Imágenes de páginas
PDF
EPUB

wenig oder gar kein Interesse, so hat es doch ein solches und vielleicht bedeutendes für den Diplomatiker und Sphragistiker. Diesen sollten nun darüber von den Herausgebern der Urkundenbücher wenigstens ausführlichere und verlässlichere Andeutungen gegeben werden, als es bis jetzt geschehen ist, da man sich meist mit höchst mageren Angaben über Gestalt, Legende, Zeichen u. s. w. des Siegels begnügt hat. Übrigens soll auch nicht übersehen werden, dass die Siegel zu den wichtigsten Quellen der Genealogie gezählt werden müssen.

Man wird unter den nachstehenden Urkunden die eine und die andere finden, welche nach ihrem Inhalte in ein Urkundenbuch des Stiftes Hohenfurt scheinbar nicht gehören. Ich sage „scheinbar"; ein Beispiel soll diesen Ausdruck näher erklären. Die Cistercienser von Hohenfurt kauften z. B. im 16. Jahrhunderte von den Cisterciensern in Goldenkron ein Gut. Nun liessen sich jene von diesen, die Käufer von den Verkäufern, ausser dem Kaufobjecte auch alle auf dasselbe Bezug habenden und bis dahin ausgestellten Urkunden ausliefern. Ich fand daher keinen Grund, derartige Urkunden von dieser Sammlung auszuschliessen. Wenn sich nichts desto weniger auch einige wenige finden, auf welche obiges Beispiel keine Anwendung findet, so ist ihre Aufnahme hier wegen des Interesses, das sie sonst dem Geschichtsforscher bieten, erfolgt. Freilich ist durch dieses Verfahren das Urkundenbuch des Cistercienserstiftes zu Hohenfurt mehr zu einem Urkundenbuche, zusammengestellt aus den Schätzen des Hohenfurter Stiftsarchives, geworden. Ich hoffe aber, dass man mir dieses Verfahren nicht als groben Fehler anrechnen wird.

Die Räumlichkeit, auf welche sich der Inhalt der in
dieser Sammlung erscheinenden Urkunden bezieht, ist keines-
wegs eine beschränkte, von nur geringem Umfange, sondern
eine ziemlich ausgedehnte. Denn nicht allein das südliche
Böhmen, sondern auch das oberösterreichische Mühlviertel und
Theile des Landes unter der Enns fallen in den Rahmen dieses
Urkundenbuches. Namentlich in Nieder-Österreich erscheint
das Stift Hohenfurt schon im zweiten Jahre nach seiner
Gründung als begütert und ist es da geblieben bis zum
heutigen Tage, während ihm seine Besitzungen in Ober-Öster-
reich bereits ziemlich früh verloren gingen.

Schliesslich sei noch bemerkt, dass sämmtliche nach-
stehende Urkunden im Stiftsarchive aufbewahrt, dass sie mit
nur wenigen hier besonders namhaft gemachten Ausnahmen
durchaus Originale und mit gleichfalls nur wenigen Ausnahmen
durchaus auf Pergament geschrieben sind.

Wien, im November 1862.

Mathias Pangerl

I.

0. J. und T. und AO. W. von Rosenberg bittet den Abt und Convent der Cistercienser zu Citeaux, seine neue Stiftung (zu Hohenfurt) ihrem Orden einzuverleiben.

Reuerendo in Christo patri et domino. . . abbati Cysterciensi totique conuentui ordinis eiusdem W. de Rosenberch marscalcus Boemie sinceram et paratam ad obsequia uoluntatem. Habentes in desiderio pro nostra nostrorumque progenitorum et successorum salute et remedio animarum abbatiam uestri ordinis construere et fundare, discretioni uestre significamus, quod inuocata sancti spiritus gratia presente venerabili abbate et quibusdam fratribus de Ylaria de consensu et expressa uoluntate coniugis nostre et aliorum amicorum nostrorum ad hoc locum distinximus satis aptum, uolentes eum predicto abbați de Ylaria et eius ecclesie tanquam matri filiam in perpetuum obedire. Dotauimus etiam locum supradictum redditibus sexaginta talenta plene persoluentibus, addentes duas uineas cum piscationibus pascuis et nemoribus spatiosis, in proposito tenentes de die in diem nostra possibilitate eosdem redditus augmentare. Quare douotionem uestram petimus studiose, quatenus antedictum locum uestro ordini incorporare dignemini propter deum.

1. Nach Stülz Geschichte von Wilhering, p. 530, Nr. 52. Das zerbröckelte Siegel", bemerkt derselbe, „stellt vor das Leibstück eines Geharnischten mit einem Schwerte in der Rechten". Vergl. die Beschreibung des Siegels an der Urkunde Nr. VIII.

[blocks in formation]

1259. 23. Mai, Thin. Bischof Johann von Prag bestätigt die von dem böhmischen Landesmarschalle, Wok von Rosenberg, den Cisterciensern gemachte Schenkung des Patronatsrechtes über die Kirchen in Priethal und Rosenthal. Johannes dei gratia Pragensis episcopus vniuersis presens scriptum inspecturis salutem in domino perpetuam. Justis petentium desideriis iustum est prebere assensum, et uota que a racionis tra

Fontes. Abthlg. II. Bd. XXIII.

1

mite non discordant, complere effectu debito consequente. Sane cum in peticione viri nobilis Wokonis de Rosenberc, marsalci regni Boemie, dilecti compatris nostri, acceperimus humili et deuota, ut donacionem suam, quam ipse super ecclesiis in Rosental et in Predol, quarum ad ipsum ius pertinuit patronatus, fratribus Cisterciensis ordinis ob amorem eius, quem ipsi fratres salcatis illecebris huius mundi pauperem pauperes imitantur, pro remedio anime sue suorumque parentum sollempniter fecit, pleno iure in perpetuum possidendam ratificare et confirmare nostris litteris curaremus: nos qui etiam ex debito dictum ordinem interne caritatis brachiis amplectimur, puro corde peticioni huic, que uidetur racionabilis et honesta, ex sinceris affectibus annuentes donacionem huiusmodi in nomine patris et filii et spiritus sancti duximus confirmandam. In cuius rei testimonium et uigorem presentes litteras nostri sigilli munimine fecimus roborari. Datum in Thin anno domini Mo CCO LIXo, Xo Kalendas Junii, pontificatus nostri anno primo.

--

Ziemlich grosses, an Pergamentstreifen hängendes und gut erhaltenes Siegel in weissem Wachs. Ein Bischof in seinem Ornate, sitzend, in der Rechten einen Stab, in der Linken ein Buch haltend. Sigill. Johis. (Johis steht in kleinerer Schrift unter Sigill.) Di. Gra. Sce. Pragen. Ecclie. Episcopi. Das kleine runde Gegensiegel weist einen Adler mit ausgebreiteten Flügeln.— Sigillvm. Secretor.

[ocr errors]

III.

1259. 1. Juni, O. AO.

Bischof Johann von Prag bestätigt die an das neue Cistercienserkloster zu Hohenfurt von dessen Stifter, Wok von Rosenberg, gemachten Schenkungen.

Johannes dei gratia Pragensis episcopus vniuersis presentes litteras inspecturis salutem in domino Jesu Christo. Pie postulatio uoluntatis effectu debet prosequente compleri, ut et deuotionis sinceritas laudabiliter enitescat et utilitas postulata uires indubitanter assumat. Eapropter uniuersitati uestre huius scripti continencia volumus esse notum, quod nobilis vir Wocco de Rosmberk, marsalcus regni Boemie, compater noster karissimus, cenobio quod in honore et memoria sancte Marie gloriose uirginis de nouo fundari fecit, in bonis suis ultra Rosmberk sub nemore Cisterciensis ordinis nostre dyocesis, Hohenuurt uulgariter appellato, pro suorum peccatorum remedio, propriam et progenitorum suorum salutem operibus misericordie procurare cupiens, predia ecclesias decimas de nostra conni

uencia et subscriptos reditus rationis sue compos existens pietatis intuitu dedit liberaliter et concessit; ac de hiis ut patronus legitimus et fundator dotauit cenobium supradictum coram nobis et suis multis commilitonibus et amicis de consensu Heduigis dilecte coniugis sue et principalium consanguineorum suorum, metas speciales ei et legitimos distinguendo terminos uoce propria in hunc modum: Nemus ex altera parte Wlytaue fluminis uersus occidentem attingens uiam illam que ducit Helfenberk, Hohenuurt cenobio quod de nouo fundaui, faciat metam unam; et in parte orientali alia meta transit riuum quendam qui uocatur minor Wlitauich, et ambit pratum Zbyadel, ut idem pratum cum aliis bonis conclusum ipso termino ad dictum cenobium pertineat integraliter pleno iure. Item alia meta in riuo Mokri nomine terminetur, qui terminus incipiens a flumine Wlitaua dirigitur ascendendo usque ad hortum riuuli iam predicti, et inde per montem Hradisch in minorem Wlitauich reuertitur ex directo, et ascendit in illo riuo usque ad altitudinem silue Boemiam et Bauariam diuidentem. Item alia et ultima meta ex ista parte Wlitaue incipiens ab ipsa Wlitaua ascendit per decursum cuiusdam ripe, que Psyn uocatur, usque ad montem quendam Strasedelnik nominatum et ab eo ascendit directe preteriens metas et terminos uillarum que fuerant Suatomiri, usque ad metas domini Witkonis de Crumlow. Predicto insuper cenobio piscaturas concessit et per has metas distinxit, uidelicet quod mete piscationis iamdicte incipiant a riuo Mokri in flumine Wlitaua et ascendant usque ad metas Witkonis predicti. Hii autem sunt redditus et predia de quibus mentio est facta superius, quos ipse Wocco in nostra presencia uoce sua expressit publice isto modo: Do, pater reuerende domine Johannes Pragensis episcope, de assensu uestro et iam dedi Hohenuurt cenobio de nouo fundato ecclesiam in Rosntal cum omnibus suis pertinenciis et usu totali, et partem tertiam decimarum tam de hiis villis meis quibus utor, quam de illis quas in feudo contuli de parrochia ecclesie iam predicte, et de curia mea Mihnich decimas integrales. Item do ecclesiam in Predol cum omni fructu qui ab ea poterit prouenire, et de toto Predol decimas plenas, et de villis ad me et ecclesiam de Predol iamdictam spectantibus ac de curia mea Polen decimas integrales, et in Slauetych de septem araturis decimas totales et plenas que dicuntur integrales, frugum scilicet agnellorum porcellorum caseorum et aliorum cunctorum prouentuum. Item uillam Sedlech iuxta Predol,

« AnteriorContinuar »