o di compenso, da darsi dallo stesso Governo padrone, o in danaro, o in oggetti di scultura del Museo Vaticano; per un preteso diritto accattato da chi non lo poteva dare, perchè non lo aveva.

Li 24. febraro 1827.

Avv. CARLO FEA

Commissario delle antichità.

2

NUM. I.

Estratto dalla seconda Allegazione del Sig. Proja. Bolla del Pontefice Pio Sesto del 21. settembre 1794.

Copia pubblica di una Bolla inserta in un pubblico Istromento di concessione in Enfiteusi a terza generazione mascolina delle Terme Antoniane fatta dal Venerabile Seminario Romano per l'annuo canone di scudi sessanta a favore del Signor Ludovico Rossi, e rogato negli Atti oggi di me sottoscritto Notaro pubblico del Tribunale di Vicariato, e fatta trascrivere dal Gotico in Italiano.

Pius Episcopus, Servus Servorum Dei, Dilecto Fi

lio Nostro Sancti Silvestri in Capite nuncupati Sanctae Romanae Ecclesiae Presbytero Cardinali Livizzani etiam nuncupato salutem, et Apostolicam Benedictionem. Ex debito Pastoralis Officii Nobis commissi ad ea libenter intendimus, per quae Locorum Piorum utilitates, et commoda quomodolibet procurantur; et cum a Nobis petitur, eis libenter adjutrices porrigimus manus prout conspicimus in Domino salubriter expedire. Dudum siquidem a Fel. Rec. Paulo PP. Secundo Praedecessore Nostro emanarunt litterae tenoris sequentis: videlicet. Paulus Episcopus Servus Servorum Dei ad perpetuam Rei memoriam. Cum in omnibus judiciis sit rectitudo justitiae, et conscientiae puritas observanda; id multo magis in Concessionibus Alienationum Rerum Ecclesiasticarum convenit observari, in quibus de Christi Patrimonio, ac dispensatione Pauperum; non de proprio cujusque peculio agitur, vel tractatur. Qua propter oportet, ut in examinandis hujusmodi alienationum causis, quae a Sede Apostolica in forma, si in eviden

tem Utilitatem cedant, oneratis Ecclesiasticorum judicum conscientiis delegantur, nihil favor usurpet, nibil timor extorqueat, nulla expectatio praemii justitiam, conscientiamque subvertat. Monemus igitur sub interminatione judicii Divini, omnibus Commissariis, et Delegatis hujusmodi districte praecipimus, ut caute, et diligenter intendant Causas in Litteris Apostolicis per supplicationes expressas, illasque sollicite examinent, atque discutiant, Testes, ac probationes super narratorum veritate excipiant, ac solum Deum prae oculis habentes, omni timore, aut favore deposito, Ecclesiarum indemnitatibus consulant; nec in laesionem, aut detrimentum eorum decretum quomodolibet interponant. Si quis, aut Commissarius, vel Delegatus, conscientiae suae prodigus, in gravamen, aut detrimentum Ecclesiae per gratiam, aut timorem, vel sordes alienationi consenserit; aut Decretum, vel auctoritatem interposuerit; inferior quidem Episcopo, Excommunicationis sententiam incurrat: Episcopus vero, aut Superior ab Exequutione Officii per annum noverit se suspensum, ad aestimationem detrimenti Ecclesiae illati nihilominus condemnandus; sciturus, quod si, suspensione durante, damnabiliter se ingesserit, in divinis, irregularitatis laqueo se involvet, a quo nisi per Summum Pontificem poterit liberari. Is vero, qui dolo, vel fraude, aut scienter in detrimentum Ecclesiarum Alienationem fieri procuraverit, aut per sordes, vel impressionem Alienationis decretum extorserit, similem Excommunicationis Sententiam incurrat, a qua non nisi per Romanum Pontificem possit absolvi; ad Restitutionem nihilominus Rerum alienatarum cum fru-. etibus quandocumque de praemissis constiteri, condemnandus. Volumus autem quod Delegati, et Commissari praefati de poenis Constitutionis nostrae specifice moneantur; ac in quibuscumque Litteris, et Commissionibns hujusmodi hoc Statutum nostrum inseratur. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam Nostrae monitionis, praecepti, et Voluntatis infringere, vel ei ausu temerario contrahire. Si quis autem hoc attentare praesumpserit, Indignationem Omnipotentis Dei ac Beatorum

Petri, et Pauli Apostolorum ejus se noverit incursurum. Datum Romae apud Sanctum Petrum Anno Incarnationis Dominicae Millesimo quadringentesimo sexagesimo quinto Quinto Idus Maji Pontificatus nostri anno primo. Et deinde exhibita Nobis nuper pro parte dilectorum Filiorum Modernorum Administratorum Seminarii Puerorum Ecclesiastici Romani petitio continebat: quod dictum Seminarium INTER CÆTERA BONA AD ILLUD LEGITIME SPECTANTIA POSSIDET THERMAS ANTONIANAS NUNCUPATAS DE URBE, et praefati Administratores ejusdem Seminarii conditionem cupientes efficere meliorem, postquam, praevia Edictorum Affixione peracta, singulas oblationes exceperunt, easdem Thermas sub Nostro, et Sedis Apostolicae Beneplacito, Dilecto etiam Filio Ludovico Rossi Laico Romano, seu alterius Civitatis, vel Dioecesis, qui meliorem Oblationem spopondit in Em-phiteusim ad tertiam generationem Masculinam tantum pro aunuo Canone sexaginta scutorum monetae Romanae ab omnicumque Onere libero, immuni, et exempto eisdem Modernis, et pro tempore existentibus Admini -stratoribus dicti Seminarii annis singulis in Termino, -seu Terminis inter partes statutos, seu statutis, ac sta tuendos, seu statuendis persolven.: cum conditione tamen, ut nulla fiat per Emphiteutam dictarum Thermarum Demolitio; ET IN CASU ILLARUM RUINE OMNIA CEMENTA SPECTENT AD SEMINARIUM PRÆFATUM, SICUT ETIAM QUÆCUMQUE ALIA DE TERRA EFFODIENDA; ac forsan sub nonnullis aliis pactis condictionibus, licitis tamen, et honestis ac in Instrumento desuper confecto, seu conficiendo expressis, seu exprimendis dare, et concedere deliberarunt, si eis ad id Nostra et Sedis Apostolicae Licentia suffragetur, et facultas. Cum autem, sicut eadem petitio subjungebat, Datio et Concessio hujusmodi si fiant, -in evidentem dicti Seminarii cedant, et cessura sint utilitatem. Quare pro parte Administratorum dicti Seminarii ac Ludovici praefatorum nobis fuit humiliter supplicatum, quatenus eis in praemissis opportane

providere de benignitate Apostolica dignaremur. Nos igitur, qui justis, et honestis petentium votis libenter anouimus, Administratores dicti Seminarii, et Ludovi cum praefatos, specialibus favoribus, et gratiis prosequi volentes, nec non eorum quemlibet a quibusvis excommunicationis, suspensionis, et Interdicti, aliisque Ecclesiasticis Sententiis, Censuris, et poenis, a jure, vel ab homine quavis occasione, vel causa latis, si quibus quomodolibet innodati existunt, ad effectum Praesenlium tantum consequendum, harum serie absolventes, et absolutos fore censentes; ac dictarum Thermarum situationes, Confines, Vocabula, Denominationes, Qualitates, et Quantitates, etiam veriores, praesentibus pro expressis haberi, hujusmodi supplicationibus inclinati, et ex Voto Congregationis Venerabilium Fratrum Nostrorum Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalium Negociis, et Consultationibus Episcoporum, et Regularium praepositae, Circumspectioni tuae uti Praefecto Economico praedicti Seminarii per praesentes committimus, quatenus, veris existentibus narratis, et dummodo edi ctorum Affixio praecesserit, ac vocatis qui fuerint ad id vocandi, et postquam compereris in evidentem dieti Seminarii utilitatem fore cessuram petitam facultatəm, concedendi praefatas Thermas eidem Ludovico in Emphiteusim ad Tertiam Generationem Masculinam tantum pro Annuo Canone, et cum conditionibus superius expressis praefatis Amministratoribus, salvo tamen jure vigesimae, et sextae pro Arbitrio, et Conscientia Modernis Administratoribus gratis impartiaris. Ita tamen, ut Census Annuus solvatur praecipuus, et liber, supportatis omnibus oneribus realibus, et personalibus per Emphyteutam, atque in Instrumento Concessionis praedictae inseratur Planta praefatarum Thermarum cum Confinibus, atque Mensuratione per Peritos facienda. Melioramenta vero cedant solo. Non obstantibus alia praefati Pauli, aliorumque Romanorum Pontificum Praedecessorum Nostrorum de Rebus Ecclesiae non alienandis, ac quibusvis aliis Constitutionibus, et Ordinationibus Apostolicis contrariis quibuscumque.