terpretandi rationem proponit: 'Pone nobilem, ut Tigellinum; quod nisi facias, in rogum corpus tuum mittetur, in quo non jacentia corpora, sed ad lignorum parsimoniam stantia exuruntur. Unde putant dici: et latum media sulcum deducit arena; quod parcus ustor subditi ligni inopia scrobe sub terra facto subcavet, ut ardere possit.'-Farnabius sulcum accipiebat de scrobe, ad necis adactæ vel spontaneæ necessitatem redactis vel ab aliis vel ab ipsis præparari solita, forte ad evitandum casum ἀσχήμονα in ipsa morte; quo referebat Tac. Ann. xv. 67. Philostrat. vit. Apollon. v. 8. Appian. b. Civ. Iv. et Suet. Ner. 49. Cnf. tamen Lips. et Ernesti ad Tac. Ann. 1. 61.-Flavius in Conjectan. Cent. I. versus transponendos emendandosque putabat hoc modo: fumant. Qui dedit-despiciat nos, Et latum media sulcum deducat arena. Idem et nobis aliquando in mentem venit, sed nunc minus arridet.-Is. Vossius ad Catull. p. m. 42. cum Ascensio fumat legi malebat, ejusque sententia Juvenalis dixit, ab incensa tunica molesta tantam liquefactæ tædæ seu picis defluxisse copiam, ut latus etiam in media arena deduceretur sulcus, et ardens quasi formaretur rivus.Lipsius ad Senec, de ira 111. 3. extr. ex vet. cod. legendum censebat, Et latus mediam sulcus diducit arenam, quod probarunt Scaliger Emend. Temp. 1. v. et Ferrarius Elect. 11. 7. qui omnes sulcum intellexere de fossa in media arena, qua vivi cremati sint defossi et ad palum defixi.--Vir doctus in Miscell. Obss. crit. Vol. v. T. 1. p. 268. corrigebat: Et latum media sulcum signabis arena. In edit. Variorum Amst. 1684. hæc reperitur nota: Si per parenthesin inserantur verba, Qua stantes-fumant, sensus erit concinnus, Lucebis in illa tada, et media arena, per quam tu curris palo alligatus, vel, per quam corpus tuum trahitur comburendum, deducit seu deducet, (immo diducet i. e. patefaciet, monstrabit latum sulcum: nec obstat, quod ultima syll. voc. media nom. cas. sit brevis; nam per penthemimerin brevis est producta licenter. Id exemplo Virg. Æn. 111. 464. firmavit Beckius in Obss. philol. in Sat. Juven. duas priores (Altorfii 1732.) p. 9. ubi hunc existimavit verborum ordinem esse ac sensum: Pone Tigellinum, statim lucebis in illa tæda, qua stantes ardent, et fumant fixo s. affixo gulture, et ab qua tæda media arena (non amphitheatri, sed quævis, cremando corpori subjacens) latum sulcum adipis cum pice mixti, et ex ustulato corpore descendentis, deducit, h. e. derivat, ut ap. Cic. de Div. 11. 105. et Virg. Ge. 1. 54. Withofius olim conjiciebat, pix ducit arena; quod probavit Schraderus.Jo. Fr. Gronovius, ab Henninio laudatus, verba poëtæ hoc sensu cepit: Fac eum vixisse ævo Neronis, et pro Mucio posuisse Tigellinum, nihil certius fore spondeo, quam ut luceat in illa tæda molestæ tunicæ, et defossus in media arena sulcum latum diducat, vel mediam arenam sulco aperiat ac dividat. Huic explicationi favent similia loca Sen. de ira 111. 3. extr. circumdati defossis (al. defixis) corporibus ignes, cet. et Gell. III. 14. Homines defoderunt Pœni in terram dimidiatos, ignemque circumposuerunt: ad quæ loca vid. Intpp. qui plura hujus crudelitatis exempla congesserunt. Sed hac ratione admissa reponerem: qui fixo gutture fumant, vel fumat, Et latum media sulcum qui ducit arena. Et ita poëtam omnino scripsisse crediderim; nisi forte totus versus, quem salvo sensu obelo transfigere licet, interpolatrici manui debetur, et plane ejiciendus, non emendandus est. SATIRA II. ULTRA Sauromatas fugere hinc libet, et glacialem Juvat isthinc aufugere trans Sarmatas, et mare glacie concretum, quotiescumque de moribus quiddam tentant imperiti valde, qui fingunt Curios, et vitam agunt Bac ............ 1 decet pro libet 16.-3 similant scripsi pro simulant, usu quidem invito, ac NOTE 1 Ultra Sauromatas] Cum video hypocrisim et flagitia ipsorum qui sapientes videntur, et esse debent, profecto hinc migrare velim in longin. quas maxime terras, adeo cuncta sunt Romæ depravata apud Philosophos, Judices, Nobiles, Sacerdotes. Sauromatas] Aliter Sarmatas, qui populi Boristhenem inter ac Tauaim fluvios, ultra paludem Mæotidem, vagi, feri, equinum sanguinem lacte mixtum potabant; dicuntur ex Amazonibus oriundi, ut fuse narrat Herodot. l. Iv. de his Plin. Iv. 12. et alibi. Gellius IX. 4. Illic hodie Tartaria parva, et Moscoviæ magna pars. Glacialem Oceanum] Ad Zonam gelidam, versus Polos, ubi propter assiduum frigus terræ steriles, et hinc rari incolæ, iique egentes et miseri, parvo victitantes, proindeque parum vitiosi. 3 Curios similant] Præferunt vitam continentem et sanctam, qualem egit M. ille Curius Dentatus, Sabinorum, Samnitum, Lucanorum, et Pyrrhi Re gis triumphator, interim vero Romanæ frugalitatis norma juxta ac fortitudinis specimen, ut ait Valerius Maximus iv. 3. Is oblatam ab hostibus ingentem pecuniæ summam recusavit dicens, malle se aurum habentibus imperare, quam aurum habere. Et cum exegisset ex Italia Pyrrhum, e præda regia, quæ exercitum urbemque ditavit, ille attigit nihil. Porro decretis a Senatu populo septenis cuique jugeribus agri, Curio vero quinquaginta; is popularis assignationis ac mensuræ modum excedere noluit, parum idoneum Reipublicæ civem existimans, qui co quod reliquis tribueretur contentus non esset. Idem fere narrat Plinius XVIII. 3. Curii quidem post triumphos nota concio est, inquit, perniciosum eum intelligi civem, cui septem agri jugera non essent satis. Bacchanalia] In quibus seminarium omnis spurcitiæ ac turpitudinis, ut videre est apud Livium xxxix. 8. et sequent. Indocti primum; quanquam plena omnia gypso 5 chantium: etsi cuncta reperies referta gypso Chrysippi. Etenim præcipuus inter illos extat, si quispiam pretio comparat similitudinem Aristotelis aut Pittaci : ac mandat armario custodire primos typos Cleanthis. Non est ulla faciei fiducia. refragg. Diomede 1. pag. 362. Gron. Diatr. Stat. c. 6. et Ernesti ad Cic. Invent. 1. 28. ad Tac. Germ. 9. et vit. Agric. c. 10. sed etymologia ác vi verbi id postulante, et faventibus libris, nonnunquam omnibus, v. c. in Tac. Germ. c. 9. Assentiuntur nobis Heyne ad Virg. Æn. XII. 224. Barth. ad Cland. Ruf. 1. 81. ad Stat. Theb. Iv. 261. Scheller in Lex. et præceptis styli, ac alii.4-6 desunt 13. Post vivunt v. 3. punctum posui pro commate.-5 invenias restitui pro invenies ex 10. 11. 14-17. 19-25. 45-69. 71-74. 77-80. est ejectum ex 25. 46. 47:48, 50, 54-60.62.64-67.71-76.-6 Pictacon 10. 22. 45. Pitacon 19. 20. 57. 59. 67. Pithacon 26. Pytacon 25. Pyctacon 24.-7 pluteum, v. Excursus III. Cleanthos 54.58.75.76. Cleantas 60.64.65. Cleantes 25. Cleantos 47. 50. Cloanthas 13. 26. 27. Cloantas 10. 16. 17. 19-24, 45,-8 Fronti pro NOTE 4 Indocti primum] Nam vere docti sunt, qui et bene docent, et vivunt pariter. Quanquam plena omnia gypso] Docti volunt audire nonnunquam, eo quod studiose conquirunt doctorum virorum perfecta simulacra. Quasi vero. Gypso] Imagines e gypso, quæ Chrysippum ejusque similes Sapientes repræsentant, collocant in Bibliothecis, et hinc videri volunt Chrysippi sectari virtutem et sapientiam. 5 Chrysippi] Vide Persii Satiram vi. vs. ultimo. Perfectissimus horum, &c.] Inter illos indoctos præcipuus ac princeps. 6 Aristotelem similem, vel Pittacon] Si quis effigiem habet in musæo suo, valde similem Aristoteli, vel Pittaco, aliisve Sapientibus, quæ ad vivum expressa factaque existimetur. Aristotelem] Cui non notus is Platonis per annos viginti Discipulus, Alexandri Magni Præceptor, Peripateticorum Princeps, ob ingenii et eruditionis portentum, Naturæ GeDelph. et Var. Clas. nius appellatus ? Pittacon] Pittacus Mityleneus unus e septem Sapientibus, rexit feliciter Mityleneorum Rempublicam annos decem, ac deinde sponte oblatam ultro abdicavit. Is inter alia, hæc præcipiebat: Amico ne maledic, ne inimico quidem. Pudicitiam ama. Veritati stude. Tempus nosce. Dicebat, Necessitati nec Deos reluctari; Principatu virum cognosci; Difficile esse invenire frugi virum ; Nec sine labore maximo quemquam fieri bonum, &c. Floruit circa Olympiadem quadragesimam secundam, vixit annos septuaginta, sepultus in Lesbo. Diog. Laërt. 1. 5. 7 Archetypos] Prototypum, originalem, ut aiunt, effigiem. Pluteum] Vide Persii Satiram 1. vs. 106. Cleanthas] De eo dicam ad Persii Satiram v. vs. 64. 8 Fronti nulla fides] Alii Codices habent, frontis. Id est, nulla fides habenda specici externæ rerum. Juv. M Tristibus obscœnis? Castigas turpia, cum sis 10 Hispida membra quidem, et duræ per brachia setæ Cæduntur tumidæ, medico ridente, mariscæ. 15 Nam quæ regio non scatet severis impudicis? Damnas obscena, quando tu es fovea vulgata inter Socraticos** Hirsuti quidem artus ac pili rigidi in brachiis pollicentur mentem severam. * * Isti raro loquuntur, atque ingens silendi habent desiderium, et capillitium supercilio brevius. Itaque Peribomius magis sincere ac simpliciter agit. ----------- Frontis reposui ex 46. 48. 49. 50. 56. 59, 60. 64.65.69.73. Certe doctius est. -10 Sotadicos-cinados emend. Leopardus Emendd. XIII. 10. ut ita dicti sint a Sotade, obscœno scriptore, ὃς ἦρξε πρῶτος κιναιδολογεῖν, de quo vid. Strab. XIV. Athen. xrv. Suidas, Thys. ad Gell. VII. 9. Columna ad Ennii Fragm. p. 291. Martial. 11. 86. 2. et Intpp. Plin. Ep. v. 3. Sed vulgatam lect. præter alios tuetur Rutgers. Var. Lect. VI. 13. cum Socraticum dogma exagitarit etiam Martial. IX. 47. al. 48. et Socraticos pædicones ex astris arcessiverit Firmic. VII. 14. Socrates autem olim παιδεραστίας insimulatus sit, quod notum ex Laërt., Plat. in Apol., Luciano, Senec. Ep. civ. et de vita beata c. 27.-12 levi nbivis scripsi pro læri, quoniam respondet Græco Aetos, si prima syll. producitur.-13 marissa 13. macastæ 16.-14 Raro 67. libido 17. 19-22. NOTÆ 9 Tristibus obscanis] Hominibus tristitia vultus et frontis specie gravitatem morum et Curii castimoniam præferentibus, dum Bacchanalium impudica imitantur facta et obscœnitates. Castigas turpia, cum sis, &c.] Illum oportet omni carere vitio, qui castigare vitium atque vitiosos reprehendere vult: ut eloquitur Tullius in Sallust. 10 Socraticos] Legunt alii Sotadicos, a Sotade Cretensi Poëta, qui Phlyacas scripsit, sive de Cinædis, ex Suida. Alii intelligunt ipsum Socratem, qui male audiit apud multos quasi pæderastes. Aristophanes lacerat Socratem ac discipulos ejus, cum sit et ipse pejor plerisque, inquit vetus Schol. Vide Persii Satiram iv. vs. 2. Notissima fossa] Sentina vitiorum, et eo nomine cognitus es cuivis: nec aliter interpretari licet ant libet, ob castitatis reverentiam. 11 Hispida membra quidem, &c.] Neglectus exterior cultus, et pilis hirsuta membra corpus robustum indicantia, fortem pariter animum spondere videntur: verum e contra tibi accidit: nam exteriori virtutis simulatione flagitia celas. 14 Rarus sermo illis, &c.] Nam et affectata hæc taciturnitas ad morum gravitatem pertinet simulandam; sicut et attonsum caput, ad Stoicam severitatem. 15 Supercilio brevior coma] Comam alere probrosum cum esset, Stoicis caput ad cutem tondere solemne erat. Vide Pers. Sat. III. vs. 54. Turneb. xv. 17. Verius ergo, &c.] Ergo tolerabilior improbitas Peribomii, qui sese ostendit qualis est. |