DOCUMENTO III.

ANNO 954.

Il vescovo Giovanni, col consenso del clero, loca a Pietro denominato Pazzo, a Gregoria, Rosa, Bonfiglio e Benedetta suoi figli, fino alla terza generazione, alcuni luoghi dentro alla città e vari fondi fuori di essa, col canone annuo di quattro denari.

IN

NOMINE DI

SAL

44

vatori ihesu christi. Anno deo propitio pontificatus domnus Agapitus summi [f. pontifici. et universi iunioris papae. in sacratissima sede beati petri apostoli. Anno octavo. Indictione duodecima. mense octubrio die vicesima. Quisquis 5 actionibus venerabilium locorum pre esse dignoscitur incunctanter eorum utilitatibus at proficiant summa diligentia procurare festinet. Placuit igitur [1.44' cum christi auxilio atque convenit. Inter iohannes humilis episcopus sanctae tyburtinae aecclesiae et consentiente sibi cuncto clero eiusdem episcopii. Et e diversis. Petrus virum magnificu qui et supra nomen vocatur pazzu. Seu 10 gregoria. et rosa. atque bono filio. Et BENEDICTA. germanis filii sui. et habitatoris intro civitate tyburtina. ut cum domini adiutorio suscipere debeat. da suprascripto iohannes humilis episcopus sancte tyburtine aecclesiae. vel a cuncto clero eiusdem episcopii. sicut et susceperunt suprascriptis petrus cum suae filiae. et filio. conductionis tertio genere. Idest turricella una 15 cum scala marmorea. cum inferioribus et superioribus suis. a solo et usque ad summum. et oratorium Sancti pantaleonis 1. supra pusterula positum in intro cum scala marmorea sua. Itemque et duobus cubucella in integro. unum terrineum. et alium solaratum subtus turre castellum ponte. et de eiusdem turre cobicellum desuper solarium medietatem usque ad tectum. cum introito 20 et exito suo in superiora. Et ibi ipso trans via orticello cum pergula vineata. et arboribus suis in integris. cum introito et exito suo. et cum omnibus ad [r. 45 ipsis locis pertinentiis. positi intro a latere civitate tyburtina. In regione bicu patricii iuxta suprascripta pusterula in foru. Nec non et casalem unum

1 In margine di mano assai tarda: Hic nota quod ecclesia sancti Panthaleonis est capella et subdita ecclesie sancti Laurentii.

in integro qui vocatur trulliae. seu bisciano et monte suo quam acrimoneo cum vineis. et terris. plagis. arboribus. saleptis. cultum vel incultum. et cum omnibus ad eam pertinentibus. exepto modica terrula supra murum et subtus murum iuxta fluvium. Posita territorio tyburtino miliario ab ipsa civitate tyburtina plus dimidium trans fluvium. Itemque et petia de terra ad modiorum plus novem et dimidium cum silva iuxta se. et cum omnibus ad eas pertinentibus. posita supra scripto territorio tyburtino. in fundum qui vocatur lauretu. miliario ab ipsa civitate tyburtina plus unius. in tribio. Et inter affines ad ipsa terra et silva. ab uno latere via publica. Et a secundo latere 10 via qui vadit inter consortes parentorum eorum. et a tertio latere limite qui dividit inter lauretu et africano. seu carrarea via. supra scriptis locis iuris suprascripti episcopii. Ita ad ipsorum studio eorumque labore suprascriptis [f. 45' petrus virum magnificu. seu filiae et filio suo. suprascriptis locis cum eorum pertinentiis sicuti a iam dicto petro evenerunt per scripturas seu monimina 15 suis acquisitis. et per ereditarie parentorum eius. et sicut ipsis manibus eorum retinent potestatem. ut superius legitur. In omnibus tenere et possidere debeant. et ad meliorem faciendis deo iubante ad cultu perducant. ipsi heredibus successoribusque ipsorum profuturum usque in tertium gradum. tertiam heredes. tertiam personam. tertiam generationem. hoc sunt ipsis suprascriptis. seu filiis. nepotesque ipsorum ex filiis legitimis procreatis. Quod si vero filiis aut nepotes minime fuerint. uni etiam extranea persona cui voluerint relinquendis habeant licentiam excepto piis locis. vel publici num. mil. seu bando servata dumtaxat. in omnibus proprietatem suprascripti venerabilis episcopii. Post quam etiam suprascriptis locis cum eorum pertinentiis ut superius legitur. dare inferre debeant. a suprascriptis petrus virum magnificum. seu filie et filio suo. heredibus successoribusque ipsorum. rationibus ad ius suprascripti episcopii. singulis quibusque annis. sine aliqua mora vel [r. 46 dilatione pensionis nomine denarios bonos romane monete nobos. numeros quattuor. Completa vero tertiam generationem ut superius legitur. tunc suprascriptis locis cum eorum pertinentiis ut superius legitur. sicuti fuerint cultis et melioratis ad ius suprascripti episcopii cuius est proprietas in integro modis omnibus revertatur. et quisquis eiusdem venerabilis episcopii curam gerint Iterum locandi quibus maluerint libertatem habeat. sine aliquam ambiguitatem. De qua re et de quibus omnibus suprascriptis iurantes dicunt 35 utrasque partes per deum omnipotentem sancteque sedis apostolice. seu salutem virum magnificum et apostolicum domnum agapitum sanctissimum iunioris pape. haec omnia quae huius placiti conventionisque cartula seriens textus eloquitur inviolabiliter conservare adque adimplere promittunt. quo

20

25

30

et si quisquam eorum contra huius placiti conventionisque chartula seriem in toto parte quolibet modo venire temptaverint. tunc non solum periuriis reatum incurrant. verum etiam daturis se. heredes. successoresque ipsorum promittunt parsi partis fidem servantis ante omnem litis initium [r.467 5 paene nomine auri uncie sex ebricies. Et post paenam absolutionis manente huius chartule seriem suam nichil bominus maneat firmitatem. Has autem duas uniformas uno tenore conscriptas a michi leonis scriniarius et tabellius urbis rome scrivendas pariter dictaverunt. easque propriis manibus roborantibus. testibus ab eis rogatis obtulerunt subscrivendas. et sivi invicem 10 tradiderunt.

CHARTULA SCI IANUARII:

DOCUMENTO IV.

ANNO 956.

Il vescovo Giovanni loca a Giovanni e Talarico suo nipote, a Pietro e Agata coniugi, a Sinderado e Teodosia germani, il fondo Cariniano colla chiesa di S. Gennaro fino alla terza generazione, col canone annuo di sei denari.

IN NOMINE DNI DI SALVATORI IĦV

47

christi. Anno deo propitio pontificatus domni iohanni summi pontifici et [1.17 universalis duodecimi pape. In sacratissima Sede Beati Petri apostoli. Indictione XIIII. In mense martio die vicesima. Quisque actionibus venerabilium 5 locorum preesse dignoscitur incunctanter eorum utilitatibus ut proficiat summa diligentia procurare festinet. Placuit igitur cum christo auxilio atque convenit inter domnum iohannem umilis episcopus sancte ecclesie tyburtine et consentientem sibi cuncto clero eiusdem episcopii. et diversi. iohannis. et talarico nepto eius. seu petrus et agati cognatibus. atque Sinderado. et teodosia ger10 manis fratribus. habitatoribus intro civitate tyburtina. ut cum domini adiutorio suscipere debeat. a suprascripto domnu iohannes umilis episcopus sancte ecclesiae tyburtine. vel a cuncto clero eiusdem episcopii sibi consentientem

sicut et susceperunt supra scripti iohannes et talaricu seu petrus et agati cognatibus atque sinderado et teodosia germanis fratribus. habitatoribus intro civitate tyburtina. ut eumdem adiutorio suscipere debeat. a supra scripto domno Johannes umilis episcopus sancte ecclesiae tyburtine. vel a cuncto 5 clero ejusdem episcopii sibi consentientem sicut et susceperunt supra scripti. iohannes. et talarico seu petrus. et agati cognatibus. atque sinderadus et theodosia germanis fratribus conductionis titulo. Id est fundum in integro qui ponitur carinianu cum ecclesia sancti ianuarii. cum terris. silvis. pratis. pasculis. alectis. pomiferis. vel infructiferis. diversis generibus. 10 fontibus. rivis atque perennis hedificiis. parietinis adiuntis adiacentibusque suis cum omnibus ad eum generaliter et in integro pertinentibus. Posita territorio tiburtino miliario a suprascripta civitate plus minus quinto. 1 [.47 Ubi inter affines ab uno latere fundum antonianu. et a secundo latere via pupblica. Et a tertio latere fundum floru. Et a quarto latere colle ubi est 15 cisterna. et a quinto latere valle petro.sa Et a sexto latere ribu qui descendi da ronci. Et a septimo latere monte qui ponitur domenici omnia iuris ipsius venerabilis episcopii. Ita ut suorum studiorum suorumque labore suprascripto iohannem. et talaricu. seu petrus. et agati cognatibus atque sinderadu et teodosia iermanis fratribus ipsu suprascriptu fundum qui ponitur 20 cariniano cum omnibus ad eum pertinentibus ut superius legitur. In omnibus tenere et possidere debeatis et ad meliorem faciendum deo iubentem 2 ad cultum perducatis. Ipsi heredesque suis per . . . . . . usque in tertium gradum tertiam heredes. tertiam personam tertiam ienerationem. Hoc est ipsis suprascriptis filiis nepotesque suos et filiis legitimis procreatis. Quod si vero filiis aut 25 nepotes minime fuerint. Vni etiam extranea persona cui volueritis relinquendi habeatis licentiam excepto piis locis vel publici numeri militum seu bando reservata dumtaxat in omnibus proprietatem suprascripto venerabili episcopio. Per quam etiam suprascriptu fundum qui ponitur cariniano cum omni- [f. 48 bus ad eum pertinentibus ut superius legitur. dare atque inferre debeant. suprascripti iohanni et talarico seu petrus cognatibus. Itemque sigiderado et teodosia fratribus heredesque ipsorum rationibus in suprascripto venerabili episcopio. Singulis quibusque annis sine aliquam moram vel dilationem pensionem nomine in natale Sancti laurentii denarios bonos nobos optimos quale pro tempore ierit numero sex. Completa vero tertiam generationem 35 ut superius legitur. Tunc suprascriptu fundum cum omnibus suis meliorationibus ad supradicta ecclesia. modis omnibus revertatur. Ut quicquid ve

30

1 Sul margine estremo della pagina fù scritta da mano contemporanea la seguente nota che è evidentemente erronea, ze si rolle riferire al presente documento. Anno primo dempni Johannis quintidecimi pape currebat annus nongentissimus octuagesimus quintus incarnationis domini. 2 iubante.

nerabili episcopio. Curam iesserit. Iterum locandi quibus maluerit. liberam habeat sine aliquam ambiguitatem licentiam. De qua re et de quibusque omnibus suprascriptis et iurantes dicunt utrasque partes per deum omnipotentem. Sancteque sedis apostolice Seu salutem vir beatissimo et coangelico domni iohannis 5 summis pontifici. et universali duodecimo papa. Hec omnia que huius chartule seriens testus eloquitur inviolabiliter conservare atque adimplere promittunt. Quod si quisquam eorum contra huius chartule. placiti conventionisque chartule. seriem in toto partem eius colibet modo venire temptaverit. tunc non solum periuriis reatum incurrat verum etiam daturis se et heredes succes- [f.48' 10 soresque suos promittunt pars partis fides servantis. Ante omnem litis initium pene nomine auris uncie septe etbrities et post penam absolutionis manentem uius chartule seriens in suam nichilominus maneat firmitatem. Has autem duas uni forme in eo tenore conscriptes per manum mihi Stephanus in dei nomine virum et tabellium Huius civitate tiburtina.

15

20

25

Scribendam pariter dictaverunt easque propriis manibus roborantes testibus a se rogatis obtulerunt Subscribendam et sivi invicem tradiderunt substipulatione et sponsione solemniter interposita Actum tyburtine. In mense et indictione suprascripta quarta et decima.

Signum manum ††††††† Iohanes et talaricu. et petrus et agati... sinderadu. et theodosia in hanc chartula rogaverunt;

2

Signum manum. Leone in hanc placiti conventionisque chartule testes subscripsi et traditam vidi;

† Signum manum. Petrus septeminu in hanc placiti conventionisque schartule testes subscripsi et traditam vidi;

† Signum manum. Benedictus in anc placiti conventionisque chartule testes subscripsi et traditam vidi;

1 Nome raschiato.