Marchie, cognati mei, castrum de Sivraico tenuerunt in ligiantiam et habuerunt, inde facientes eisdem homagium ligium, promittentes eisdem sub debito fidelitatis eos terramque eorum juvare ac defendere de isto tenemento contra omnes homines qui possint vivere atque mori, nec dictum castrum eis vetare irati seu paccati ego Radulfus, cum dictum castrum de Sivrayco a domino meo et cognato nobili viro Hugone de Lezigniaco, comite Marchie, reciperem, inherendo predecessorum nostrorum vestigiis, ei pro dicto castro feci homagium ligium, promittendo libere et spontanee tam pro me quam pro heredibus meis qui pro tempore fuerint, tactis sacrosanctis evangeliis, dictum dominum meum Hugonem de Lezigniaco, comitem Marchie, et heredes juvare terramque eorum defendere de isto tenemento contra omnes homines qui possint vivere atque mori, nec castrum Sivraici ei vel eis vetabimus, prout dominis nostris, irati videlicet nec paccati; supplicando reverendo patri meo Philippo, Dei gratia Pictavensi episcopo, a quo dominus comes dictum castrum Sivraici habet in feodo et ego a domino comite, ut supra est expressum, [ut] contra me seu meos, si contra supradicta, quod absit, in aliquo seu in aliquibus veniremus, monitione premissa, ad castrum Sivraici tantum, sive ibi fuerimus sive non, nisi statim post quadraginta dies emendatum fuerit, per excommunicationis sententias in personas nostras et interdicti in terris compellere nos valeat, tam ipse quam successores ejus qui pro tempore fuerint, ad servanda supradicta. Et ut hec habeant in futurum majorem firmitatem, reverendus pater meus Philippus, Dei gratia episcopus, et capitulum Pictavense, in quorum presentia a me acta sunt supradicta, ad petitionem meam, una mecum hanc cartam sigillis suis pariter sigillarunt in testimonium premissorum. Actum apud Pictavis, in domo domini episcopi, quinto kalendas aprilis, anno Domini м° CC° xx° octavo.

9. Acte par lequel Hugues de Lusignan, comte de la Marche et d'Angoulême, reconnaît être obligé, à cause de son domaine de Lusignan, de porter l'évêque de Poitiers le jour qu'il prend possession de son église (fo 97 vo).

1236.

Hugo de Lezigniaco, comes Marchie et Engolisme, universis has litteras videntibus salutem. Noveritis quod nos ratione dominii Lezigniacensis debemus portare dominum episcopum Pictavensem, salvo jure nostro, quod pro hoc faciendo debemus habere et percipere ab eodem prima die qua recipitur et intronizatur Pictavis in ecclesia cathedrali. Datum anno gratie м° cc° tricesimo

sexto.

10. Don fait à l'abbaye de l'Étoile par Guillaume d'Angle, du consentement de Marie, sa femme, de rentes en argent à percevoir sur les revenus du donateur à Chauvigny et à Angle (fo 196 vo).

Août 1237.

Willelmus de Anglia, nobilis vir, universis presentes litteras inspecturis salutem in Domino. Noveritis quod ego, laudante uxore mea Maria, dono et concedo Deo et ecclesie beate Marie de Stella in puram et perpetuam elemosinam, pro remedio anime mee et dicte uxoris mee et filiorum et antecessorum meorum, quadraginta solidos currentis monete, percipiendos singulis annis, videlicet viginti solidos in redditibus meis de Archinec in festo apostolorum Petri et Pauli, et viginti solidos in prepositura mea de Englia in Natale Domini, de dicta elemosina pie et juste collata Willelmum, abbatem de Stella, nomine dicte ecclesie investiendo; volentes etiam tam ego quam uxor mea ut quicumque fuerit prepositus noster de Englia teneatur solvere viginti solidos predicte ecclesie, et quicumque ceperit redditus nostros de Archinec teneatur

solvere jam dicte ecclesie similiter viginti solidos terminis prenotatis. Tenemur jam dictam elemosinam prefate ecclesie contra omnes tam nos quam heredes nostri in perpetuum deffendere et garire. In cujus rei testimonium et munimen presentibus litteris sigillum nostrum duximus apponendum. Actum anno Domini millesimo cc° xxx septimo, mense augusti.

11. Confirmation par Rorgue d'Angle du don d'une rente de quarante sous, que Guillaume d'Angle, son père, avait fait à l'abbaye de l'Étoile (fo 196 vo).

Juillet 1239.

Rorgo de Anglia, nobilis vir, nobilis vir, universis presentes titteras inspecturis, salutem in Domino. Noveritis quod ego volo, laudo et concedo, pro salute anime mee et omnium amicorum meorum, ecclesie Sancte Marie de Stella, Cysterciensis ordinis, donum illud quod bone memorie Willelmus de Englia, pater meus, dicte ecclesie de Stella fecerat, videlicet quadraginta solidorum currentis monete, annis singulis percipiendorum talibus terminis : scilicet viginti solidos in festo apostolorum Petri et Pauli in redditibus meis de Archiniaco, et alios viginti solidos ad Natale Domini in prepositura mea de Englia; de dicta elemosina pie et juste collata Willelmum, abbatem dicte ecclesie de Stella, nomine ipsius ecclesie investiendo; ita quod quicumque fuerit prepositus meus de Englia, predicte ecclesie viginti solidos solvere teneatur, et quicumque receperit dictos redditus de Archiniaco, teneatur solvere jam dicte ecclesie similiter viginti solidos terminis prenotatis. Teneor etiam tam ego quam heredes mei post me dictam elemosinam sepe dicte ecclesie ab omnibus in perpetuum deffendere et garire. In cujus rei testimonium et munimen, sigillum meum duxi presentibus litteris apponendum, ut perpetue robur obtineant firmitatis. Actum anno Domini M° CC° xxx° nono, mense julio.

TOME X.

2

12. Retrait fait par Guillaume de Senon, chevalier, héritier d'Audebert de Chalepic, écuyer, de Guillaume, son frère, et d'Agathe, leur mère, d'une rente de dix-sept mines et demie de froment sur l'abbaye de l'Étoile, vendue par ces derniers à Gauthier Frociet, chevalier, pour la somme de 42 livres et demie, et vente par les mêmes Audebert et consorts au même Guillaume Frociet d'une rente de onze mines de seigle sur la même abbaye pour la somme de 22 livres et demie (fo 72 vo).

22 octobre 1239.

Omnibus presentes litteras inspecturis, Guillelmus, humilis abbas de Englia, et Henricus, archidiaconus Pictavensis, salutem in Domino. Noverint universi quod, cum Audebertus de Chalepic, armiger, de consensu et voluntate Agathe, relicte Josberti de Decalopi, matris sue, et Guillelmi, filii ipsius Agathe, fratris dicti Audeberti, vendidisset Galtero Frociet, militi, decem et septem minas et dimidiam frumenti quas habebant singulis annis annui redditus in abbatia de Stella prope Calvigniacum, ad veterem mensuram ejusdem abbatie, pro quadraginta et duabus libris et dimidia turonensibus, in festo beati Martini yemalis annuatim apud Cavigniacum persolvendis, Guillelmus de Senon, miles, coram nobis institutus, Audeberto, Agatha et Guillelmo presentibus coram nobis, idem G. miles, dicens se esse here dem ipsorum Audeberti et Guillelmi fratrum et Agathe, et se debere preferri in dicta vendicione, dictam vendicionem,

factam in modum superius annotatum, , pro dicto precio vendicionis revocavit et retraxit coram nobis. Qui fratres et Agatha, confitentes ipsum Guillelmum, militem, esse heredem ipsorum et ipsum debere preferri in dicta vendicione, dictum retractum eidem Guillelmo pro dictis quadraginta et duabus libris et dimidia concesserunt, voluerunt et laudaverunt. Preterea idem Audebertus, de consensu et voluntate Agathe, matris sue, et Guillelmi, fratris ipsius Audeberti, vendidit coram nobis eidem Guillelmo militi undecim minas siliginis quas ipsi fratres et Agatha habebant

singulis annis annui redditus, ad predictam mensuram, in dicta abbacia, reddendas singulis annis apud Calvigniacum termino supradicto, pro viginti et duabus libris et dimidia. De retractu predicti frumenti, et de dictis viginti et duabus libris et dimidia de vendicione dicte siliginis..... sibi fuisse plenarie a dicto Guillelmo milite, et penitus satisfactum; renunciantes exceptioni non numerate et non tradite sibi pecunie, et etiam omni juri quod in predictis rebus venditis et retractatis habebant vel habere possint et poterint ratione hereditatis, acquisitionis vel alio quocumque modo; fidu ciantes idem Audebertus et Guillelmus fratres et Agatha quod contra dictum retractum et vendicionem per se vel per alios non venient in futurum, nec aliquid in posterum reclamabunt in retractu dicti frumenti et vendicione dicte siliginis vel faciant reclamari; promittentes per dictam fidem et sub ypotheca rerum suarum, mobilium et immobilium, quod ipsi fratres et Agatha predictas res dicto Guillelmo militi liberabunt, garientet defendent erga omnes, et quod dictam vendicionem et retractum ab Aenaldi, sorore ipsius Audeberti, concedi facient et laudari. Ipsa vero Agatha et Guillelmus, filius ipsius Agathe, fiduciaverunt quod hee omnia voluerunt et concesserunt sponte, provide, sine metu, sine violentia et absque aliqua circumventione, prout superius sunt expressa. In cujus rei testimonium presentes litteras ad petitionem parcium sigillorum nostrorum muni. mine fecimus roborari. Actum apud Jadres, die sabbati post festum sancti Luce evangeliste, anno gratie M° CC tricesimo nono, mense octobri.