nec

donationes libertates et franchesias existentia capiendo. saysinas imponendo. et alia dampna atque gravamina faciendo et juridictionem ipsorum perturbando. Idcirco ex parte dicti domini nostri comitis et nostra tibi precipimus et mandamus. quatenus ipsis religiosis et ipsis hominibus. de donationibus suis libertatibus et franchesiis ac juridictione uti et gaudere facias et permictas ac procures prout actenus uti et gaudere consueverunt . eisdem religiosis vel hominibus suis. in ipsis donationibus liberatibus franchesiis et juridictionibus aliquid dampnum injuriam violentiam sive prejudicium facias vel fieri permictas aut procures. Et si alique saysine vel pignorationes facte fuerint per te vel per noncios sive familiares tuos in rebus et bonis hominum taillabilium abbatie et religiosorum predictorum recepta prius ydonea cautione. a dictis religiosis de stando juri in curia dicti domini comitis ipsas saysinas amoveas et amoveri facias et pignora ipsorum religiosorum seu hominum suorum taillabilium sub cautione predicta reddas et restituas indilate. si vero alique saysine vel pignorationes facte fuerint per te sive familiares aut noncios tuos in rebus et bonis ipsorum religiosorum aut hominum franchorum abbatie et religiosorum predictorum. recepta prius cautione ydonea ab ipsis de stando juri in curia dicti domini nostri comitis saysinam ipsam similiter amoveas et pignora si qua capta fuerint reddas et restituas eisdem . Datum apud Villam novam chillionis cum appositione sigilli curie dicti domini comitis et sigillorum nostrorum Baillivi et prepositi predictorum . ya. die mensis aprilis anno domini mo. ccc°. xvo.

XIX.

Bulle du pape Jean XXII, portant commission à l'évêque de Genève de procurer à l'abbaye d'Aulps la restitution des biens usurpés ou mal aliénés.

(1519.)

Johannes episcopus servus servorum dei. Venerabili fratri. Episcopo Gebennensi salutem et apostolicam benedictionem. Dilectorum filiorum. Abbatis et Conventus monasterii de Alpibus Cisteriensis ordinis Gebennensis diocesis precibus inclinati presentium tibi auctoritate mandamus quatinus ea que de bonis ipsius monasterii alienata invenies illicite vel distracta ad jus et proprietatem ejusdem monasterii legitime revocare procures . Contradictores per censuram ecclesiasticam appellatione postposita compescendo. Testes autem qui fuerint nominati si se gratia odio vel timore subtraxerint censura simili appellatione cessante compellas veritati testimonium perhibere. Datum Avinione iiij nonas octobris. Pontificatus nostri anno quarto.

Il existe une autre bulle conçue dans des termes identiques, adressée la même année et le même jour à l'évêque de Sion.

XX.

Lettre d'Amédée, comte de Savoie, au châtelain d'Alinge, pour empêcher que cet officier ne continue à faire certaines exactions au préjudice des sujets de l'abbaye d'Aulps.

(1319.)

Amedeus comes Sabaudie . dilectis fidelibus suis . Castellano Alingii novi et Aquiani totisque officialibus nostris ipsarum castellaniarum qui nunc sunt et pro tempore fuerint. salutem et dilectionem sinceram. Querelam Religiosorum virorum Abbatis et conventus monasterii de Alpibus recepimus continentem quod cum quidam homines ipsorum in nostra garda se posuerint quiquidem homines vendunt et alienant aliquoties terras suas seu etiam ab intestato nullis relictis heredibus decedunt . vos emptores dictarum terrarum dictorum hominum sic dece. dentium compellitis ad solvendum ipsam gardam nomine defuncti licet non reliquerit heredes in nostra garda existentes ut asserunt minus juste. Quocirca vobis et vestrum cuilibet tenore presentium precipimus et mandamus quatenus super garda dictorum hominum decedentium vel terras suas alienantium diligenter videatis et vos informetis utrum garda sit ad vitam garderii . si sit ad vitam post mortem ipsius gardam non recipietis. et si bona garderii obligata sint et garda fuerit perpetua emptores ipsarum rerum compellatis ad solvendum gardam predictam. quoniam res cum honore suo transit. Taliter in

predictis agentes quod ad nos amplius dicti abbas et conventus propter hoc non recurrant. Datum chamberiaci . die xja madii. anno domini mo. ccco. xixo.

XXI.

Le juge du Geneçois et du Chablais censure le châtelain d'Alinge, pour avoir fait arracher et emporter les fourches patibulaires que l'abbaye d'Aulps tenait sur les confins de ses terres en signe de juridiction; il déclare en quoi consiste et jusqu'où s'étend ladite juridiction.

(1320.)

Berlio de la marz judex gebennesii et chablasii pro illustrissimo viro domino Amedeo comite sabaudie. Dilecto suo castellano Alingii et thononis salutem et sinceram dilectionem. Ex parte Religiosorum virorum abbatis et conventus abbatie de Alpibus nobis extitit conquerendo monstratum. quod vos per familiares vestros quasdam fulcas quas dicti religiosi erexerant infra loca sibi designata. videlicet infra crucem de testu et abbatiam predictam ubi habent merum et mixtum imperium et omnimodam jurisdictionem cum exercitio jurisdictionis fecistis evelli. et etiam amoveri quod cedit in prejudicium ipsorum religiosorum non modicum et gravamen. Quare petierunt nobis dicti religiosi in predictis sibi provideri de remedio oportuno. Nos vero visis concessionibus dictis religiosis olim factis visis etiam litteris domini nostri comitis sigillo magno ipsius domini comitis sigillatis super declaratione juridictione ipsorum religiosorum donatione

et concessione de novo factis eisdem per predictum dominum comitem in quibus litteris continetur quod dicti religiosi habent et habere debeant in futurum a cruce de testu usque ad crucem de bornello et a cruce de bornello in quantum tenditur baronia domini comitis versus fouciniacum merum et mixtum imperium et omnimodam juridictionem. cum exercitio juridictionis in hominibus furantibus ac delinquintibus infra limitationes predictas et a dextris et a sinistris circa dictam abbatiam per spatium unius leuce. retento in predictis resorto domini comitis . Deliberatione etiam habita super predictis cum domino Johanne albi procuratore domini comitis in eadem terra vobis precipimus et mandamus ex parte predicti domini comitis et nostri quatinus dictos religiosos non turbetis nec impediatis. quominus fulcas infra dictas limitationes erigere et habere possint in loco competenti. Ad hoc quod si contingeret aliquem vel aliquos de hominibus suis. commorantibus infra dictas limitationes delinquere propter quod suspendi debeant possint ibi juridictionem suam exercere maxime cum illi cui concessa est juridictio ea concessa esse videntur sine quibus juridictio explicari non potest, predicta enim facimus sequendo tenorem et formam litterarum dicti domini comitis concessarum eisdem religiosis super dicta declaratione quas vobis precipimus et mandamus inviolabiliter observandas. Datum in assisis thononis die jovis ante festum beati nycholai. Anno do mini mo. ccc. vicesimo,