Skulu þeir þetta hava oc frialst eiga oc amalgha loust firir hverium manne. firir þvi at þessar eignir kœyptum ver með varom visum ræntum. Oc at þessa vara skipan meghe ængi maðr riuva eða rofs menn til fa þa logðum ver bref vart oc insigli firir oc staðar vars. Uar þesse vor skipan gor a xvii vettre biscupsdoms vars. a are þvi er liðnir varo fra burd drotens vars. m. cc. lx oc iiii vetr.

8.

Den udvalgte Erkebiskop Birger stadfæster Erkebiskop Sörles Stiftelse af et fælles Bordhold for Nidaros Domkirkes Kanniker, og gjengiver dem hvad hans Formand Einar med Urette havde frataget dem. (jfr. No. 4 og 9.) Efter Orig. p. Perg. i Dipl. Arn. Magn. fasc. 20. No. 1. Levning af Seglet. (Trykt i Thork. Dipl. II. 47-48, i Schönings Domkirk. Beskriv. Anhang S. 3, og i Suhms Danm. Hist. X. 983.)

Uniuersis Christi fidelibus has litteras visuris uel audituris Birgerus dei gracia Nithrosiensis ecclesie postulatus. salutem in domino Jesu Christo. Cum diuina disponente prouidencia nos ad regimen uocaremur Nithrosiensis ecclesie. conquerentibus nobis eiusdem ecclesie canonicis. ac euidencia facti manifeste satis docente didicimus. Enarum Nithrosiensem archiepiscopum predecessorem nostrum ipsos canonicos minus iuste. minusque racionabiliter aggrauasse. Nam idem archiepiscopus spreto iuris ordine. dolo simul usus et potencia. episcopales decimas ecclesiarum sancte Crucis et sancti Olaui et sancti Clementis Nithrosie. et sancti Michaelis de Stæini Nithrosiensis diocesis. cum fundo communis curie eisdem canonicis abstulit in eorum preiudicium non modicum et grauamen. quas decimas cum dicto fundo Serlo bone memorie quondam Nithrosiensis archiepiscopus dictis fratribus ad mensam communem contulerat libere possidendas in perpetuum. prout ipsius archiepiscopi littere super hoc confecte plenius attestantur. Verum quia ecclesiasticus ordo confunditur cum unicuique sua iura non seruantur et fraus et dolus nemini patrocinari debeat. necnon et deceptis et non decipientibus iura subueniant. nos predictas omnes decimas cum fundo prenominato prefatis canonicis integre restituimus. renunciantes omni iuri siquid nobis competit uel competere poterit in predictis. Et ut iuslicie declinacio iusto iuris et gracie subleuetur subsidio. nos predictam donacionem. dicti S[erlonis] archiepiscopi. et quicquid per eum actum est in hac parte gratum et ratum habentes. id per nostras litteras confirmamus. et presens scriptum sigilli nostri patrocinio communimus.

Bagpaa med senere Hænder: Breef at Einar ærchibiskoper drogh vndan kor(s)brødronom ologlika biskops tiund aat Kross kirkio Olafs kirkio ok Stains kirkio.

Pave Clemens IV stadfæster Erkebiskop Sörles Stiftelse af Kannikernes fæl

les Bordhold i Nidaros Domkirke. (ovenfor No. 4.)

Efter en Vidisse af 13 Sept. 1307 i Dipl. Arn. Magn. fasc. 4. No. 4.
(Trykt i Thorkel. Dipl. II. 54.)

24 Septbr. 1266.

Viterbo.

Clemens episcopus seruus seruorum dej. dilectis filiis archipresbitero, et capitulo ecclesie Nidrosiensis. salutem et apostolicam benediccionem. Cum a nobis petitur quod iustum est et honestum, tam uigor equitatis quam ordo exigit racionis, ut ið per sollicitudinem officij nostri ad debitum perducatur effectum. Sane uestra nobis exhibita peticio continebat quod bone memorie S[erlo] Nidrosiensis archiepiscopus diligenter attendens tenuitatem prebendarum canonicorum ecclesie Nidrosiensis statuit ut comunem mensam haberent, ad quam fundum communis curie episcopales decimas ecclesiarum sancte Crucis sancti Olaui, sancti Clementis Nidrosiensis ac sancti Michaelis de Steini dyocesis Nidrosiensis pia et prouida liberalitate concessit eisdem perpetuo possidendas prout in ipsius archiepiscopi litteris inde confectis plenius dicitur contineri. Nos itaque uestris supplicacionibus inclinati statutum et concessionem predictam ac quicquid per dictum archiepiscopum in hac parte prouide factum est gratum et ratum habentes, ið ad instar felicis recordacionis Alexandri pape predecessoris nostri, auctoritate apostolica confirmamus, et presentis scripti patrocinio communimus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre confirmacionis infringere, uel ei ausu temerario contraire. Siquis autem hoc attemptare presumpserit, indignacionem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se nouerit incursurum. Datum Viterbii viij. kal. Octobris pontificatus nostri anno secundo. Bagpaa: Leonardus.

10.

Erkebiskop Haakon skjænker St. Andreæ Kirke paa Haug (i Verdalen) med
dens Gods til Kannikernes fælles Bordhold ved Nidaros Domkirke.

Indtaget i næstfölgende Pave Clemens's Stadfæstelse.
(Originalen paa Latin er trykt i 1ste Saml. No. 61.)

16 August 1267.

Nidaros.

Allum guðs vinum ok sinum þeim sem þetta bref sia æða

hoyra sændr Hakon mæð guðs miskun ærkibiskup j Niðarose q. g. ok sina. Ver gerom yðr kunnigt vm þetta bref, at ver af skylldu æmbættes vars. skoðande stet heilagrar Nidaros kirkiu huerri er ver erom nu firir skipaðer mæð guðs uilia. fundum ver ræntur ok prouendor hennar miock smar vera sua at þær nægiazt æigi viðrkœmilæga. þeim korsbræðrom varom til viðrlifis sem j henni þiona, huerium er ver þo villdim viðrhialpa ok nytsemðir auka vm oss mæð þæckilægri fyst vars tilstuðnings, fylgiande j pæssom lutum sua skynsemo (ar) dome sem retuisis iamnade. faam ver ok gæfom æiliflæga fyrsagðum korsbræðrom varom til communs borðz þeira. kirkiu hins hælga Andresar a Haugi, frialslæga þeim at æiga mæð allum lutum ok lunændom er til hafa lægið ok til æigu liggia. vtan veitzlu skyllðu þeiri er ærkibiskup a þar at taka. þægar hann vitiar. Ok at þæssor vor giof fae þui meira styrks staðfestu þeim alængðar. sættom ver firir þetta bref yart insigli. Var þæssor giof ok skipan gor þæssom korsbræðrom pa verande j Niðaros kirkiu ok samþyckiande pæsso mæð oss. sira Erlende, sira Stephane, sira Vegarde, sira Thorleifi, sira Sigvallda, sira Roa, sira Jone, sira Eiriki, sira Siugurði, sira Thorberge, sira Sigvate, ok þæssom vitnum nerverandom. sira Thore, Skialldulfi ok Geirlaugi korsbræðrom j Oslo ok Bryniulfi clerk. Var þetta bref gort i Nidrose. þa er lidnir varo fra burð vars herra mo væltra, cco lx vættra ok vij. vætr. xvij kalendas Septembris manaðar a fyrsta are vars ærkibiskups dœmes.

Pave Clemens IV stadfæster foregaaende Erkebiskop Haakons Gave til Nidaros Domkapittels fælles Bordhold.

Efter en Vidisse af omtrent 1300 i Dipl. Arn. Magn. fasc. 4. No. 6. (Thork. Dipl. II. 57. Orig., dat. Viterbo 11 Aug., er trykt i 1ste Saml. No. 62.)

11.

10 August 1268.

Rom. Clemetter paue þionn þiona guðrs sændir ælskulægom sunum korsbrædrom Niðross kirkiu heilsu ok paualæga blæzan, vm verduglegleik yðars goðuilia leiddumzck ver til, at þæssa luti sem þer beidduzt skynsamlæga. hoyrim ver gærna ok latem þa fullkomazt goduillæga. En hattr beizslu ydarar. oss synor var sua at Hakon goðrar aminningar Nidross ærkibiskup, skoðande at ræntor ok prouendor communs borðz yðars voro miock litlar ok fatækar. gaf han ævenlæga með skynugri vmskoðan yðr frialslæga til nytia communs borde yðru. kirkiu hins hælga Andres a Haugi. Nidross biskups domes með allum lutum ok lunnenndum er til hennar hæyra sem fullkomlæga vatta bref þar vm gor ok jnsiglað með hans jnsigli. Ver at þui þæckilæga alitanðe

yðrar beiðzlur. samþyckium ver, hafande pat fastlæga allt vm þætta firer aluaru er hann hæfir sua forsiolæga gort, ok staðfæstum þæssa giof ok hans gerð með paualægu vallõe, ok styrkium með hiolp þæssa varnaðar brefs, ok þui at ver saam hans bref her til letom ver rita af orð æftir orðe, ok hær i sætia. a þænna haatt. [Her fölger foregaaende No. 10.] Engom manne see at pui leyft ne lofat at brigða ne briota þætta bref varar stadfestu æða mote gera þui ne ganga með nockore huat skæytilægre dirfò æda onaða vm þætta pa sem eigu. en huerr sem dirfizt at freista þæss þa viti sik i falla reiði allzualldanða guðs ok hins hælga Petrs ok hins hælga Pals hans postola. Var þætta bref gort j Urbe vetere a iiijda jdus dægi Augusti manadar. a. iiijda are vars pauadomes.

12.

Erkebiskop Jon af Nidaros tildeler de Bodfærdige 40 Dages Aflad, som paa
visse Festdage besöge eller iövrigt hjælpe den nylig afbrændte St. Svi-
tuns Domkirke i Stavanger.

Efter Orig. p. Perg. i Dipl. Arn. Magn. fasc. 26. No. 5. Seglet mangler.
(Trykt i Thorkel. Dipl. II. 62.)

17 August 1275.

Nidaros.

Uniuersis Christi fidelibus has litteras uisuris uel audituris. Johannes dei gracia Nidrosiensis archiepiscopus salutem in eo qui salus est omnium fidelium animarum. Cum loca sanctorum omnium pia deuocione a Christi fidelibus sunt ueneranda et humana deuocio promto affectu debet honorare ut quod possibilitas nostra non obtinet. eorum nobis intercessione donetur. Cum igitur ecclesia sancti Swithuni cathedralis Stawangrensis diocesis nouiter sit combusta. nos quidem cupientes ut ipsa ecclesia ampliori ueneracione et elemosinarum largicione consoletur et congruis honoribus frequentetur. omnibus uere penitentibus et confessis qui dictam ecclesiam in omnibus summis festiuitatibus et in utroque festo sancti Swithuni. nec non in die dedicacionis et in festo sancti Vincencii martiris singulis annis deuocionis causa uisitauerint uel manus adiutrices eidem ecclesie porrexerint. de omnipotentis dei misericordia et beatorum Petri et Pauli eorum auctoritate confisi .xl. dies de iniuncta sibi penitencia misericorditer relaxamus. Jn cuius testimonium sigillum nostrum presentibus duximus apponendum. Datum Nidrosie anno domini mo. cco. lxxo. v°. xvio. kalendas Septembris. pontificatus nostri anno viio.

13.

Erkebiskop Jon af Nidaros skjænker St. Margaretas Kirke paa Mæren med alt dens Gods til Nidaros Domkirkes Kanniker, hvis Præbender ere for ubetydelige.

Efter Orig. p. Perg. i Dipl. Arn. Magn. fasc. 5. No. 5. Seglet vedhænger. En Vidisse af 1307, ibid. fasc. 7. No. 18, indeholder ingen væsentlig Variant. (Trykt i Thorkel. Dipl. II. 65-66.)

Uniuersis sancte matris ecclesie filijs has litteras visuris vel audituris Johannes diuina miseracione Nidrosiensis ecclesie archiepiscopus salutem vite presentis et eterne. Licet ministerium cure pastoralis nobis quamuis inmeritis domino disponente commissum nos compellat omnium commoditatibus benigne intendere illorum tamen amplius statuimur debitores quorum nobis ex sollicitudine cura committitur quibus de iure tenemur ad effectus oportunos prouidere. Nouerint igitur vniuersi quod nos considerantes statum ecclesie Nidrosiensis cui nunc diuina gracia presidemus prebendas ipsius inuenimus nimis tenues et exiles que canonicis in eadem ministrantibus necessaria minus competenter sufficiunt ministrare quorum vtilitates et commoda grato fauoris desiderio per nos cupimus ampliari racionis in hac parte tam sectantes iudicium quam iuris equitatem predictis canonicis nostris ad communem mensam ecclesiam sancte Margarette de Mæren cum omnibus pertinencijs habitis et habendis contulimus in perpetuum libere possidendam excepta episcopalis procuracionis debita porcione. et vt hec nostra donacio maius robur firmitatis optineat presentes litteras nostri sigilli munimine duximus roborandas. Datum apud Tunsbærg. vi idus Julij. anno ab incarnacione domini mo. cco. lxxo. vijo. consecracionis nostre anno decimo.

Bagpaa samtidigt: Collacio ecclesie sancte Margarete de Meren.

14.

Peter Biskop af Orknö tilstaar de Bodfærdige 40 Dages Aflad, som paa visse navngivne Dage besöge eller iövrigt hjælpe den afbrændte St. Sviluns Domkirke i Stavanger. (jfr. No. 12.)

Efter Orig. p. Perg. i Dipl. Arn. Magn. fasc. 26. No. 6. Levning af Seglet. (Trykt i Thork. Dipl. II. 83-84.)

3 Septbr. 1278.

Tönsberg.

Uniuersis Christi fidelibus presens scriptum uisuris uel audituris Petrus diuina permissione Orchadensis episcopus salutem in domino Jesu Christo. Cum loca sanctorum omnium pia deuocione a Christi fidelibus sunt ueneranda et humana deuocio promto affectu debet