onderscheidenheit 1), soedat niement ongetroest van hem en genck. Het geveel op ene tijt, dat een persoen tot hem quam, die melaetsch was; dese begerde mit hem te spreken. Ende die guede vader voechde hem daer seer mynlic ende guetlic toe. Ende als sij hoer woerde te samen geeyndet hadden, soe genc die melaetsche walgetroest van hem. Ende al verwonderende sijnre wijsheit ende sijnre duechden, die hij in here Florens gemarket hadde, sechde hij tot sinen 127. geselle: „Salich is die stadt, (fol. 127) die alsulken man in hoer heeft."

Doe die weerdige vader meyster Gerijt die Grote sterven solde, doe was hij sorchvoldich, dat dat oetmoedige cleyne kudde 2) Ihesu Christi yo enen gueden hierde weder solden hebben. Ende uytter ordinancien Godes soe satte hij hem here Florens, des hem allen wal genoechde. Als dese weerdige man here Florens dit of(f)ycium ontfangen hadde, soe was hij vlitich mit alre goddiensticheit die bruders te regieren. Ende seer plach hij sij te herden totten duechden, ende sonderlinge tot oetmoediger gehoersemheit ende tot sympelheit ende tot onderlinger mynnen. Oec plach hij den jongen clercskens vake te leeren, hoe dat sij hoere passien solden uytraden 3) ende verwinnen. Op ene tijt sechde hij hem:

128г. „Een ygelic solde alle (fol. 128) dage opsetten, dat hij sijn leven vuerichlike beteren wolde ende enen

1) oordeel des onderscheids, verstand.

2),,kudde" is in het Mnl. zoowel vrouw. als onz.; zie over het geslacht van dit woord: Van Helten, Middeln. Spraakk. Gron. 1887, blz. 332.

3) uitroeien,

nyen strijt annemen tegen sine becoringen ende gebreken ende die hem meest moylic weeren sterkeliker die te verwinnen ende hem gewelt te doen om Christus wil; want dat rijke der hemele lijt gewelt, ende die geweldigen grijpen dat. Het is oec nutte ondertijden te hebben enen bescheidenen mensche, die in den wege Godes bevonden is ende dien sine passien ende bangicheiden te apenbaeren ende niet te staen op sijns selves syn, mer liever enen anderen te geloven ende oetmoedelic eens anders raet te ontfangen ende te volgen ende yo sinen oversten gerne te volgen; want dat is ene grote verlichtenisse enen, die nyes bekiert is, ende een guet teyken des geestliken voert- (fol. 128) 128. gancks. Die dan aldus opsettet altoes Gode te dienen ende al sijn leven neernstelic te beteren ende hem van allen sunden willen te hueden, die verdient daer meer mede ende het is Gode ontfencliker dan of hij hondert armen voedede ende soedanigen opseet niet en hadde; want die meeste gave, die een mensche Gode offeren mach, dat is een guet ende volcomen wille altos 1) Gode te dienen in alle die tijt dat hij levet. Soedanigen mensche die en mach niet quelke sterven, alsoe lange als hij in soedanen opset staet. Ende ist dat hij stervet, hij sal in den staet der salicheit wesen ende sal barmherticheit bij Gode vercrigen, want hij een guet opsat gehadt heeft, ende die guede wille sal 129r. hem gerekent werden tot sine verdiens- (fol. 129') te voer volbracht werck, als die heilige prophete Davidt betuycht, seggende: „Heer, als mit enen schilde dijns gueden willen hebstu ons gecroent." " 2)

1) Zoo staat er.

2) Ps. V: 13.

Dese woerde ende desergelic, die die weerdige vader was den jongen herten inprentende, ontfengen sij mit alre weerdicheit. Ende als sij toe huys quemen, soe weeren sij vlitich hoeren gesellen dit voert te leeren; ya, vele vlitiger weeren sij die leer here Florens ende sijnre bruders ende oec hoer guede vermaninge onderlinge te vercallen ende malkanderen daartoe te harden dan die werlike menschen hoer vlijt doen om vele tijtlix guets te vergaderen of hoer werlike fabelen toe vercallen.

Onder desen schoelres waert soe grote dissepline gehoelden, oftet reliose 1) cloesterlude hadden geweest, 129. ende dat overmides (fol. 129) die goddienstige insettinge here Florens ende sijnre devoeter bruders.

Op ene tijt sat ene van desen schoelres in die schoele ende screef; doe gevelt, dat daer twie ander kynder toe samen worstelden ende treeden desen gueden kynde in sine scrijft ende schoerden hem sijn boeck. Hiervan en waert hij niet gestuert; mer oetmoedelic op sine knyen vallende, baet hij hem verghifnisse, omdat hij hem in den wege geseeten hadde. Het geveel eens, dat ene van hem sach sinen geselle eten een stucsken cruyts sonder noet; doe sechde hij: „Ic hadde vele liever, dat dat cruyt in den slijck leege dan dat ic alsoe mijnre gulsicheit solde volgen."

Op een ander tijt seeten hoere twie bij malkanderen in die schole, ende ene van hem, opsien- (fol. 130') 130г. de uyten vynster, sechde 2): „Het snijt." Doe berijspede 3) hem die ander ende sechde: „Dat is een

1) Zie fol. 1151, en de noot aldaar bij het woord „relye".
2) H.S.: sechde hij.

3) H.S.: berijsppede.

ydel woert." Alsoe goddienstigen zwijgen waert onder desen schoelres gehoelden, dat als die kynder orlof hadden ende sij alte samen ynne weeren, men daer niet eens menschen stemme en hoerde. Mer sij seeten ende studierden of screven, ende weeren vlitich in der leeringe.

Here Florens, die weerdige vader, mit alle sinen bruders en weeren niet allene vlitich hem inwert te kieren mer sij,weeren oec trouwe in hoer hantweick. Ende here Florens want hij niet wal en konde scriven, soe plach hij te lynien ende te pomsen 1), daer hij den bruders seer behulplic mede was.

Seelden was hij leedich. Op ene tijt was hij onleedich in die kocken, daer hij den gemeenen bruders in 1305. diende. (fol. 130') Doe quam daer ene van sinen nabueren; ende als hij hem onleedich vant in die kocken, soe sechde hij: „Lieve here Florens, en kan dit werck anders niement doen? Het weer vele behoerliker, dat ghi u tot gebede geven ende lieten dit enen anderen doen." Doe antwoerde hij alte mynlike mit enen vroliken ansichte:,,Indien dat ic alden bruders in desen werke diene, soe bidden sij alte samen voer my; ende hoer ghebeet is Gode vele genamer ende helpet my beet dan of ic allene bede."

Al dat dese weerdige vader here Florens mit al sinen bruders arbeyde ende leet om dat rijke der hemele, dat was hem al suete ende licht. Die gename ende Gode gemynde vergaderinge der bruders des eerweerdigen vaders here Florens, vergadert (fol. 1311) 131. totten love Godes, bloyde mit groten duechden ende was geciert mit werken hoger verdiensten. Daer waert

1) Thom. a Kempis, Vita Florentii, cap. XIV, § 1.

die oetmoedicheit, alre duechden voergancster, versoecht ende geoeffent van den meesten totten minnesten, makende van enen eerschen huyse een paradijs ende oversettende sterflike menschen in hemelschen margariten 1), als levende steene, die in den tempel Godes solden glorificiert werden. Daer bloyde die gehoersemheit, die moder der duechden ende een licht der bescheidenheit, onder soe grote discipline, dattet die alremeeste wijsheit scheen te wesen sonder marren gehoersem te wesen, ende ontsichlic quaet scheent verbij te gaen of niet te doen des oelden raet of dat 131V. minneste woert. Daer brande (fol. 131) alsoe die mynne

132r.

tot Gode ende totten naesten bynnen ende buten, dat die harde herten der sunderen, wanneer sij hoerden die heilige woerde der bruders, vloyende worden tot tranen; ende die daer coelt quemen worden ontsteken mitten brande hoere woerden ende gengen met blijschappen van dan, opsettende hem voertan voer die sunden willen te waeren. Daer blenckede dat wapen des geestliken ridderschaps tegen alle gebreke, ende die olden mitten jongen leerden daer sterkelic te strijden tegen den duvel ende hoer eygen vleisch ende die bedriechnisse der werlt. Daer wederquam der older vader memorye ende die vuerige wanderinge der monnicke van Egipten ten leven, die halfdoet lach in der eerden, ende die staet (fol. 132) der cleriken ende der priesteren is daer weder opgestaen totter regulen der overster volcomenheit na der irster manieren der heiliger kerken.

Daer waert gehoert die devote tohardinge of vermaninge der geestliker oefninge, ende onder die dage