di s. Simpliciano di fuori, nel luogo detto Anche quest'anno è corrisposto il salario alla Campagna od alla Torre della Scala, mensile a maestro Corrado da Colonia per per il prezzo di s. 50 imp. per ogni pertica. le vetriere, ed ai pittori Biagio e Giuseppe Arcimboldi pei rispettivi disegni. Sabbato, 29 agosto. Addi 25 maggio. Ordinarono doversi corrispondere ai due ostiarj della fabbrica il salario mensile di Conferma imperiale della piazza del Verzaro 1. 8 imp. alla fabbrica. Carolus Quintus divina favente clementia Giovedi, 5 novembre. Romanorum imperator augustus, ac rex GerOrdinatum est quod expensis praefatae Hierusalem, Hungariae, Dalmatiae, Croatiae, maniae, Hispaniarum , utriusque Siciliae, fabricae de praesenti fiat pons sancti Ro Insularum Balearium, Sardiniae, Fortunachini portae ticinensis Mediolani, et hoc de tarum et Indiarum, ac terrae firmae maris lapidibus et cemento (1). Oceani, etc.; archidux Austriae, dux Bur gundiae, Lothrici, Brabantiae, Lymburgiae, Giovedi, 26 novembre. Lucemburgiae, Gheldriae, Wiertembergiae, Ammisero Gio. Paolo de' Cajmi nel nu etc.; comes Habspurgi, Flandriae, Tyrolis, mero de' scalpellini della fabbrica, col sala- Arthesij et Burgundiae; palatinus Hannoniae, rio giornaliero di s. 6. Hollandiae, Zeelandiae, Ferreti, Kiburgi, Namurci et Zuthaniae; lantgravius Alsatiae ; marchio Burgoniae et sacri Romani ImpeSabato, 28 novembre. rii, etc.; princeps Sueviae, etc.; dominus FriMagistro Joseph Arcimboldo pro pictura siae, Molinae, Salinarum, Tripolis et Meinsigniarum quinque regis Boemiae, et pro chliniae, etc. Recognoscimus et notum facimus centen. 2 1, hederae, pro adornando januas tenore praesentium universis, quod quum ad praefatae majoris ecclesiae, l. 18, s. 5. Nos relatum sit, Fabricam maioris ecclesiae Mediolani, quae divae Virgini Mariae sacra est , multa damna ac detrimenta perpessam esse, tum in amplianda eius platea ac demoMagistro Ambrosio de Ferno super accordio lienda aede divae Teglae, decorandoque varuynandi turrim pontis Viarenae, l. 51, s. 9. riis ornamentis ipso templo, praesertim in adventu serenissimi principis Hispaniarum Addi 31 decembre. Don Philippi archiducis Austriae, ducis Bur gundiae, etc., filii nostri charissimi, tum aliis Dom. Dominico architecto illustrissimi do in rebus, quae honorem et commodum pumini don Ferrandi Gonzaghae pro ejus be- blicum civitatis Mediolani concernebant, et nemeritis, l. 66. quod illustris consanguineus noster et fidelis sincere nobis dilectus don Ferdinandus a (1) Nel 1531, 20 aprile, la Camera dichiarava esente Gonzaga, princeps Melfecti et Ariani dux, dal dazio « le prede cotte che fa condur per solar consiliarius, capitaneus generalis et guberla piazza del Domo, come quelle si conducono a uso della chiesa. » nator in statu Mediolani, in compensationem Si concedeva pure che, dovendosi fare gravi re- damnorum acceptorum dederit et concesserit stauri alla conca di Viarenna, la v. fabbrica potesse eidem Fabricae vice et nomine nostro totam valersi delle pietre della conca vecchia e di alcuni fortini della cittadella di porta Ticinese. plateam viridarii, quae vulgo appellatur il Supplicò pure la fabbrica onde non esser privata Verzaro, sub certis conditionibus insertis in del dazio dell'imbottato di Cassano, riflettendo che per litteris concessis sub dat. Mediolani, die viservizio di S. M. la fabbrica fu danneggiata di più di 10,000 scudi; e perchè i cavatori di pietre al Mar- | gesimo mensis augusti, anno Domini millegozzo, miserabilissimi, non siano gravati d'imposte. simo quingentesimo quadragesimo nono: Nos Addi 31 decembre. vero dignum iudicemus eiusdem Fabricae , inviolabiliter, et ab omnibus aliis, ad quos indemnitati, quoad eius fieri potest, consu- pertinet, observari faciant, quatenus gratiam lere, motu proprio, ex certa scientia, eam nostram charam habuerint, ac nostram et concessionem a praefato illustri gubernatore imperii gravem indignationem, et alias poenas nostro factam, ratam et gratam habentes, nostro arbitrio imponendas maluerint evitare. maxime attentis causis et rationibus in ea Harum testimonio litterarum sigilli nostri expressis, et quod ex ea re plurimum orna- caesarei appensione munitarum. Dat. in cimenti et commodi templo omnium celeber- vitate nostra imperiali Augusta Vindelica, rimo et civitati Mediolani accedere comper- die vigesimo quinto mensis maji, anno Dotum habeamus, tenore praesentium animo mini 1551, imperii nostri trigesimo primo, deliberato, ex certa scientia et imperiali et regnorum nostrorum trigesimo sexto. auctoritate nostra memoratam concessionem Signat: Carolus. In angulo: Vidit Seld. dictae Fabricae templi majoris Mediolani A tergo, in angulo: Ad mandatum Caesareae factam, his modis , formis et conditionibus, et Catholicae Maiestatis proprium. Subscript. quibus a praefato illustri gubernatore no Abernburger. stro Mediolani facta est, et cuius tenorem hic pro inserto et sufficienter expresso ha Addi 26 gennajo. beri volumus, ac si de verbo ad verbum insertus esset, de novo facimus, supplentes Cum illustrissimus gubernator dominii Meomni defectui tam iuris, quam facti, et tam diolanensis suis litteris diei decimi aprilis respectu potestatis ipsius concedentis, quam anni proxime praeteriti excellentissimo Secuiusvis solemnitatis intrinsecae aut extrin- natui iniunxisset, ut in causa , quam agere secae, et alii cuicumque qui quovismodo in- volebant deputati Fabricae ecclesiae maioris tervenisset, aut dici posset intervenisse. Non Mediolani contra Thomam Sovicum ac conobstantibus aliquibus legibus, decretis, con- sortes pro privilegio ipsi Fabricae concesso stitutionibus, statutis, consuetudinibus et aliis a quondam illustrissimo et excellentissimo quibuscumque in contrarium disponentibus, D. Ferdinando Gonzaga, tunc dictum domiaut aliam formam dantibus, etiam si talia es- nium gubernante, et a serenissimo Carolo sent, de quibus specialis ei in individuo mentio Quinto imperatore approbato , iustitiam fahic facienda esset, et praesertim decretis in ceret, unus ex magnificis dom. senatoribus mediolanensi dominio vigentibus, quorum pri- electus fuit, coram quo super deputatorum mum incipit: Solebant maiores nostri ; al- petitione et adversantium exceptionibus interum: Meminimus; tertium vero: Providere structus fuit processus. Cum postea senator volentes ; nec non novis constitutionibus Me- ipse pluries ipsas partes, earum advocatos et diolani per nos confirmatis et postmodum procuratores audivisset, et iuris allegationes promulgatis, idem in effectu disponentibus. ipsarum vidisset, peremptorie, ad instantiam Mandamus igitur praedicto illustri guber-deputatorum citatis dicto Sovico et consornatori nostro Mediolani praesenti, et qui per tibus, omnia Senatui retulit, et omnibus contempora fuerit, praesidique et senatoribus, sideratis, Senatus declaravit et ordinavit aponecnon praesidi et quaestoribus reddituum thecas dictorum Sovici et consortum esse in et thesaurario generali ipsius status Me- memorato privilegio comprehensas, et prodiolani, caeterisque omnibus officialibus, jus- pterea ipsos Sovicum et consortes non posse dicentibus et subditis mediolanensis dominii in dictis eorum apothecis et domibus vendere et civitatis, nostris et sacri Romani Imperii et tenere, nec ab aliis vendi et teneri perfidelibus praesentibus et futuris, ad quos mittere aliquas res ipso privilegio nominatas, spectat et quomodolibet spectabit in futu- absque licentia deputatorum ejusdem Fabricae. rum, ut hanc nostram concessionem, ac omnia et singula in ea contenta observent Signat : Io. M. Cat. et sigillat., etc. 1552. Vicario della Curia arcivescovile: Giacomo Zerbo. Bartolomeo Gambalojta e Ludovico Omodeo ; ticinese, Cristoforo Appiano ed Alessandro Olocato; vercellina, Filippo Candiano ed Alvisio Cittadino; comasina, Gio. Francesco Barbavara e Gerolamo Dugnano ; nuova, Bartolomeo Bossi ed Ercole Piola. N. B. Interviene quasi sempre alle sedute l'arcivescovo Gio. Angelo Arcimboldo. Lunedì, 25 gennajo. rum ejus auctoritate confisi , omnibus et Deliberarono che tre dei deputati stipulino singulis utriusque sexus Christifidelibus vere la convenzione e fissino gli accordi da farsi poenitentibus et confessis, seu statutis a jure con Gian Giacomo di Antignate (1) per la temporibus confitendi propositum habenticostruzione di un organo. bus, qui dictam ecclesiam in festo Annun ciatonis beatae Mariae Virginis proxime fuLunedì, 15 febbrajo. turo a primis ejusdem festi vesperis usque ad Deliberarono l'affitto triennale per il prezzo occasum solis inclusive devote visitaverint , annuo di 1. 116 di una bottega situata in et inibi pro fidei christianae exaltatione pie ad Deum oraverint, plenariam omnium et porta orientale, parochia di s. Giovanni alle fonti. singulorum peccatorum suorum indulgentiam et remissionem auctoritate apostolica tenore 20 febbrajo. praesentium, quas post dictum festum minime valere volumus, concedimus et elargimur: Breve d’indulgenza concessa da Giulio III contrariis non obstantibus quibuscumque. Daper la festa dell'Annunciazione. tum Romae apud s. Petrum sub annulo piJulius PP. III. Universis Christifidelibus scatoris die 20 februarii 1552, pontificatus praesentes litteras inspecturis salutem et apo- nostri anno secundo (1). stolicam benedictionem. Cupientes ex pasto ROMULUS AMASAEUS. rali nostro officio ex charitate Christifidelium animarum saluti consulere, et ut ecclesia Addi 23 febbrajo. mediolanensis ab eisdem Christifidelibus devotius visitetur, de omnipotentis Dei miseri- Magistro Ioseph Arcimboldo pictori, pro cordia, ac beatorum Petri et Pauli apostolo- pictura unius cartoni cum uno tabernaculo (1) Sono celebri gli Antignati organisti. Gli orna- (1; Fu rinnovato questo breve il 22 febbraio 1556 menti all'organo verso mezzodi furono fatti da Santo da Paolo IV. Altre conferme furono fatte da Pio IV, Corbetta, intagliatore in legno. Fino testè gli organi Gregorio XIII e da altri pontefici, loro successori, le erano protetti da grandi imposte, storiate da Ambrogio quali si ommettono, non trovandovisi che semplici va Figini, Camillo Procacini e Gius. Meda. rietà di forma. 10 (1552) pro festo nativitatis Domini p. p., et pro , clesiae, existentis super ejus platea versus uno designo territorii Vulpecoli, l. 4. ducalem curiam. Giovedì, 17 marzo. Giovedì, 21 luglio. Ordinatum fuit esse retinendum Io. Pe Essendo che maestro Cristoforo Lombardo, trum Recalcadum debitorem fabricae, et in sia per avere l'indisposizione della gotta, sia carceribus consignandum. perchè tiene il supremo comando e peso della fabbrica, non può arrivare a tutto, cosi diedero l'incarico a maestro Vincenzo da Seregno Giovedi, 28 aprile. di predisporre i disegni occorrenti e dirigere Deliberarono l'affitto novennale della pos- i lavori, sempre però alla dipendenza di sessione di Villandolo, pieve di Rosate, per maestro Cristoforo, nè possa far cosa alcuna il prezzo di s. 25 "2 imp. alla pertica. senza il suo consenso, sotto pena della pri vazione del suo ufficio. Addi 9 maggio. Addi 7 settembre. Magistro Alexandro Flamengho sculptori, pro ejus salario a die 16 octobris p. p. usque Pro campana nova facta per magistrum ad kalendas praesentis mensis, l. 66, s. 19. dom. Antonium Buscham, ponderis cent. 45 et libr. 80, l. 1267, s. 7, d. 6. Giovedì, 9 giugno. Lunedi, 7 novembre. Deliberarono l'affitto quinquennale dei beni di Cassina Pismonte, pieve di s. Donato, di pert. 200 circa, al prezzo di s. 25, d. 6 per ogni pertica. Organo nuovo da collocarsi ove è dipinto l'albero dei ss. Giacomo e Filippo, detto l'altare dell'albero. Cum in praesentiarum maxima expensa Addi 22 giugno. et arte ad decorem templi maximi et adMagistro Ioseph de Arcimboldis pictori, mirabilis urbis Mediolani pulcherrimum orpro ejus mercede pingendi imaginem beatis- ganum admiratione equidem dignum consimae Virginis Mariae cum pariete praedi- struatur, itaque pernecessarium est aliquem ctae majoris ecclesiae super domo zardini ydoneum et convenientem eligere locum, in praefatae fabricae extra portam orientalem quo tam praeclarum opus poni et collocari Mediolani, 1. 6. debeat, ut non solum a magno innumerabilique populo mediolanensi, sed etiam a cunctis peregrinis nationibus memoratum templum Giovedì, 30 giugno. universo terrarum orbe famosum visitantibus, Deliberarono una retribuzione straordina- primo ingressu stupenda et admiranda dicti ria ad Agostino Rabia , munizioniere della organi pulchritudo et excellentia conspici fabbrica, per la sollecitudine e diligenza da et intueri possit; quare convocatis in sala audientiae reverendorum et magnificorum esso usata nella costruzione della conca di Viarenna. dominorum praefectorum venerandae fabricae memorati templi illustrissimo et reve rendissimo domino Jo. Angelo Arcimboldo, Giovedi, 7 luglio. sanctae mediolanensis ecclesiae dignissimo Ordinatum est esse laborandum circa fa- archiepiscopo, illustrissimo juris utriusque bricationem columnae praedictae majoris ec- doctore caesareoque supremo cancellario do mino Francisco Taberna, reverendo juris | locandum in loco ipsius templi, in quo picta utriusque doctore dom. Jacobo Zerbo, curiae est arbor sanctorum Iacobi et Filippi , ubi archiepiscopalis Mediolani generali vicario, dicitur ad altare arboris, supra tamen imamagnifico jurisconsulto dom. Hieronymo Pe- gines gloriosissimae Virginis Mariae et sanchio, vicario Provisionum Mediolani, reveren- ctorum Iacobi et Filippi, et quanto citius dis dom. Alexandro Vicecomite, praeposito dictum opus esse perficiendum, cum omnibus praedicti templi, Gaspare Fagnano, Jo. Ja- illis pulcherrimis ornamentis ad illud necobo Cardano, ex Ordinariis praedicti templi, cessariis et convenientibus. magnificis dom. Philippo Candiano, Jo. Francisco Barbavara rectore, Bartholomeo Bossio, Addi 24 novembre. Alexandro Holocato, Aluysio Marliano et Christoforo Applano, ex reverendis et ma Magistro Hyeronimo de Beffis lapicidae, gnificis dominis praefectis praefatae fabricae, pro honorantia aquaeductus noviter finiti multum magnificis dominis Jacobo Maria super praefata majori ecclesia versus campum Stampa, Guidone de Gallarate, Octaviano sanctum, l. 5, s. 10. Taberna , Baptista Vicecomite, Aluysio Castellatio, Marco Crasso, Carolo Antonio Gam Venerdi, 23 dicembre. balojta, Baldesare Capra et reverendo dom. Bonaventura Castilione, omnibus ex civibus Considerato il maggior lavoro necessario praedictae urbis Mediolani; reque hujusmodi pel suo officio, elevarono il salario dell'esatad longum inter eos omnes trutinata, et cum tore e sollecitatore delle cause alla somma musicis in arte peritis participata , collectis di annue l. 192 imp. votis et omnibus concordantibus et consentientibus, decretum et ordinatum fuit prae- Anche in quest'anno continuano a lavorare dictum organum, ad exornandum et illu- per le vetriere maestro Corrado da Colonia, strandum, ut convenit, tam maximum et e ne fa i disegni il pittore Giuseppe Arcimadmirabile templum, esse ponendum et col- | boldo. |