

a Guifredo f. q. Adami et Alberga iugalibus in Ambrosium f. Andreae, ad fictum annuum reddendum unius denarii mediolanensis.

Testes: Lanfrancus, Romanus, Giselbertus.

[blocks in formation]

16.

-

1108, nov. 8, II, Cremonae. CM. Promissio facta ab Arnoldo archipresbytero, et a presbyteris Alberto, Oberto, Henrico, Ariprando, ordinariis et custodibus ecclesiae S. Mariae Cremonae, molestiam se non esse allaturos ecclesiae S. Petri, ubi dicitur Curtexella, super quibusdam rebus.

«Ego Arnaldus archipresbiter in hoc brevi a me facto subscripsi. + Ego Rolandus presbiter in h. br. a me f. ss.

+ Ego Oto presbiter in h. br. ss. + Ego Albertus presbiter in h. br. ss. + Ego Oddo diaconus in oc brevi a me facto ss.

Ego Theudaldus subdiaconus ss. Hic Henricus ego subscripsi. lector habeto.

Qui legit hic certus sit quod subscripsit

Obertus.

+ Ego Gotefredus clericus in h. br. a me f. ss. »

17. 1111 (1110 ab incarnatione), febr. 21, XIV, in civitate Cremona (1). Archivio Notarile di Cremona; autografo consumato e mancante.

Bernardus f. q. Antonis Manaria investit Bastardinum de pecia una de terra vidata, iuris sanctae Mariae cremonensis ecclesiae, quae iacet in Braida Botaria, perticarum sex.

Testes: Albertus Fulcorella, Oldevertus Camera, et Gontardus et Albertus de Termano.

18.1111 (1110 inc.) febr. 26, IV, (Cremonae). Dal Tiraboschi, St. dell' Abbazia di Nonantola, II, 221.

Homodei qui dicitur Penna et Bollexinda iugales, lege lang., habitatores prope ecclesiam « que est edificata et consecrata debet esse in honorem S. Crucis de sub regimine monasterii Nonantu

(1) L'indizione XIV è errata. Al 1110 cremonese, febbraio 21, cioè 1111 volgare, corrisponderebbe l'indizione IV.

(2) Questo documento, importante per più riguardi, e specialmente per la prima menzione dei consules cremonenses, è pubblicato per riassunto dall'Anemüller, in seguito a comunicazione, come dice, avutane dal Wüstenfeld, che lo tolse dall'Archivio di S. Antonino di Piacenza. Siccome la pubblicazione fattane non soddisfa totalmente, e lascia fondati dubbi sulla sua esattezza, così io mi recai appositamente a Piacenza per cercare di questo documento, ma non lo potei rintracciare.

13 Bibl. Stor. VI (H. P. M. II. I.).

lani..... foris suburbium civitatis Cremone » donant eidem ecclesiae et mo

nasterio bona sua omnia (una pezza di terra è prope fluvio Lune?).

19.

IIII, ma. 19, III, iuxta Veronam. ASA, ap. Stumpf-Brentano, Die Reichskanzler, 97. Dragoni, Cod. Dipl. Cap. Crem. 373, ms.

Henricus V, ad preces Nicolai praepositi ecclesiae S. Agathae in suburbio Cremonae, amore principum suorum et etiam civium cremonensium, eccl. S. Agathae sub sua defensione suscipit, confirmans omnia bona eccl. et xenodochii, in Monticello qui dicitur Wiberti et in curte Aqualongae cum castro (Acqualonga Badona ?); insuper villam Campus macer cum eccl. S. Christophori, et ecclesiam S. Valeriae in Augia (Olza); praecipit insuper ut dicta ecclesia immunis sit a fodro vel ab alicuius debiti conditione, nisi ipse propius accedens servire iubeat.

[blocks in formation]

Eguale esito ebbero le ricerche che fece il chiaro arciprete G. Tononi, di Piacenza, da me pregato.

Vi è ricordata la presa di S. Donnino, fatta dai Parmigiani nel 1108, in cui ebbero parte, non sappiamo quale, i Cremonesi. Vi si accenna alla prima discesa di Enrico V in Italia, a. 10, e a fatti accaduti immediatamente dopo la sua partenza, nel 1112, e che possono benissimo essersi protratti negli anni seguenti, prima della seconda discesa di Enrico nel 1116. Perciò ho posto la data del documento fra gli anni 1112 e 1116.

[ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small]

1114, iun. 3, VII, Warmaciae (Worms). Muratori, Antiq. IV, 23. Rep. Dipl. Crem., pag. 141.

Henricus IV imp. Cremonensibus con

23. — 1113 iul. 28, VI, Corrigio viridi, firmat communia a bucca Addae usque

CM.

Donatio facta a comite Alberto f. quondam? Bosonis, ecclesiis S. Mariae et S. Prosperi, quorundam bonorum et fictorum sibi pertinentium.

Testes: Henricus, Lanfrancus, Andreas, Wulmario, Wazo, Blanco (1).

24.

1113, iul. 30, VI, in plebe S. Iacobi. Guibertus f. q. Guiberti, et Gandulfus, pater et filius, et Imilda coniux Gandulfi, lege rom., consentiente Gandulfo per consensum genitoris coniugi suae, vendunt Landulfo abbati monasterii S. Petri (Cremonae?) perticas 4 terrae aratoriae, in praedicta plebe prope Dalmonam, pretio 28 sold. den. bon. mediol.

Testes: Dulcis et Laurencius, lege rom. Iohannes, Ribaldus atque Guido.

25. 1114, mart. 10, VII, in loco Pozolto. Ap.

Venditio f. a Warnerio f. q. Ogeri et Spendore iugalibus, nat. et lege long., Petro qui dicitur Axilio f. q. Leonis, de medietate iugerorum 4 terrae aratoriae in loco et fundo Maleo, pretio libr. 2 et sold. 12 mediol.

Id. apr. 12, VII, in Pozolto.

Venditio eidem Petro f. ab Airoldo f. q. Ogeri et Alegra iugalibus et Ota matre

ad Vulperula, ex utraque Padi fluminis parte, et facultatem navigandi, eundi et mercandi a mari usque ad Papiam et per totum Italiae regnum. Concedit etiam ut habeat deinceps palatium et hospitium suum extra muros civitatis, et bonos usus omnes et concessiones a praedecessoribus suis factas confirmat (2).

27.1115, iun. 13, VIII, Cremonae. Ap.

Iohannes Bonus f. q. Sirene Pisserangolo et Maria iugales investiunt Cremosianum et Marchese germanos f. q. Rustici, nomine venditionis, de perticis 5 terrae campiae, ultra Pauxolum in Glariola, fictaliciis S. Mariae pro uno denario, pretio sold. I mediolan.

Testes: Albertus Inguzo, Lanfrancus Petrus.

28.1115, dec. 1, IX, Cremonae, praesentia bonorum hominum quorum nomina subter leguntur.

Oto qui dicitur Canevarius investit, causa pignoris, Pascalem f. Anselmi de pecia terrae cum muris (in civitate Cremona), fictalicia S. Mariae, quae iuris eiusdem Pascalis erit si heredes Otonis non solverint, infra statutum terminum, debitum.

Testes: Opizo, Cremosianus, Guidradus.

(1) Questo conte Alberto appartiene alla schiatta dei conti di Sabbioneta.

(2) Nella narratio di questo diploma, Enrico V, accenna a un diploma da lui precedentemente concesso ai Cremonesi. Di questo non si ha traccia.

« AnteriorContinuar »