binh nhà Mạc cho ta. Lúc đó Duy Đoán làm Phó đô ngự sử, hoạn quan là Thân Công Tài hiện làm Trấn thủ Lạng Sơn. Chúa sai Duy Đoán lên Nam quan tiếp lãnh, tên ghi sau Công Tài, việc chưa xong, đã bỏ về. ít lâu, Duy Đoán được thăng Thượng thư, lại có chiếu chỉ cùng sai cử hai người, chúa muốn ghi tên theo thứ tự như tờ tư lần trước. Duy Đoán không chịu, chống lại chiếu chỉ, bị bãi về quê quán. Sau khi về làm bài phú Phạm Lãi đi chơi Ngũ hồ để tự ví, cùng các tác phẩm về phong cảnh thôn Mộ Trạch, các bài khảo cứu về nhà nông, được lưu truyền ở đời. Khi mất được tặng chức Tả thị lang, tước Đường Xuyên tử. Con là Khuông, Tiến sĩ khoa Canh Tuất niên hiệu Cảnh Trị (1670), làm quan chỉ đến Lễ khoa cấp sư trung.

Phương Trượng là em thứ Duy Chí, giỏi về viết lách, đỗ đầu thư toán, sung vào trung thư viết sách, coi học sinh hoa văn. Khoảng niên hiệu Vĩnh Thọ (1658 - 1661), theo chúa đi dẹp phương Nam có công, thăng Tự khanh, dần thăng Công bộ Hữu thị lang, tước Hương quận công, khi mất được tặng Hình bộ Thượng thư. Con là Phương Nhạc, được tiến triều, làm quan đến chức Hiến sứ. Cháu là Phương Đề, Tiến sĩ khoa Bính Thìn niên hiệu Vĩnh Hựu (1736), làm quan đến Tham chính.

Cầu Hối là em út của Duy Chí, Tiến sĩ khoa Kỷ Hợi niên hiệu Vĩnh Thọ (1659), đỗ cùng khoa với Duy Hài. Khi Cầu Hối chưa đậu tự cho là tuổi già không muốn ra thi. Vợ Hối nằm mộng thấy một cái lọng báu, từ trên trời rơi xuống, ôm lấy đem vào, rồi khuyên chồng đầu đơn thi. Quả nhiên Cầu Hối thi đậu, làm quan đến Tham chính, rồi vì ăn hối lộ nên bị bãi. Anh em con cháu Duy Chí gồm mười người đều liệt vào hàng quý hiển, đời chưa từng có.

CHÚ THÍCH:

1.Thư toán: Khoa thi để chọn nhân tài về tính toán và viết chữ đẹp.

2.Tiêu Hà: Người đời Hán, phò tá Cao Tổ định thiên hạ, làm quan tới

chức Thừa tướng. Luật lệnh nhà Hán đa phần do Tiêu Hà đặt ra - Được phong

tới Tản hầu.

-Tào Tham: Người đời Hán, cùng Tiêu Hà phò tá Cao Tổ định thiên hạ. Phong Bình Dương hầu. Sau khi Tiêu Hà chết thay làm Tể tướng.

-Phòng Huyền Linh: Người đời Đường, giúp Thái Tông trị nước, có nhiều mưu lược hay, có công lớn, thường ví với Tiêu Hà. Làm quan đến Thượng thư tả bộc xạ, phong Lương quốc công.

-Triệu Phả: Người đời Tống, ban đầu giúp Thái Tổ. Khi Thái Tông lên ngôi, phong làm Thái sư, làm Tể tướng hai triều, điều đình việc nước rất giỏi. Chết tặng Thượng thư, phong Hàn vương.

3.Mạc phủ: Nơi làm việc của chúa Trịnh.

4.Cửu Linh: Người đất Khúc Giang đời Đường, tự Tử Thọ là Tiến sĩ, làm quan đến Tả thập di, nhân ngày sinh của Huyền Tông, ông dâng sách Thiên thu kim giám lục, sau làm Tể tướng, có nhiều công tích, nhưng do bị gièm pha bị bãi

5.Phạm Lãi: Người nước Sở thời Xuân Thu, làm quan ở nước Việt, cùng Việt vương Câu Tiễn diệt Ngô, lại vượt biển sang Tề, đổi họ tên là Suỷ Di Tữ Bì, tài sản tới ngàn vàng, bị phân tán, ở đất Đào nên hiệu gọi là Đào Châu Công.

3. 丁文左

丁文左 錦江 邯江人,丁先皇之後。少時落魄不

縻,有勇力,善騎射。三次名在劫案,根尋不獲。盛德

初,弘祖大舉征南,招募四方勇士,文左應募,請以功

贖罪。至賊境,九戰九捷,得洗雪為民。

賊 於江岸對壘,嚴設警備。壘中有大鉦,聞數十 里。王問諸將,誰能取此鉦者。文左請行,率其手下五 十人,從至河岸,遍按從者胸息,其攝慄浮動者,悉放 還。惟三人不亂,文左與之涉河而南,夜深潛入賊壘, 負鉦而去。至河中,大叫一聲,賊壘中驚覺,追之不 及,次日悉眾劫寨。文左當先抵敵,縱橫如飛,所至賊 徒披靡,大獲全勝,凱旋,以軍功出身管兵。時殘莫康 估據高平,王命帥眾討之,獲其黨以歸,陞都同知,尋 加海陽鎮守。

會阮福灝寇乂安,大駕南征,充左行軍先鋒,與 賊相持於登江,乘夜進攻,獲其將與海船甚眾。驩民 慕左有威惠,啟乞留鎮,王從之,加乂安督率。左歷覽 山川形勢,潛立壘于青濮,誘南兵深入掩擊之,賊眾 大潰。先是左鎮屬將茂郡公范必全,以布政州降福 灝,福灝用為軍帥,謀大舉入寇。左探知消息,乃使人 反間,宣言於境上曰:茂郡公詐降,今擁兵登江,待北

兵掩至,必為內應。福灝果疑,茂郡公卒戕之。事聞,

王璽書獎之曰:“略如太公,謀超陳平”,擢都督同

知,賜郡公爵。

尋以大兵討高平,徵左還督戰,殘莫竄入內地。左

督將士追攝,扲其黨甚眾,官軍大捷。王命留鎮七 泉。二年啟請差官監修繕城隍,慰撫居民而還。

戊子,王駕再征南,左將選鋒兵,直抵洞海,與賊 對壘。賊壘多樹尖棘。左立土山開之玄路誘敵,伏兵 掩擊。左右山上,用火鷂箭,射入賊營,尖棘廬舍悉焚 之。賊敗走,死者枕藉。王以左有奇謀,優旨獎勞,賜 金錢均給手下,使各效力,以圖後舉。永治二年丁巳, 莫元清再入高平。王命左督諸軍,兼領太原、諒山、宣 光等處兵馬,合力進勦。元清走龍州,左俘其黨,及馬 疋器械甚眾。留鄧公瓚鎮撫,選揀丁壯布置壕壘。即 其地立高皇帝廟,諭以平吳威德,土酋州民,無不感

悅,自是無復叛者。累遷太子少保,東軍府左都督。卒 贈太傅。昭祖始親政,追封中等福神。

子偉,有阿保功,累陞太子少保顯郡公。慈德太

妃武氏,少時為過房子,既入侍,生毅祖及瓊英公主, 遂希復進見。會僖祖幸偉宅,設宴酒酣,因問所欲,對 曰:“上不以老臣不才,寵遇至此,優渥之極,更復何 求”。今椒寢正繁,願漆賜武妃龍產,其為賞老臣多 矣。王笑許之,太妃再幸,挺生毅祖,以是眷寵愈加。

孫貢、淳、佳,並列貴顯。貢官至總兵同知郡公 爵。淳官至總兵使侯爵。佳侍毅祖有翊戴功,封推忠 翊運功臣,累陞少傳。景興庚申初,東北兵亂,加焜郡 公,統領東道討賊。時諸將中,惟佳將家子有重名,尤 長於用兵,所向克捷,王深奇重之。賊阮求最黠,累為 所陷,勢益窮蹙,暗使人陳情于佳,求緩兵,且曰:“求 旦夕死,將軍豈能長握兵哉。佳感之,又自以為諸將莫 己敵,因縱賊剽掠,按兵不動,以虛聲嚇朝廷,張大 賊勢,以自取重。王疑佳無鬥心,謀擇將以分其權。佳 時駐兵酣江,與求兵相持。求為人狡黠,揣知朝廷有 疑佳意。夜深以戰船十艘,笙蕭悉備,自上流而下,至