anno. M. c. octogesimo. VIIIj. venerabilis Friderici imperatoris tempore. tunc temporis Iherosolimam peregri

nantis.

N° 221.

Pabst Clemens III entseßet den als Erzbischof von Trier gewählten Folmar, wegen seiner NichtsErscheinung zu Rom.-26. Juni 1189.

Clemens episcopus seruus seruorum Dei dilectis filiis. vniuerso eapitulo Treuerensis ecclesie. et omni clero et populo per Treuerensem archiepiscopatum consistentibus salutem et apostolicam benedictionem. Multiplicibus perturbationum grauaminibus. que occasione dissensionis in electione archiepiscopi Treuerensis incurrit ecclesia. paterno compatientes affectu . considerantes etiam quot et quanta uniuersali ecclesie ex dissensione que inter Romanam ecclesiam et imperium propter hoc emerserat dispendia poterant euenire. ab ipso nostre promotionis initio. quanto studio quantaque solicitudine potuimus ne ulterius dicta mala procederent. et que excitata fuerant sopirentur. per nos et fratres et legatos nostros sine intermissione curauimus laborare. Et quoniam ipsius pacit tractatus. et totius negotii consumatio venerabilis fratris nostri Fulmari archiepiscopi uestri presentiam exigebas. ipsum ad nos impetrata sibi a karissimis in Christo filiis nostris. F. imperatore. et H. filio ejus rege Romanorum semper augustis omnimoda securitate. apostolici auctoritate precepti. curauimus euocare. Dilecti etiam filii nostri P. titulo sancti Petri ad Uincula. et J. sancte Pudentiane presbiteri cardinales. apostolice sedis legati. hoc ipsum ei ex parte nostra et sua missis litteris. cum quanta potuere districtione injungere curauerunt. Adjectum est

etiam quod nisi pridie idus februarii jam preteriti. nostrə se conspectui presentaret. nichilominus ad negotii consummationem de fratrum nostrorum consilio procedere curaremus. Quoniam igitur hactenus nescimus qua intentione seu animositate nobis suam noluit presentiam exhibere. ipsum de communi fratrum consilio. ceu contumacem et inobedientem auctoritate qua fungimur. illa quam in uos ecclesiam Treuerensem. suffraganeos. et totum archiepiscopatum de jure archiepiscopali hactenus ha buit. potestate priuamus. statuentes. ut tam ab ipsius . quam à R. prepositi obedientia tam uos. quam uniuersus archiepiscopatus. sitis deinceps in spiritualibus et temporalibus quantum ad jus archiepiscopale pertinet. perpetuo penitus absoluti. sicut dum Verone essemus uiuente adhuc bone memorie Vrbano predecessore nostro inter ipsum et imperiales nuntios condictum fuerat et statutum. prout in literis compositionis apparet. dictorum cardinalium legatorum nostrorum. et venerabilium fratrum nostrorum. Bauembergensis . et G. Herbipolensis episcoporum. et dilecti filii S. Hersfeldensis abbatis sigillorum testimonio consignatis. Prebendas tamen et beneficia que uterque . et clerici qui pro Fulmaro ejecti fuerunt ipsius electionis tempore possidebant. omnibus uolumus et mandamus sine aliqua diminutione persolvi. Nos etenim Fulmaro jam dicto alicubi per sedem apostolicam honeste uolumus prouideri. Interdicimus etiam ne idem Fulmarus ullo umquam tempore in tota Treuerensi diocesi legatione fungatur. aut cum pontificalibus debeat insignibus ministrare. Siquos autem occasione non impense sibi obedientie. memoratus Fulinarus deposuit. excommunicauit. officioque suspendit, aut beneficio. in integrum esse de

cernimus restitutos. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre constitutionis infringere. uel ei ausu temerario contraire. siquis autem hoc attemptare presumpserit. indignationem omnipotentis Dei. et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus se nouerit incursurum.

Ego Clemens catholice ecclesie episcopus.
Ego Albinus Albanensis episcopus.

Ego Bobo Portuensis et sancte Rufine sedis
episcopus.

Ego Octauianus Hostiensis episcopus. et
Velletrensis.

Ego Laborans presbiter cardinalis sancte
Marie trans Tiberim. titulo Calixti.

Ego Jordanus sancte Pudentiane. titulo Pás-
toris presbiter cardinalis.

Ego Johannes titulo sancti Clementis cardinalis et Tuscanensis episcopus.

Ego Jac. diaconus cardinalis sancte Marie in Cosmidyn.

Ego Soffredus sancte Marie in Via lata diaconus cardinalis.

Ego Bernardus sancte Marie Nove diaconus cardinalis.

Ego Gregorius sancte Marie in Aquirio diaconus cardinalis.

Datum Laterani . per manum Moysi sancte Romane ecclesie subdiaconi. vicem agentis cancellarii . V1. kal. Julii. indictione septima. incarnationis dominice. anno. M.C.LXXXIX. Pontificatus vero domni Clementis pape. 11j. anno secundo (1).

(1) Nach dem Tode des Erzbischofs Arnold, waren der Domprobst Rudolf und der Archidiakon Follmar, wechselseitig

N® 222.

Erzbischof Johann von Trier ertheilet seinem Cathedral › Capitel das durch den Tod seines Vasallen ihm anheim gefallene Patronats Recht der Kirche zu Ochtendung. - 1189-90.

Johannes Dei gratia Treuirorum archiepiscopus. vniuersis Christi fidelibus ad quos presens scriptum peruenerit in perpetuum. Cupientes tam in presenti etate quam in postera contra memorie humane infirmitatem et malignantium calumpniam certe et firme patrocinium cautele preparari dignum duximus presenti scripto annotari. Cum patronatus de Ochtendung Jacobo Treuirensis ecclesie ministeriali sine herede defuncto. quia jus feodale ad filias transferri non solet (1), nobis libere uacet. et in vsus proprios uel mense uel alios dicte ecclesie reditus committere possemus. nos anime nostre saluti prouidere curauimus et prefate ecclesie patronatum et tertiam omnium fructuum ejus partem et quicquid ad jus pastoris spectat majori ecclesie Treuirensi contulimus et ab omni

gewählt worden. Erstern unterstüßte Kaiser Friedrich I, und lehtern bestätigte 1184 Pabst Urban. Später war zwischen dem Kaiser und dem zweiten Nachfolger Urbans, bem Pabst Clemens 111, eine friedliche Verabredung zur Beilegung des Zwistes wegen der Bischofswahl in der trierischen Kirche getroffen worden, worauf Follmar nach Rom berufen ward. Er erschien nicht, und zog sich daher 1189 das Entsseßungs - Dekret zu. Vergl. Gesta Trevir. Cap. 93 bis 101. in prodrom. hist. Trev. pag. 786—798. (1) Deutlich stellet Erzbischof Johann hier den Grundsay fest, daß die trierischen Lehen in der Regel nur Mannlehen ges wesen seyen, was Herr von Hontheim auch aus noch ans dern Gründen beweiset, in hist. Trev. dipl. tom. 1. pag.

636. sq.

onere exactionis quod archiepiscopo reddi solet. retento tantum censú annuali saluoque jure archidiaconali . eandem ecclesiam exemimus ut exinde duo fuitia vini in Purificatione Beate Virginis aliud in anniuersario nostro sancti Paulini et sancti Simeonis fratribus ad majorem ecclesiam conuentibus prout res extendi poterit exhibeantur. alias autem duas decime partes Garnero de Gontreue qui com, memorati Jacobi neptem duxerat in uxorem multum rogati per indulgentiam concessimus (2) hoc tamen firmiter ordinato quod idem Garnerus quicquid juris in hac ecclesia habere uidebatur sub testimonio comparum suorum et multis aliis presentibus resignauit. Nos uero quod pie statuimus perpetuum esse uolentes sub anathematis pena districte interdicimus nequisquam contra uenire audeat nec illud immutare aut ab assignato beneficio alienare presu

mat.

N 223.

Erzbischof Philipp von Cöln belehnet des Pfalzgrafen Conrad Gemahlin, Jrmentrud, und ihre Tochter, Agnes, mit dem Schloß Stahleck, und der Vogtei Bacharach. 1189-90.

In nomine sancte et indiuidue trinitatis. Philippus diuina dispensatione sancte Coloniensis ecclesie archiepiscopus uniuersis Christi fidelibus tam presentibus quam futuris in perpetuum. Scire uolumus omnes in Christo renatos quod castrum Stahelecke et aduocatiam in Bacha

(2) Nur durch eine neue Begünstigung des Erzbischofes geschah es, daß Garnerus von Gondorf, der eine Nichte des ers ften Vasallen geehligt hatte, in einen Theil des Lehens nachfolgte. Nur durch Verzichtleistung auf ein anderes Recht, erhielt er die neue Belehnung.