10.寂然無聲 [聲引吳時] 鳳凰不嗚,嗚必驚人。方其不鳴時,便是寂然無 聲,而驚人之聲,已自不鳴時蘊蓄得來。 陶淵明素琴無絃,自得於音律之外,蓋音律之 意,可由無絃得不可由琴聲得也。凡物感必有應,感 而無應,惟寂然為能。以從擊鍾,鏗鏗然作聲;以從擊 空,欲尋聲而不可得。 及其空中發聲,金缺皆鳴,不待感而應。由夫寂 滅之至蓄之鋸故其發之宏也。邵康節之希聲,大禪 師之寂然無聲,其見得天地之心乎? [海量大禪師] 海量大禪師言: 佛說寂滅,非夫寂滅之謂也。寂與喧 對,滅與起對,能滅人之性,便能起天之 性。大都天性最難起,人性最難滅。滅得 人性,便是萬感俱寂,一真自如。鍾鼓在 前,而耳不為亂。綺羅在前,而目不為眩。 千兵萬馬在前,而心不為動。夫是之謂寂。 世傳調御覺皇,以宮女試玄光。覺皇 能滅,豈疑玄光不能寂?雪花無有蒂,水 鏡不安臺。臺與蒂,如何動花鏡得? [聲註一】 海鷗和尚曰: 玄哉寂滅之義乎!無喧何以有寂,無起何以有 滅。喧起人性也。寂滅天性也,與人心心相似。喜怒 榮辱,交戰於胸中,人情之障礙也。能滅人性,則天性 全。性全則定,定者寂滅之謂。儒書曰“無我”,道書曰 “喪我”,皆其義也。然感而能寂,方是真寂。 耳以司聽,鍾鼓在前,非不聞鍾鼓也,而不亂。 目以司視,綺羅在前,非不見綺羅也,而不眩。死生驚 懼,皆由人心。兵馬在前,非不知也,而不入於胸中, 如此謂之真寂。 若無鍾鼓無綺羅無兵馬,則為耳為目為心,原不 曾著一箇感。無感時則狗子皆有佛性,而亦曰:不亂 不眩不動焉,則非寂也。須見得我真体,不生障礙。 外來仍從外去。鳥過清潭,鳥去而潭不留影,雪花冰 鏡之喻也。 世傳調御覺皇,以宮女試玄光,覺皇能滅,豈 疑玄光不能 寂?沉著一疑心,便不是覺,恐是造說 之訛。 [聲註二] 海和僧曰: 瞑目息心,兀然不動,我僧家入定時。有物亦不 見,有聲亦不聞,由情定而性省。又由性省而情定,寂 滅之工夫也。寂者動之機,滅者起之兆,欲心滅而天 理動;私意滅而真性起。 誠使欲心私意,一切淨盡,我之天真呈露,明得 自己心,見得自己性,世間萬事萬物,皆作平等觀。無 所慕於聲,無所戀於色,亦無所怵於威,則鍾鼓綺羅, 千兵萬馬在前,何與於我?惟其寂故能空,惟其空,故 有之而若無也。 昔覺皇以宮女試玄光,非疑玄光之不能寂,將以 信其能寂,而使人之不疑也。 PHIÊN ÂM: TỊCH NHIÊN VÔ THANH [Thanh dẫn Ngô Thì Hoàng] Phượng hoàng bất minh, minh tất kinh nhân. Phương kỳ bất minh thời, tiện thị tịch nhiên vô thanh, nhi kinh nhân chi thanh, dĩ tự bất minh thời uẩn súc đắc lại. Đào Uyên Minh tố cầm vô huyền, tự đắc ư âm luật chi ngoại, cái âm luật chi ý, khả do vô huyền đắc, bất khả do cầm thanh đắc dã. Phàm vật cảm tất hữu ứng, cảm nhi vô ứng, duy tịch nhiên vi năng, dĩ thung kích chung, khanh khanh nhiên tác thanh; dĩ thung kích không, dục tầm thanh nhi bất khả đắc. Cập kỳ không trung phát thanh, kim khuyết giai minh, bất đãi cảm nhi ứng. Do phù tịch diệt chi chí súc chi cứ cố kỳ phát chi hoành dã. Thiệu Khang Tiết chi hy thanh, Đại thiền sư chi tịch nhiên vô thanh, kỳ kiến đắc thiên địa chi tâm hồ? [Hải Lượng Đại thiền sư Hải Lượng Đại thiền sư ngôn: -Phật thuyết tịch diệt, phi phù tịch diệt chi vị dã. Tịch dĩ huyên đối, diệt dĩ khởi đối, năng diệt nhân chi tính, tiện năng khởi thiên chi tính. Đại đô thiên tính tối nan khởi, nhân tính tối nan diệt. Diệt đắc nhân tính, tiện thị vạn cảm câu tịch, nhất chân tự như. Chung cổ tại tiền, nhi nhĩ bất vi loạn. Ỷ la tại tiền, nhi mục bất vi huyễn. Thiên binh vạn mã tại tiền, nhi tâm bất vi động. Phù thị chi vị tịch. Thế truyền Điều Ngự Giác Hoàng, dĩ cung nữ thi Huyền Quang Giác Hoàng năng diệt, khởi nghi Huyền Quang bất năng tịch? Tuyết hoa vô hữu đế, thủy kính bất an đài. Đài dĩ đế, như hà động hoa kính đắc? [Thanh chú nhất] Hải Âu Hòa thượng viết: -Huyền tai tịch diệt chi nghĩa hồ? Vô huyện hà dĩ hữu tịch, vô khởi hà dĩ hữu diệt. Huyên khởi nhân tính dã. Tịch diệt thiên tính dã, dữ nhân tâm đạo tâm tương tự. Hỷ nộ vinh nhục, giao chiến ư hung trung, nhân tình chi chướng ngại dã. Năng diệt nhân tính, tắc thiên tính toàn. Tính toàn tắc định, định giả tịch diệt chi vị. Nho thư viết “vô ngã,” Đạo thư viết “táng ngã,” giai kỳ nghĩa dã. Nhiên cảm nhi năng tịch, phương thị chân tịch. Nhĩ dĩ tư thính, chung cổ tại tiền, phi bất văn chung cổ dã, nhi bất loạn. Mục tư thị, ỷ la tại tiền, phi bất kiến ỷ la dã, nhi bất huyễn. |