solvet tres pensas, Bremiuer cum parentela sua solvet tres pensas, Berkis cum parentela sua solvet tres pensas, Wratizla cum pare ntela sua solvet tres pensas, Petrus filius Murta cum parentela sua solvet tres pensas, Bogdan cum parentela sua de Insula solvet tres pensas, Holdi ce cum parentela sua solvet tres pensas, Wlchota cum parentela sua solvet tres pensas, Zrepiz cum parentela sua solvet tres pensas, Berglez cum fratribus suis ultra Culpam solvet tres pensas, Zlobez cum parentela sua solvet tres pensas, Dilin cum parentela sua solvet tres pensas, Nestursa albus cum parentela sua solvet tres pensas, Wicho cum parentela sua solvet tres pensas, Hemelcho cum septem fratribus suis solvet tres pensas. Gostue et Petro filio Murta quoniam abbati T(heobaldo) et predecessoribus suis et ecclesie Toplice legittime servierunt et quia in ipsius T(heobaldi) abbatis comitatu erant, tum privilegium hoc a nobis optinuit ad multas preces eiusdem abbatis, illis scilicet Gostue et Petro et heredibus suis in perpetuum concessimus, ut de omnibus. quos ad predia que nunc tenent attraxerint, terciam partem marturinarum habebunt, et ecclesia Toplice duas partes. Predia Gostue sunt: Maya et Stebenche; predia Petri: Yelseunenice, Serno et Celna. Omnes vero isti supradicti, qui solvunt tres pensas, per totum regnum Hungarie ad iussionem abbatis vel illius qui vices eius mandato ipsius suppleverit quociens iussi fuerint, in propriis equis et sumptibus ipsi et heredes eorum ire tenentur, et si ire noluerint abbatis iudicio subiacebunt. Insuper tam castrenses quam alii omnes homines terre illius cuiscunque condicionis fuerint, in eadem terra manentes, porcos, qui ad ius regis spectare solebant, monasterio Toplice in perpetuum absque contradiccione aliqua ipsi et heredes solvant. Preterea sciendum est, quod hospites de foro Toplice singulis annis decem pensas frisaticorum eidem ecelesie solvere tenentur: in nativitate domini quinque pensas et in pascha quinque pensas, preter marturinas, quas sicut alii solvant. In foro templariorum de Gorra habent fratres nostri de Toplica medietatatem tributi, preter pisces et peccora et primum denarium. Super hac donacione nostra tandem pristaldus noster fuit Herch, frater Rolandi et filius Bertholdi, qui eandem terram perambulavit et supradicte ecclesie fratribus assignavit. In hac tandem donacionis nostre pagina duximus inserendum: quod si quis banus vel iudex vel quilibet alius ex quo primam fundacionem fecimus monasterio toplicensi, videlicet regni nostri anno primo, aliquid subtraxerit monasterio de elemosina mea, quam supradictis fratribus contuli et eis in presenti privilegio confirmavi, liceat eius loci abbati repetere non obstantibus quibuslibet instrumentis a nobis vel a quolibet per falsam suggestionem impetratis. Igitur stabili firmitate sanctimus, ut nullus unquam hanc nostre constitucionis paginam audeat infringere, vel ei ausu temerario contraire; quod qui presumpserit iram regiam vel rerum suarum omnium ammissione, tamquam reus lese maiestatis, absque retractatione aliqua se noverit incursurum. Et ut hec a nobis facta donacio nullis unquam temporibus valeat aboleri, ad preces venerabilis Theobaldi tunc temporis eiusdem loci abbatis presentem paginam sigilli nostri testimonio fecimus insigniri. Datum per manus Thome albensis prepositi et Hungarie cancellarii, anno ab incarnacione domini MCCXIII. Venerabili Johanne strigoniensi archiepiscopo, reverendo Bertholdo colocensi ar

chiepiscopo, et weiwoda existentibus, Kalano quinqueeclesiensi, Cathapano agriensi, Symone waradiensi, Desiderio canadiensi, Wilhellmo transilvanensi, Gothardo zagrabiensi, Petro geuriensi, Roberto vez primiensi, Jacobo waciensi ecclesias feliciter gubernatibus. Bane palatino et posoniensi comite et Martino bano existentibus, Jula bachiensi et curiali comite, Andrea budriensi, Hvgone keuueniensi, Micha bichoriensi, Nicholao suppruniensi, Alexandro sumuniensi, Baien albensi comitatus tenentibus. Regni nostri anno VIII. Privil. monaster. b. virg. Mariae de Toplica, nro. II.

XX. Okô godine 1213.

Andrija II. kralj ugarski i hrvatski poklanja monastiru topuskomu otok sv. Nikole od Erča, i zapovjeda njegovim stanovnikom da imaju se u svem pokoravat dotičnomu opatu.

Andreas dei gracia Hungarie rex etc. Omnibus ad quod literre presentes perveniunt salutem in domino. Universitati vestre notum esse cupimus, quod insulam beati Nycholai de Erchy deo et beate Marie et domui clarevallensi devote contulimus, et terram Toplice et Gorre secundo scripto confirmavimus testimonio. Unum volumus et auctoritate regia precipimus, ut omnes in prefatis terris viventes ecclesie dei et abbati inibi commoranti devote obediant et servicia debita impendant.

Privileg. monaster. b. v. Mariae de Toplica, nro. IV.

XXI. God. 1213.

Andrija 11. kralj ugarski i hrvatski dozvoljuje da ima pravo dvorski župan opata topuskoga sudit svim podložnikom onom istom vlastju, kojom je odprije sudio dvorski župan vojvode; nalaže ujedno da podložnici topuski pla

ćaju monastiru kunovinu i žito.

In nomine sancte trinitatis et individue unitatis. Andreas dei gracia Hungarie rex etc. Licet omnia Cysterciensis ordinis monasteria, que olim bone memorie sancti patres nostri reges Hungarie construxerunt, specialiter diligamus, eo quod et deo firmius inherere et tam assiduis quam devotis oracionum gemitibus celos pulsare et ipsum celorum dominum frequenter pro nostris excessibus exorare creduntur: monasterio tamen de Toplica, quod de proprio fundavimus, regni nostri anno primo, ampliori dilectionis prerogativa tenemur, eo quod fratres clarevallensis cenobii ad sacrosancte religionis augmentum inibi convocavimus, qui et deo indefesse serviant et in districto examine nobis ipsius misericordiam valeant impetrare. Ut igitur temporalibus subsidiis sufficienter adiuti liberius deo vacent, illis pro anime nostre et antecessorum nostrorum remedio dedimus comitatum de Gorra, sicut illum possedimus cum dux fuimus ultra Drawam, cum prediis et metis eorum, cum aquis et piscacionibus, cum terris et

pratis, cum nemoribus et silvis et venacionibus, cum redditibus, serviciis, consvetudinibus et cunctis utilitatibus, que omnia ita libere teneant et in perpetum possideant, sicut ea possedimus cum dux fuimus ultra Dravam preter sex generaciones. Addimus eciam huic donacioni nostre tantam libertatis prerogativam, quod nullus banus nullus iudex vel aliquis alius supra dictum monasterium descendat, vel super populum eius preter bonam voluntatem abbatis, vel eundem populum audeat iudicare vel in iudicium trahere ante cuiuslibet personam preter personam regis. Statuimus eciam, quod comes curialis, quem abbas constituerit eandem potestatem. habeat in exercendis iudiciis, quam habuit comes noster dum eumdem tenuimus comitatum. Hospites autem et castrenses eiusdem comitatus solvant monasterio Toplice singuli de singulis mansionibus annuatim marturinas sicut nobis solvebant et cubulum unum frumenti et alium avene, cuius mensura erit quatuor pugnorum, a festo Mychaelis usque ad festum omnium sanctorum; et eodem tempore marturine solvantur. Cetere omnes ceteras consvetudines prosequuntur. Gostue et Petro filio Murthe, quoniam abbati Theobaldo et predecessoribus suis et ecclesie fideliter servierunt, ad preces abbatis ipsis et heredibus eorum concessimus de hominibus, quos ad predia que nunc tenent attraxerint, terciam partem maturinarum habere. Super hac autem donacione nostra fuit Herch, frater Rolandi et filius Bertholdi, qui eadem terram perambulavit et sepedicte ecclesie fratribus assignavit. In hac tandem donacionis nostre paginam (ut supra dipl. XIX. de an. 1213.)

Privileg. monaster. b. v. Mariae de Toplica nro. V.

XXII. Oko god. 1213.

Andrija II. kralj ugarski i hrvatski zapovjeda podložnikom topuskim da točno plaćaju daću monastiru, i da nadomieste ono, što su uzkratili platit, a u buduće da nepružaju opet sgode, da se na nje tuži.

Andreas dei gracia Hungarie rex, etc.Omnibus banis, iudicibus, ad quos litere presentes pervenerint salutem et graciam. Ex conquestione dilecti abbatis nostri Toplice nobis innotuit, quod elemosina nostra, quam ei per privilegium nostrum contulimus de die in diem minuitur, quod nobis et in obprobrium cedit et in ecclesie nostre Toplice maximum detrimentum ; maxime de castrensibus suis quos aliqui de vicinis eius contra privilegium nostrum detinere presumunt. Unde vobis auctoritate regia firmiter precipiendo mandamus, quatenus dictos castrenses, quos abbas vel fratres eius nobis nominaverint, sicut graciam nostram diligitis, ecclesie nostre Toplice, remota occasione, absque contradiccione aliqua restitui faciatis,ita quod eiusdem loci abbas vel fratres pro defectu iusticie ad nos recurrere minime compellantur, immo eos vice nostra, quia nostri sunt et a nobis remoti, fideliter defendatis.

Privileg. monaster. b. v. Mariae de Toplica nr. VII.

XXIII. God. 1213.

Andrija 11. kralj ugarski i hrvatski potvrdjuje iznovice prava monastiru topuskomu, i ujedno daje vlast dotičnomu opatu, da ako bi ko ban il tko mu drago oteo što monastiru, da je vlastan oduzet mu.

Andreas dei gracia Hungarie rex etc, Theobaldo abbati et fratribus Toplice Cysterciensis ordinis in perpetuum. Cum omnia Cysterciensis ordinis monasteria, que olim bone memorie patres nostri reges Vngarie construxerunt, specialiter diligamus, eo quod et deo firmius inherere et tam assiduis quem devotis oracionum gemitibus celos propulsare et ipsum celorum dominum frequenter pro nostris excessibus exorare creduntur: monasterio tamen de Toplica, quod de proprio fundavimus regni nostri anno primo, ampliori dileccionis prerogativa tenemur, eo quod fratres clareuallenses ad sacrosancte religionis augmentum inibi convocavimus, qui et deo serviant indefesse et in districto examine nobis ipsius misericordiam valeant impetrare. Ut igitur temporalibus subsidiis sufficienter adiuti liberius deo vacent, illis pro anime nostre et antecessorum nostrorum remedio dedimus in perpetuum totum comitatum de Gorra, sicut illum possedimus cum dux fuimus ultra Dravam, cum prediis et metis eorum cum aquis et piscacionibus, cum terris et pratis, cum nemoribus et silvis et venacionibus, cum redditibus et consvetudinibus et serviciis et cunctis utilitatibus, que omnia ita libere teneant, sicut ea tenuimus cum dux fuimus ultra Dravam, exceptis sex generacionibus. Addimus eciam huic donacioni nostre tantam libertatis prerogativam, quod nullus iudex neque aliquis alius preter bonam voluntatem abbatis super dictum monasterium vel super populum eiusdem monasterii audeat descendere vel eundem populum iudicare vel in iudicium trahere ante quamlibet personam preter personam regis. In hac tandem donacionis nostre paginam duximus inserendum quod si quis banus vel iudex vel quilibet alius ex quo primam donacionem fecimus, videlicet regni nostri anno primo, aliquid predicto monasterio subtraxerit de terris vel pratis vel piscacionibus vel quibuslibet rebus aliis que supra nominavimus, liceat abbati eiusdem loci ea repetere non obstantibus quibuslibet instrumentis a nobis vel a quolibet per falsam sugestionem impetratis. Igitur stabili firmitate sanctimus, ut nullus unquam hanc institucionis paginam audeat infringere vel ausu temerario contraire; quod qui presumpserit, iram regiam cum omnium rerum suarum amissione tamquam reus lese maiestatis absque retractatione aliqua se noverit incursurm. Et ut hec a nobis facta donacio nullis unquam temporibus valeat aboleri, ad preces verabilis Theobaldi tunc temporis eiusdem loci abbatis presentem paginam sigilli nostri testimonio fecimus insigniri. Datum per manus Thome albensis prepositi, Hungarie cancellarii, anno ab incarnacione domini MCCXIII, regni autem nostri anno VIII.

Privileg. monaster. b. v. Mariae de Toplica nr. VIII.

XXIV. Oko god. 1213.

Andrija II. kralj hrvatski i ugarski javlja da podložnici gorske županije osim šest plemenah onako služe monastiru, kako su njekoč služili njemu kao vojvodi, pa s toga nalaže dotičnomu banu, da neuznemiruje ni prisielicom ni

inom tegobom ni opata topuskoga ni njegovih podložnikah.

Andreas dei gracia Hungarie rex etc. Omnibus presens scriptum inspecturis salutem in eo, qui est salus omnium. Licet inter cetera virtutum opera largiendi beneficium a plerisque semper commendetur, ibi tamen memoria precipue commendatur, ubi pro salute ipsius largientis, beneficii receptores divinam misericordiam die noctuque inemoriter deprecantur. Hac itaque racione salubriter premoniti, domui Toplice de Gorra, nostre videlicet prime devocionis plantacioni, concedimus et volumus, ut comitatus Gorre cum universis suis pertinenciis et populis in eo commorantibus, preter sex generaciones, ita serviant et ea consvetudine qua nos iam dudum regie maiestatis libertate cum privilegio nostro confirmantes in perpetuum concessimus serviendum. Quapropter hanc nostre donacionis stabilitatem presencium posterorumque noticie significantes firmiter damus in mandato nostro fideli bano videlicet nune existenti et omnibus quicumque loco vel tempore aliquo post ipsum fuerint constituendi, quatenus abbatem et monachos sancte Marie in Toplica de Gorra et populum sibi subiectum nec pro descensu contra voluntatem abbatis in populo ecclesie exigendo, nec pro gravamine alicuius exactionis inquirendo deinceps inquietare presumatis sive molestare, sed eo iure et libertate, qua nos per privilegium nostrum eis concessimus, pacifice ipsos possidere permittatis. Preterea universis populis et iobagionibus castrensibus ad prefatam ecclesiam spectantibus mandamus et firmiter precipimus, quatenus omni remota erroris caligine fideliter et debito more sepedicte ecclesie abbati et fratribus suis servire studeatis in omnibus sicut decet dominis vestris.

Privil. monaster. b. virg. Mariae de Toplica, nro. IX.

XXV. Oko god. 1213.

Andrija 11. kralj hrvatski i ugarski zapovjeda svim hrvatskim županom, da počituju samostan topuski, i da ga brane od zlotvorah, zaprietivši im kraljevskom nemilosti.

Andreas dei gracia Hungarie rex etc. Universis comitibus in Sclavonia constitutis salutem et graciam. Mandamus vobis et precipimus, quatenus donum meam de Toplica custodiatis, a malefactoribus et raptoribus defendatis; alioquin indignacionem regiam incurretis, quia qui male fecerit predicte domui, quasi qui tetigerit pupillam oculi mei. Precipimus eciam ut si quis de elemosina nostra aliquid subtraxerit predicte domui, id eis restituat in instanti.

Privileg. monaster b. v. Mariae de Toplica nro. X.