Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Aus dem Urkundenrodel von Hemmenrode im Besiße des Hrn. Domkap. Remling zu Speier. Abschrift des 13. Jahrh.

4

1 Lindenberg bei Neustadt a. d. H. 2 war ein Ort bei Speier. 3 in der Eifel. Königsbach an der Hard bei Neustadt. 5 S. Lambrecht im Thale bei Neustadt.

Im Jahr 1303 wird magister Rulinus, scolasticus monasterii in Wizzenburg in einer Streitsache des Stiftes Wimpfen im Thal als Schiedsrichter aufgeführt. Alt. Cop. B. von Wimpfen S. 70.

8) Gütlicher Entscheid über die Vannrechte des Klosters St. Ottilien in der Gemarkung Rosheim. 1232 o. T.

Wolfhelmus scultetus Hagenogie universis presens scriptum intuentibus rei geste noticiam. Laudandum est scripturę testimonium, quia res gestas perhennizat et lites suffocat nascituras. Protacta longa lite dissensionis inter ecclesiam Hohenburgensem et universitatem de Rodesheim 2 coram judicibus sedis apostolicę super justicia prefatę ecclesię in eadem villa, de voluntate judicum pars utraque Hagenogie coram nobis comparuit et omnem disceptationem suam per nos, domnum Burkardum de Geroltesekke, Witierum notarium regis et Dietmarum marschalcum de Ehenheim tradidit decidendam. Nos igitur juxta prudentum virorum consilium antiquam ecclesię justiciam nolentes annullari consensimus, ut abbatissa prefati loci in predicta villa statuat octo custodes bannorum secundum quod sibi viderit expedire, quos si universitas de causa legitima recusabit, abbatissa alios assignabit. Dabitur autem de agro vinifero quartale vini mensure veteris, de agro campestri manipulus unus. in collectione messis et vindemię abbatissa unum diem per bannos singulos anticipabit. Licentiam autem metendi vel vindemiandi quam villicus abbatisse hactenus indulsit ibidem, pro bono pacis et concordie volumus relaxari. abbatissa quoque per omne nemus de Rodesheim ad opus curtis suę in sepedicta villa et Gütenhusen communi gaudeat portione. Actum presente domina Elisabeth abbatissa cum tribus dominabus Adilheide, Maehtilde, Gisela. De Rodesheim Ludewico, Ottone, Burcardo Nasen, Friderico Stangen, Folcmaro, Bertoldo, Grenlino, Heinrico Schadeloch. Cůnrado Studenberc. Walthero precone. Gotfrido villico. Preposito de Surburc3, filio sculteti. magistro Richardo. Cunrado de Werde*. Ülrico de Lere 5 et aliis quam pluribus anno dom. inc. Mo. cco. xxxi10.

Orig. im Präf.-Arch. zu Straßburg. Die Siegel hiengen an Leinenschynü

ren, nur das zweite parabolische in braunem Wachs ist noch übrig, aber zerbrochen und undeutlich.

1 St. Ottilien, bekanntes Kloster. 2 Stadt Rosheim. 3 Surburg nördlich von Hagenau. Wörth an der Sur.

4

ist vielleicht Lohr im Cant. Lüßelstein.

5 es gibt keinen solchen Ort im Elsaß,

9) Gregor IX bestätigt dem Kloster Selz seine Besizungen überhaupt und insbesondere drei Wälder. 3. Dez. 1234.

Gregorius episc. s. s. d. dilectis filiis abbati et conventui in Salsa, ord. s. Bened., dioc. Argent. salutem et ap. bened. Sacrosancta Romana ecclesia devotos et humiles filios ex assuete pietatis officio propensius diligere consuevit, et ne pravorum hominum molestiis agitentur, eos tamquam pia mater sue protectionis munimine confovere: eapropter dilecti in domino filii vestris iustis postulacionibus grato concurrentes assensu personas vestras et locum, in quo divino estis obsequio mancipati, cum omnibus bonis, que in presenciarum racionabiliter possidetis, aut in futurum iustis modis prestante domino poteritis adipisci, sub beati Petri et nostram protectionem suscipimus. specialiter autem de Mulnhart et de Roste et de Cammerholtz silvas cum pertinenciis suis, terras, possessiones et alia bona vestra, sicut ea omnia iuste ac pacifice possidetis, vobis et per vos monasterio vestro auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti patrocinio conmunimus. Nulli ergo etc. Datum Perusii III non. Decemb. pontif. nostri anno octavo.

Aus einem Vidimus vom 16. Mai 1446 zu Karlsruhe mit dem kleinen runden Siegel in dunklem Wachs, worauf eine schwörende Hand mit der Umschrift: † S'. CVR. TESAVRARII. ARGENT.

10) Pabst Gregor IX. fordert alle Würdenträger der Mainzer Kirchenprovinz auf, das Kloster Königsbrück gegen Unbilden zu schüßen. 13. Dez. 1235.

Gregorius episcopus, servus servorum dei, venerabilibus fratribus archiepiscopo Maguntinensi et suffraganeis eius, et dilectis filiis abbatibus, prioribus, decanis, archidiaconis, prepositis et aliis ecclesiarum prelatis per Maguntinam provinciam constitutis salutem et apostolicam benedictionem. Non absque dolore cordis et plurima turbatione didicimus, quod ita in plerisque partibus ecclestiastica censura dissolvitur et canonice sententie severitas enervatur, ut persone religiose et hee maxime, que per sedis Zeitschrift. XIV.

13

apostolice privilegia maiori donate sunt libertate, passim a malefectoribus suis iniurias sustineant et rapinas, dum vix invenitur, qui congrua illis protectione subveniat et pro fovenda pauperum innocentia se murum defensionis opponat. specialiter autem dilecte in Christo filie... abbatissa et sorores monasterii s. Marie Regispontensis, Cisterc. ord., dioc. Argent. tam de frequentibus iniuriis quam de ipso cotidiano defectu iustitie conquerentes universitatem vestram litteris petierunt apostolicis excitari, ut ita videlicet eis in tribulationibus suis contra malefactores earum prompta debeatis magnanimitate consurgere, quod ab augustiis et pressuris, quas sustinent, vestro possint presidio respirare. ideoque universitati vestre per apostolica scripta mandamus atque precipimus, quatinus illos, qui possessiones vel res seu domos predictarum sororum irreverenter invaserint aut ea iniuste detinuerint, que ipsis sororibus ex testamento decedentium relinquuntur, seu in ipsas sorores aut earum aliquam contra apostolice şedis indulta sententiam excommunicationis aut interdicti presumpserint promulgare vel decimas de ipsarum animalium nutrimentis, spretis apostolice sedis privilegiis extorquere, monitione premissa, si laici fuerint, publice candelis accensis singuli vestrum in ecclesiis et diocesibus vestris excommunicationis sententia procellatis, si vero clerici vel canonici regulares seu monachi fuerint, eos appellatione remota ab officio et beneficio suspendatis, neutram relaxaturi sententiam, donec predictis sororibus plenarie satisfaciant, et tam laici quam clerici seculares, qui pro violenta iniectione manuum in sorores vel earum aliquam anathematis vinculo fuerint innodati, cum diocesani episcopi litteris ad sedem apostolicam venientes ab eodem vinculo mereantur absolvi. Datum Perusii id. Decemb., pontificatus nostri anno octavo.

Orig. zu Karlsruhe mit der Bulle. Ein Vidimus dieser Urkunde stellte der Erzbischof Peter von Mainz aus, d. d. Lauterburg, 26. Nov. 1309, welches mit zerbröckeltem Siegel auch in Karlsruhe vorhanden ist.

Diese Urkunde fällt in die Zeit, als Friderich II nach langer Abwesenheit zum zweiten und lehtenmal nach Teutschland kam, freilich zunächst durch die Umtriebe seines Sohnes Heinrich VII dazu veranlaßt. Die Aufforderung des Pabstes an eine ganze Kirchenprovinz sezt eine große Zerrüttung der öffentli= chen Zustände voraus.

11) Ankauf des Patronatrechtes von Offweiler für die Confraternität des Archidiaconats der Domsängerei Straßburg. 1237. Nov. 18.

Ülricus cantor argentinensis et archidiaconus omnibus pre

sentem paginam inspecturis salutem in vero salutari. Noverint universi presentes et futuri, quod cum fraternitas nostri archidiaconatus de communi consensu ab abbate et conventu de Bůsendorf proprietatem iuris patronatus ecclesie in Ofwilre 2 cum omnibus suis attinenciis pro octoginta quinque marcis argenti emisset et eandem pecuniam paratam habere non potuisset, Johannes archipresbiter noster de Wluensheim 3 et Albertus decanus de Cinzwilre dicte fraternitati sexaginta marcas argenti ad persolvendum dictam proprietatem concesserunt. Pro quibus sexaginta marcis dicti, archipresbiter scilicet et decanus, prenominatam ecclesiam in Ofwilre cum omnibus suis proventibus in pignore habebunt, quousque dicta fraternitas vel aliquis pro ipsa antedictas sexaginta marcas plenarie persolverit eisdem. In huius autem rei testimonium presentem paginam sigilli nostri munimine duximus roborandam. Acta sunt hec anno domini M°. CC. XXX. VII., proxima secunda feria post festum sancte Martini.

Orig. im Archiv zu Darmstadt. Parabolisches Siegel in grauem Wachs, stehender Geistlicher. Umschrift: S'. VLRICI. CANTORIS. ARGENTINE.

1 Bouzonville, Städtchen zwischen Thionville und Saarbrücken, hatte ein altes Benedictinerkloster. 2 Offweiler im Unterelsaß, Canton Nicderbronn. 3 Wolfsheim bei Straßburg. 4 Zinzwiller im Cant. Niederbronn.

Mone.

Urkundenarchiv des Klosters Bebenhausen.

13. Jahrhundert. (Fortseßung.)

1291. 1. Jun.

Papst Nikolaus IV bestätigt dem Kloster Bebenhausen die von dem Bischofe Rudolf II von Constanz bewilligte Jnkorporation der Kirche zu Geißnang, wo ihm das Patronatrecht zustand.

Nicolaus episcopus, seruus seruorum dei. Dilectis filiis . . abbati et conuentui monasterii de Bebenhusen, Cisterciensis ordinis, Constantiensis diocesis, salutem et apostolicam benedictioCum a uobis petitur, quod iustum est et honestum, tam uigor equitatis quam ordo exigit rationis, ut id per sollicitudinem officii nostri ad debitum perducatur effectum. Sane petitio uestra nobis exhibita continebat, quod venerabilis frater noster. . epis

nem.

copus Constantiensis ', gerens ad monasterium uestrum specialis deuotionis affectum et considerans, quod redditus et prouentus eiusdem monasterii erant adeo tenues et exiles, quod non sufficiebant conpetenter ad supportanda onera, que uobis et monasterio predicto interdum incumbere dinoscuntur, ac super hijs uobis et dicto monasterio pro affectu compatiens, uobis et monasterio prefato ecclesiam de Gisenanchg 2, Constantiensis diocesis, tunc uacantem, cui cura non imminet animarum et in qua ius patronatus habetis cum omnibus iuribus et pertinentijs suis uobis et monasterio predicto auctoritate ordinaria, pia et prouida deliberatione concessit uestris et dicti monasterij usibus perpetuo applicandam, dilectorum filiorum capituli ecclesie Constantiensis ad id accedente consensu, prout in patentibus litteris inde confectis, dictorum episcopi et capituli sigillis munitis, plenius dicitur contineri. nos itaque uestris supplicationibus inclinati, quod super hoc pie ac prouide factum est, ratum et gratum habentes, id auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti patrocinio conmunimus, prouiso, quod ecclesia debitis obsequijs non fraudetur. Nulla ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre confirmationis infringere, uel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presumpserit, indignationem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli, apostolorum eius, se nouerit incursurum. Datum apud Vrbemueterem 3, Kal. Junij, pontificatus nostri anno quarto.

Mit der Bulle an roth und gelben Seidensträngen.

[ocr errors]

1 Bischof Rudolf II von Constanz. Die Inforporationsurkunde s. 3tschr. III, 224. 2 Geisnang, ein schon im Anfange des 14. Jahrh. ausgegangener Ort, an deffen Stelle der Erlachhof kam, der in der Mitte des 17. Jahrh. in ein Jägerhaus und im Anfange des 18. Jahrh. in ein Jagd- und Lusthaus verwandelt wurde, aus welchem nach und nach Ludwigs burg entstand. S. Beschr. des O.A. Ludwigsburg 144 flg. Schmid a. a. C. 136 flg.. 149, 153, 162, 489, Stälin, W. G. II, 446, 719, 3tschr. III, 120 flg., 124, 196, 221 flg., 224 flg., IV, 124. Sein Name lebt noch fort in den Geisnanger Zelgen in der Gemarkung von Oßweil. 3 Orvieto.

15. Jul.

1291. Werner v. Ehingen, Vogt zu Staufen, verzichtet gegen das Kloster Bebenhausen auf alle seine Rechte an den Fronhof und die Gült in dem Birkach und andere Güter zu Plieningen, als Eigenthum seines Lehensherren, des Grafen Gotfrid v. Tübingen.

Ich Wernher von Ehingen 1, vogit zi Stöfen 2, tün kunt allen, die disen brief sehent oder hoe,rent lesen, daz ich mich han verzigen

« AnteriorContinuar »