Johannes dictus Roede von Herzogenbusch ist und hier wie p. 176 bei Goiswinus tagyn „Buscoducis" statt „Buscoductu“, p. 168 Z. 7 u. 8 v. u. „theoderici de traiecto inferiori", p. 172 Z. 7 v. u. „nostros“ statt „magistros“ zu lesen ist. P. 171 Z. 7 „Joh.“ statt „Hedenrich", p. 175 Z. 7 Joh." statt Tilman de herne", p. 177 Z. 16 Mirkelyn van Erpel. Item Reynardus de Bercheym" statt „Mir kelyn de Barcheym".

"

"

"

Für den vorliegenden Band machen wir noch folgende Bemerkung. Die Urkunde Nr. 45 ist datirt: MCCXIIII regnante Friderico Romanorum rege Augusto eo anno, quo ipse rex apud Aquisgrani in regem coronatus est. Nun ist entweder die Jahreszahl, die übrigens ganz deutlich im Original steht, oder der Zusatz falsch. Das letztere wäre wohl möglich, wenn etwa die Urkunde nachträglich niedergeschrieben oder übertragen worden wäre. P. 38 ist in der Ueberschrift Balnearium" statt „Sanctuarium", p. 420 comparuerunt" statt comparauerunt", p. 127 Z. 3 Jan." statt „Juni“ zu lesen. Die Urkunde Nr. 110 haben wir nach Gel. farrag. XII mitgetheilt. Der Schenkgeber heisst bei Gelenius, so wie bei Lacomblet II Nr. 160 „Simon de Hune"; in dem nachträglich erworbenen Liber rubeus wird derselbe aber deutlich „Simon de Huve" genannt. p. 112 Z. 6 ist zu lesen „1229" statt „1227“, p. 445 Z. 10,1238" statt 1258", p. 558 Z. 5 15. Aug." statt „14." zu lesen. p. 583 steht wahrscheinlich vor Prothus und Jacinctus „III" statt II Idus Sept." (wir können das Original nicht mehr vergleichen), so dass der Todestag Willibert's auf den 11. September fiele.

"

Nr. 1.

Der Erzbischof Adolf bekundet, dass das Kloster Weiher einen dicht bei Köln gelegenen Zehnten von Ditmar von Dorneslar gekauft habe.

1200.

In nomine sancte et indiuidue trinitatis. Adolfus diuina fauente 1200 clementia sancte Coloniensis ecclesie archiepiscopus tam presentis quam future etatis fidelibus in perpetuum. Si ecclesiarum dei et personarum religiosarum commodis et profectibus intendimus, eterne uite premia nos exinde mercari profecto confidimus. Agnoscat igitur tam presentis quam postere etatis pia fidelium multitudo, quod conuentus ecclesie beate Marie ad piscinam decimam quandam ciuitati adiacentem a Dithmaro de Dorneslar et uxore sua Gerthrude filiaque eius Sophia et uiro filie eius Vlrico comparauit, cuius decime mansum unum possidet conuentus sancte ecclesie sancti Mauritii, unde decimam annuatim persoluit. Vnus quoque mansus situs est in campo prope Sulpzege, pheodum unum prefate decime tenuit Rigwinus Grien, quod fuit Hermanni uenditoris lane, pheodum unum tenuerunt pueri Hartmanni filii Gerardi de sancto Albano, quod fuit Ludolfi. Conuentus etiam ad piscinam unum proprie decime habet feodum, unum quoque feodum tenebat Henricus de monticulo; quodlibet horum quatuor feodorum continet dimidium mansum. Octo iornales habuit Gunterus filius Godescalci Ouerstoltz, qui fuerunt Cristiani, qui siti sunt prope Erenporce, aree quoque Gerardi nigri, que fuerunt Anselmi de sancta Cecilia, decimam persoluunt in placgazen, aree quedam annuatim XVI pullos persoluunt, unam aream habuit Lupoldus Freso. Nos uero propter defectum maioris prepositi, quia uota eligentium tunc temporis dissona inventa sunt, iam dictam decimam consensu et uoluntate capituli nostri per manum cellerarii beati Petri, ad cuius officium

1200 pertinebat, conuentui ecclesie ad piscinam hereditario iure concessimus liberam et in quieta pace perpetuo possidendam, hac uidelicet conditionis forma interposita, ut prememoratus conuentus ecclesie ad piscinam singulis annis in festo beati Remigii quatuor solidos cellerario beati Petri inde persoluat sicque ab omni iure et exactione liber permaneat. Ut autem hoc rationabile factum ratum semper et inconuulsum permaneat, hanc nostre confirmationis paginam ad indelebilem huius rei memoriam impressione sigilli beati Petri ac nostri communiri precipimus sub horrendi anathematis districtione prohibentes, ne quis ea annullare uel labefactare attemptet, quod si quis fecerit, sit anathema maranatha. Testes huius rei designati sunt: Vdo maior decanus. Gerrardus Xantensis prep. Bruno bunn. prep. Theodericus prepositus sancti Gereonis. Hermannus prepositus sancti Seuerini. Theodericus prepositus sancti Kuniberti. Theodericus prepositus sancti Andree. Theodericus prepositus sanctorum apostolorum. Engelbertus prepositus sancti Georgii. Gerardus decanus sancti Gereonis. Lodewicus decanus sancti Seuerini. Hildebrandus decanus sancti Kuniberti. Giselbertus decanus sancti Andree. Iuo decanus sanctorum apostolorum. Isfridus decanus sancti Georgii. Hermannus subdecanus. Hermannus choriepiscopus. Rudolfus scolasticus et totus conuentus maioris. ecclesie. Hermannus maior aduocatus Coloniensis. Theodericus de Molengaze. Daniel. Henricus de Wicterche. Johannes de Lintgaze. Hermannus rufus. Theodericus de Erenporce et alii quam plures. Acta sunt hec anno dominice incarnationis MCC. Indictione III.

Aus dem Cartular des Klosters Weiher, fol. 9.

Nr. 2.

Der Erzbischof Adolf bekundet, dass Propst und Convent von St. Cunibert dem Kloster Weiher das Gut,,Nautwardishuue" erblich übertragen habe.

1200.

In nomine sancte et indiuidue trinitatis. Adolfus diuina fauente clementia sancte Coloniensis ecclesie archiepiscopus presentis et future etatis fidelibus in perpetuum. Equum est et rationabile, ut ea, que piis fidelium studiis ad laudem et gloriam dei ordinantur, firmissima stabilitate roborentur et contra omnem impetitionem muniantur. Proinde notum fieri uolumus presentis et futuri temporis fidelibus, quod Theodericus prepositus sancti Kuniberti, Hildebrandus decanus uniuersusque eiusdem ecclesie conuentus conuentui ecclesie sancte Marie,

que dicitur ad piscinam, bonum quoddam, quod appellatur Nautwar- 1200
dishûue, hereditario iure tradiderunt, hac uidelicet conditionis forma
interposita, ut idem conuentus ecclesie ad piscinam ecclesie sancti
Kuniberti in festo eiusdem presulis septem solidos et sex denarios
Coloniensis monete et maldrum unum auene ac duos pullos annuatim
inde persoluat sicque ab omni iure, quod uulgo dicitur dincsûche et
cormede, ab omni quoque onere, quod de huiusmodi bonis emergere
solet, liber permanens iam dictum bonum perpetua pace possideat.
Idem quoque prepositus, decanus et conuentus uniuersus simili modo
et eodem iure concesserunt conuentui predicte ecclesie ad piscinam
partem piscine cum fundo ab antiqua uia, que ducit in molendinum,
quod dicitur Reindale, ex directo ultra piscinam uersus siluam, que
dicitur langenhegge, et septem iornales ex illa parte piscine adia-
centes uersus ecclesiam, que dicitur ad martires, qui nuncupantur Ge-
penkule, qui fuerunt Henrici Sulen, unde duos solidos in festo pre-
memorati antistitis annuatim persoluet sicque ab omni iure inde
persoluendo, ut prememoratum est, inmunis existat. Vt autem hec
traditio tam sollempniter ac rationabiliter facta in perpetuum intacta
et inconuulsa permaneat, hanc nostre confirmationis paginam ad in-
delebilem huius rei memoriam conscribi et inpressione sigilli nostri
et ecclesie sancti Kuniberti ac eiusdem ecclesie prepositi sigillo ius-
simus insigniri sub horrendi anathematis districtione prohibentes, ne
quis eam adnichilare uel aliquo modo labefactare attemptet, quod si
quis fecerit, auctoritate dei uiuentis ac perpetue uirginis et beati
Petri et nostra excommunicationi subiaceat, et nisi resipiscens sa-
tisfecerit, eterne ultionis penas cum sathana persoluat. Testes huius
rei designati sunt: Vdo maior decanus. Bruno Bunnensis prepositus.
Tirricus prepositus sancti Gereonis. Hermannus prepositus sancti Se-
uerini. Tirricus prepositus sancti Kuniberti. Tirricus prepositus
sancti Andree. Tirricus prepositus sanctorum apostolorum. Gerardus
decanus sancti Gereonis. Ludewicus decanus sancti Seuerini. Hilde-
brandus decanus sancti Kuniberti. Giselbertus decanus sancti Andree.
Iuo decanus sanctorum apostolorum. Isfridus decanus sancti Georgii.
Rudolfus scolasticus sancti Petri. Henricus scolasticus sancti Gereonis.
Godefridus scolasticus sancti Seuerini. Hermannus scolasticus sancti
Kuniberti. Lambertus scolasticus sanctorum apostolorum. Henricus
scolasticus sancte Marie ad gradus. Thomas canonicus ecclesie sancti
Kuniberti. Sifridus custos. David. Hugo. Cesarius. Gernandus. Helyas.
Theodericus et totus eiusdem ecclesie conuentus.

Acta sunt hec anno dominice incarnationis MCC. Indictione III.
Aus dem Cartular des Klosters Weiher, fol. 9.