DOCUMENTO VII.

ANNO 991.

(TAV. III)

Giovanni XV riconferma i beni e i diritti della Chiesa di Tivoli,

t.lоHS EPS

5

EPS SERVVS

servorum dei. Dilectissimo atque reverentissimo. et sanctissimo fratri [ domini gratia sancte tyburtynæ æcclesiæ episcopus. et per te

nostro

in eodem venerabili episcopio. tuisque successoribus in perpetuum., Cum magna nobis sollicitudine insistit cura pro universis dei æcclesiis. ac piis locis vigilandum. ne aliqua necessitatis iactura sustineat. sed magis proprie utilitatis stipendia consequantur. Ideo convenit nos pastorali tota mentis integritate eundem venerabilium locorum. maxime stabilitatis integritatem procurare. et sedule eorum utilitate subsidia illic conferre. Ut deo 10 nostro omnipotenti id quod pro eius sancti nominis. honore et laude. atque gloria eius venerabilibus nos certum est contulisse locis. Sitque acceptabile nobisque ad eius locupletissima misericordiam dignam. huiusmodi pii operis conferantur arcibus remunerationem. Igitur quia petiit a nobis tua dilectio. quatinus concedimus et reconfirmamus tibi tuisque successoribus per hoc no15 strum apostolicum privilegium. omnes res predicti episcopii tui. quam tyburtine ecclesiæ sancti christi martyris levitæ laurentii. Eo quod per neglegentiam tuorum antecessorum episcoporum munimina multa perdita fuerunt. Inclinati precibus tuis. pro omnipotentis dei amore suumque honorem. restaurationem predicte æcclesiæ. Confirmamus tibi tuisque successoribus omnes 20 episcopii et cunctas plebes. seu æcclesias atque monasterias. et diversis [ f. 11' vocabulis. cum omnibus eorum pertinentiis. vel adiacentiis. Sitas 1 in toto territorio tyburtyno nominatim videlicet infra civitate tyburtina. Idest regione 2 totum in integrum qui appellatur foro. et vicu patricii. et oripo cum æcclesia sancti Alexandri. et aquimolis cum forma antiqua iuxta episcopio. Item æc25 clesiam sancti pauli. et regione qui vocatur formello cum gradas suas. et cum omnibus ad eas pertinentibus sibi invicem coherentem. Et inter affines

1 In margine: Hic incipit. 2 In margine: Nota quidem quod primus Questa e le altre note marginali seguenti sono di età più recente.

Hic nota pro foro in circuitu civitatis.

3

ab uno latere silice publica. qui descendit ad porta maiore. et usque in porta scura. A secundo latere muro civitatis tyburtyna. usque in posterula cum æcclesia SANCTI PANTALEONIS 1. Cum turre et scala marmorea. et deinde ascendentem per via publica. usque ad murum antiquum sancti pauli. Ex 5 utraque vero partem ipsum murum. et pervenit usque in muro civitatis. Similiter et regione qui appellatur plazzula infra civitate. Ab uno latere muro ipsius civitatis. Et a secundo latere silice qui pergit ad posterula de vesta. Et a tertio sive a quarto latere monasterio sancti benedicti. Necnon et alium regionem totum in integrum qui vocatur castro vetere. cum ecclesia sancte 10 marie. et sancti georgii 2. quæ sunt diaconiæ. Ab uno latere fossatum unde pergit aqua in vesta. ex utraque vero parte murus civitatis circumdatur. [ 1. 12 Immo fundos duos in integris sibi invicem coherentes qui appellatur lipiano. et lambrione. In quibus sunt vineis cum trullo infra se. et arbores olivarum. et cum omnibus ad eosdem fundos in integros pertinentibus. Constitutos ty15 burtyno territorio. Ab uno latere silice publica. qui ascendit ad porta scura. Et a secundo latere vinea qui appellatur votano. Et a tertio latere via publica qui descendit a suprascripta civitas. et pervenit usque in silice. A quarto latere iuri vestri episcopii. sicuti per alie precepta tenetis. Item fundum in integrum qui appellatur pozalia. qui et Alephanto vocatur. Cum vineis et 20 terris. et cum omnibus ad eum pertinentibus. Sito suprascripto territorio. Ab uno latere fluvius. Et a secundo latere pentoma maiore. Et a tertio latere fundum quintiliolum. Et a quarto latere camarti. Simulque et fundum qui appellatur pluzano in integrum. Ab uno latere fluvio. et a secundo latere camarti. Et a tertio latere cervinariola. Et a quarto latere fundum purpu23 ranum. iuris eiusdem episcopii. Atque ipso suprascripto fundum purpuranum in integrum. cum omnibus ad se pertinentibus. Ab uno latere africanum. Et a secundo latere flumen. Et a tertio latere pluzano. et a quarto latere lauretum. Pariter et fundos pertusulo cum ecclesia sancti valentini . Fundum iulianum. Fundum orianum. omnes in integris sibi invices coherentes. [f. 12" 30 constitutos territorio tyburtino. miliario a suprascripta civitate plus minus quinto. in campo maiore. Ab uno latere staphiliano. Et a secundo latere silice in qua est ponticello. Et a tertio latere crepidinis. Et a quarto latere piranis. Et a quinto latere. colummella. Similiter fundum suberetula. Fundum ara magna. Fundum bissianum cum æcclesia sancti angeli. fundum trulias. 35 Fundum agrimontium. Fundum castaniola. Fundum computum. fundum turinianum. Fundum ianule. Fundum gimelle. Fundum septem viis. Fundum matre

4

1 In margine: Nota quod ecclesia sancti Panthaleonis est capella sancti Laurentii. 2 In margine: Hic nota quod ecclesia sanctae Mariae de Cornuta et ecclesia sancti Georgii sunt capellae sancti Laurentii. 3 quarto, così la prima mano, corretto dopo in primo. -In margine: in rosario. - 5 In margine: Nota pro ecclesia rurali sancti Valentinį.

15

saccula. fundum procli. fundum planule. Omnes in integris sibi invicem coherentibus. terris et silvis. et omnibus a suprascriptos fundos in integros pertinentibus. positis in eodem territorio tyburtyno. Preterea et fundum qui vocatur balera 1 in integrum. Fundum tufolo. Fundum tortilianum. Et fun8 dum oriali. Et vinea posita iuxta sanctum pastorem. Itemque terra et vinea ubi est æcclesia sancte agnes 2. Verum etiam et clusura 3 vineata cum griptis et aquimolis antiquis. et terra rationales posita in griptule. Seu et fundum in integrum qui vocatur cornu . Fundum vineole. Fundum capud leonis. Fundum antonianum cum æcclesia sancte mariæ in pesile. Fundum 10 carinianu. Fundum lame cum ecclesia sancti ianuarii. Fundum rubeto cum æcclesia sancte marie in pesile ". Fundum balle petrosa. omnes sibi invicem coherentibus. cum terris. campis. pratis. pascuis. Silvis. et cum omnibus [f. 13 eorum pertinentiis. constituti in suprascripto territorio tyburtino. Fundum rosarum. Fundum reianum cum plebe sancti petri. et æcclesia sancti thome apostoli. Atque casale et plebe sancti stephani qui appellatur severini. et plebe qui appellatur sancti vincentii. cum griptis et parietinis suis. et silvis. et cum omnibus eorum pertinentiis. Necnon et casale in integrum qui appellatur gualdo 7. Et fundum ceseranu. Pari modo et fundum qui vocatur paterno. Fundum qui vocatur gripta tabulicia. Et canneto. cum omnibus eo20 rum pertinentiis. Ab uno latere via publica. A secundo latere paternum. A tertio latere flumen. Et a quarto latere carrarea. Presertim et fundum silicata in integrum. fundum panicianum. Fundum caccabelli. cum vineis et terris. et cum omnibus eorum pertinentiis. Ab uno latere silice qui descendit ad ponte lucanum. A secundo latere alia silice qui pergit ad palatium antiquum. 25 A tertio latere via publica. Et a quarto latere fundum gostanti. Enimvero clusura de vinea super se in integrum cum omnibus ad eam pertinentibus. Sita in fundum qui vocatur zetula. sicuti per donationis chartula evenit in suprascripto episcopio. Fundum paconi in integrum. Fundum piranello. Fundum turiccle. Fundum cecili. Fundum serianum cum arboribus olibarum. 30 Fundum balbinianum. In quo est æcclesia sancti victorini. Fundum mollica sibi invicem coherentes cum omnibus eorum pertinentiis. Ubi inter affines. Ab uno latere ponitur lucus. A secundo latere rivo qui pergit ad pontem marini. A tertio latere lumbricata. A quarto latere rivo puzzulo. In- [ f. 13' super concedo et confirmo marsicanam viam in integram. Et fundum campo

1 Sotto balera scritto di seconda mano portionem. Al fine della linea, dopo in Integrum, segno di richiamo al margine ove è scritto fundum casapetra. - 2 Aggiunto di seconda mano simulque sopra verum. - 3 Una terza mano aggiunse tre lettere per leggervi clusurella. - 4 1. sationalis. - 5 Un'altra mano aggiunse in integrum. & in pesile cancellato. 7 In margine: seu et unciae..... 8 La seconda mano cancello insuper e soprappose item. -9 In margine è aggiunto et a quarto latere rivo puzulo di seconda mano. Nel testo aggiunse item.

rotundo in integrum. Fundum pensionis et case 1 in integrum cum æcclesia sancte marie. et æcclesia sancti severini iuris suprascripti episcopii. Quippini. et fundum qui appellatur cornuti cum plebe sancti stephani. Fundum parianum cum æcclesia sancte marie. Fundum circulo cum ecclesia sancti benedicti. et 5 sancti anastasii. Fundum aqua ferrata. Fundum paternum. Fundum maranum. et mons paterni. Fundum casa martis. Fundum vegete quod est casa proiectici. Fundum batilianum. cum terris et silvis sibi invicem coherentibus posita territorio tyburtino. Ab uno latere fossato maiore. A secundo latere via antiqua qui pergit ad pontem marini. Et a tertio latere fundum cali10 cianum. iuris sancte romane æcclesiæ. A quarto latere fundum

Et a quinto latere fundum paulini iuris monasterii cella nova. Porro 2 et fundum qui vocatur prata maiore. cum vineis. terris atque pratis. Fundum baronianum in integrum. Inter affines incipiente per rivo usque in forma antiqua. A secundo latere monetula. A tertio latere fundum romani. Et a 15 quarto latere fluvium tyberis. et pervenientes usque in aliis arci ubi est ponticello. Verum ætiam et clusura vineata super se integra. posita ad porta adriana. Fundum cicci. Fundum aflorum. Fundum ciculanum. Fundum [ f. 14 pacciani. omnes invicem coherentibus in integris. Fundum zizinni cum plebe sancte marie. et sancti iohannis. Fundum marcianellu. et casale sancti cirici. 20 Fundum columpnella. sive quibus aliis vocabulis nuncupantur. Ab uno latere via publica. A secundo latere fundum apolloni. A tertio latere romani. A quarto latere ballelonga. Et a quinto latere forma unde aqua decurrit recte in via publica. Similiter et fundum. carpinianu et vinea inter duos ludes cum ecclesia Beati PeTRi Apostoli. Et vinea in trivio cum æcclesia Sancti 25 Laurentii. Immo et fundum castro in integrum cum æcclesia sancti angeli. Fundum balarcese sibi invicem coherentibus. Pariter et fundum

cum vineis et

cum casale suo et balle longa. atque plebe sancti terris. et cum omnibus suis pertinentiis. Fundum fullonis in integrum. et quattuor uncie fundi qui appellatur apollonii. Nec non et fundum claudia30 nus. Fundum iuliani. Fundum tripensis. Fundum cisternule. Fundum pontecclo. Fundum silveri. Fundum casa marciana. Fundum parsi cum silvis et olivetis. et terris. cum æcclesia sancti cesili. et cum omnibus eorum pertinentiis. Simul etiam et fundum paternum cum æcclesia sancte columbe. Fundum olivarum. Fundum ianule cum ecclesia sancti pauli. Fundum anterranum [f. 14' 33 in integrum sibi invicem coherentibus. miliario ab urbe rome plus minus vicesimo sexto. Porro et fundum balneolum. Fundum facundii. Fundum licini. Fundum bassanum. Fundum barbatianum. Fundum corsanum. Fundum bico

1 case corretto in caselle. - 2 porro è cancellato, e scrittovi sopra nec non.

longu. Fundum antoni. Fundum clippi. Fundum nigilionis resiariu. Fundum buccunianum quod est territorio savinense. Fundum gelli. fundum curtellorum qui est posita ante pontelucanum. Fundum corconi in integrum. Fundum maiani in integrum. positum iuxta silicem. Fundum iemilianum. Fundum 5 aquilonem. Fundum mutilianum iuxta sancti stephani in cornuti. Fundum in balle positum qui appellatur capramolente. Et castanneola in integris. Ab uno latere colonia qui vocatur minianu. A secundo latere fundum veranum. A tertio fundum ilianum. Et a quarto latere montem qui vocatur vulturella. iuris sancte romane ecclesiæ. Simul etiam fundum ilice. et civitas quæ Vocatur 10 now. Fundum petroriiolum. et turriccle. Fundum turriccle. Fundum turritula. Fundum vicum et arcum. et cicilianum. et vigilianum 1. et aspreta cum ecclesia sancti petri. et in vicu æcclesia sancti valerii. Fundum grecorum. Fundum virdilianum. ubi est æcclesia sancti magni. Omnes sibi invicem in integris coherentibus. cum casis. et vineis. terris et silvis. pratis. pascuis. cultum vel 15 incultum. Fundum melizanum. Fundum paternum. Fundum sambuculo. posito territorio tyburtyno. a civitate eiusdem miliario octavo. Ab uno latere f. 15 fundum minianu. Et a secundo latere bulturella. A tertio latere fundum maternum. Et a quarto latere fluvius qui vocatur iubenzanu. et monte qui vocatur crufo. iuris suprascripti episcopii. Pari modo ex alia parte montis fundi 20 camporacie. sive massa vocatur. cum mons ubi est in cacumine æcclesia sancti angeli. qui dicitur faianu. nec non et locum qui appellatur trellanu cum fundis suis. Videlicet fundum carpi. Fundum murre. Fundum plazze. Fundum rosarium. Fundum corianum. Fundum iulianum. Fundum casa martelli. Fundum sancte anatoliæ. et valle fortiniane. et usque in finestelle. Fundum mons aquæ 25 vive. Omnes sibi invicem coherentes in integris. cum casis et vineis. terris et silvis. campis. pratis. pascuis. aquis. aquarumque decursibus. vel cum omnibus eorum pertinentiis. Constituto iam nominato territorio tyburtino. miliario ab ipsa civitas plus minus decem. Ab uno latere fundum grecorum. A secundo latere fundum sassa. Et a tertio latere fundum grunzanu. Et a quarto 30 latere fundum longianum. Similiter et fundum casa herculi. cum casis et vineis. et cum omnibus ad eum pertinentibus. Ab uno latere fundum licilianum. A secundo latere fundu foranu. A tertio latere fundum qui appellatur pasinianu. Et a quarto latere fundum barbaranu. iuris ecclesiæ tyburtine. Preterea et quattuor fundis in integris. Videlicet capud leonis. et piscianus. 35 cesarianus. Magianum. Omnes sibi invicem coherentibus. Immo et fun- [f. 15' dum villa pertusa. Fundum saturanum. Fundum valneolum et casale cum æcclesia sancte secundine. usque in rivo qui dicitur de trabicella. Et æcclesia

1 Corretto ricilianum.