I. God. 1134.

Felicijan nadbiskup ostrogonski dosudjuje biskupiji zagrebačkoj šumu u Dubravi, koju je njekoč kralj Ladislav, utemeljiv biskupiju zagrebačku, darovao istomu episkopatu a posvojit ju hotio najprije njeki Sudenja, a za njim opet knez Adilbert i ini njeki plemići.

In nomine patris et filii et spiritus sancti. Amen.

Regnante nobilissimo rege Ladisclauo, strigoniensis vero ecclesie primatum Acha gubernante, et baaciensi archiepiscopo Fabiano existente, besprimiensi episcopo Cosma, pallatino comite Jula, semegiensi comite Grab, predictus rex, divina gratia inspirante, horum ceterorumque nobilium consilio zagrabiensem constituit episcopatum, videlicet ut quos error idolatrie a dei cultura extraneos fecerat, episcopalis cura ad viam veritatis reduceret. Ad instruendam ergo huius plebis ignorantiam quendam boemicum venerabilis vite virum, nomine Duch, idoneum repperit. quem eidem ecclesie pastorem per suum ca(pel)lanum Fancicam delegavit, qui et illi ecclesie officinarios de semigiensi et zalensi comitatu ordinavit. Preterea alter capellanus, Cupan nomine, precepto eiusdem regis dedit eidem ecclesie populum de Dumbroa cum terra et silva sibi appendente. Transacto igitur non parvo tempore regnante rege Stephano, predicto vero Fancica illius ecclesie episcopatum tenente, a quodam viro, nomine Sudengna, de predicta silva ecclesie iniuria illata est. Quod episcopus egre ferens ad regis patrocinium confugit, qui totam causam Feliciano strigoniensi archiepiscopo discutiendam commisit. Illius ergo ecclesie adversarii, ad iudicium vocati cum ad determinatum diem venire noluissent, nec 1. pensas secundum legem terre persolvere potuissent, archiepiscopi iudicio predicta silva per pristaldum, Ysaac nomine, ecclesie restituta est; et quamdiu Fancica illi ecclesie prefuit, nullus ei aliquam iniuriam inferre presumpsit. Defuncto igitur rege Stephano, piissimus Bela, divina gratia largiente Pannonie sceptra feliciter gubernanda suscepit, cuius gratia predictus Fancica ad baaciensem archiepiscopatum translatus est, zagrabiensi vero ecclesie, Macilinus iherosolimitanus canonicus, episcopus ordinatus est. Tercio igitur episcopatus sui anno Adilbreth, frater Kaladini comitis, sumigiensis comes, una cum Clanisa et Petro fratre eius et Sudangna, aliisque quam pluribus eiusdem terre melioribus, de predicta silva in concilio waradinensi tempore Walterii episcopi ante Felicianum strigoniensem archiepiscopum litigium renovavit. Cuius iudicio II. episcopi, videlicet Fancica baaciensis et Macilinus zagrabiensis, salva episcopali dignitate pro iusticia sancte ecclesie veritatem dixerunt, III. vero de nobilioribus eiusdem ecclesie, scilicet Barkis, Mahal, Dersihna, super sacrum altare waradiensis

ecclesie in presentia canonicorum iuraverunt, Augustino strigoniensis ecclesie canonico existente pristaldo, quod factum est anno dominice incarnacionis MCXXXIIII, epacta XXIII. VI. kalendas maii. Archiepiscopus vero volens suum iudicium inmobile permanere, alterum eis pristaldum, nomine Marcellum, filium Gira comitis, dedit, qui priore pristaldo, silicet predicto Ysaac, premonstrante singulas metas renovavit, et ecclesie silvam ea concondicione restituit, ut nullus in ea omnino sine consensu episcopi quicquam agere presumat vel (v)enando vel aliquid de ea auferendo vel intromittendo. Huius rei testes sunt archiepiscopi iudicio assidentes: Nicolaus nitriensis episcopus, Euzidinus comes de Saunic, Geuril filius Andree comitis, Laurentius filius Salamonis; canoni(ci waradie)nsis ecclesie, Benedictus custos, Opus decanus, Sebastianus.

Izvornik na koži, pečat otrgnut, iz nadbiskupskoga arkiva, s vana nadpis: Privilegium Ladizlaj regis super constitucione Zagrabiensis episcopatus. Privilegium canonicorum. Kaptolski arkiv ima ju u prepisu u bulli Grgura IX.

II. God. 1163. U Oštrogonu.

Stjepan 111. (u redu IV.) kralj hrvatski i ugarski potvrdjuje sud Beluša bana, kojim Bernardu biskupu zagrebačkomu dopitana bi šuma Dubrava, dar kralja Ladislava, koju posvojit htjede za vladanja Gejzina župan Nikola i njeki

plemići šimedjske županije.

Ego Stephanus, inspirante divina gracia, paterna insignitus dignitate pro cunctis negociis ecclesie sancte dei providens, que a sanctis patribus statuta membris sathane destructa reperio, emendare non differo. In nomine itaque sancte et individue trinitatis, que prior Ladislaus rex gloriosissimus et secundus Bela rex, felicis memorie pater meus et dominus, zagrabiensi ecclesie contulerant et coram principibus suis sigillis confirmaverant, omnia predicte ecclesie et silvam Denbron cum terra ei appendente, quam Sudegna auferre conatus, concedo. Huius litigii Belus banus iudex exstitit, in quo litigio Bernaldus, episcopus predicte ecclesie, suique iobagiones Yssa, Petrus, Co(s)mas, predictam silvam cum terra a Ladislao datam fuisse, et in tempore Bele regis in litigio positi, per pristaldum Marcellum recuperavisse dicebant. Iterum autem tempore gloriosissimi regis Geyce, Nicolaus comes, filius Pauli, et iobagiones sumugiensis castri, Cicigna, Johannes, Merascelau, vim inferentes predicte ecclesie terram cum silva ei abstulerunt et violenter usque ad tempus Ladislai secundi tenuerunt. Hanc iniuriam passam ecclesiam fuisse Bernaldus episcopus suique iobagiones clamabant. Tunc Belus banus rem querens iustificare iudicavit, si prenominati hostes ecclesie, Marcellum fuisse pristaldum, comprobare possent, eis terra cum silva remaneret. Sed quoniam hoc probare non potuerunt, iniusti remanserunt; et ecclesie, ut iustum erat, terra cum silva redita est. Insuper episcopo Belus banus dedit pristaldum Lepoldum, filium Petri, ut sicut tempore Bele regis Marcellus pristaldus predictam terram cum silva reddiderat, ita et iste per easdem metas circumiens, per pontem Colomagni

regis, et ibidem signa, que in cortice arborum sunt, renovaret, et per vias Garig usque ad aquam Pissenca, et terram cum silva et villis istis : Chitamer, Scelna, Warda, Roeca, Guerdi, Boyllola, Wehle, Damasca, ecclesie redderet. Tunc Stephanus rex piissimus rei veritate cognita, ut possessio ecclesie firma stabilisque maneret, privilegium inde fieri iussit et sigillo sue magestatis confirmari, coram principibus regni: Michone bachiensi archiepiscopo, Machario quinquecclesiensi episcopo, Nicolao garadiensi episcopo, Stephano sunadiensi electo, Belo bano eiusdem cause iudice, Thoma pallatino comite, Brocca curiali comite, Boricio bano, Adriano comite, Hendrico bodreguiensi comite, Esau sunadiensi comite. Anno dominice incarnacionis MCLXIII. Indiccione XI. Epacta XIV. a tercio Stephano piissimo rege Vngarie, secundi Bele regis filio, primo anno regni sui. Hugone notario, Thoma magistro capelle. Strigonii hoc privilegium factum est. Quicumque vero emulus et inimicus ecclesie dei huic decreto regis detrahere presumpserit, graciam regis inexorabiliter amittat, et eternis deputetur suppliciis.

Liber Privilegior. Episc. zagrab. list 33.

III. 1175. mjeseca kolovoza. U stolnom Biogradu.

Bela 111. kralj hrvatski i ugarski, potvrdjuje zagrebačkomu kaptolu predij Zelinu i Novi predij, koja dva predija kupio je biskup zagrebački Prodan i poklonio kaptolu.

Notum sit omnibus catholice fidei cultoribus, quod ego Bela tercius, secundi Gejsse regis filius, dei gracia Vngarie, Dalmacie, Croacie Rameque rex, cum Albe sancti Stephani regis solempnes agerem dies, zagrabienses canonici cum Vgrino tunc temporis zagrabiensis electo, presencie nostre assistentes, devotas porrexerunt preces simul et apostolicas litteras presentantes, quod Prodanus, quondam episcopus zagrabiensis, tria emerit predia: Golgonisa, Zelina et Novum predium in propriis distincta terminis Sed Golgonisa templariis tradidit, Zelina vero et Novum predium ecclesie zagrabiensi in usus canonicorum perpetuo habendum instituit. Supradicti vero canonici secundum temporis qualitatem et hominum malignitatem, provida caucione sibi et ecclesie sue consulentes, iam dicta predia per successores episcopos vel per alios ne ab ipsis possent alienari, ab apostolica auctoritate literarum confirmacionem impetraverunt, nostram eciam serenitatem intervenientibus domini apostolici peticionibus postulaverint, ut istitucionem prenominati Prodani episcopi et confirmacionem domini apostolici regie celsitudinis privilegio communirem. Ego vero, ut dignum erat, iustis petencium desideriis facilem prebui consensum et quia vota eorum a racionis tramite non discordabant, effectu volui prosequente conplere. Concurrens igitur grato assensu eorum postulacionibus, prenotata duo predia Zelina videlicet et Novum predium, que bone memorie Prodanus episcopus emit, in perpetuo zagrabiensibus canonicis habendum regia auctoritate institui et privilegii regalis patrocinio communivi, sigillo eciam meo et annuli mei inpressione roboravi, statuens ut nulli hominum