diuina propiciante misericordia dictus Traiectensis Ecclesie episcopus, cunctis fidelibus post huius vite laborem celestium gaudiorum remunerationem. Notum vobis fieri volumus, quod quidam milites Hermannus et Theodericus et alij quam plures, virtute spiritus sancti accensi, cingulo militari abrenunciantes et in melius vitam suam commutantes, quendam locum solitarium in palude, que Oistbroick antiquitus vocabatur, elegerunt ibique ecclesiam jn honore sancte Marie dei genitricis et beati Laurencij construxerunt. Et nos quidem bone intentioni eorum per Deum graciam dantes, ac remedio anime nostre in posterum pie consulentes, eandem paludem Oistbroick dictam cum terra adiacente, videlicet vene, cum proprietate, cum censu, decimis maioribus et minoribus ac omnibus alijs sibi pertinentibus, cultis et incultis, iusticijs, acquisitis et acquirendis, pratis, pascuis, campis, siluis, mobilibus et immolibus, libere ac legittime eidem ecclesie tradidimus. Insuper etiam dispositioni rerum suarum in futurum prouidentes atque in omnibus sane consulere optantes, petitioni eorum secundum tenorem canonum satisfacere volumus hoc incommutabiliter statuentes, vt Abbas libere ab eis vel canonice eligatur et non ascendens aliunde per ostium Ihesu Christi qui ordinandus est ingrediatur, nullo omnino negante vel contradicente. Et quia plerumque solet impedire presencia seu voluntas episcopi libertatem electionis, precauendo statuimus, vt absente domino Episcopo conuentus eligat Abbatem secundum regulam suam personam idoneam, non consencientem vicijs, et electum representet domino Episcopo consecrandum. Sit etiam pesona talis quod ipse conuentus in presencia domini Episcopi interrogatus sub obediencia confirmare valeat secundum Deum, pro humana intelligencia magis idoneum inter se nequaquam inuenire se potuisse. Et quia multa cenobia videmus peiorata ab hominibus beneficiatis, consensu Abbatis atque rogatu fratrum firmiter sub casu prelationis sue precipimus, ne Abbas de rebus ecclesie sue neque de camera sua nullum feudum dare presumat, (omnino habeat causam jn obsequio suo conuersos et fratres eiusdem ecclesie

et competentes personas pro loco, pro tempore et pro consuetudine monastica?) et pro facultate rerum ecclesie habeat seorsum, vnde caritatis officium et hospitalitatis graciam exhibeat necessitatem pacientibus, vnde ecclesie sue negocia et fratrum circumquaque procuret. Hijs autem omnibus supradictis hoc pro timore Dei necessario asscribimus, quia hec eadem ecclesia nostra pauper adhuc et tenella est, quatinus qui ad eam pertinent, cuiuscumque conditionis sint, quantum in nobis precipientes in seipsis et bonis suis quiete pacis perfruantur, nulla ab eis peticio ex potestate episcopalj, nulla expeditio exigatur, seruiant libere domino suo Abbati et ecclesie cui seruicij sui debitores sunt. Et vt hec omnia omnino rata permaneant per succedentia successorum nostrorum tempora, hanc cartam sigillj nostrj impressione signauimus, subter consignatis idoneis testibus. Philippus cancellarius, Meyngotus ad sanctum Martinum, Hermannus prepositus ad sanctum Johannem, Licardus prepositus, Otto decanus, Luso decanus, Wychardus decanus, Ryquyn de Malberga, Goedefridus de Reni, Arnoldus castellanus, Ghyselbertus. Qui autem huic nostre pie ordinationi ausu temerario contradicendo obuiare vllo modo presumpserit, sciat se anathematis vinculo irremediabiliter innodatum et a regno Dei alienum. Anno dominice jncarnationis millesimo centesimo vicesimo quinto, anno Regni domini Henrici regis vicesimo septimo, anno episcopatus nostri duodecimo, indictione tercia feliciter data.

Vidimus Henrici de Boeckhoudt prioris monasterii sancti Pauli Traiectensis, ordinis sancti Benedicti, anno domini millesimo trecentesimo quadragesimo sexto ipso die Jacobj apostolj.

De terra Heynscoten (bij Woudenberg). 1133.

In nomine sancte et indiuidue trinitatis. Omnibus Christi fidelibus tam presentibus quam futuris notum sit, quod ego Andreas Dei gracia Traiectensis ecclesie humilis minister, compatiens inopie fratrum qui sunt in Noua Bethlehem, eo quod

viderem humiliatum in laboribus cor eorum, volensque tenuitatem eorum pro posse meo reficere, tradidi eis terram cum lignis fructuosis siue infructuosis, que dicitur Hengescoten, a decimis, a censu, denique ab omnj exactione liberam. Potestatem etiam, que vulgo dicitur werscap, omnimodis eandem quam circumiacentes terre habent in pratis vel in silua, que dicitur Westerwolt, secundum suam quantitatem, pariter habere concessi et dedi. Quapropter procellas nostras statuat in auram et deducat nos in portum voluptatis sue qui diues est in misericordia. Data anno dominice incarnationis millesimo centesimo xxxiijo, episcopatus mei iiij°, indictione ixa, presentibus testibus hijs Harberto preposito, decanis Lubberto, Wichardo, Arnoldo, laicis Arnoldo, castellano, Alfero, Wychero, Ghijsselberto, cum pluribus alijs, regnante rege seculorum.

Vidimus Heynrici abbatis sancti Pauli Traiectensis 1347, feria tercia proxima post festum trinitatis.

De xl mansis in Westerwalt (Woudenberg ?) 1133.

In nomine sancte trinitatis. Notum sit omnibus fidelibus tam futuris quam presentibus, qualiter ego Andreas dei gracia Traiectensis episcopus vendidi xl mansos in Westerwalt sitos inter Luessden et Ruuoerdt abbati, videlicet Ludolpho, ecclesie sancti Laurencij in Bethlehem ceterisque fratribus Deo inibi seruientibus, necnon et cuidam Berberto, itemque duobus alijs, quorum vterque Godefridus nuncupatur, addens eis in commune aqueductum, vbicunque ibidem commodius sibi et vtilius habere voluerint. Concessi preterea singulariter jam prefato abbati suisque fratribus eorumdem xl mansorum omnem decimam, censum atque iusticiam. Et vt hec vendicio firma, rata et inconvulsa permaneat, cartam hanc inscribi fecimus et sigilli nostri impressione testiumque subscriptorum attestatione firmauimus, quorum nomina hec sunt: Henricus abbas de sancto Paulo, Herbertus prepositus maioris ecclesie, Luzo prepositus de sancto Petro, Hugo prepositus de sancta

Maria, Lubbertus decanus maioris ecclesie, item Lubbertus decanus de sancto Petro, Albero magister, Richuuinus de Malberch, Theodericus de Harlere, liberi, Alfero scultetus, Arnoldus, Eggebrecht, Heriman, Gerhart, Ruchardt, Euo, Godefrydt, Lubrecht, ministeriales, et alij quam plures. Acta sunt hec Anno dominice incarnationis millesimo centesimo xxxiijo, indictione ixa, episcopatus mei anno quinto, super omnia regnante domino nostro Jhesu Christo.

Vidimus Johannis abbatis monasterii sancti Pauli et Johannis ecclesie sancti Salvatoris Traiectensis decani, 1307 in die Marci euangeliste.

Confirmatio prescriptarum litterarum. 1200.

In nomine sancte et indiuidue trinitatis. Ego Theodericus dei gracia Traiectensis ecclesie humilis minister, compaciens inopie fratrum qui sunt in Noua Bethlehem, que vulgo Oistbroick, et perlectis eorum priuilegijs quibus antecessores nostri episcopi eundem locum sublimarunt, statuimus tenuitatem eorum etiam pro posse nostro reficere. Predecessorum itaque nostrorum illustrium virorum donationes seu oblationes quibus ecclesiam beati Laurencij ditarunt in pratis seu pascuis, in lignis fructuosis vel infructuosis, decimis, censu, nostra auctoritate roboramus et confirmamus, potestatem etiam, que vulgo dicitur werscap, curie in Hengescoten, omnimodis quam circumiacentes terre habent, in pascuis vel in silua, que Westerwalt dicitur, pariter nobiscum concedimus. Et quia sepedicta ecclesia minus vtilitatis consequitur in predijs que possidet in Westerwalt, quadraginta videlicet mansorum, eo quod inina sint et inculta, concessimus pro remedio anime nostre omniumque successorum nostrorum, vt, si quos inuenire poterint colonos qui eandem terram infructuosam colant et fratribus inde pensum reddant, maneant sub nostra defensione liberrimj ab omni exactione, sub abbatis tamen ditione. Et vt hec nostra confirmatio rata et inconuulsa permaneat, sigilli nostri impressione roboramus. Tes

tes artem huius actionis sunt hij: Remboldus prepositus sancte Marie, Henrious canonicus, Theodericus canonicus, Theoderions de Bruke; ministeriales: Alfero senlietus, Humbertus frater eins, Luibertus de Wedene, Everhardus frater eins, Albertus de Valuen, Egbertus, Rodolphus aliique quam plares, quorum nomina recitare longam daximas. Acta sunt aniem hec anno dominice incarnationis millesimo ducentesino, episcopatus nostri anno seozada. Vidimus Abbatis S. Fazli at supra.)

Contractus inter connentam et militem Philippam de Rezingen de bonis in Hensstoten. 1940.

Th, dei gracia abbas, et correctas sancti Laurencij in Cestbrooch, omnibus presens scriptam inertibus saltem in Domina Scient presentes et posteri, quod inter nos ex vna parte, et Philippam de Rizingen, militem, ex abera, factos est contractus et connectio in hune modem, quod nos concessimus dieto Philippo et suis heredibus in perpetuo pacto, pro duabus tris Trajectensis monete de saned Andree apostoli singulis annis persolvendis, xl manses in sina Westerwolt, cum corni placitadine juris, quod habebarras in is, retento nobis hoc jure, quod tegulas et Signa, que Seunter bultmalade, et carnas ad cous curtis nostre Hengestsrete, sudes etiam et tires ad codes als curtes dira Levan vaziDSIDE GOLDENtus in Oestöroich semper excipiemus inoffense. Pasena quoque resinebimus ad omnia animalia preface curtis Hengenstscoten, OLUSOLIŢIE sini speciei, exceptis cgrs. De ijs en 27tibus ciza Leccam veïnsque Conventus in Visièreich animefa, preter capris, si propter inundansam aquarum vei als casus incgonatos para peraciam habuerint, Stödem, quadin duranaria partzia, ad pasenam aimitentar, Arcessit preque, quɔd, si pratintas Pi. pratum signed frus slumm að feam specialiter deputet, wîneria, quod in eo perora non pascanter, bor moderate possi, rt sih gresit eŮ DOS DOL multam leda, et ta vei muni vei custodiri darum, quod pe