Imágenes de páginas
PDF
EPUB

prende el pobre, y junto uno y otro ascien le á cantidad considerable; y por lo mismo parece consecuencia necesaria que por el interes comun, bien de la diócesi y compasion de tantos necesitados se piense eficazmente en el remedio.

[ocr errors]

la se

8.. Aun siendo esta razon tan poderosa, no es la que á los prelados hará nunca mas fuerza, porque solo es dispendio de lo tem-: poral; y aunque este no debe tratarse con desprecio, lo espiritual es acreedor á cuidados mas dignos. La distancia origina inevitables lentitudes, y estos asuntos casi siempre corren priesa; pues la tardanza espone á peligros sucios, porque el afecto suele inspirar estos enlaces, y no siempre es el mas puro, á causa de que guridad de que dentro de poco será muger propia la que en el dia es agena, mas de una vez conspira á tratar á la agena como propia, sin que baste á evitarlo la austeridad de las sinodales, la vigilancia de los prelados, el cuidado de los curas, ni el rigor con que las justicias hacen salir del pueblo al pretendiente desde que tienen noticia del tratado, porque los mismos padres aparentan que no ven, espuestos á que con tizne de su familia y escándalo del pueblo antes de contraer el matrimonio sea mas que embrion el fruto; y de todos estos peligros librará á los prelados esta facultad concedida por S. B., porque en el dia se sabe la precision, viendo que si las causas son justas, se concede el paso á las preces para la dispensa.

9. Ultimamente que ningun prelado querrá dexe de contribuirse con algun sufragio á la cámara apostólica, y covendrán con gusto en cargar sus mitras con toda la pension de que sean susceptibles para que en Roma todo se dé gratis, y se mantenga el trono pontificio con el esplendor que corresponde á su decoro; porque la gracia que se pide, puede disponerse de tal forma que nada se disminuya aquella cámara; pues siendo así que de mil reales que tenga de coste este ó aquel rescripto, apenas percibe ciento, quedándose lo restante en muchas manos por donde pasa, puede asegurarse á. S. S. con la fidelidad más escrupulosa lo que ha percibido hasta aquí por cada dispensa; y de este modo no solo se consigue que nada se defraude, sino que se logrará tambien la utilidad de que con menos que hacer mantenga S. M. menos sirvientes en esta y aquella corteve joi

[ocr errors]
[ocr errors]

En inteligencia de todo ha acordado el consejo que los muy RR. arzobispos, RR. obispos y prelados que tienen jurisdiccion/con, territorio verè nullius, informen respectivamente por mi mano lo que se ofreciese y. pareciese sobre todas las especies y puntos que van indicados, acompañando cada uno razon individual y puntual del. coste que han tenido las dispensas que se han traido de Roma desde que se espidió la eitada circular de once de setiembre de mil setecientos setenta y ocho hasta la época en que executen su informes para

que con estas puntuales noticias pue la el consejo tomar en deliberacion este asunto, y consultar á S. M. lo mas conveniente al bien espiritual y temporal de sus vasallos en punto á dispensas matrimoniales. Y de órden del consejo lo participo á V. I. para su inteligencia y cumplimiento en la parte que le toca, de cuyo recibo se servirá darme aviso para ponerlo en su noticia,

Dios guarde á V. I. muchos años. Madrid 11 de enero de 1783. Don Pedro Escolano de Arrieta. Exmo. señor obispo de Salamanca inquisidor general.

Núm. 13

Facultades concedidas al arzobispo de Toledo por el papa en 23 de setiembre de 1798.

FACULTATES.

I Absolvendi ab excommunicationes ob manus violentas injectas in clericos, sive sæculares, sive regulares, dummodo non fuerit secuta mors, vel mutilatio, aut lethale vulnus, vel membrorum fractio; quando nempe casus ad ecclesiasticum forum externum deducti non fuerint, pro foro conscientiæ tantum ; quando vero casus hujusmodi fuerint ad ecclesiasticum forum deducti, etiam extra sacrainentalem confessionem et pro foro quoque externo; firma semper o ligatione satisfaciendi competenter partiæsæ et imposita gravi. poenitentia salutari.

II. Absolvendi à censuris ob lectionem librorum prohibitorum incursis, postquam tamen penitens libros prohibitos, quos in sua potestate- retinet, tribunali S. Inquisitionis consignaverit vel con- » signari fecerit, aut saltem proprio confessario tradiderit cum congrua pœnitentia salutari.

III. A solvendi omnes, etiam ecclesiasticos sæculares et regulares ab hæresi, schismate, et apostasia à fide, etiamsi eorumdem criminum complices habeant, cum obligatione tamen illos denunciani, si et quando poterunt, et curent scandalum reparare, et avertere eo meliori modo, quo fieri poterit, prævia semper secreta abjuratione in manibus absolventis: et imposita gravi pœnitentia salutari, cum frecuentia confessionis.

-IV. Absolvendi pariter quoscumque laicos, et ecclesiasticos sæculares nec non regulares utriusque sexus ab omnibus ecclesiasti- ! cis censuris quacumque ex causa, etiam ob bæresim, apostasiam et schisma, ut supra incursis, injuncta item gravi pœnitentia salu-z tari et confessionis frecuentia.

V. Denique absolvendi ab omnibus aliis cassibus sædi aposto-.) licæ quomodolibet reservatis, etiam speciali, et individua mention}

ne dignis, quorum tenor hic pro expresso habeatur; itemque absolvendi alienigenas ab iis casibus, qui eorum ordinariis sint reservati, quando casus hujusmodi ap forum externum deducti non fuerint, vel si deducti, ob nimiam locorum distantiam, vel ob alias causas absolutio ab iisdem ordinariis facile peti nequeat, injunctis de jure injungendis ac gravi poenitentia juxta prudens dispensantis judicium et criminum diversitatem.

VI. Dispensandi, accedente justa, et rationabili causa, promovendos ad ordines tam minores quam sacros, aut iisdem ordinibus jam initiatos super omnibus irregularitatibus quocumque modo incursis, etiam ad effectum assequendi, vel retinendi beneficia eccle siastica; exceptis tamen irregularitatibus, quæ proveniunt ex bigamia vera, vel ex homicidio voluntario; et in his etiam duobus casibus conceditur facultas dispensandi, si proecisa necessitas proborum operariorum ibi fuerit, dummodo tamen quoad homicidium voluntarium aliquod notabile temporis spatium post patratum crimen effluxerit, nec ex hujusmodi dispensatione scan lalu oriatur, et quatenus agatur de crimene jam ad forum deducto satisfactis parte ét fisco..

VII. Dispensandi et commutandi vota simplicia, etiam castitatis perpetuæ et religionis in alia pia opera ex rationabili causa, ita tamen, ut commutario voti castitatis concedatur, tantummodo ad matrimonium licite contrahendum, monito dispensando de obligatione servandi hujusinodi votum tam extra licitum matrimonii usum, quam si alteri conjugi supervixerit.

VIII. Dispensandi ad petendum debitum conjugale etiam cum transgressore voti simplicis castitatis, qui matrimonium cum dieto voto contraxerit, aut etiam post matrimonium tale votum emisserit inscia conjuge; monendo hujusmodi poenitentem, ipsum ad idem votum servandum teneri tam extra licitum matrimonii usum; quam si marito vel uxori repective superstes fuerit, quando agatur de voto perpetuo, vel ad tempus nondum elapsuma malina

IX. Dispensandi super impedimento sive oculto, sive etiam pu blico primi; nec non primi, et secundi; ac secundi tantum affinitatis gradus ex illicita copula provenientis in matrimoniis tam contractis, quam contrahendis, et prolem susceptam, si qua sit, seu suscipiendam legitimam declarandi ; ac quatenus agatur de cô• pula habita cuin putatæ uxoris matre, dummodo illa secuta fuerit post ejusdem putatae uxoris nativitatem et, non aliter; monito pœnitente in matrimoniis jam contractis dè necessaria consensus renovatione cum sua putata uxore, seu suo putato marito cerciorato, seu cerciorata de prioris consensus nullitate, sed ita caute, ut ipsius pœnitentis delictum, si alterum conjugem lateat numquam detegatur. Quod si juxta prudens dispensantis judicium consensus renovatio quacumque adhibita cautela peti nequeat sine pro

babili periculo, quod alter conjux ab eodem renovando dissentiat, non solum dispensandi, verum etiam sanandi in radice hujusmodi matrimonia: remoté tamen ocassione in eamdem illicitam copulam relabendi, ac injuncta gravi pœnitentia salutari, et confessione sacramentali semel in mense per tempus arbitrio dispensantis statuendum.

X. Dispensandi in matrimoniis contractis super impedimento publicæ honestatis ex sponsalibus validis proveniente, ac etiam in contrahendis, dummodo hujusmodi sponsalia vel per obitum, vel inutuo consensu resoluta fuerint.

· XI. Dispensandi super impedimento tam publico, quam occulto criminis, dummodo sit absque ulla machinatione, et quamvis intervenerit machinatio, dummodo hujusmodi impedimentum occultum fuerit, et in utroque casu agatur de matrimoniis jam contractis, monito dispensato de necessaria renovatione consensus inter putatos conjuges facienda modo per confessarium insinuando; et quatenus grave scandalum, aut difficultas ex tali renovatione timeatur, convalidato matrimonio in radice, ac injuncta gravi pœnitentia salutari, et confessione sacramentali semel in mense ad tempus juxta prudens dispensantis arbitrium præfiniendum.

XII. Dispensandi super impedimento criminis sive occulto, sive publico in matrimoniis etiam contrahendis; neutro tamen conjugum machinante.

XIII. Dispensandi in impedimentis cognationis spiritualis, præter quam inter levantėm, et levatum.

XIV. Dispensandi in tertio et quarto consanguinitatis et affinitatis gradibus sive simplicibus, sive etiam mixtis, non solum eum pauperibus, sed etiam cum divitibus in matrimoniis tam contractis, quam contrahendis.

XV. Dispensandi etiam in secundo simplici, et mixto, dummodo nullo modo attingat primum gradum tan in contractis, quam in contrahendis, non solum cum pauperibus, sed etiam cum divitibus, dummo lo gravissima causa intercedat, injuncta arbitrio épiscopi, ac juxta casuum differentiam, et personarum conditionem aliqua poenitentia, vel eleemosyna ad libitum ejusdem episcopi eroganda. In omnibus autem præfatis dispensationibus prolem jam forte susceptam, ac deinde suscipiendam legitimam declarandi.

XVI. Singulæ vero dispensationes matrimoniales pro publicis impedimentis non concedantur nisi cum clausula: dummodo ́mulier rapta non fuerit, vel si rapta fuerit, in potestate raptoris non existat prætereaque singulæ dispensationes matrimoniales concedendæ pro utroque foro, referendæ erunt in regestum authenticum, accurate servandum, cum inscriptione nominum dispensandorum:

XVII. Admittendi ad juramentum suppletorium milites pro eo

temporis spatio in quo militiam secuti fuerint, quamvis nullum proprii status liberi documentum exhibere possint, itemque vagos qui attestationem propriæ libertatis producere nequeant, pro iis tantummodo locis, in quibus per breve tempus, nunquam tamen ultra annum moram traxerint. Sive etiam supplendi præfatam attestationem, vel testimonium obitus alterius conjugis, quando agatur de viduis examine duorum testium, vel etiam unius, si duo haberi nequeant, dummodo ipsi testes sint plene cogniti ac fidedigni; prætereaque dispensandi in aliquibus peculiaribus circunstantiis ab exhibitione testimonii baptismatis, quando necessitas urgeat contrahendi matrimonium, ac aliunde constet, dispensandos esse chatolicos, idque eorum singuli, atque si quibus noti sint, jure jurando confirment; comminatis in supradictis cassibus pœnis contra poligamos statutis.

XVIII. Absolvendi et dispensandi clericos et presbyteros tam sæculares, quam regulares in quacumque simonia, ac etiam in reali dimissis beneficiis, et condonandi fructus hac occasione sive bona, sive mala fide preceptos, injuncta aliqua eleemosyna vel pœnitentia salutari arbitrio dispensantis juxta vires dispensati, et criminis gravitatem, vel etiam retentis beneficiis quando casus fuerint occulti, ac dispensans ob graves causas concedendam esse existimaverit retentionem beneficiorum; presentim si fuerint parochialia, et non sint qui parochiis præfici possint.

XIX. Dispensandi super defectu ætatis unius anni pro susci piendo sacro presbyteratus ordine, quoties id postulet ecclesiarumn utilitas, vel necessitas, dummodo promovendi alias idonei sint. In iis vero regionibus, in quibus tanta est operariorum inopia ut nemo adsit, qui vacantibus parochialibus ecclesiis præstiti possit, dispensandi etiam super defectu sexdecim mensium, et habilitandi ad exercitum pastoralium munerum, dummodo in promovendis cætera requisita concurrant.

XX. Conferendi sacros ordines extra tempora à jure statuta in casu utilitatis vel necessitatis.

XXI. Habilitandi ad beneficia parochialia, aliosque titulos ecclesiasticos quibus adnexa est cura animarum, presbyteros sive sæculares, sive regulares cujuscumque instituti, dummodo prout jus ris est fuerint approvati, vel alias, constet.de ipsorum idoneitate, non habita ratione sæcularitatis et regularitatis hujusmodi titulorum in defectu tamen presbyterorum sæcularium, quibus præfata beneficia sæcularia, vel præsbyterorum regularium quibus benefi cia regularia conferantur: item conferendi eadem beneficia, non obs tante regula mensium, et usu alternandi, seu lapsu temporis ad præsentandum, aut quavis apostolica, seu alia reservatione vel affectione.anila

XXII. Prorogandi tempus ad præsentandum quibuscumque be

« AnteriorContinuar »