presenti pagine appendere iurauimus. Data Anno domini M: CC: XLII. in domo sancti Floriani V: kalendas septembris.

Aus einem Codex Saec. XV. des Stiftes St. Florian.

1242. 22. September. Salzburg.

CXIII.

Das Domcapitel zu Salzburg beurkundet die Übernahme der Vogtei über das Kloster Reichersberg von Seite des Erzbisthums Salzburg.

Chuno dei gratia prepositus, Heinricus decanus totumque Capitulum ecclesie Salzburgensis tam presentibus quam futuris Imperpetuum. Quoniam aliquando improborum audacia et discordias suscitantium malitiosa obtrectatio peruertere solet, que rite fuerint ordinata, et pro quiete religionis concessa in dispendium nonnunquam pertrahere moliuntur, per curricula etiam temporum humana fragilitas obliuiscitur, quod suo tempore per graues labores et expensas non modicas obtinuit utiliter difiniri, vnde prouida deliberatione antiquitas bene statuit et nouitas perspiciens honestum et utile conseruauit, tam perturbantium bene gesta quam etiam per antiquitatem in obliuionem deducta per autenticam scripturam ad memoriam hominum reuocari (sic per omnia). Qua propter cum ecclesia Reicherspergensis per nobilem uirum de Hagenawe Lvdewicum et progenitores suos adeo fuerit ratione aduocatie et iniusti dominij deuastata, quod eius talis esset defectus, quod tam in spiritalibus quam in temporalibus in precipicium pertrahi uideretur et ut resurgeret, adicere non ualeret (sic), venerabilis in Christo pater et dominus Eberhardus secundus Salzburgensis archiepiscopus, qui condolens destrvctionj ipsius et reformationj intendens de sua solita pietate, qua religiosorum et deo famulantium semper utilitates promouit, per labores multos et expensas non modicas dictum nobilem ab eadem aduocatia totaliter separauit numeratam ei pecuniam, prout inter ipsos conuentum extitit, exsoluendo ita, quod ipsi renuntiaret omnino in suis manibus resignando et hoc in presentia curie sue et dominj Ledewici uiri magnifici dveis Bawarie Renique Palatyni et multorum nobilium, qui eidem resignationi et tractatui interfuerunt, quorum consilio et auxilio est peracta, et preterea eandem aduocatiam idem pater venerabilis supradictus super altare beati Rvberti assignauit de consensu capituli et ministerialium hac condicione adiecta, ne ipse

uel successores sui alicui de cetero infeodare ualeant, sed qui pro tempore Salzburgensis ecclesie archiepiscopus esset, ad manus suas sine aliquo emolumento teneret, priuilegium suum super hoc tam sigilli sui munimine quam subscriptione testium roboratum eidem ecclesie hylariter conferendo. Venerabiles igitur fratres prepositus et capitulum Reicherspergense uidentes, quia mundus in maligno est positus et non nocet abundans cautela, a nobis humiliter petierunt, quatenus tenore priuilegi (sic) sui perspecto litteras testimoniales nostras eis concedere dignaremur. Nos autem iusta petentibus desiderata noluimus denegare, sed petitioni eorum beniuolum prebere consensum, presens instrvmentum in supradictorum euidens testimonium cum apositione nostri sigilli duximus concedendum. Datum apud Salzburch X. Kalendas Octobris anno ab incarnatione domini M: CC: X: LII

Orig. auf Perg. mit Siegel im Stiftsarchive zu Reichersberg.

CXIV.

1242. 23. September. Salzburg. Eberhard, Erzbischof von Salzburg, überlässt dem Kloster Reichersberg für eine von dem Grafen von Ortenburg verkaufte Besitzung zu Lessach andere Güter.

In nomine sancte et indiuidue trinitatis Eberhardus dei gratia Salzburgensis archiepiscopus apostolice sedis legatus tam presentibus quam futuris in perpetuum. Ecclesiastice moderationj conueniens est omnino, quecumque ordinata fuerint rationabiliter uel decisa, nulla in posterum debeant refragatione turbari. Hinc est, quod scire uolumus uniuersos, quod nos in conmutationem possessionum in Lessach, quas a Comite de Ortenburch conparauimus, cum aliis possessionibus ac numerata pecunia possessionem dilectorum fratrum de Richersperge in werenhersdorf cum suis attinentiis ac mancipiis sibi dedimus, quia ratione aduocationis idem collegium plurimum infestabat in eodem predio, ut quasi non habitum reputarent. Cum autem idem monasterium nobis in temporalibus ex donatione fundatoris specialiter attineret, ipsum in omnibus subleuare uolentes cum propter improbitatem aduocati, tum etiam propter conmodum propinquitatis eidem possessiones nostras tradimus pleno iure, nomina locorum, ubi sita sunt predia, et censum ipsorum, ne exinde aliquando oriatur questio, subnotantes: jn Appenawe quinque feoda, Rota duo,

Strubзteg tria, quorum quodlibet estimatione taxata centum quinquaginta caseos soluit uel duodecim solidos usualis monete et decimam in eisdem feodis pro libra Salzburgensium computata. Item apnd Albm, quod uulgariter dicitur Giger, unum feodum ualens ducentos caseos uel duas libras, item in Verrepach trecentos caseos uel totidem libras, item Hohenwart triginta denarios, item Albenliten denarios sexaginta et hec omnia cum siluis, pascuis, quesitis (et) in posterum inquirendis. Horum autem reddituum summa est quatuordecim libre in computatione finali. Vt igitur hec conmutatio seu donatio nostra de consensu capituli nostri facta coniuentia Ministerialium accedente de cetero non ualeat irritari, presentem paginam ipsis in euidens testimonium dedimus sigilli nostri munimine roboratam protectioni apostolice et beatorum Patronorum nostrorum Petri et Pauli et sanctorum Confessorum Roberti, Virgilij patrocinio subponentes, ut, qui maliciose in irritum deducere uoluerit, omnipotentis dei offensam se nouerit incursurum. Testes autem sunt hij: Heinricus Decanus, Heinricus Custos, Chunradus purcrauius, Otto de Merenstain, Fridericus de Leimher (?), Heinricus de Megelinge, Heinricus de Perchaimen Canonici Salzburgenses, Comes Chunradus et nepos eius Comes Liutoldus de Plain, Albero de Walichen, Gerhohus de Perchaimen, Dietmarus de Aichaim, Gerhohus de Waiar, Saches de Tanne, Chunradus de Taeching, Marquardus de Perchaim, Chunradus Tisingar, Otto Gansel et alii quam plures. Datum aput Salzpurch Nona Kalendas Octobris, Anno ab incarnatione dominj M CC XL II°

Orig. auf Perg. mit Siegel im Stiftsarchive zu Reichersberg.

-

CXV.

1242. 11. November. Ötting. — Otto, Herzog von Baiern, genehmigt einen Gütertausch zwischen dem Kloster Raitenhaslach und dem Pfarrer zu Heiming.

Otto dei gratia Comes Palatinus Rheni et Dvx Bawarie presens scriptum intuentibus salutem. Cum pleraque gesta hominum et contractus ex obliuionis uicio et iniquorum hominum perfidia sepius uideantur debilitari, necesse est, ut ea, que posteris relinqui volumus, litterarum testimonio confirmemus. Hinc est, quod notum facimus uniuersis presens scriptum intuentibus, quod concambium, quod factum est inter dilectum nobis conuentum de Raitenhasla et

plebanum de Haiming pro predio, quod dicitur Eisching et portum, qui dicitur Schuzing, ratum uolumus habere et inconcussum. Ne uero quisquam huic pacto ualeat obuiare, presentem paginam sigilli nostri munimine decreuimus roborari. Datum apud Odingam Anno domini M. CC. XLII. in die sancti Martini.

Orig. auf Perg., dessen Siegel zum Theile zerbröckelt, im k. baier. Reichsarchive zu München.

1243. 25. Februar. Rosenberg.

CXVI.

Heinrich von Rosenberg verleiht seinem Diener,

genannt Gusner, das Dorf Waldau zum erblichen Besitze.

Cum res gesta mandatur litteris, uniuersa calumpnie materia preuenitur. Nos igitur Henricus dominus de Rosenberch notum facimus vniuersis tam presentibus quam futuris, quod nos fideli famulo nostro Vlrico dicto Gusner atendentes ipsius obsequium et fidelitatem, villam nostram in Waldawe cum omnibus ad eandem iuste pertinentibus, videlicet agris, campis, pratis atque siluis jure hereditario contulimus possidendam. In cuius collationis testimonium et robur validissimum presentem litteram fecimus nostri sigilli munimine roborari, testibus subnotatis: Primo domino Wenceslo purchrauio in Rosenberch, Wolfrado de Gusen, Zenco de Zypin, Dworata filio ipsius, Vlrico de Weichsel, Pribislo Lednicer, Ortlino Seubelperger, Freisinger, Ditmaro de Nemce, Vlrico de Sestauue, Walmano, Petro, Ottone, Trojano, Zastaworo et aliis quam pluribus fide dignis. Actum et datum in Rosenberch anno domini M: CC: XXXXIII. V kalendas marcii.

Orig. auf Perg. mit Siegel im Stiftsarchive zu Hohenfurth.

1243. 20. Mai. Kremsmünster.

CXVII.

Rudiger, Bischof von Passau, spricht dem Kloster Garsten zwei Höfe zu, welche Dietmar von Steyr widerrechtlich an sich

gerissen.

Rudegerus dei gratia Patauiensis Episcopus vniuersis, quibus presens littera fuerit demonstrata, Salutem in domino. Continentia litterarum presentium uobis duximus declarare, quod, cum nuper aput Gærstin essemus personaliter constituti, ex priuilegiis dicte ecclesie nobis exhibitis et prelectis nobis constitit manifeste, quod curia

sita in loco, ubi Romnich in Anasum fluuium labitur, et curia super Gastaige, quibus Ditmarus de Stiria ab Ecclesia Patauiensi se asserit infeodatum, ad prefatam Ecclesiam in Garstin inmediate et cum omni iure sacerdotali debeant pertinere. Et ne quisquam in posterum calumpniose nomine Patauiensis Ecclesie uel ex eius infeodatione sibi in ipsis curiis in grauamen ecclesie Gærstensis aliquid iuris uendicet uel usurpet, presentem litteram roboratam munimine Sigilli nostri prefate ecclesie pro testimonio dedimus et cautela. Datum in Chremsmunster Anno domini Millesimo CC. XLIII. XIII kalendas junij, Indictione Prima.

Orig. auf Perg., dessen Siegel abgefallen, im Archive zu Garsten.

CXVIII.

1243. 8. December. Krems. Friedrich, Herzog von Österreich, bestätiget die Rechte und Freiheiten des Klosters St. Florian.

In nomine sancte et indiuidue trinitatis Fridericus dei gratia dux austrie et stirie et dominus carniole omnibus christi fidelibus in perpetuum. Licet generaliter imago ad ymaginem omnium condita creatoris, pro ut sui (sic) deposcit qualitas conditionis, suo sit opifici ad reddendas gratias obligata, specialiter tamen in sublimatibus constituti tanto sunt ei ampliori obnoxii famulatu (sic), quanto pocioribus ipsos beneficiis sua fecit prouidencia principari. Cvm itaque gratie a deo habundancius nobis collate desideremus existere non ingrati, progenitorum nostrorum uestigijs inherentes, qui spe diuine remunerationis de suo patrimonio monasteria fundauerunt et alias ecclesias pro diuino amore de suis facultatibus ditauerunt, nos ad earundem ecclesiarum defensionem omnimodam et quietem cupientes intendere eum effectu, quamuis omnium generaliter teneamur indempnilatibus prouidere, ecclesiam tamen, que domus sancti floriani nuncupatur, in nostram recepimus defensionem et gratiam specialem recognoscentes et confirmantes eidem singula jura, que pie memorie pater noster simul cum reliquis condonationibus, quocunque nomine censeantur, ipsi gracioso animo ac pia deuocione noscitur concessisse. Itaque sicut in priuilegijs dicte ecclesie et in priuilegiorum confirmationibus siue ab imperatoribus siue a patre nostro pie memorie ipsi collatis plenius est expressum, ob dei reuerenciam et beati martiris floriani prefatam ecclesiam cum omnibus hominibus suis,