Imágenes de páginas
PDF
EPUB

der zweite Theil von Quoniam an zu der Vorrede (bei Migne 158, 709), aber von dieser Zuschrift an die Gräfin Mathilde scheint sonst durchaus nichts bekannt zu sein.

Cod. 390 mb. qu. saec. XII. in dem Katalog des P. Benedict Stadlhofer bezeichnet als Cornelii Secundi Cosmographia stylo Africano conscripta, was meine Neugierde erregte. Schon in dem alten Katalog von 1380 steht 'Cosmographia Cornelii', und aus dieser Zeit mag auch die Aufschrift stammen f. 4 'Incipit Cosmigraphya Cornelii Secundi', wo der letzte Name nicht von derselben Hand geschrieben ist. Der Text aber, welcher nun folgt, ist nur ein Stück des Marcianus Capella von 1. VI p. 586 Tandem igitur philosophia' an, gleichzeitig am Rande und auf den vorhergehenden Blättern bereichert durch Auszüge aus Solinus und einige astronomische Zeichnungen. Zuletzt folgt f. 13: 'Cinei orti ab Jethro genero Moysi Obab ipse est Jethro Madian. Mello plenus est vel plenitudo interpretatur. Mello arx mirę altitudinis quam edificavit Salemon in Jerusalem' u. s. w. bis: 'Emmaus castellum. nec civitas Nicapolis dicitur. Ariopus est Athenis a Marte dicta. Bel idolum est Babilonicum et interpretatur vetustas, fuit vero hic idem Belus pater Nini regis Assiriorum'.

Dann folgt f. 14 'Cosmographia Ethici philosophi. Verba Ieronimi translatoris Ethici predicti'. Doch ist auch diese Ueberschrift von jener neueren Hand. Von alter Hand steht unten ganz klein: 'Incipit liber ethico translatus philosophico edito oraculo Ieronimo presbitero dilatum ex_cosmographia.i.mundi scriptura. Edit philosoph cosmograf.' Der Anfang des Textes ist der bekannte 'Philosophorum scedulas'. Der Schluss f. 34: 'reliqui quos nos indaganter investigavimus. Explicit liber_ethici philosophi'. Dann die Buchstaben, und noch allerlei Excerpte. Der Text ist sehr fehlerhaft.

Cod. 443 mb. saec. XII. Anonymus Mellicensis, ein sehr correcter Text, welcher an sehr vielen Stellen Verbesserungen zu der Ausgabe von B. Pez nach einer Melker Hs. saec. XV. bietet. Er folgt auf den Gennadius, welcher schliesst 'ad tempus declamare' (Schluss von c. 93). Aus dem Rudolphus abbas p. 156 Fabr. wird hier: 'Froutolfus abbas tum in aliis artibus, tum in musica acutissimus fuit. qui etiam inter alia cronicam scripsit'. Das ist also der 1103 verstorbene Mönch von Michelsberg, der hier irrthümlich zum Abt gemacht ist. Denn da der Name so selten ist und auch von diesem Froutolf eine Chronik erwähnt wird, die wir leider nicht besitzen, wird die Identität nicht zu bezweifeln sein; s. Jaffé, Bibl. V, 537. Aus dem Musiker Fucraldus p. 157 wird der bekannte Hucbaldus. Neu ist das vorletzte Capitel: 'Gerlandus vir litteris adprime eruditus scribit inter alia commentum in Cantica canticorum. Librum quoque quem Candelam nuncupavit, et

alium de computo scripsit. Scripsit preterea satis utilium collectas sententiarum.' Der letzte Satz ist in den alten Ausgaben seinem Vorgänger Gerald zugetheilt.

Auf dem Hinterdeckel dieser Handschrift steht in Schriftzügen des 13. Jahrh. ein rhythmisches Gedicht gegen die Bettelmönche, aber so fehlerhaft und lückenhaft, dass ich es nur mittheilen kann, nachdem ich durch die Güte der Herren F. Kaltenbrunner und Dr. Victor Bayer eine Vergleichung mit der Wiener Handschrift 4134 s. XV. f. 193 erhalten habe. Diese ist jedoch sehr schlecht geschrieben, und namentlich in dem grossen Stück, welches sie allein hat, ist die Lesung oft zweifelhaft. Die Verse lauten:

[blocks in formation]

10 se V. 12 euellauit V.
17 Expurgata V. 20 de-
25 Hii c. V. wo 29-32
28 et fehlt V.
32 produnt A.
35 hii phiri neph. V.
41 francissini A.
45 Et A. 46 et

24 tribulus A.
as le unlesbar in A.
31 et uenenosis V.
34 o legis op. V.

36 quod V. 38 per cet. V. 39 tollut V. 42 simul Jacobini V. 44 percunctantur A. diuersa V.

Falsi pseudoprophete 50 Christi, non adlete, qui suum jactant rete in predam sacerdotum. Piscantur cum hamo, oris venantur ramo, 55 constringunt cum chamo, sic concludunt totum.

60

Tollunt vota cleri
sub figura veri:
cum quis vult confiteri,
veniat ad illos.
Si sit usurarius,
adulter, fornicarius,
vel sit tabernarius,
qui ludit ad taxillos;

65 Predo, fenerator,
fur, latro vel mercator,
judicii causator:

opus quodcunque sciunt. Quicquid sit in patriis 70 preclusum vel in atriis, suis dent consorciis: omnes salvi fiunt.

[blocks in formation]

'Nequaquam peccamus, sed vigiles oramus et acriter clamamus vestra pro salute. 85 Sed non date talibus, qui petunt hospitalibus cum literis papalibus,

non enim datis tute'.

Sic in Petri naviculis 90 diversis sub articulis laborant, ut agniculis pelliculas deponant. O utinam extingues, deus, hos bilingues, 95 qui sicut thauri pingues mugiunt et tonant.

100

Sunt etiam converse,
que locantur per se,
ut verius inter se
sit habitus legalis:
Soror Amabilia,
juncta cum Cecilia,
fratris Privialdi filia
Perhta specialis.

105 Elizabeth, Cristina,
Lukardis, Katherina,
depingunt in cortina
Petrum Dominicum
Decoris in picturis,
110 devotis et figuris,
mentibus nam puris
gerunt cor obliquum.

51 rethe V. 59 si quis V.

64 qui luserit taxillos A.

67 vel falsus seminator V.

69 Si quid habent V. 70 p. sub a. A. suis dent confratribus A.

54 venantur oris V. 61 tabernarius V. 66 latro forni68 quique malum sciunt V. 71 cum suis consorciis V. 75 et inferunt V.

V.

79 fehlt A.

85 detis V.

81 Nos non

73 clamorose 78 fictas indicunt V. 83 et communiter cl. A. 89 Sed A. Sic petunt sub articulis laborant ut agniculis et

88 hiis

95 velut V.

77 vestras V. predicamus V. non d. V. suis agriculis p. deponunt. V. 93 Precamur ut V. 97 diuerse A. 98 qui A. qui locum habent per se V. cum A. 103 Preualidi V. 104 Berta spiritalis V. Chr. A. 106 Leukardis Katerina petunt dominis cum nach einem † gleich folgt: clade pestis (v. 202). 109 Dec. hii p. Hs.

102 Suta

105 Beatrix A. wo dann

[blocks in formation]

159 suoque j gijmphasio Hs. 170 cumque Hs. 176 Des Metrums wegen müsste 'nunquam' wegfallen. 178 sedit Hs.

[blocks in formation]

Damit waren für dieses Mal meine Arbeiten beendigt und ich verliess am 30. August das Stift Admunt mit lebhafter Dankbarkeit für die mir so gütig gewährte Gastfreundschaft.

188 transit Hs.

192 lethe Hs. 202 bei 'clade' fährt A. fort. 203 vineam quam V. 206 ut fehlt A. 208 errore Amen. A. welcher hier auf hört.

207 paludū că pr. A. 209 Exinde zweifelhaft.

Neues Archiv etc. II.

28

« AnteriorContinuar »