Lucrinum ad saxum, Rutupinove edita fundo pem Lucrinam, an profundo Rutuporum procreatæ: atque visi statim echini ripam enarrabat. Exurgitur; ac catu dimisso, discedere mandatur principibus, quos ............ none 23. Rutupinoque 20. 25.27. 46. 47. 48.55-60.64.65. Ruptupinoque 17. a m. pr. 19. Rutipinoque 15. Rutupino vel 14. ruptoque pinoque 16.-142 deprehendere 17. 22. 24. 27. 64.-143 simul 17. a m. sec. dicebat litus 14. echinni 19. 46. 47.58. NOTE Circeis] Promontorium Circeium dictum a Circe, quæ illic habitavit, atque sacellum habuit. Situm est in Campaniæ littore, ad mare Tyrrhenum, non longe a Terracina. Horat. Sat. II. 4. 'Ostrea Circæis, Miseno oriuntur echini.' 141 Lucrinum ad saxum] Lucrinus lacus Baias inter et Puteolos: unde et Baianus vocatur; piscosus admodum. Plin. 11. 5. Horat. loco mox citato, 'Murine Baiano melior Lucrina Peloris.' Rutupino] Rutupæ, vel Rutupi, oppidum est in ora Anglicana, non procul urbe Cantuaria, et Sanduico portu. Hinc etiam optimæ ostreæ afferebantur. Fundo] Mari profundo Rutupis proximo. 142 Ostreo] Tullius de Divin. II. 33. 'Ostreis,' inquit, et conchyliis omnibus contingit, ut cum Luna crescant pariter, pariterque decrescant.' Gellius xx. 7. 'Ostreæ senescente Luna inuberes, macræ, tenues, exsuccæ: crescente, pinguescunt.' Citatque Lucilii versum : 'Luna alit ostrea, et implet echinos,' &c. Horat. citat. Sat. 11. 4. 'Lubrica nascentes implent conchylia Lunæ. Sed non omne mare est generosæ fertile testæ.' Astipulatur Plin. 11. 41. Porro, teste Athenæo 111. 13. optima sunt ostrea marina, si quando lacus adjacet Delph. et Var. Clas. aut fluvius; ubi intelligenda monet æstuaria Casaubonus. Tarentina inprimis laudat Varro, item Gellius VII. 16. Lucrina vero præfert Seneca Epist. 79. et Plin. Ix. 54. Circæis autem ostreis caro testaque nigra sunt,' inquit Plinius, XXXII. 6. His autem neque dulciora neque teneriora esse ulla compertum est.' Ibidem. 143 Littus dicebat] E quo essent advecti littore statim et primo aspectu dignoscebat. Echini] Piscis est marinus e genere cancrorum, spinis hirsutus, quibus et se tuetur, instar hericii, qui echinus est terrestris, sicut echinus marinus est hericius. Echino spinæ pro pedibus sunt, ingredi est in orbem convolvi; ora in medio corpore ad terram versa; sævitiam maris præsagire traditur.' Hæc Plinius 1x. 31. et alibi. Athenæus cit. 111. 13. rem lepidam narrat de Lacone quodam. Hic, appositis echinis hactenus ipsi inusitatis, unum arripuit atque in os immisit totum cum spinis ac testa; dentibus autem licet offensis noluit rejicere: ait vero: O nequam edulium, neque modo te dimittam præ mollitie animi, neque te unquam posthac sumam. 'Putavit homo durus suæ constantiæ interesse, ne vinci ab echi ni aculeis videretur,' inquit Casaubonus ibidem. Juv. T Surgitur, et misso proceres exire jubentur 145 Anxia præcipiti venisset epistola pinna. summus Imperator in castellum Albanum convocarat stupefactos atque properare compulsos, quasi locuturus quidpiam de Cattis, ac trucibus Sicambris; quasi solicitæ literæ citata pinna advenissent e variis terræ regionibus. Utinam ............ -145 Consilio 17. 20. 21. a m. pr. 23. 24. 27. 45. 47. 50. 57. 64. quos libros seentus sum. Concilio reliqui. v. sup. ad v. 73. quo 50. ad arcem 66.-146 Texerat 22. attonitus...coactus 16.-147 Catis 55. Cathis 54. Getis 10. 12. 14. -17.19-22.25.27. 46. 47. 48.56-63.65.66.67.69. contra historiam et metri leges. Geticis (scil. negotiis) 11. 24. 26.71-74. 77. Gehis 45. Gathis 49. Gotis 23. Dacis 68. Giatis Lubini vet. Commentator, qui etiam monet, Giatas esse Scotos. tortisque malebant Valla, Grang., Schegk. in Præmissis, et Ramires ad Martial. de Spect. Epigr. IV. 9. Crinibus in nodum tortis venere Sygambri. Cf. etiam inf. xIII. 165. et Smetii ant. neom. p. 70. ubi x11. Sygambrorum capita, vultu truci ac severo, crinibusque in nodum tortis, expressa videbis. Sed vulgata lectio multo aptior est h. 1. et anxietati Imperatoris. Sycambris 11. 17. 24. 60.65. Sigambris 14. a m. pr. Sicanbris 21. Vulgo Sicambris. Ego Sygambris edidi, quæ scriptura auctoritate tum antiquiss. codd. Ovidii, Claudiani aliorumque, tum Græcc. auctorum firmatur: nam Dioni et Ptolemæo constanter dicuntur Σύγαμβροι, Straboni Iv. p. 194. et al. Σούγαμβροι, ut Sugambri Tac. Ann. 11. 26. IV. 47. XII. 39. Cf. Heins. ad Ovid. Am. 1. 14.49. Oudend. ad Suet. Aug. 21. Duker. ad Flor. iv. 12. Jani ad Horat. Od. iv. 2. 36.-148 de pro et 15. et abest ab 10. 11. 14. 16. 21-27. 45-50. 54-69. 71-74. 77.-149 penna 11. 14-17. 19. 20. 23-26. 45-50.54-69.71-74. Conf. ad III. NOTÆ 144 Surgitur] Probata igitur ab omnibus Montani sententia, Domitianus concilium illud celebre dimittit. 145 Albanam in arcem] Supra, vs. 60. et seq. Dux magnus] Domitianus Impera tor. 146 Traxerat attonitos, &c.] Supra vs. 73. et seq. 147 Cattis] Populi sunt Germaniæ, hodie Hessi. Sic legit vetus Schol. Alii tamen codices habent, Dacis; de quibus supra egimus, vs. 111. Alii, Geticis: Getæ porro sunt hodie Moldavi, ut quidam volunt. Suetonius Domit. c. 6. sic ait: 'Expeditiones partim sponte suscepit, partim necessario: sponte in Cattos; necessario in Sarmatas.-in Dacos duas. - De Cattis Dacisque post varia prælia, duplicem triumphum egit.' Torvis] Ferocibus, bellicosis. Sigambris] Hi Gheldriam incoluere, forsan et Zutphaniam, inferioris Germaniæ regiones. Francos ab illis ortos saltem constat. Sicambrorum nomine comprehensos olim Usipetes, Tencteros et Bructeros scribunt aliqui. 149 Anxia Epistola] Subitum aliquod malum annuncians, seu desectionem sociorum, seu hostium irruptionem. Præcipiti pinna] Hæc erat nota casus et infortunii, sicut e contra lætitiam laurea indicabat. Nam, ut ait vetus Schol., si victoria nunciabatur, laurus in Epistola figebatur, insere Atque utinam his potius nugis tota ille dedisset 150 autem ineptiis illis impendisset magis integrum istud crudelitatis avum, quo civitati Nobiles ac præstantes animas ademit, sine pæna, atque ultore nemine. At mortuus est posteaquam sartoribus incepit esse formidolosus. Id vero damnosum fuit stillanti Lamiarum cruore. ...-.-.-.-.-.-. 118.-150 nugis potius 15. 20. 21.77. ille pro illa restitui ex 7. 17. 20. 21. a m. sec. 22. 29. Importuna vox illa, quam nemini displicuisse mireris.-151 claræ 60. 65. orbi 22.-152 Illustres 25. 27. 46. 47. 48. 56-60. 64. 65. judice 21. NOTE batur, obvolvebatur, ferebaturve; si quid adversi, pinna. Laureatas certe tabellas populo ostensas refert Livius. Laureatos postes, fasces, lictores passim invenias. Vide Alex. ab. Alex. I. 27. Epistolæ per sagittam transmissæ Herodotus meminit I. VIII. n. 319. per aviculas autem, pedibus earum scilicet alligatæ, in obsidione quidem Mutinensi, Plinius x. 37. de Tinnunculo. Sunt qui veredarios accersant ad hujus loci explicationem. Sed neque hæc, nec illa, sed prima interpretatio valeat ac vigeat. 150 His nugis] Quale est, habuisse concilium Optimatum de coquendo pisce. 151 Claras illustresque animas] Insignes virtute juxta ac natalibus viros, ut supra notavimus, ex Sueton, Domit. capp. 10. 11. 15. 152 Impune et vindice nullo] Nemine Patriciorum id auso, quod fortiter deinde Plebeii fecerunt. 153 Sed periit] Tandem sævus Imperator interiit, pœnasque dedit, merita dudum nece mactatus, non per ignavos Nobiles, sed per ignobiles strenuos, qui sibi timere incipiebant, cum Domitianus Nobilium cruore satur, in plebeios jam sævire aggrederetur. Vide Sueton. Domitian. capp. 14. et 17. Cerdonibus] Synecdoche, pro Plebeiis. Vide Pers. Sat. 4. vs. penult. 154 Hoc nocuit] Sarcasmus in Patricios ac Nobiles: quasi diceret : Adhuc viveret ille nequam Tyrannus et in reliquam Nobilitatem grassaretur, si Plebeiis formidolosum se non præbuisset ac terribilem, quod ait Sueton. Domit. c. 14. Lamiarum] Horum familia Romæ perillustris erat, quippe quæ originem duceret a Rege Læstrigonum Lamo, teste vel Horatio Carminum II. 17. Æli vetusto Nobilis ab Lamo, Quando et priores hinc Lamias ferunt Denominatos,' &c. Lamiarum cæde madenti] Domitiano sanguine Nobilitatis resperso. Ille siquidem levi de causa multos jugulavit ac sustulit; inter alios autem Nobiles, et Ælium Lamiam, duntaxat ob suspiciosos at innoxios jocos, ut enarrat Sueton. Domit. c. 10. EXCURSUS AD SAT. IV. 24-27. MARKLAND. in Epist. Crit. p. 152. hunc locum sic distinguit et emendat: Multa videmus, Quæ miser, et frugi non fecit Apicius: hæc tu Succinctus Pharia quondam, Crispine, papyro? Hoc pretium squama? Adjecit has rationes: 'Vox Pharia valentior videtur ad excitandam invidiam et odium adversus Crispinum, utpote Ægyptium, quam illa altera patria; et, quod summum est, si patria retineas, non exinde colligere potes, cujus regionis fuerit Crispinus: patria enim papyrus non necessario Ægyptiam papyrum denotat, quoniam in aliis etiam regionibus nascebatur papyrus.' Sed contra eum jam ita disputavit Schrader in Observatt. p. 19. 'Papyrus Ægyptia adeo nobilis erat, ut Nilus amnis papyrifer appellaretur, et Niliaca papyrus ab omnibus celebraretur: v. Muncker. ad Fulgent. 1. p. 19. Succinctus igitur patria papyro notat et designat Ægyptium. Sed contra succinctus Pharia papyro non necessario significat Ægyptium, quoniam sic succingi poterat alienigena. Deinde constabat inter omnes, Crispinum esse Ægyptium: sufficiebat ergo patria. Denique receptæ lectioni firmissimum præsidium est in vs. 32. ubi poëta similiter siluros Crispini municipes vocat. Cf. Salmas. ad Solin. p. 939.' Vs. 25.. Hoc pretio squama (h. e. tanto pretio piscis scil. a te emitur vel emtus est, quod verbum mox sequitur) 1.61-63. 68-73. 75. 76. 82. Hoc pretium squama (h. e. tantum pretium est s. ponis mullo, s. mulli, piscis squamosi, a te emti) 7. 10. 11. 14-17. 19-27. 29. 45-50. 5460. 64-67. 74. 83. 84. prob. Schradero. Sed doctior est illa lectio, et piscem potius squamas, quam squamam dici crediderim. Vs. 27. Vetus scholion est hoc: 'Anthypophora, quasi Crispinus hoc responderit: Quid mihi invides? Apulia curios (forte carius) agros vendit, ut majores pisces vendit, quos tu provincialibus gratis abstulisti. Et ironia: majores Apulia vendit. Amphibologia, utrum agros an mullos? vel per anastrophen postpositum sit.'-Ferrarius in Elect. 1. 18. majoris legit contra metri leges, et perperam hunc locum ita interpretatur: 'Apulia hic non est regionis nomen, sed mulieris prædivitis orbæ, quæ donatos a captatoribus pisces carius vendebat: duos enim hic de more perstringit Juvenalis, Crispinum, qui millibus sex (i. e. CL. coronatis) mullum emerat, et Apuliam, quæ hamata hæredipetarum munera, inter quæ jure mulli tunc fuere pretiosissimi, majoris vendebat. Cf. inf. vI. 39. 40. et inpr. v. 97. 98. ubi de Aurelia sermo est, quod nomen et h. 1. fidentius ponerem, si codex manu exaratus ad manus esset, ut sit: sed majoris Aurelia vendit.' Sic etiam multi interpretes Apuliam putarunt mulieris nomen esse ap. Horat. Od. III. 4. 10. ubi v. Bentl.Rectius mentem Juvenalis percepisse videtur Henninius, qui hæc notavit: 'Justa indignatione exagitat agri pretio piscem emtum, cum sex millibus extra Italiam in provinciis ager emi potuerit, imo cum et in ipsa Italia, in fertili illa Apulia, majores agri quam in provinciis venirent eopse pretio: oblique vero taxat Romanos, qui usque adeo ab antiqua frugalitate desciverint, ut susque deque habita agri colendi ratione, præ nimio gulæ luxu piscem potius emerent, cujus singulas libras, si modo adulatoria vanitate de magnis majora non fuerint dicta, venientibus etiam in ponderis rationem squamis, et interaneorum rejectaneis, singulis millibus pensarent, quam ut eo pretio agrum sibi compararent. Cf. Colum. Præf. ad lib. de R. R. Obiter etiam vellicat superbum illud delicatorum nepotum patrii soli fastidium, qui non dubitabant pluris emere agros in provinciis, quam ut majores fertilioresque eodem pretio in ipsa Italia, in fertili illa Apulia, sibi compararent. Legendum ergo sensu plano et obvio: Provincia tanti Vendit agros; et majores Apulia vendit. Tangit etiam obiter Appulorum gulam, cui ut ob |