Inde iræ, et lacrymæ. Tecum prius ergo voluta
Hæc animo ante tubas. Galeatum sero duelli
Pœnitet. Experiar, quid concedatur in illos,
Quorum Flaminia tegitur cinis, atque Latina.

170

Illinc iracundia et fletus. Quapropter ante buccinas, ista tecum antea revolve in mente. Belli tarde pigit eum qui jam cassidem induit. Explorabo quid liceat adversus eos, quorum favilla condita est ad vias Flaminiam, et Latinam.

............

pr. et duo codd. mss. viri docti in Misc. Obss. crit. Vol. v. T. 1. p. 267.169 Nec 58. Hæc anima ante tubas vel tubam alii, teste Ascensio. Hæc animæ ante tubas 66. Hæc anime ante tubam 51. 55. Hæc anime ante tuba 54. Hæc anime ante tubas 49.61.62.63.65.67.68.71.74.78.79. Priscian. 1. xvIII. et antiquiss. codd. teste Mancinello et prob. Rigalt, ut poëta se ipse adhortetur, ut ap. Quintilian. Ix. 2. dura, anime, hodie dura, et ap. Pind. Olymp. 11. 160. Ἔπεχε νῦν σκοπῷ τόξον, ̓́Αγε, θυμέ. Hæc animante tubas 80. Hæc animante (lı. e. stimulante) tuba 2. 10. 15. 16. 17. 19-28. 45-48. 50. 52. 53. 56-60.64.65.75.76. Exanimante tuba 11. prob. Schurzfl. cujus hæc nota est: "Ait auctor, cum tuba jam militem sonitu suo tantum non exanimat, sero nimis in bellum abiisse pænitet; et ita sane videtur Schol. vetus legisse, cum explicat metaphoram: tarde pænitet indixisse bellum, cum jam pugna commissa."-170 illis 21. illo 22.-171 Flaminea 15. 16.21. 48. Flamminia 17. 19.45.

NOTÆ

anxietate et labore ob conscientiam scelus objicientem, vel ob acres morsus satirici salis.

168 Inde iræ, et lacrymæ] Nam et ira et vindictæ cupido lacrymas elicit. Tecum prius ergo] Quæ cum ita se habeant, antequam te accingas scribendis Satiris, ac veluti classicum canas, ista perpende quæ admonui, nec temere quicquam moliare, cujus deinde suscepti pæniteat sero.

169 Animo, ante tubas] Multum hic variant codices. Legunt quidam; anime, ante tubas; ut seipsum adhortetur Poëta. Alii, animante tuba: sed

perperam.

Ante tubas] Ante sonitum et clangorem tubæ: metaphor. a re bellica. Galeatum sero duelli pænitet] Jam non licet amplius pugnam detrectare, cum auditur classicum, cum adest hostis, et arma sunt in manibus: se

rius est tum mutare sententiam.

Duelli] Duorum est certamen proprie, at pro bello etiam ponitur: et e duello factum esse bellum scribit Quintil. 1. VII. inde et perduelles dicti, qui patriæ suæ hostes se profitentur.

170 Experiar, quid concedatur] Juvenalis verba. Saltem igitur mortuos lacessam, et eos duntaxat Satira vellicabo, qui ulcisci nequeunt: sic profecto in aliena persona et vivi vapulabunt. Sunt qui observant hanc a Poëta nostro revera adhibitam in Satiris suis cautionem, ut neminem notarit, nisi alieno et ficto nomine.

171 Quorum Flaminia, &c.] Nobiles viros, quorum sepulchra visuntur ad utrumque latus viarum Flaminiæ ac Latinæ. Nimirum ex quo lege duodecim tabularum graviter sancitum erat, ne quis in urbe sepeliretur, fre

EXCURSUS

AD SAT. I. 130.

VEHEMENTER olim viri docti disceptarunt inter se de Arabarche vel Alabarche illo, et adhuc sub judice lis est: ad quam dirimendam vix quicquam facient codices, qui haud variant, si paucos exceperis, quorum lectiones supra ad h. 1. percensuimus. Qui vulgatam tuentur lectionem, Arabarchen dici putant vel mollem Arabiæ præfectum; vel eum, qui præfuerit Arabibus, h. e. servis, ex Arabia Romam advectis; vel præfectum Arabarchia, h. e. vectigali, pro animalibus solvendo, quorum ingens copia ex Arabia in Ægyptum abduci solita fuerit; (v. cod. Justin. 1v. 61. 9.) vel denique magistratum, ab Ægypti Nomo Arabiæ dictum, et Alexandrinum, quod colligunt ex Cic. ad Att. 11. 17. ubi in aliis libris Arabarches legitur, in aliis Alabarches. Cnf. ibi Intpp. et Wesseling. de Archont. Judæorum c. 8. Alii Alabarches legendum existimant, et varie interpretantur, v. c. Cujacius, (Obss. VIII. 37.) Ernesti, (in clavi Cic. et quidem in Ind. hist. p. 92.) Brodæus, (Miscell. IV. 2.) et Turnebus (Advers. XXVII. 25.) magistrum scripturæ vel vectigalis e pascuis, ab ἀλάβᾳ, atramento; (v. Hesych.) Fuller Miscell. IV. 16. ἐπίσκοπον vel præfectum Principis, ab Hebr. vel Syr. halar et arcin; (forte אלוף et ארכוןGræc. ἄρχων) Ruffinus præfectum salis, a Gr. ἂλς dictum, unde Halabarches quibusdam scribendum videtur. Ægyptiacus Alabarches, h. e. scripturæ vel vectigalibus per Ægyptum præfectus, emend. Plathner, provocans ad auctoritatem Gratiani Imp. in L. IX. c. de Vectig. et Com. 'Usurpationem totius licentiæ submovemus circa vectigal Alabarchiæ per Ægyptum atque Augustaneam.'

Quemadmodum autem de ipso verbo ejusque vi inter viros doctos discrepat, ita et de eo, ad quem poëta h. 1. respexerit: quanquam inter eos fere convenit, atque, non aut, h. 1. legendum, et Ægyptium atque Arabarchen vel Alabarchen non diversos, sed unum eundemque hominem esse. Baptista Pius (Annotatt. poster. c. 93.) quemvis designari putabat mollem atque effæminatum; Parthasius (epist. XX111.) et Ptol. Flavius (Conjectan. c. 49.) Josephum, ducem a Judæis creatum, et, si D. Hieronymo fides habenda, propter virtutem ac vaticinium de imperio Vespasiani statua triumphali donatum; Gyraldus (in Dialog. ΧΧΧΙΧ.) et Alciatus (in Prætermiss. 11.) Tiberium Alexandrum, ̓Αλαβάρχην Alexandriæ, fratrem Philonis Judæi, vel ejus filium ejusdem nominis, Procuratorem Judææ et illustrem equitem Romanum; (de quibus v. Joseph. xx. 3. Lips. ad Tac. Ann. xv. 28. et Hist. 1. 11. 11. 74. 79.) Britannicus autem et alii Crispinum Ægyptium, quem Lubinus mordaciter Arabum principem appellari existimabat, quasi omnium vernarum ex Arabia summum, h. e. pessimum, quem vero a Nerone Arabiæ principem esse factum tradit Schol. Ms. laudatus in Miscell. Obss. crit. Vol. v. T. II. p. 267. Quod si verum est, nec potius conjectura, ex h. 1. ducta; (quæ tamen ingeniosa videtur et admodum probabilis) non est, quod dubitemus, quin pessimus ille homo significetur, qui mali Principis gratia e servili conditione ad summum fastigium evectus est, et in quem Juvenalis etiam Sat. 1. 26. sqq. et Iv. 1-28. 108. 109 acerrime invehitur.

Equidem olim suspicabar legendum esse Ægyptius, atque vel aut Alabandus, ut servi innuantur, qui ex Ægypto et Caria (cujus urbs Alabanda inf. 111. 70. et passim memoratur) Romam sint deducti, ibique ad amplissimos honores ascenderint. Sed in re tam obscura ignorantiam profiteri malo, quam vanis incertisque conjecturis indulgere.

EXCURSUS

AD SAT. I. 157.

VERSUS perobscurus, cujus et lectio et interpretatio tam dubia est, atque tam parum commode expedita ab editoribus, ut Pithœus profiteretur, nullum in his Satiris locum esse, quem ex Grammaticorum glossis minus grammatice intellexerit. Varietatem lectionis supra ad h. 1. enotavimus: nunc paucis recensebimus virorum doctorum explicationes. Nonnulli h. 1. ita legunt et interpretantur: lucebis s. ardebis, et latum media sulcum deducis arena, frustra laboras, notatione tua ac reprehensione nihil omnino proficis; quod proverbii loco dictum arbitrantur, ut Græc. ἄμμον μετρεῖν, vel Lat. littus arare. (Cf. inf. VII. 48. 49.) Britannicus: lucebis tunica molesta indutus tada, igne, qua stantes ardent, aut quia alligabantur stipiti circumjecto igne, aut quia, ut Seneca Epist. XIV. scribit, per medium hominem agebatur stipes, ut per omnes artus emergeret; et deducit sulcum, aut quia forte unco trahebantur, aut quod damnati, et in media arena amphitheatri, ubi multi cremabantur vivi, (ut Atellanæ poëta teste Suet. Cal. 27.) alligati stipiti pedibus sulcum faciebant circum se volventes, terrore ignis admoti. Videtur itaque τὸ deducit, secundum Atticam numerorum enallagen, pro deducunt positum accepisse, ut Grangæus, qui coll. Virg. Ge. 111. 402. 403. putat, maleficos designari, qui unco tracti fuerint per arenam, et sulcum quendam impresserint; qua usus sit metaphora Lycophron in Cassandra, de Hectore tracto ab Achille, Λευρὰς βιώτης γατομῶν δι ̓ αὖλακος. Sic et vetus Schol. adductus cum per arenam traheretur, sulcum corpore suo fecit; vel fossam, in qua stipites fiebant, in quibus ardebant.' Idem tamen hanc quoque in