Imágenes de páginas
PDF
EPUB

unum scutum novum ; item, duos regales auri; item, unum mutonem, et ulterius, etiam unum francum auri dicti domini nostri regis (1). Quam medietatem dictus Rostagnus Donadei reposuit in quodam saculo lineo, amotis et levatis de ipsa medietate quinquagenta florenis auri, boni ponderis seu corum valore, pro quadam quantitate calcis dudum empta pro opere presbyterii antedicti (2); et ipsis quinquaginta florenis levatis, idem Rostagnus Donadei saculum ligavit et inde dictus dominus vicarius ipsum suo sigillo sigillavit. Quo sigillato, idem Rostagnus ipsum recepit et habuit et penes se retinuit in comandam cum quantitatibus pecuniarum repositis in codem.

Qua quidem medietate pro dicto opere recepta per dictum R. Donadei, dominus Vicarius et rectores aliam medietatem (3) sive partem inter se diviserunt. De qua dictus vicarius, nomine dicti prioris, recepit (4) in moneta nigra quantitatem ponderantem: undecim marchas et duas uncias (5); item, in moneta alba: duas marchas et septem uncias (6,; item, in auro: decem francos auri (7); item, duos florenos auri boni ponderis et duos regales auri (8). Dicti vero rectores, nomine dicti operis pontis et hos

[blocks in formation]

(2) A prendre sur cette part pour achat de chaux 50 florins, valeur intrinsèque, 669 francs. (3) 2o la moitié divisée entre les parties :

(4) Le prieur reçoit,

(5) 11 marcs et 2 onces de billon, valeur intrinsèque......

(6) 2 marcs et 7 onces d'argent le roi, valeur intrinsèque...

97 86

158 13

[blocks in formation]

pitalis habuerunt et receperunt tantumdem seu equivalentem (1).

Actum fuit hoc apud Sanctum Saturninum predictum, in hospitio dicti Rostagni Donadei, testibus presentibus ad predicta vocatis, domino Bertrando Raynaudi, presbitero de Salazaco, Guillelmo Martini, Bernardo Natalis et Stephano Pecolhi dicti loci S. Saturnini, et me Poncio Columbi, Petro de Fargia alias de Brolio, bacalario in legibus, et Andreas..., notario publico, qui in omnibus et singulis supradictis una cum prenominatis testibus presens fui, et ea omnia ad requisitionem et de voluntate partium in notam recepi. De qua quidem nota hoc instrumentum publicum per Lambertum Ebrardi, clericum, substitutum meum fidelem et juratum ex auctoritate episcopali mihi concessa extrahi, scribi et grossari feci...hic me subscripsi et signum meum etiam apposui in testimonium premissorum.

(Expédition originale, en deux feuilles de parchemins de 1m, 10 de long et de 0m, 40 de large)

Report.

(1) Et le quart des recteurs..... Une différence insignifiante existe entre les deux moitiés de la somme recueillie depuis les conventions. Et cependant les deux parts sont faites indifféremment de billon, d'argent et d'or. C'est une présomption d'exactitude dans l'estimation de la valeur intrinsèque du trésor de l'ouvre du Saint-Esprit ainsi fixée à......

Quant à sa valeur relativement au pouvoir de l'argent, il est difficile de la marquer.

[blocks in formation]

D'après Leber, qui a travaillé sur des documents concernant Paris et le nord de la France, les 5.174 fr. 35 ci-dessus vaudraient 31,045 fr. 10 d'aujourd'hui.

Dans le midi, cette évaluation paraît exagérée, bien qu'on y manque encore des éléments de comparaison nécessaires pour fixer l'opinion. Notre prévention résulte, ici même, de la dépense portée à la note 2 p. 97. A peine avait-on jeté les fondements du presbytère que la chaux employée à ce travail aurait coûté 4.014 francs. C'est inadmissible.

Plus vraisemblable est l'opinion qui fixe, durant la 2e moitié du XIVe siècle, le pouvoir du denier à 0,13 centimes; soit celui du gros d'argent à 3 fr. 10 et celui du florin d'or à 37 fr. 44.

[blocks in formation]

Réception d'Antoine Cabassut dans la confrérie du Saint-Esprit. (Document non coté, chap. 27).

In nomine Domini, amen. Anno salutiferæ Incarnationis Ejusdem MCCCCXVI et die penultima mensis novembris, serenissimo principe domino Carolo, Dei gratia Francorum rege regnante, noverint universi et singuli presentes pariter et futuri quod in mei, notarii publici, et testium infrascriptorum presentia existens et personaliter constitutus, Antonius Cabassuti, loci de Moreriis (1), Avenionensis diocesis, nunc vero habitator dictæ civitatis, qui quidem Antonius, habens devotionem et affectum studii erga pium et mirificum opus operis pontis et hospitalis Sancti Saturnini de Portu, alias de ponte Sancti Spiritus, Uticensis diocesis, et volens propter hoc se et sua dedicare ad servitium dicti operis pontis et hospitalis Sancti Saturnini atque vovere (2), .....genibus flexis, more in talibus fieri solito, coram nobilibus viris Juliano Biordoni (3) et Jacomardo de Martiniera (4), duobus ex rectoribus, gubernatoribus et administratoribus dictorum pontis et hospitalis, per se et suos heredes et successores quoscumque in futurum universos, non vi, non metu, sed ex sua certa scientia et spontanea voluntate vovit, dedicavit et donavit propria, perfecta, simplici, vera, grata, firma et irrevocabili donatione quam fit et fieri dicitur inter vivos

(1) Morières, bourg-annexe, à 6 kilom. d'Avignon.

(2) C'est la vocation du donat s'abandonnant à l'Euvre corps et biens. (Voir ci-dessus no IX et note 2, p. 23.)

(3) De la famille des seigneurs d'Aiguèse qui possédèrent également la seigneurie majeure, limitrophe, de Saint-Julien-de-Peyrolas. En 1433, Julien Biordon figure au compoix du Pont-Saint-Esprit pour une somme de 726 florins.

(4) En 1389, Guillaume de la Martinière, lieutenant du viguier, présida à l'élection des procureurs de la ville. (Arch. municip.)

.......perpetuo valitura, firmiter retinenda, et titulo dicta donationis remisit, cessit, transtulit et dereliquit perpetuo, penitus, et desemparavit dictis rectoribus et mihi, notario publico infrascripto, et etiam existentibus testibus, recipientibus nomine et ad opus providi viri Joannis Vanatii, eorum consortis in eodem regimine, a presenti loco nunc absentis, ac ad eorumdem utilitatem dictorum operis pontis et hospitalis et eorum domus, et seipsum Antonium ac ejus propriam personam; nec non omnia universa et singula bona, res, jura, rationes ipsius Antonii, mobilia et immobilia seque moventia, presentia et futura, quæcumque sint, qualiacumque, quantacumque et ubicumque sint et existant ac quocumque nomine seu vocabulo nocupentur seu appellentur; sive sint domus, hospitia, haræe (1), horti, campi, vineæ, nemora, devesia, prata, oliveratæ (2) et aliæ terræ, cultæ et incultæ, census, usagia, avetia (3), tam bovina quam caprina sive lanuta (4) quam porcina...., in dicto loco et civitati de Moreriis vel alibi ubicumque existant, pertineant ad voluntatem dictorum rectorum et eorum successorum in dicto regimine plenarie faciendam. Quam donationem dictus Antonius fecit de omnibus supradictis, ob puram liberalitatem, et motus devotione quam gerit, ut dixit, erga dictum opus et hospitale ac domum eorumdem, et propter hoc se et actus suos constituit et constitutos esse voluit ad servitium domus dictorum operis pontis et hospitalis Sancti Spiritus, et ad faciendum exercendum(que) negotia ejusdem fideliter et cum cura, pro suo posse; et vovit Sancto Spiritui, ac votum solemne et irrevocabile fecit, ex sua certa scientia, quod amorem ac dilectionem habebit cum aliis fratribus et sororibus ac aliis servitoribus et domesticis pontis et hospitalis, et quod erit semper frater et donatus fidelis dicto

(1) Pour area cours.

(2) En vieux languedocien olivayreta signifie olivette, lieu planté d'oliviers.

(3) Pour troupeau en général. Le languedocien avé, qui en dérive, ignifie plus particulièrement troupeau de bêtes à laine.

(4) Pour lanosa, laineux. Ducange.

rum operis domus, pontis et hospitalis, et quod erit obediens dictis rectoribus et eorum successoribus in dicto regimine, et quod, perpetuo et continuo, commodum et utilitatem dictorum operis (pontis et) hospitalis ac domus eorum faciet et procurabit, pro suo posse, et incommodum evitabit, honestatemque servabit ac bonos mores exercebit. ...Et de dictis bonis suis... dictus Antonius, donator, totaliter se divertit et denudavit, nihil in proprietate vel usufructibus aut dominio in eisdem retinendo, et dictos rectores, ut supra stipulantes, per tactum et traditionem manuum suarum de eisdem investivit. Promittens ulterius dictus Antonius, donator, dictis rectoribus quod omnia et singula supradicta rata, grata ac firma habebit, perpetuo, et tenebit, et contra ea seu eorum aliqua non veniet, nec presentem donationem, ullo tempore, revocabit, nec revocari procurabit, aliquo jure seu aliqua ratione..... Renunciavit..... juri dicenti donationem revocari posse propter ingratitudinem, prolis susceptionem, religionis ingressum et alimentorum defectus, et omnibus aliis juribus quibus donationes possunt revocari..... Dictis rectoribus, ut superius stipulantibus, promisit et super sancta Dei evangelia ab ipso gratis manualiter tacta juravit..... Humiliter supplicavit quatenus ipsum Antonium in fratrem et donatum dictorum operis et hospitalis recipere vellent atque dignarentur, et in consortio aliorum fratrum et donatorum ipsorum operis et hospitalis aggregare, et ipsi induere habitum per alios fratres et sorores donatos et donatas dictorum operis et hospitalis portari solitum. Et ibidem, in continenti, dicti nobiles Julianus Biordoni et Jacomardus de Martiniera, rectores jam dicti, eorum nominibus et etiam nomine Joannis Vanatii, eorum consocii in dicto regimine absentis, nomine dicti operis, attenta devotione et affectione quas dictus Antonius Cabassuti demonstrat erga dictum opus, considerato etiam statu et conditione personæ ipsius, ac deliberato inter ipsos et cum aliis fratribus dictorum operis et hospitalis quod dictum Antonium recipere, in donatum et fratrem pontis, operi (pontis) et hospitalis apparet esse et est utile et commodissimum, pro commodo et utilitate ipsorum

« AnteriorContinuar »