Imágenes de páginas
PDF
EPUB

ad lites et iurgia excitat, circa ipsam ualeat suboriri, et ut presens scriptum vires obtineat publici instrumenti, ipsum sigilli munimine duximus roborandum ". Acta sunt hec presentibus his testibus ad hoc rogatis: domino Prandotha episcopo Cracouiensi, Pomiano abbate de Ploczk, Michaele castellano Cracouiensi, Clemente palatino ibidem, Adamo castellano Visliciensi, domino Liaschota preposito Scarbimiriensi, Nicolao iudice curie Cracouiensis, Sulkone castellano de Brzesk, Thoma thesaurario et multis alijs fidedignis. Datum in Korczin, anno Domini millesimo ducentesimo quinquagesimo tercio et tercio calendas Marcij.

tt

Z potwierdzenia Zygmunta I, wydanego na sejmie w Piotrkowie r. 1528, ogłoszony jest ten akt drukiem w Łabęckiego: Górnictwo w Polsce (Warszawa 1841) tomie II, str. 82. Iest także kopija tego Zygmuntowego potwierdzenia wpisana w jednę z ksiąg archiwum miasta Bochni, oznaczona literą K, pochodzącą z r. 1530, na str. 132. Odmianki tych dwóch tekstów podajemy poniżej, oznaczając tekst Łabęckiego literą Ł, tekst bocheński literą B: a) L. qui postea futuri sunt, b) B. posterum, c) Ł. Kijow, d) Ł. Glupszycz, e) Ł. obsequentibus, f) B. illustrissima, g) B. que, h) B. et brak, i) B. itaque, k) B. ad brak, 1) B. nobis brak, m) Ł. soluent, B. soluens, n) Ł. tum, o) Ł. balneales, p) B. domicilium, q) B. constituenda, r) B. cuiusque, s) B. ab omni pensione et seruicio et exaccione, t) L. penitus brak, u) B. agris, v) B. ambigens, w) B. quoque, x) Ł. vel, y) B. et, z) B. itaque, ź) B. potestas, ż) Ł. quomodolicet, aa) L. super et, bb) B. eoque, cc) Ł. pacionem, B. petiam, dd) B. obersdsar, ee) B. Chodenicz, ff) B. collecta brak, gg) B. alijs ad colendam, hh) B. consideramus, ii) B. quoque, kk) B. et melius brak, 1) L. criminali et ciuili, parua et arctua, mm) L circumiacencium, nn) L. status brak, oo) B. dodaje existat, pp) Ł. tum, qq) Ł. tum, rr) B. quoque, ss) B. roborare, tt) Ł. preposito brak.

1) Bochnia, miasto obwodowe w Galicyi zachodniej, nad rzeką Rabą położone. 2) Chodenice, wieś tuż pod Bochnią położona.

CCCCXL. 1253. die 9. m. Aprilis, in Osiek.

Boleslaus dux Cracoviae et Sandomiriae Wolimiro episcopo Wladislaviensi locandi civitatem in castellania Lagoviensi iure Teutonico, potestatem tribuit.

Nos Boleslaus dux Cracouie et Sendomirie, uniuersis presens scriptum inspecturis, salutem in Domino. Scire uestram uolumus uniuersitatem, quod nos uenerabili patri domino W. ecclesie Wladislauiensis episcopo, in castellania Lagouiensi 1) ciuitatem locandi sub eadem contulimus libertate, sub qua dominus Cracouiensis episcopus ciuitatem Tarsek 2) obtinet iam locatam. Et quod hanc nostram donationem firmam et stabilem credatis permansuram, hanc litteram sigillo nostro fecimus roborari. Datum in Ossek anno gracie M. CC. LIII, quarta feria proxima ante Ramispalmarum.

Z kopijaryjusza pierwszego kapituły włocławskiej, fol. 205, str. odwrotna. 1) Łagów, miasteczko w woj. sandomirskiem, obw. i pow. opatowskim. 2) Tarczek, wieś parafijalna w temże województwie, obw. opoczyńskim, pow. szydłowieckim. Na osadzanie Niemców w powiecie tarskim otrzymał biskup kra

kowski Iwo przywilej od Leszka Białego w r. 1227 (kod. katedr. krakow. I,

N. XVII).

CCCCXLI. 1253. die 17. m. Aprilis, Perusii.

Innocentius IV..P. M. monasterium sanctimonialium ordinis b. Benedicti de Staniątki sub sedis apostolicae protectionem suscipit.

Innocentius episcopus seruus seruus seruorum Dei. Dilectis in Christo filiabus abbatisse monasterij de Staniantki eiusque sororibus, tam presentibus, quam futuris, regularem uitam professis, in perpetuam memoriam. Religiosam uitam eligentibus apostolicum conuenit adesse presidium, ne forte cuiuslibet temeritatis incursus aut eas a proposito reuocet, aut robur, quod absit, sacre religionis eneruet. Eapropter dilecte in Christo filie, uestris iustis postulacionibus clementer annuimus et monasterium de Staniantki, Cracouiensis diocesis, in quo diuino estis obsequio mancipate, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus et presentis scripti priuilegio communimus. Inprimis siquidem statuentes, ut ordo monasticus, qui secundum Deum et beati Benedicti regulam in eodem monasterio institutus esse dinoscitur, perpetuis ibidem temporibus inuiolabiliter obseruetur. Preterea quascunque possessiones, quecunque bona idem monasterium in presenciarum iuste ac canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largicione regum uel principum, oblacione fidelium seu alijs iustis modis profitente Domino poterit adipisci, firma uobis et eis, que uobis successerint, et illibata permaneant. In quibus hec proprijs duximus exprimenda uocabulis: locum ipsum, in quo prefatum monasterium situm est, cum omnibus pertinencijs suis; uillam, que uocatur Podlanse, cum omnibus pertinencijs suis, uillam que wlgo dicitur Lopianka, cum fonte salis et omnibus pertinencijs suis, uillam Brzesnicza wlgariter nuncupatam, cum ecclesia et omnibus pertinencijs suis, uillas Zakrzew, Tropissow, Premanzanj, Ostrow, Climontow, Smolnicza, Zator, Gradissice, Lipoua, Lubessow et Viclowice cum omnibus pertinencijs earundem, uillas Cescowice et Lutouice wlgariter appellatas, cum plumbo et omnibus pertinencijs earundem; redditum salis, quem habetis in ciuitate Cracouiensi, in loco, qui uocatur wlgariter ad Sal Magnum, redditum salis, quem habetis in uilla, que wlgariter appellatur Bochnia, cum terris, pratis, uineis, nemoribus, usuagijs et pascuis, in bosco et plano, in aquis et molendinis, in uijs et semitis et omnibus alijs libertatibus et immunitatibus suis. Sane noualium uestrorum, que proprijs sumptibus colitis, de quibus hactenus aliquis non percepit, siue de uestrorum animalium nutrimentis, nullus a uobis decimas exigere uel extorquere presumat. Liceat quoque uobis personas liberas et absolutas, a seculo fugientes, ad conuersionem recipere et eas absque contradiccione aliqua retinere. Prohibemus insuper, ut nulli sororum uestrarum post factam in monasterio uestro prefessionem,

fas sit sine abbatisse sue licencia, nisi arctioris religionis obtentu, de eodem loco discedere; discedentem uero absque communium litterarum uestrarum caucione nullus audeat retinere. Cum autem generale interdictum terre fuerit, liceat uobis clausis ianuis, exclusis excommunicatis et interdictis, non pulsatis campanis, suppressa uoce diuina officia celebrare, dummodo causam non dederitis interdicto. Crismal vero, oleum sanctum, consecraciones altarium seu basilicarum, benedictiones monialium, a diocesano suscipietis episcopo, siquidem catholicus fuerit et graciam et communionem sacrosancte Romane sedis habuerit et ea uobis uoluerit sine prauitate aliqua exhibere. Sepulturam quoque ipsius loci liberam esse decernimus, ut eorum deuocioni et extreme uoluntati, qui se illic sepeliri deliberauerint, nisi forte excommunicati uel interdicti sint aut eciam publice usurarij, nullus obsistat: salua tamen iusticia illarum ecclesiarum, a quibus mortuorum corpora assumuntur. Decimas preterea et possessiones, ad ius ecclesiarum uestrarum spectantes, que a laicis detinentur, redimendi et legitime liberandi de manibus eorum et ad ecclesias, ad quas pertinent, reuocandi, libera sit uobis de nostra auctoritate facultas. Obeunte vero te nunc eiusdem loci abbatissa uel earum aliqua, que tibi successerit, nulla ibi qualibet surrepcionis astucia seu uiolencia preponatur, nisi quam sorores communi consensu uel earum maior pars consilij sanioris secundum Deum et beati Benedicti regulam prouiderint eligendam. Paci quoque et tranquillitati uestre paterna in posterum sollicitudine prouidere uolentes, auctoritate apostolica prohibemus, ut infra clausuras locorum seu grangiarum uestrarum nullus rapinam seu furtum facere, ignem aponere, sanguinem fundere, hominem temere capere uel interficere seu uiolenciam audeat exercere. Preterea omnes libertates et immunitates a predecessoribus nostris Romanis pontificibus monasterio uestro concessas, necnon libertates et exempciones secularium exactionum, a regibus et principibus uel alijs fidelibus racionabiliter uobis indultas, auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti priuilegio communimus. Decernimus ergo, ut nulli omnino hominum liceat prefatum monasterium temere perturbare, aut eius possessiones auferre uel ablatas retinere, minuere seu quibuslibet uexacionibus fatigare, sed omnia integra conseruentur eorum, pro quorum gubernacione ac substentacione concessa sunt, usibus omnimodis profutura, salua sedis apostolice auctoritate et diocesani episcopi canonica iusticia. Si qua igitur in futurum ecclesiastica secularisue persona hanc nostre constitucionis paginam sciens, contra eam temere uenire temptauerit, secundo tercioue commonita, nisi reatum suum congrua satisfactione correxerit, potestatis honorisque sui careat dignitate reamque se diuino iudicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et domini redemptoris nostri lesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districte subiaceat ultioni. Cunctis autem eidem loco sua iura seruantibus, sit pax domini nostri Iesu Christi, quatenus et hic fructum bone actionis

percipiant et apud districtum iudicem premia eterne pacis inueniant. Amen. Amen. Amen.

Ego Innocentius catholice ecclesie episcopus.

Ego Stephanus s. Marie trans Tiberim tituli Calixti presbiter cardinalis.

Ego frater Iohannes tituli sancti Laurentij in Lucina presbiter cardinalis.

b

Ego Rainaldus Ostiensis et Velletrensis episcopus.

Ego Iacobus Portuensis et sancte Rufine episcopus.

Ego Stephanus Prenestinus episcopus.

Ego Petrus s. Georgij ad Velum aureum diaconus cardinalis.
Ego Iohannes s. Nicolai in carcere Tulliano diaconus cardinalis.
Ego Willelmus s. Eustachij diaconus cardinalis.

Ego Octobonus s. Adriani diaconus cardinalis.

Datum Perusij per manum Guillelmi magistri scholarum Parmen. sancte Romane ecclesie vicecancellarij, XV kal. Maij, indictione XI, Incarnacionis Dominice anno M. CC. LIII, pontificatus vero domini Innocentij pp. IIII, anno decimo.

Z kopijarza staniąteckiego, kar. 5. Iest ta bula ogłoszona drukiem w kodeksie dyplomatycznym polskim, tomie III, pod N. 199, w mniej poprawnym tekscie i z wypuszczeniem kardynałów, z transumptu Zbigniewa Oleśnickiego bis. krak. z r. 1428. Sprostowane myłki: a) Arsalmagium, b) Romaldus. Przytoczone w niniejszej buli miejscowości są:

Staniątki, wieś w obw. bocheńskim, pow. niepołomickim, par. Brzezie.
Podłęże, w tymże obwodzie, pow. i par. Niepołomice.

Łopianka już dziś nie istnieje.

Brzeźnica, wieś parafijalna w obw. i pow. bocheńskim.

Zakrzów, wieś w tymże obwodzie, pow. niepołomickim, par. Bodzanów.
Tropiszów, wieś w woj. i pow. krakowskim, par. Igolomija.

Przemęczany, wieś w temże województwie, obw. i pow. miechowskim, par.

Zielenice.

Ostrów, w tymże obwodzie, powiecie szkalmirskim, par. Kościelec.
Klimontów, w pow. miechowskim, par. Proszowice.

Smolice, w obw. wadowickim, pow. andrychowskim, par. Palczowice.
Zator, miasteczko w tymże obwodzie i powiecie.

Graboszyce, wieś paraf. w tymże obwodzie i powiecie.

Lipowa, wieś w pow. wadowickim, par. Spytkowice.
Lubieszów snać zatracił swą nazwę.

Wiglowice, w pow. wadowickim, par. Palczowice.

Ciężkowice, w obw. krakowskim, pow. i par. laworzno.

Luszowice, w tymże powiecie, par. Kościelec.

Sal magnus, Wieliczka, miasteczko powiatowe w obw. bocheńskim.
Bochnia, miasto obwodowe w Galicyi zachodniej.

CCCCXLII. 1253. die 4. m. Iunii, Assisii.

Innocentius IV. P. M. coenebium Praemonstratensium de Krzyżanowice sub sedis apostolicae protectionem suscipit.

Innocencius episcopus seruus seruorum Dei. Dilectis filiis preposito

ecclesie sancte Marie de Crisanouic, eius fratribus tam presentibus, quam futuris, regularem uitam professis, in perpetuam memoriam. Religiosam uitam eligentibus apostolicum conuenit adesse presidium, ne forte cuiuslibet temeritatis incursus aut eos a proposito reuocet, aut robur, quod absit, sacre religionis infringat. Eapropter dilecti in Domino filii, uestris iustis postulacionibus clementer annuimus et ecclesiam sancte Marie de Crisanouic, Cracouiensis diocesis, in qua diuino mancipati estis obsequio, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus et presentis scripti priuilegio conmunimus. In primis siquidem statuentes, ut ordo canonicus, qui secundum Deum et beati Augustini regulam [atque] institucionem Premonstratensium fratrum in eadem ecclesia institutus esse dinoscitur, perpetuis ibidem temporibus inuiolabiliter obseruetur. Preterea quascumque possessiones, quecunque bona eadem ecclesia in presenciarum [iuste et] canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largicione regum uel principum, oblacione fidelium seu aliis iustis modis prestante Domino poterit adipisci, firma uobis uestrisque successoribus et illibata permaneant. In quibus hec propriis duximus exprimenda uocabulis: locum ipsum, in quo prefata ecclesia sita sit, cum omnibus pertinenciis suis; villas, que Cobelnic, Coval, Solnic, Lesniza, Bornardouice, Clichanauice, Zolle, Co. . . . . . we, L..... Sarzellowe, Crostiz et Bochna uulgariter nuncupantur, cum omnibus pertinentiis earundem, cum terris, pratis, uineis, nemoribus, usuagijs et pascuis, in bosco et plano, in aquis et molendinis, in uijs et semitis et omnibus alijs libertatibus et immunitatibus suis. Sane noualium uestrorum, que propriis manibus aut sumptibus colitis, de quibus aliquis hactenus non percepit, siue de uestrorum animalium nutrimentis nullus a uobis decimas exigere uel extorquere presumat. Liceat quoque uobis clericos uel laicos liberos et absolutos, a seculo fugientes, ad conuersionem recipere, et eos absque contradictione aliqua retinere. Prohibemus insuper, ut nulli fratrum uestrorum post factam in ecclesia uestra professionem fas sit sine prepositi sui licencia nisi artioris religionis obtentu de eodem loco discedere; discedentem uero absque communium litterarum uestrarum caucione nullus audeat retinere. Cum autem generale interdictum terre fuerit, liceat uobis clausis ianuis, exclusis excommunicatis et interdictis, non pulsatis campanis, dummodo causam non dederitis interdicto, suppressa uoce diuina officia celebrare. Crisma uero, oleum sanctum, consecraciones altarium seu basilicarum, ordinationes clericorum, qui ad ordines fuerint promouendi, a diocesano suscipietis episcopo, siquidem catholicus fuerit et gratiam et communionem sacrosancte Romane sedis habuerit et ea uobis uoluerit absque prauitate qualibet exhibere. Prohibemus insuper, ut infra fines parrochie uestre nullus sine assensu diocesani episcopi et uestro capellam seu oratorium de nouo construere audeat, saluis priuilegiis pontificum. Romanorum. Ad hec nouas et indebitas exactiones ab archiepiscopis, episcopis, archidiaconis seu decanis, aliisque omnibus ecclesiasticis secularibusue personis a uobis omnino fieri prohibemus; sepulturam

« AnteriorContinuar »