Bosonem chartularium nostrae ecclesiae et cum plumbea bulla nostroque solito tipario meum nomen continente insigniri, eique domino Januario abbati dari.

Actum in civitate Monopli anno dominice Incarnationis millesimo centesimo primo mense Magio indictione nona. Romualdus gratia Dei episcopus.

Hoc BYNATNMIO MRCHI PBT MONOPOS (?)

Alfaranus sacerdos et primicerius confirmo acta superiorum. Ego Petrus presbiter qui et primicerius hoc qui supra est firmo.

Urso (?) levita (?) novic. (?)

Ego Benedictus subdiacomus firmo.

Ego Miro acolitus firmo.

(Archives Départementales de la Haute Loire, fonds de la Chaise-Dieu. Documento comunicatomi dall'Abbate Erico Mercier).

III.

Eugenius Episcopus, servus servorum Dei dilectis filiis Stephano (abbate della Chaise-Dieu dal 1114 al 1146, secondo Chair de Lavarène) abbati Sancti Roberti de Casa - Dei eiusque fratribus tam praesentibus quam futuris regularem vitam professis in perpetuum

Praefatum monasterium, in quo divino mancipati estis obsequio, sub beat. Petri et nostra protectione suscipimus. statuentes ut, quascumque possessiones, quacumque impraesentiarum juste et canonice possidetis aut in futurum poteritis adipisci, firma vobis vestrisque successoribus et illibata permaneant, in quibus haec propriis duximus exprimenda vocabulis: prioratus de Cornileone et de Sancto Salvatore. .

prioratus Sanctae Mariae Montispilosi, et de Bulleone cum ecclesiis, decimis, et pertinentiis eorum.

Datum Transtiberim, per manum Roberti, S. R. E. presbyteri cardinalis et cancellarii. Kalendis Februarii, indictione IX, Incarnationis Dominicae anno 1146, pontificatus vero Domini Eugeni III papae anno primo.

(Chaix de Lavarène che dà questa bolla in extensa Mabillon, Annali Benedettini, t. VI, p. 698 Patrologie de Migne t. CLXXX,

col. 1102, 1103 - Biblioteca Nazionale di Parigi, manoscritto latino 512777 - Miscellanea monastica fol. 402 (Gallia) Cfr. Monumenta pontificia Alverniae etc. pp. 207, a 212. Documento comunicato

mi dall'Abbate Erico Mercier).

IV.

Alexander Episcopus servus servorum Dei dilectis filiis Bertrando (Bertrando Isarn che prima di essere abbate della Casa-Dei, fu Priore di S. Maria di Pavia, poscia hôtelier alla Casa-Dei, secondo Chair de Lavarène) abbati monasterii Casae - Dei eiusque fratribus, tam praesentibus quam futuris regularem vitam professis in perpetuum.

Ad exemplar praedecessorum nostrorum felicis memoriae Calixti II, Eugeni III et Adriani IV . . . . domum beati Roberti. . . sub beat. Petri et nostra protectione suscipimus ... statuentes ut quascumque possessiones quaecumque bona idem monasterium in praesentiarum juste et canonice possedit ant in futurum poterit adipisci, firma vobis . . . . et illibata permaneant, in quibus haec propriis duximus exprimenda vocabulis: Abbatiam videlicet Sancti Sicarii Brantholmensio prioratus Sancti Quiriaci secus Luccam cum ecclesiis Sancti Juliani Montis Pilosi. (Qui c'è un errore nel testo, trovandosi Montis Pilani, invece di Montis Pilosi. Il Priorato di S. Giuliano di Monte Piloso si riscontra in più d'una carta ed io ritengo che cosi chiamavasi la Chiesa d'Irsi).

Datum Tusculani per manum Alberti S. R. E. presbyteri cardinalis et cancellarii quarto nonas Ianuarii, indictione undecima, Incarnationis Dominicae Millesimo centesimo septuagesimo octavo, pontificatus vero domini Alexandri papae III anno decimo nono.

(Chaix de Lavarène Monumenta pontificia Alverniae etc. pag. 308 et 313 Il testo è dato secondo un manoscritto latino della Biblioteca Nazionale di Parigi, n. 12818 Chronica monasterii Casae-Dei, f. 277 a fo 287. Documento comunicatomi dall'abbate Erico Mercier).

V.

Lucius episcopus servus servorum Dei, dilectis filiis Lantelmo, abbati monasterii Casae - Dei, eiusque fratribus tam praesentibus quam futuris regulariter substituendis in P. P. M. . . . . Praedecessorum nostrorum felicis memoriae Leonis IX, Alexandri, Urbani, Paschalis, Calixti, Eugeni, Adriani et Alexandri . . . . vestigiis inhaerentes monasterium beati Roberti. . . sub beati Petri et nostra protectione suscipimus. statuentes ut quascumque possessiones, quaecumque bona idem. monasterium in praesentiarum juste et canonice possidet aut in futurum poterit adipisci firma vobis, vestrisque successoribus et illibata permaneant, in quibus haec propriis duximus exprimenda vocabulis . . . . ecclesiam Sanctae Mariae Montis Pilosi cum ecclesia Sanctae Mariae Veteris, et aliis ecclesiis, possessionibus, et aliis pertinentiis suis, sicut ea vobis bonae memoriae Rogerius, rex Siciliae, de piae recordationis Innocentii pontificis praedecessoris nostri assensu, in ordine prioratum habenda concessit.

(Questa bolla, come quella di Alessandro III, enumera qui gli altri privilegi concessi alla Casa - Dei).

Datum Verulis (in nota: alias Veronae) per manum Alberti S. R. E. presbyteri cardinalis et cancellarii, sexto Calendas Aprilis indictione secunda, Incarnationis Dominicae Millesimo centesimo LXXXIV, pontificatus vero Lucii papae tertii anno III.

(Chaix de Lavarène Monumenti etc. pp. 329 a 335, da una copia dell' Archivio Dipartimentale di Puy-de-Dôme (Clermont), (Fonds des Bénédictins de St. Genes-les-Monges) cote 1re, copia fatta nel 1648. - Questo documento, anch'esso comunicatomi dal l'abbate Erico Mercier, secondo Chaix de Lavarene, era stato già vidimato nel 1250 da Ugo, cardinale di S. Sabina).

VI.

Celestinus episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis Stephano (Stefano II de Brezons, secondo Chair de Lavarene, che aggiunge che questo abbate della Casa - Dei mori nel 1194 e fu sep

pellito presso l'altare dei SS. Confessori) abbati et fratribus Sançti Roberti Casa - Dei tam praesentibus quam futuris regularem vitam professis in perpetuum.

Apostolici culminis eminentia quo firmius communi fidei fundamenta, quod est Christus inhaeret et doctrinae ab eo fluenta copiosius accipit, eo certius ipsius actionis et praedicationis exemplis edocta vivendi normam in seipsa prius patenter ostendent, documenta christianae professionis ulterius transfundit in subditos et absque ullo erroris nubilo perfectius de iis quoslibet instruit quae ab ipsius fontis origine sumit, specialius his documentis incumbens quae praesertim ipse Christus Dominus, tempore suae dispensationis, edocuit et ostendit prae caeteris amplectenda.

Cum emin idem Dominus et magister doctores Ecclesiae informaret, dilectionis unionem et pacis in doctrina sua saepius replicavit, qui etiam se pacem eis relinquere et donare asseruit, ut ad eam captandam quoque auditores inducere propensius laborarent, quam utique formam Romana consuevit ecclesia semper habere, ut in quibusdam discordiis pacem afferat partibus et ad hoc eas prout poterit inducat, ut se ad concordiam revocent et in pacis unione consistant.

Quod si eius verbis annuere detrectaverint, ei cui justitiam favere conspexerit, sub justi libra judicii quod requirit impendit, eius per justae disciplinae censuram severius, nequitiam reprimens, qui contra fratrem suum inique contendere demonstratur, et ne sua valeat ei deliberatione provida promulgata sententia in aliquo vacillare, a quo caeterorum sententiae robur acquirunt, authentici scripti munimen et apostolicum patrocinium ad perpetuam eius firmitatem apponit.

Ut autem inferius explicamus, implicite superius et generaliter proposuimus, praesenti volumus scripto notari quod cum clerus et populus Montis pilosi et antecessores nostros et nos etiam postmodum sollicitarent frequentius, postulantes instantius, ut pontificalem officii dignitatem, quam habuerunt antiquitus, eis restituere deberemus, quia pro hoc monasterii Casae - Dei justitia videbatur, utrique parti certum statuimus terminum quo sufficienter instructa nostro se deberet conspectui praesentare, cumque pars cleri et populi Montis pilosi ad apostolicam sedem quosdam e suis clericis et laicis destinasset,

et pro parte monasterii vestri dilectus filius noster Armandus, prior ipsius, ad nos procurator sufficiens accessisset, ad causam ipsam agendam a vobis de communi consilio institutus, quia nos, sicut romano pontifici saepe contingit aliis plurimis eramus negotiis occupati et eandem causam ob hoc non poteramus, prout deceret, per nos ipsos discutere cum venerabili fratre nostro Portuensi episcopo et dilectis filiis Joanni Sancti Stephani in Coelio Monte, Loffredo Sanctae Praxedis et Joanni Sanctae Priscae presbyteris cardinalibus commisimus audiendam, qui, partibus in sua praesentia constitutis, rationes et allegationes et constitutiones felicis memoriae Calixti papae, qui ut in praedicto loco idem esset abbas et episcopus constituit, et originale rescriptum bonae recordationis Alexandri papae, praedecessorum nostrorum, et caetera quae partes ipsae voluere proponere diligentius audientes nobis et fratribus in communi universa earum dicta et assertiones fideliter ostenderunt. Nos vero ex relatione ipsorum sufficienter instructi, de communi fratruum nostrorum consilio, pro monasterio vestro sententiam promulgavimus, adversae parti super repetitione dignitatis pontificalis officii perpetuum silentium imponentes et concessionem, quae, tempore felicis memoriae Innocentii papae, praedecessoris nostri, vestro monasterio super ecclesiis Montis pilosi et aliis articulis facta fuit, et piae recordationis Lucii papae, antecessoris nostri, privilegio confirmata, ratam habentes et firmam, volumus ut ecclesiam Sanctae Mariae Novae Montis pilosi in perpetuum prioratum cum omnibus ecclesiis illius loci, intus et extra positis, utroque jure spirituali scilicet et temporali sit monasterio Casae - Dei subiecta et de ipsa ecclesia et aliis jam dictis ecclesiis, prout voluerit, secundum Deum disponat: statuentes ut prior qui pro tempore per monasterium Casae Dei ibi fuerit constitutus bis ant semel in anno episcopum quem voluerit, dum sit catholicus et gratiam apostolicae sedis obtineat, ad locum ipsum invitet et pontificalia sacramenta clero et populo illius loci, sicut in aliis mundi partibus fieri novimus quo ipsum (sic) ministrare procuret.

Ne igitur eadem sententia per quorumcumque perversorum nequitiam aliquo valeat tempore immutari seu praesumptione infringi, eam sicut a nobis promulgata dignoscitur, praesentis scripti patrocinio communivimus, statuentes ut nulli omnino.