BIOGRAPHIEËN van beroemde mannen uit den Deventer-kring. (Vervolg van dl. XXVII, Utr. 1901, blz. 423.) II. FLORENS RADEWIJNS. 123r. (fol. 123). Dese punten sijn genamen uyten leven onses weerdigen vaders meyster here Florens. 123. Meyster heer Florens was geboren van Gorinchem 1), ene stadt, gelegen ynt Sticht van Vyttricht onder herschappie des edelen jonckers ofte heren van Arcken 2), van gueden eerbaeren luden na der werlt. Hij waert van sinen olders al vroe totter schoelen gesat, ende hij nam vlitelic toe in der leeringe, want hij was seer bequame van synne. Ende hij was seer gemynnet van sijnen vrenden om sijnre mynliker gesellicker eerbaerheit wille. Doe dat geruchte van meyster Gerijt die Grote tot sinen oren quam, crech hij alte grote begerte sine woerde te hoeren. Ende uytter ordinancien Godes soe quam (fol. 123") hij eens sine woerde te hoeren, uyt 1) Verg. Bibl. roy. M. S. no. 8849-'59, fol. 27 (Ned. Arch. voor Kerkgesch., N. S. dl. I, afl. 3, s-Gravenh. 1901, blz. 324): domnus Florencius de Roorichem (7. Goorichem). Zie verder over 's mans geboorteplaats Gerretsen, Florentius Radewijns, Nijm. 1891, blz. 48. 2) H.S.: arckē. ARCHIEF XXVIII. I Y welken hij noch meer ontsteken waert tot noch meerre begerten, als onse Here secht ynt heilige ewangelie: „Die my etet den sal noch hongeren, ende die my drinket 1) den sal noch dorsten." 2) Aldus ontsteken mit vuericher mynnen, soe opsatte meyster Florens, dat hij mit meyster Gerijt wolde spreken van salicheit sijnre zielen, alsoe vroe als hij daer bequame tijt toe crigen conde. Als hij dan tot meyster Gerijt quam, ontfenck hij hem seer mynlic, ende sij spreken toe samen van salicheit der zielen. Ende als meyster Gerijt marcte den gueden gront ende die guetwillicheit meyster Florens, soe verblijde hij hem seer in den Heiligen Geest. Ende hij hadde grote mynne tot meyster Florens, ende tot salicheit 124 sijnre zielen was hij hem (fol. 124) seer treckende. Meyster Florens was al wat in die werlt (doet) bestaen te wortelen 3): hij was vrolic ende mynlic, toesprekelic ende gesellic, soedat hem alman ) lief ende wert hadde. Mer hij pynde hem allentelen 5) of te breken van der werlt, ende hij sechde ondertijden uyt vuericheit des geestes tot sinen werliken vrenden: 1) H.S.: drinken. 2) Toespeling op Joh. VI: 35. De woorden zelve zijn ontleend aan Eccl. Jes. Sir. XXIV: 29:,,Qui edunt me, adhuc esurient : et qui bibunt me, adhuc sitient.” De Ned. tekst (Hoofdst. XXIV : 24) heeft: „Die mij eten, zullen niet hongeren: en die mij drinken, zullen niet dorsten." - 3) Waarschijnlijk moet zóó gelezen worden; ,,doen bestaen' heeft in het Mul. o. a. de beteekenis van ,,er toe brengen" (verg. Rein. uitg. W. J. A. Jonckbloet, Gron. 1856 — reg. 553:,,Die u........ desen berch lanc over te lopene dede bestaen."). De zin is: „,M. Florens was alles wat in de wereld er toe brengt om wortel te schieten, om vasten voet te krijgen." 4) iedereen. 5) langzamerhand. ,,Ic hape, dat ic noch in enen sympelen state sterven sal," alst oec geschiede uytten walbehagen Godes. Want cort hierna dede hij altemael uyt den oelden mensche ende kierde hem totten rechten wech der duechden. Ende hij gaf hem alinck 1) onder meyster Gerijt ende anheenck hem mit sunderlinger mynnen ende onderdanicheit. Ende meyster Gerijt mynde hem weder mit sonderlinger lieften om sijnre duechden wille. Ender 124. uyt rade meyster Gerijts soe waert hij (fol. 124") prester gemaect, dat hij nochtan niement lichtlic en riet, omdat sij zwaerlic te vynden sijn, die des staets weerdich sijn. Ende hij plach na te seggen: „Ic hebt enen geraden, die ic meene dattes weerdich is." Als dan meyster Florens prester geworden was, soe beleyde hij sinen staet weerdelic, ende hij hadde toe Deuenter ene vyckerie, soedat hij toe choer plach te gaen. Ende in den choer stont hij soe reverenselic ende sanck, dattet selden of nummermeer gemarket en waert, dat hij een oge opsloech, soedat sine eersame zeeden ene dissepline was alder ander, die mit hem in den choer stonden. Ende alst gevel, dat hij in den choer quam 125. ende daer dan ye- (fol. 125") ment wat toe handen toech, dat niet rechtuyt en was, die waert begaen, ende sij plegen malkanderen toe wencken ende sechden: „Sus, sus, here Florens kumt!" Aldus was sijn heilige leven ene vermaninge hoere gebreke, mer hij en plach hem niet vele te seggen mitten monde. Hij en plach gene sloetschen 2) te dragen als die ander presters, 1) geheel en al. 2) Met,,sloetsche" of ,,scloetsche" zie drie regels verder zal wel bedoeld zijn het meer gewone,,slodse", volgens Kil. de beteekenis hebbende van ,,crepida, sandalium”. mer daervoer hadde hij twie corte buetschoen 1); daer genck hij oetmoedelike mede, ende dat weren sine scloetschen. Dese weerdige man was alsoe goddienstich overal in sinen zeeden: als hij over die strate genck, soe genck hij soe ingekiert, dat hij niet en merkede, wie dat hem grute. Die lude hadden hem lief ende bewesen hem weerdicheit opter straten; ende doe hijt 125. (fol. 125) mercte, dat hem die lude soe duechentlic ende toespreclic worden, doe plach hijt te vermyden, dat hij soe vake niet opter straten en genc: alsoe seer was hij die eer vliende. Ende als hem yement breve sande, daer prys of weerdicheit in stont tot hemwerts, soe sechde hij: wisten sij anders niet te scriven, ist anders niet, dat mosten 2) sij wal gelaten hebben. Ende dan en wolde hij hem van oetmoedicheit niet wederscriven, opdat hij hem gene sake en geve, dat sij hem echter 3) bet loven of prysen solden. Sonderlinge oetmoedich ende verworpen was hij van habijt, want hij mynde die inwendige cierheit, ende sine begerte was al opwert tot dat hogeste guet; daerom en achte hij niet op die uytwendige cierheit 126". (fol. 126") der cleder. Op ene tjt solde hij een cleet laten maken; doe vrachde hem die scroder 4), hoe hijt wolde gemaket hebben. Doe antwoerde hij: „Snydet daer vier stucken van ende nayt sij toe samen, opdat ic daer lichtlic in ende uyt mach comen." Doe sechde die scroder: „Wanne 5), lieve here Florens, hoe solde 1) bote, botenschoen pero, calceus rusticus e crudo corio(Kil.). 2) mochten. 3) later, naderhand. 4) kleermaker. 5) wat nu, hoe nu? dat laten?" 1) Doe antwoerde hij weder: „Wat licht daeran, hoe dat ic late?" 2) Hij stont eens in die kerke ende sach enen clarck bij hem staen, die schone wijde mouwen hadde an sinen tabbert; dese besach hij vake ende was daer seer onleedich mede. Dit myshagede desen gueden man, ende hij uytrecte sine arme ende sechde: „Siet, dese mouwen en becummeren mijn gemoede niet als u die uwe, want sij sijn enge ende niet curioes." Uut 126. desen schamde (fol. 126) hem die clarck ende waert in hem selven seer confuus. Ende want dese lieve vader dus oetmoedelic ende sympelic wanderde, soe was daer een persoen, die dachte: hij wolde hem sine vyckerie ontnemen mit loesheit. Want hij meende: here Florens en solde hem selven niet vele connen weeren, ende daer en solde niement wesen, die voer hem spreke. Op desen hape sprack hij here Florens an van der vyckerie. Doe antwoerde hij hem oetmoedelick ende sechde: „Hebdi daer beter recht toe dan ic, soe hoelt sij in den name ons Heren." Als dit die ander guede manne hoerden, die daerbij stonden, verwonderden sij hem toe male. seer, dat die guede vader here Florens dat soe suetlic 1275. heensatte; ende sij worden seer neeren- (fol. 127) stich ende en wolden gheenssyns lijden, dat hij alsoe solde beroeft werden. Ende sij deden den persoen alsoe yn 3), dat hij mit groter confuusien van daer genck. Hij was oec sunderlinge verciert mitter duecht der barmherticheit ende der guedertierenheit ende der 1) er uit zien. 2) Verg. fol. 210V:,,wat licht daer an hoe dattet latet." |