VARIETÀ

Per cortesia del sig. dott. Francesco Pagnotti, ci giunse notizia di un altro manoscritto del Diario di Stefano Infessura esistente nel fondo di manoscritti italiani, trenta all'incirca, presso la Reale biblioteca di Stockolma, sotto l'indicazione Riks-Bibliotheket | Stockholm | Handskrifter | Historia Italiensk. Esso è cartaceo, sec. XVII, legato in pergamena, di carte numerate 222. Fu acquistato a Bruxelles nel 1689.

S'intitola: Sthefani infessurae | civis romani diaria rerum romanarum | suorum temporum | post curiam romanam ex Gallis ad Urbem reversam usque ad Alexandri papae sexti creationem. «< Vi manca il principio ». Inc.: « pontifical«< mente e dissegli: piglia thesauro quanto tu vuoi ». Expl.: « per andare à Campo ad Ostia ».

Da questi dati e da altri che ci furono con grande cortesia forniti dal sig. dott. Harald Wiesclyren, bibliotecario della R. biblioteca di Stocolma, è lecito concludere che il manoscritto appartiene alla classe 1a (cf. Arch. Soc. rom. st. patr. XI, 524) e segue la lezione (B) (ibid. p. 526). Al foglio 120 innanzi al noto epigramma: «O Roma in« felix » &c., si legge: « ego tamen scripsi carmina infra<< scritta videlicet ». Manca nel codice l'anno 1485; però non vi si trova menzione del cadavere della Tulliola.

Dall'archivio Storico Comunale di Roma avemmo notizia di questi altri documenti che si riferiscono all'autore del Diario:

ARCHIVIO STORICO COMUNALE DI ROMA.

Prot. 68, parte 3a, c. 196, anno 1489.

Iesus.

Indictione settima mensis settembris die .xxv.

In nomine Domini. Amen. In presentia mei notarii &c. Cum hoc fuerit et sit quod condam honorabilis vir Iohannes Paulus de Infesura aromatarius de Urbe de regione Trivii in suo ultimo testamento relinquerit suos universales heredes eximium legum doctorem dominum Stefanum de Infessuris et Ceccholum de Infessuris eius filios legitimos et naturales et dictum dominum Stefanum ultra predicta executorem dicti sui testamenti fecerit; et in dicto testamento nonnulla legata et relicta fecerit filiis et filiabus condam Lelli filii dicti Iohannis Pauli, nepotibus ipsius Iohannis Pauli, et nonnulla alia fecerit et disposuerit prout patere asseritur manu publici notarii; et postea nobilis domina domina Iheronima uxor condam dicti condam Lelli et mater dictorum filiorum dicti Lelli, pro maritagio Antonine eius et dicti condam Lelli filie, voluerit et convenerit et per legitimam stipulationem promiserit dicto domino Stefano quod omnes dicte lassite et omnia dicta relicta et legata per dictum condam Iohannem Paulum facta in dicto suo testamento dictis filiis dicti condam Lelli, pro quibus filiis et filiabus dicta domina Iheronima promiserit de rato &c., dictum dominum Stefanum salvare et conservare indepnem a dicta solutione, ac facere et iuvare quod dicti eius filii vel alter eorum non molestabunt nec modo aliquo inquietabunt dictum dominum Stephanum, virtute dictorum relictorum, quod semper et perpetuo habebunt ratam gratam et firmam dictam solutionem per dictum dominum Stefanum factam, prout dictus dominus Stephanus et dicta Iheronima partes predicte asseruerunt cum iuramento patere manu Antonii Pisanelli notarii iam defuncti; et post predicta dictus dominus Stephanus solverit et pacaverit pro maritagio dicte Antonine secundum promissionem predictam, tam virtute dictorum reliquorum quam pro legitima eis debita in bonis maternis, et etiam pro eo quod ipse ex sua mera liberalitate pro dicto maritagio promisit,

et etiam pro parte dictis pupillis tangente, que fuit duorum ducatorum ac vinea que fuit condam domine Antonie matris dicti domini Stephani avie dictorum filiorum et etiam .xvI. carlenorum pro residuo vinee que fuit dicti Lelli, in totum florenos nonaginta sex; idcircho prefata domina Iheronima, tutor et mater dictorum filiorum et etiam dicta domina Antonina uxor.. (1) della Pedacchia, pro quibus

filiis et filiabus dicta domina Iheronima ultra officium dicte tutele promisit de rato et ratihabitione; et que domine Iheronima et Antonina primo iuraverunt nec non et ad hec renunpciaverunt auxilio velleiani senatusconsulti autentice: si qua mulier et omni suo iure dotis donationum propter nuptias alimentorum paraferniorum relictorum, legi Iulie de fundo dotali in favorem mulierum introductorum, legitime falcidie trebellianice debitis, iuris nature et generaliter &c.; certificate dicte domine Iheronima et Antonina per me notarium infrascriptum de dictis legibus auxilio autentice et iuramenti quid sit, quid dicent et quid importent materno sermone, expositis de verbo ad verbum, ad omnem ipsarum dominarum plenam et claram intelligentiam, asserentes se de predictis plenam notitiam et claram habere scientiam, eorum propriis et spontaneis voluntatibus, non per errorem renunciaverunt et refutarunt et per pactum de ulterius et perpetuo non petendo remiserunt et dicto domino Stefano presente, videlicet omnia et singula iura nomina et actiones reales et personales, utiles et directas, tacitas et expressas, ypothecarias, pignorativas sive mixtas &c. que quas et quod dicte domine Iheronima et Antonina habent et sibi competunt, habere et competere eis possent quomodolibet in futurum contra dictum dominum Stephanum et eius bona, pretextu, causa, et occasione dictorum nonaginta sex florenorum cum dependentia &c. Ita quod presens refutatio et quietatio sit generalis et generalissima specialis et specialissima ac si in ea venisse intelligantur que hic expressa non sunt ac si de illis esset facta mentio specialis &c., hanc autem renunptiationem et refutationem et omnia et singula que dicta non sunt, ac infra dicentur fecerunt dicte domine Iheronima et Antonina eidem domino Stephano presenti &c. Eo quia confesse fuerunt et iuraverunt et in veritate recognoverunt habuisse et recepisse a dicto domino Stephano in pecunia numerata supradictos nonaginta sex florenos per manus Iohannis Baptiste della Pedacchia, sorori dicte Antonine, ipsosque expositos fuisse pro maritagio et acconcio ipsius Antonine de voluntate dictarum domine Iheronime et Antonine, quod acconcium dicta domina Antonina confessa fuit habuisse et recepisse et penes se habere et tenere. Et promiserunt

(1) Lacuna nel ms.

dicte domine et quelibet ipsarum eidem domino Stephano presenti &c., quod dicta iura supra renumptiata et refutata erant et sunt ipsarum dominarum &c., et quod ad ipsas spectant et pertinent pleno iure &c., et quod non sunt alteri vendita, data, donata &c., et voluerunt teneri et obligate esse de restitutione prout iura volunt &c., pro quibus omnibus et singulis observandis, plenarie et firmiter adimplendis supradicte domine Iheronima et Antonina obligaverunt et pignori posuerunt eidem domino Stephano presenti se et omnia bona sua &c., et voluerunt pro predictis posse cogi &c., renumptiaverunt et iuraverunt &c.

Que quidem &c.

Actum Rome in regione Trivii in porticali domus solite habitationis dicti domini Stephani, presentibus audientibus et intelligentibus hiis testibus, videlicet venerabili viro domino Baptista de Luco de Bononia capellano reverendissimi domini cardinalis sancti Angeli et Iheronimo Petri Pauli aromatario de Urbe de regione Trivii, testibus &c.

Ne' seguenti atti, notati pur essi dal notaio Bistusci, occorre la presenza di Stefano Infessura:

Prot. 69, c. 4 r.

In nomine Domini. Amen. Anno Domini millesimo quadringentesimo octuagesimo nono, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Innocentii divina providentia pape octavi, indictione settima, mensis ianuarii die vigesima. In presentia mei notarii et testium infrascriptorum ad hec specialiter vocatorum, habitorum et rogatorum nobilis et honesta puella Iustina filia nobilis Airi Fabricii quondam Iohannis Pulicati aromatarii de Urbe de regione Arenule...

Actum in regione Trivii in studio domus solite habitationis eximii legum doctoris domini Stephani de Infessuris, presentibus, audientibus &c.

Ibid. c. 21 v.

In nomine Domini. Anno Domini MCCCCLXXXIIII.... novembris die decima... Constitutus... discretus vir magister Sabbas magistri Cinci barbitonsor...

Actum Rome in regione Trivii in domo solite habitationis dicti magistri Sabbe, presentibus... eximio legum doctore domino Stephano de Infessuris.

Ibid. c. 87 r.

Anno Domini MCCCCLXXXXI.... mensis septembris die ultima... Hec sunt fidantie... inter prudentes viros Iulianum et Salvatum condam Iulii dello Roscio de regione Trivii germanos fratres et coniunctas personas honeste puelle virgini Francisce...

Actum Rome in regione Trivii in ecclesia XII Apostolorum, presentibus... eximio legum doctore domino Stephano de Infessuris...

Ibid. c. 136 v.

Anno Domini millesimo quadringesimo nonagesimo tertio... mensis martii die nona... Nobilis domina domina Magdalena filia quondam nobilis viri Ponsiani de Ponsianis de Urbe...

Actum in regione Trivii in domo solite habitationis eximii legum doctoris domini Stephani de Infessuris.